Ντοκιμαντέρ για τους τέσσερις νεομάρτυρες του Ρεθύμνου
Τιμήθηκε στο Ρέθυμνο με πρωτοβουλία της οικείας Μητρόπολης η Επετείος της 200ετηρίδος από τη μαρτυρική τελείωση των Αγίων Τεσσάρων Νεομαρτύρων, Μανουήλ, Αγγελή, Γεωργίου και Νικολάου, των εκ Μελάμπων καταγομένων και εν Ρεθύμνη μαρτυρησάντων στις 28 Οκτωβρίου 1824*.(ΕΠΑΝΩ: ΦΩΤΟ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΩΝ. ΠΗΓΗ:Ι.Μ. ΡΕΘΥΜΝΗΣ ΚΑΙ ΑΥΛΟΠΟΤΑΜΟΥ).
Το πρωί της Κυριακής, 20 Οκτωβρίου στην κατάμεστη αίθουσα του κινηματοθεάτρου «ΠΑΝΤΕΛΗΣ», στο Ρέθυμνο, σε δύο διαδοχικές προβολές, εκατοντάδες άνθρωποι όλων των ηλικιών και από διάφορα μέρη της Κρήτης παρακολούθησαν με συγκίνηση την ταινία «Το Ημερολόγιο της Αρετής», την οποία προετοίμασε το Γυμνάσιο Ατσιποπούλου με την επίβλεψη της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου.
Την προηγούμενη ημέρα, Σάββατο, 19η Οκτωβρίου 2024, είχε προηγηθεί η πρώτη προβολή της ταινίας για όλους τους συντελεστές της, την οποία παρακολούθησαν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Πρόδρομος, ο Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου κ. Μανούσος Μαραγκάκης, ο Επίτιμος Αρχηγός ΓΕΕΘΑ κ. Μανούσος Παραγιουδάκης μετά της συζύγου του, Αντιδήμαρχοι, Περιφερειακοί και Δημοτικοί Σύμβουλοι, καθώς και όλοι οι άμεσοι συντελεστές της ταινίας, Καθηγητές, ο Σύλλογος Γονέων του Γυμνασίου Ατσιποπούλου και οι πρωταγωνιστές της ταινίας, μαθητές του εν λόγω Γυμνασίου.
Το βράδυ της Κυριακής, στην αίθουσα «Παντελής Πρεβελάκης» (Ωδείο Ρεθύμνου), πραγματοποιήθηκε συναυλία βυζαντινής μουσικής με τίτλο: «ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΩΝ ΥΜΝΗΣΙΣ – “Ύμνει ο εν τη Κρήτη Χορός των Μαϊστόρων Μαρτύρων την Τετράδα”», κατά την οποία ο Χορός Ψαλτών «Οι Κρήτες Μαΐστορες», υπό τη διεύθυνση του εντιμολογιωτάτου και μουσικολογιωτάτου κ. Αντωνίου Πλαΐτη, Άρχοντος Υμνωδού της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας και Πρωτοψάλτου του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Μηνά Ηρακλείου Κρήτης, απέδωσε αριστοτεχνικά ύμνους από την Ακολουθία των Αγίων Τεσσάρων Νεομαρτύρων.
Την εν λόγω συναυλία τίμησε με την παρουσία του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σελευκείας κ. Θεόδωρος, Ιεράρχης του Πανσέπτου Οικουμενικού Θρόνου.
Ο Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου Πρόδρομος
Ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας κ. Πρόδρομος, και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις, εξέφρασε τη δοξολογία του στο Όνομα του Τρισαγίου Θεού και επικαλέστηκε τη σκέπη και την πρεσβεία των Αγίων Τεσσάρων Νεομαρτύρων μας προς κάθε ένα άνθρωπο, ευχαριστώντας θερμά όλους τους συντελεστές των σπουδαίων αυτών επετειακών εκδηλώσεων, που σφραγίζουν τη μεγάλη αυτή επέτειο για τον τόπο μας, και ευχόμενος σε όλους πλούσια τα δωρήματα του Ουρανού στη ζωή τους.
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, στο χωριό Μέλαμπες1 της επαρχίας Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνης, γεννήθηκαν οι Άγιοι Τέσσερις Νεομάρτυρες. Τα ονόματά τους ήταν Αγγελής, Μανουήλ που ήταν αδέλφια, υιοί Ιωάννου Ρετζέπη2 , και Γεώργιος, υιός Κων/νου Ρετζέπη, και Νικόλαος, υιός Ιωάννου Ρετζέπη, που ήταν εξάδελφοι των πρώτων. Το επώνυμό τους ήταν Βλατάκη3 . Ήταν έγγαμοι, ενάρετοι στο βίο και οι πρόγονοί τους ήταν Κρυπτοχριστιανοί4 . Οι Τούρκοι είχαν κάψει εφτά φορές το χωριό τους, και οι κάτοικοι για να κερδίσουν την συμπάθεια των Τούρκων αναγκάζονταν να ομολογούν πίστη στο Ισλάμ. Με αυτόν τον τρόπο σταμάτησαν τις επιδρομές οι Τούρκοι και το χωριό ξαναχτίστηκε. 1 Βρίσκεται στην κοιλάδα ανάμεσα στον Κέδρο (1777μ.) και τη Βουβάλα (947μ.), στο 51ο χλμ. του δρόμου Ρέθυμνο – Σπήλι – Μέλαμπες – Τυμπάκι. Κατά το Ρεθύμνιο δάσκαλο Εμ. Λαμπρινάκη, οι Μέλαμπες φτιάχτηκε μετά την καταστροφή της πόλης Λάμπης, και το όνομα «Μέλαμπες», σημαίνει εγώ είμαι η Λάμπη. Στις Μέλαμπες είχε το αρχηγείο του τόσο ο Πάνος Κορωναίος κατά την επανάσταση του 1866 καθώς και ο Μιχ. Κόρακας με 1000 άνδρες. Κάτω από τις Μέλαμπες, στη θέση Κούροι, υπήρχε ναός της Ηλέκτρας, και απ’ αυτό πήρε το όνομα και ο ποταμός Ηλέκτρας. http://www.dhmoi.gr/content/php?id=37&design=1&lang=hellenic&type=showmunicipality &show=city 2 Τ.Ματθαιάκη (μητρ.), Θέματα Αγιολογίας, Αθήνα 1987, σ.427. 3 Ε. Τσουρδαλάκη (πρωτ.), «Οι Άγιοι Τέσσερις Νεομάρτυρες Γεώργιος, Αγγελής, Μανουήλ και Νικόλαος οι εκ Μελάμπων», Αφιέρωμα στους Αγίους του τόπου μας, ὅ.π., σ. 10. 4 Μερικοί δέχθηκαν φανερά τον ισλαμισμό, αλλά διατήρησαν κρυφά τη χριστιανική τους πίστη. Αυτοί ήταν οι λεγόμενοι «κρυπτοχριστιανοί». Το φαινόμενο αυτό είχε παρατηρηθεί από τους πρώτους κιόλας χρόνους της Τουρκοκρατίας και σε άλλες περιοχές του ελληνισμού, στον Πόντο και στην Κύπρο. Η επίσημη Εκκλησία ήταν βέβαια σαφώς αντίθετη στην άρνηση της χριστιανικής θρησκείας, έστω και για λόγους σκοπιμότητας. Είναι ωστόσο χαρακτηριστικό ότι μεμονωμένοι ιεράρχες, όπως ο Κρητικός Νεκτάριος Ιεροσολύμων (1664-1682), έβλεπαν με συγκατάβαση τον κρυπτοχριστιανισμό και συγχωρούσαν τους κατά το φαινόμενο αρνητές του χριστιανισμού. Ονομαστή οικογένεια κρυπτοχριστιανών στην Κρήτη ήταν οι Κουρμούληδες της Μεσαράς, που εξώμοσαν το 1680. Μόλις κηρύχθηκε η επανάσταση του 1821 φανερώθηκαν και προσέφεραν μεγάλες υπηρεσίες στον Αγώνα. Γενικά όμως ο αριθμός των κρυπτοχριστιανών στην Κρήτη δεν ήταν μεγάλος. Στη λαϊκή γλώσσα λέγονταν «λινοβάμβακοι» ή «κρυφοί». Θ. Δετοράκη, Ιστορία της Κρήτης, Ηράκλειο 21990, σ. 290. 2 Όμως ποτέ δεν έπαψαν να είναι χριστιανοί, να εκτελούν τα θρησκευτικά καθήκοντά τους σε απόμακρα μέρη και να βαφτίζουν τα παιδιά τους5 . Οι Τέσσερις Νεομάρτυρες, όταν ξέσπασε η επανάσταση το 1821 πήραν τα όπλα ενάντια στους βάρβαρους Τούρκους, και πολέμησαν γενναία υπέρ πίστεως και πατρίδος. Όμως ως γνωστόν, το 1824 κατεστάλη η επανάσταση στην Κρήτη, με τη βοήθεια Αιγυπτιακών στρατευμάτων6 και η Τουρκική κυριαρχία επανήλθε στο Νησί. Έτσι οι Τούρκοι συνέλαβαν όλους τους επαναστάτες και υποκινη[1]τές της επανάστασης. Αμέσως συνέλαβαν τους Αγίους Μάρτυρες, τους έδεσαν και μετά από πεζοπορία 12 ωρών τους οδήγησαν στον Μεχμέτ Πασά του Ρεθύμνου7 . Ο Πασάς προσπάθησε με υποσχέσεις κατ’ αρχήν και στη συνέχεια με τετράμηνη φυλάκιση και σκληρά βασανιστήρια8 να τους πείσει να ασπαστούν τον Μωαμεθανισμό. Οι Άγιοι παρά τα φοβερά μαρτύρια που περνούσαν απάντησαν με παρρησία και γενναιότητα στον Πασά ότι: «Ἐμεῖς Χριστιανοί γεννηθήκαμε καί Χριστιανοί θά μείνομε μέχρι θανάτου»9 . Ο Μεχμέτ Πασάς είδε ότι οι προσπάθειές του πήγαν χαμένες, και αποφάσισε να τους εκτελέσει και να κάψει το χωριό τους τις Μέλαμπες. Ο Βάρβαρος Πασάς όμως ήθελε πιο πολύ ακόμα να τους εξευτελίσει στα μάτια των Χριστιανών, και γι’ αυτό έβαλε έναν τελάλη την παραμονή του αποκεφαλισμού τους, να καλεί τον κόσμο για να δει το αποτρόπαιο θέαμα. Με αυτόν τον τρόπο νόμιζε ότι οι υπόλοιποι χριστιανοί θα φοβόντουσαν και δεν θα σήκωναν κεφάλι εναντίον του, και θα ασπαζόντουσαν το Ισλάμ. Ο τελάλης έλεγε «Αύριο τα λαδομάγαζα και τα ντουκιάνια να ‘ναι κλειστά, να ‘ρθείτε Τούρκοι και Ρωμιοί στη Μεγάλη Πόρτα, γιατί θα σφάξουμε γκιαούρηδες», όπως και έγινε10 . 5 Λ. Κρυοβρυσανάκη, ὅ.π., σσ. 167-168. 6 Η απασχόληση του τουρκικού στρατού στην Πελοπόννησο και στη Στερεά Ελλάδα και η αδυναμία για αποτελεσματική δράση στην Κρήτη ανάγκασαν το σουλτάνο Μαχμούτ Δ΄ να ζητήσει τη βοήθεια του Μεχμέτ Αλή της Αιγύπτου. Ο Μεχμέτ Αλής, υπολογίζοντας σε μελλοντική μόνιμη κατοχή της Κρήτης, δέχθηκε πρόθυμα την πρόταση, και απέστειλε ισχυρές δυνάμεις στο νησί, υπό την αρχηγία του γαμπρού του Χασάν πασά. Στις 28 Μαΐου 1822 κατέπλευσε στη Σούδα ο αιγυπτιακός στόλος, 30 πολεμικά και 84 φορτηγά, ενώ ακόμη η Γενική Συνέλευση των Κρητών συνεδρίαζε στους Αρμένους. Περισσότερα, βλ. Θ. Δετοράκη, ὅ.π., σσ. 332-336. 7 Λ. Κρυοβρυσανάκη, ὅ.π., σ. 168. 8 Περισσότερα, βλ. (περί των μαρτυρίων και των βασανιστηρίων των Ελλήνων κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας), Γ. Καλογεράκη, Τέσσερις Μάρτυρες, Εκδ. Ιερού Ενοριακού Ναού Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων, Ρέθυμνο 2008, σσ. 37-58. 9 Ε. Τσουρδαλάκη (πρωτ.), ὅ.π., σ. 11. 10 Λ. Κρυοβρυσανάκη, ὅ.π., σ. 169. 3 Στις 28 Οκτωβρίου 1824 ο δήμιος τους έκοψε τα κεφάλια, στη θέση Μεγάλη Πόρτα στο κέντρο του Ρεθύμνου. Εκεί στη Μεγάλη Πόρτα άφησαν τα κεφάλια τους για να κερδίσουν τις ψυχές τους. Εκεί έδωσαν το κορμί τους για την πίστη τους. Εκεί έμεινε η τελευταία αναπνοή τους, για να εισπνέουν οι επερχόμενες γενεές την αύρα της χριστιανικής χαραυγής. Εκεί έγινε η ομολογία τους: «Χρισθιανοί εγεννηθήκαμενε και χρισθιανοί θα ποθάνομενε»11 . Τα Άγια Σώματά του παρέμειναν άταφα για τρεις ημέρες, τα οποία ανέδυαν φως, ορατό και για τους Χριστιανούς αλλά και για τους Τούρκους. Οι Χριστιανοί με επικεφαλή τον διερμηνέα του Πασά Μανουήλ Παπαδάκη, ζήτησαν την Άδεια από το Μεχμέτ για να ενταφιάσουν τα λείψανα. Τότε κάτοικοι των Περιβολίων (Γεώργιος Λαγός και Αντώνης Πουρδούνης) μαζί με άλλους χριστιανούς, πήραν και ενταφίασαν πλάι στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου στα Περιβόλια τα λείψανα των Αγίων Τεσσάρων, σημείο στο οποίο υπάρχει μέχρι σήμερα ο τάφος τους. Μετά την εκταφή τους, το 1827 τα μεν Ιερά Λείψανα των Αγίων φυλάχτηκαν στην Ιερά Μονή Αρκαδίου, ενώ οι κάρες τους στο Ρέθυμνο. Σήμερα Ιερά Λείψανα των Αγίων έχουν μεταφερθεί σε πλείστους Ιερούς ναούς της Κρήτης και της Ελλάδος προς αγιασμό και ευλογία12 . Αξίζει να αναφέρουμε κάποια θαύματα των Αγίων Τεσσάρων Νεομαρτύρων τις πρώτες κιόλας μέρες τις κοιμήσεώς τους. Πρώτο είναι το θαύμα με το φως που φαινόταν αναμμένο πάνω στα λείψανα των Αγίων στον τόπο του αποκεφαλισμού τους. Δεύτερο θαύμα έγινε με το αίμα τους, στο μαχαίρι του Δημίου. Ο Δήμιος γυρνώντας στο σπίτι του σκούπισε το μαχαίρι μ’ ένα πανί και πήγε στο ντουκιάνι (καφενείο). Η μητέρα του ήταν τυφλή και ενώ σηκώθηκε να πλυθεί, σκουπίστηκε χωρίς να το ξέρει με το πανί που είχε το αίμα των Αγίων. Αμέσως είδε το φως της, και γυρίζοντας από το καφενείο ο γιος της είδε το θαύμα και την ρώτησε πώς είδε το φως της. Αυτή του είπε πως σκουπίστηκε με εκείνο το πανί, και αυτός της ομολόγησε ότι πάνω στο πανί υπήρχε το αίμα τεσσάρων χριστιανών που είχε σφάξει, αυτή του είπε ότι είναι Άγιοι αφού μόλις σκουπίστηκε με το αίμα τους έγινε καλά. Το Μαχαίρι που έκοψε τις Άγιες Κεφαλές των 4 Μαρτύρων, βρίσκεται στον Άγιο Νικόλαο της Σπλάντζια στα Χανιά13 . Οι νεομάρτυρες τιμήθηκαν ως άγιοι, στη συνείδηση του κόσμου από την πρώτη στιγμή. Σήμερα υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες που βεβαιώνουν ότι οι Άγιοι τιμήθηκαν για πρώτη φορά στις 25/10/1825 (ένα χρόνο μετά τη θυσία τους) και στη μνήμη τους έψαλαν την Ακολουθία 11 Τ. Συλλιγαρδάκη (επισκ.), Χριστού Λίβανος, ὅ.π., σ. 270. 12 Περισσότερα, βλ. Ε. Τσουρδαλάκη (πρωτ.), ὅ.π., σσ. 10-11. 13 Λ. Κρυοβρυσανάκη, ὅ.π., σσ. 169-170. 4 των Αγίων Πάντων, όπως γίνεται και σε παρόμοιες περιπτώσεις Αγίων που δεν υπάρχει ακολουθία. Χαρακτηριστικό σημάδι Αγιότητος αποτελεί η Εικόνα των Αγίων του 1836, που σήμερα φυλάσσεται στο Μητροπολιτικό Ναό. Επίσης έγγραφο του 1837 βεβαιώνει ότι οι Τέσσερις Μάρτυρες γιορτάστηκαν στις 28 Οκτωβρίου της χρονιάς αυτής, στην Εκκλησία των Εισοδίων της Θεοτόκου. Πιθανότατα την ίδια χρονιά το 1837 να γράφτηκε η πρώτη Ακολουθία προς τιμή τους από τον Επίσκοπο Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου Καλλίνικο Νικολετάκη και το Μητροπολίτη Κρήτης Μελέτιο Νικολετάκη. Με αυτά τα δεδομένα συμπεραίνουμε ότι τουλάχιστον σε επίπεδο Κρήτης η επίσημη αναγνώριση των Νεομαρτύρων ως Αγίων ήταν γεγονός. Ωστόσο, η επίσημη αναγνώριση και Ανακήρυξη των Αγίων σε πανορθόδοξο επίπεδο, άργησε πολύ. Χρειάστηκαν δυναμικές παρεμβάσεις του αείμνηστου Μητροπολίτου Ρεθύμνης κυρού Τίτου, για να γίνει. Ο οποίος στις 15 Μαρτίου το 1977 έστειλε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο επίσημη επιστολή, με την οποία, αφού αναφερόταν στη ζωή και στο μαρτυρικό τέλος των Αγίων, καθώς και στο σεβασμό που έτρεφαν κλήρος και λαός του Ρεθύμνου, ζητούσε την επίσημη ένταξή τους στο Αγιολόγιο της Εκκλησίας. Ο Πατριάρχης Δημήτριος απάντησε τον ίδιο χρόνο με δυο έγγραφα. Το πρώτο, ήταν μια επιστολή προς το Μητροπολίτη Ρεθύμνης. Και το δεύτερο ήταν η επίσημη ένταξη των Τεσσάρων Μαρτύρων στο Αγιολόγιο της Εκκλησίας. Έτσι χρειάστηκαν συνολικά 153 χρόνια από το μαρτύριό τους για να αποκτήσει η μνήμη τους πάνδημο χαρακτήρα, με την Πράξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου14 . Οι Άγιοι Τέσσερις Μάρτυρες ενέπνευσαν πολύ και την Βυζαντινή τέχνη, Αγιογραφία, υμνολογία και την λαϊκή μας παράδοση και άφησαν έτσι το δικό τους ανεξίτηλο αποτύπωμα στις ψυχές του Κρητικού λαού, ο οποίος καυχάται για τους Αγίους Τέσσερις Νεομάρτυρες Αγγελή, Μανουήλ, Γεώργιο και Νικόλαο. Ἀπολυτίκιον Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε. Τῆς Κρήτης γεννήματα, καί Λάμπης θρέμματα, τούς τετραρίθμους Νεομάρτυρας ἀνευφημήσωμεν, Γεώργιον, Ἀγγελήν, Μανουήλ καί Νικόλαον. Οὗτοι γάρ διά πίστιν, τοῦ Κυρίου σφαγέντες, τό αἷμα αὐτῶν ἐθελουσίως, ἐν τῇ Ρεθύμνῃ ἐξέχεαν διό καί παρρησίαν ἔχοντες πρός Χριστόν, πρεσβεύουσιν ἀεί, ὑπέρ τῶν ψυχῶν ἠμῶν. 14 Περισσότερα, βλ. Γ. Καλογεράκη, ὅ.π., σσ. 69-76.
Αποκορύφωμα του εορτασμού της επετείου ήταν το ντοκιμαντερ: «Μαρτυρίου Ύμνος – Τεσσάρων Μαρτύρων ζωή ατελεύτητος».Το Ντοκιμαντέρ έχει αναρτηθεί στο κανάλι της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου: https://www.youtube.com/watch?v=JYYXxgd8RyY
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ
Ψάλτες
- Λεωνίδας Δασκαλάκης – Πρωτοψάλτης Ι.Ν. Αγίου Ελευθερίου, Ατσιπόπουλο
- Ηρακλής Κακογιαννάκης – Λαμπαδάριος Ι. Ν. Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων, Ρέθυμνο
- Μάριος Λεμονάκης – Ιεροψάλτης Ι. Ν. Κυρίας των Αγγέλων, Ρέθυμνο
- Νικόλαος Γερακιανάκης – Πρωτοψάλτης Ι. Μονής Αρκαδίου
- Αριστείδης Μιχελουδάκης – Πρωτοψάλτης Ι. Ν. Αγίου Γεωργίου, Ρέθυμνο
- Εμμανουήλ Παυλάκης – Λαμπαδάριος Ι. Ν. Αγίου Γεωργίου, Ρέθυμνο
- Στυλιανός Σκουριτάκης – Πρωτοψάλτης Ι. Μονής Αγίου Πνεύματος, Κισσός
- Κωνσταντίνος Μεργέμογλου – Πρωτοψάλτης Ι.Ν. Αγίων Αναργύρων, Περιβόλια
Ισοκράτες
- Ευάγγελος Δογάνης
- Χαράλαμπος Κιαγιάς
- Βασίλειος Μακεδάκης
- Βασίλειος Τριπολιτάκης
- Κωνσταντίνος Τσαπαρίδης
- Καλλιτεχνικός Διευθυντής – Χοράρχης: Αντώνιος Αρ. Μιχελουδάκης, Θεολόγος-Πρωτοψάλτης Ι. Ν. Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων πόλεως Ρεθύμνης
- Ηχολήπτης: Νικόλαος Κεφαλογιάννης Ε.Τ.Ε.Π Τμήματος Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου
Η ηχοληψία έγινε στο studio του παραπάνω τμήματος
Συμμετέχοντες ομιλητές
- Σεβ. Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Πρόδρομος
- Αρχιμ. Τίτος Βαμβακάς, Ηγούμενος Ιεράς Μονής Αρκαδίου
- Αρχιμ. Θεολόγος Αντωνάκης, Ιερά Μονή Γωνιάς
- Πρωτ. Νικόλαος Νικηφόρος, Προϊστάμενος Ι. Ν. Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων Ρεθύμνου
- Πρωτ. Ευάγγελος Τσουρδαλάκης, Εφημέριος Ενορίας Μελάμπων
- Πρωτ. Δημήτριος Λιόλιος, Προϊστάμενος Ι.Ν. Αγίου Νικολάου Σπλάντζιας Χανίων
- Αντώνιος Σανουδάκης, Καθηγητής Πατριαρχικής Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Κρήτης
- Νικόλαος Δερεδάκης, Δάσκαλος – Ιστορικός ερευνητής
- Αριστείδης Αντ. Μιχελουδάκης, Δικηγόρος – Πρωτοψάλτης
- Αντώνιος Αρ. Μιχελουδάκης, Θεολόγος – Πρωτοψάλτης Ι. Ν. Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων – Χοράρχης
- Στον ρόλο του Χρήστου Μαστοράκη: Μιχάλης Δασκαλάκης
- Αφηγητής: Μιχάλης Δασκαλάκης
- Τέσσερεις Μάρτυρες: Μιχάλης Χαιρέτης, Γιώργος Γεωργιουδάκης, Εμμανουήλ Σηφάκης, Ελλήνοος Τσουπάκης
- Σενάριο: Αντώνης Μιχελουδάκης
- Κείμενα: Αντώνιος Μιχελουδάκης, Ευαγγελή Κουκουράβα
- Σκηνοθετική επιμέλεια – Μοντάζ: Μιχάλης Γαλανάκης
- Δ/νση Φωτογραφίας: Άρης Σκουλίκης, Κυριάκος Χαριτάκης
- Μουσική: Κυριάκος Καλαϊτζίδης
- Ήχος – Μίξη ήχου: Δημήτρης Καρπούζης
Η Ι.Μητρόπολη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου ευχαριστεί για την πολύτιμη συμβολή τους:
- Την Ιερά Μονή Αρκαδίου
- Την Ιερά Μονή Γωνιάς
- Το Λύκειο Ελληνίδων Ρεθύμνου και την Πρόεδρό του κ. Φέφη Βαλαρή
- Το Τμήμα Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου στο Ρέθυμνο, τον καθηγητή του κ. Νεκτάριο Παπαδογιάννη και τον ηχολήπτη (Ε.Τ.Ε.Π) κ. Νικόλαο Κεφαλογιάννη
- Το κατάστημα οπτικών Μανούσακα (optic-art) στα Χανιά
Εκτέλεση Παραγωγής:
MEDIAVOX
Παραγωγή:
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ
ΡΕΘΥΜΝΗΣ ΚΑΙ ΑΥΛΟΠΟΤΑΜΟΥ
©2024
* Πληροφορίες Ι.Μ. Ρεθύμης και Αυλοποτάμου