Ν. Χριστοδουλίδης: Ανυσηχούμε για τετελεσμένα από την Τουρκία

Στο περιθώριο του Συμβουλίου των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στις Βρυξέλλες, ο Υπουργός Εξωτερικών , Νίκος Χριστοδουλίδης, μίλησε στο euronews και την Έφη Κουτσοκώστα για το θέμα των κυρώσεων κατά της Λευκορωσίας και της Τουρκίας αλλά και το διπλωματικό παρασκήνιο για την αποκλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο.

Έφη Κουτσοκώστα- Euronews:   Κύριε Υπουργέ τις τελευταίες ημέρες κυριάρχησε στις συζητήσεις εδώ στις Βρυξέλλες το κυπριακό βέτο κατά της Λευκορωσίας. Πώς απαντάτε εσείς και ποιο ήταν το κλίμα στην αίθουσα του Συμβουλίου από τους ομολόγους σας;

Νίκος Χριστοδουλίδης- Υπουργός Εξωτερικών Κυπριακής Δημοκρατίας:   Είναι σημαντικό να αναφέρω ότι στο άτυπο Συμβούλιο των Εξωτερικών στο Βερολίνο, μετά από πολύωρες συζητήσεις τόσο όσον αφορά τη Λευκορωσία όσο και τις τούρκικες παράνομες ενέργειες στην ΑΟΖ της Κύπρου, είχε αποφασιστεί όπως οι προτάσεις που αφορούν τη Λευκορωσία όπως και οι προτάσεις που υπέβαλε η Κυπριακή Δημοκρατία τον Ιούνιο θα προχωρούσαν παράλληλα με στόχο την άμεση υιοθέτησή τους. Άρα είναι ξεκάθαρο ότι η Κυπριακή Δημοκρατία στηρίζει και δε θέτει θέμα βέτο ή οτιδήποτε άλλο σε σχέση με τη Λευκορωσία. Σε καμία περίπτωση δεν είμαστε αν θέλετε αρνητικοί στην υιοθέτηση μέτρων κατά του καθεστώτος στη Λευκορωσία και μάλιστα μέσα στη συζήτηση η Κύπρος ήταν μία από τις χώρες που υποστήριξε την υιοθέτηση μάλιστα τομεακών κυρώσεων εναντίον όλων αυτών που γίνονται στη Λευκορωσία. Από εκεί και πέρα υπήρχε μία πολιτική συμφωνία, μία πολιτική συμφωνία η οποία δεν εφαρμόστηκε και είναι αυτή η μη εφαρμογή της πολιτικής συμφωνίας που οδήγησε και σήμερα στο να μην υιοθετηθεί απόφαση. Τα δύο θέματα θα συζητηθούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και ευελπιστούμε να υπάρξει αποτέλεσμα. Θέλω να πω και κάτι σε αυτό γιατί είναι σημαντικό. +.

Έφη Κουτσοκώστα- Euronews:  Ποια ήταν αυτή η συμβιβαστική πρόταση, εάν μπορώ να ρωτήσω, και ποιο το κράτος μέλος που την υπέβαλε;

Νίκος Χριστοδουλίδης- Υπουργός Εξωτερικών Κυπριακής Δημοκρατίας:  Επειδή το θέμα βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, δεν έχουμε κατάληξη, να μου επιτρέψετε να το αφήσουμε. Είμαι σίγουρος ότι το θέμα θα απασχολήσει το προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Έφη Κουτσοκώστα- Euronews:  Ωστόσο εσείς επιμένετε ότι θα δώσετε το πράσινο φως για τις κυρώσεις στη Λευκορωσία και κατά του καθεστώτος Λουκασένκο μόνο εάν προχωρήσουν και οι κυρώσεις για τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Κυπριακή ΑΟΖ;

Νίκος Χριστοδουλίδης- Υπουργός Εξωτερικών Κυπριακής Δημοκρατίας:   Εμείς επιμένουμε στην εφαρμογή της πολιτικής συμφωνίας που επιτεύχθηκε στο Βερολίνο. Εμείς δε συνδέουμε τις κυρώσεις. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει δώσει τη συγκατάθεσή της για άλλες κυρώσεις που υπήρχε συζήτηση στις αντίστοιχες ομάδες της ΕΕ. Στο συγκεκριμένο θέμα, υπήρχε πολιτική συμφωνία μετά από πολύωρες συζητήσεις και το αναφέρω αυτό γιατί δεν είναι δική μας ανάγνωση, αυτό είπε και ο ίδιος ο κύριος Μπορέλ δημόσια και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και σε δημόσιες δηλώσεις αλλά και ενώπιον των Μόνιμων Αντιπροσώπων και κάλεσε όλα τα κράτη να εφαρμόσουν τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Βερολίνο.

Έφη Κουτσοκώστα- Euronews:  Αυτή τη στιγμή ποιους είχατε στο πλευρό σας στο αίτημα σας για τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας;

Νίκος Χριστοδουλίδης- Υπουργός Εξωτερικών Κυπριακής Δημοκρατίας:  Είναι σημαντικό ότι αρκετά κράτη μέλη μίλησαν για τη συμφωνία. Κανείς δεν αμφισβητεί τη συμφωνία που επιτεύχθηκε, φάνηκε να επικρατεί η άποψη ότι το θέμα θα απασχολήσει καλύτερα τους ηγέτες στο προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, άρα το θέμα θα πάει εκεί.

Έφη Κουτσοκώστα- Euronews:  Επιμένω,  γιατί αυτή τη στιγμή και τις προηγούμενες εβδομάδας έγιναν πολλές διπλωματικές προσπάθειες και από την πλευρά του Βερολίνου που έχει και την Προεδρία της ΕΕ αλλά και του ίδιου του Σαρλ Μισέλ για αποκλιμάκωση της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο. Και βλέπουμε ότι όσον αφορά την Αθήνα αυτές οι προσπάθειες φαίνεται να καρποφορούν. Θεωρείτε ότι αν οι κυρώσεις παραμείνουν στο τραπέζι δε δυναμιτίζεται αυτή η προσπάθεια;

Νίκος Χριστοδουλίδης- Υπουργός Εξωτερικών Κυπριακής Δημοκρατίας:  Να αναφέρω πάνω από όλα ότι καλωσορίζουμε αυτές τις προσπάθειες και ελπίζουμε να φέρουν αποτέλεσμα. Και από την πρώτη στιγμή είχαμε δηλώσει ότι η αποχώρηση του Ορούτς Ρέις ήταν μία εξέλιξη προς τη σωστή κατεύθυνση. Από την άλλη υπάρχουν οι παραβιάσεις εντός της ΑΟΖ της Κυπριοακής Δημοκρατίας. Το συζητήσαμε σε πάνω από 10 Συμβούλια των Υπουργών των Εξωτερικών, σε πάρα πολλά Ευρωπαϊκά Συμβούλια και το 2019 λάβαμε μία πολύ συγκεκριμένη απόφαση για την ανάγκη λήψης μέτρων ενάντια σε όλους αυτούς που εμπλέκονται σε παράνομες ενέργειες στην ΑΟΖ της Κύπρου. Είναι δύο διαφορετικά θέματα. Άρα οι προτάσεις της Κύπρου τον Ιούνιο αφορούσαν αυτές τις παράνομες ενέργειες στην ΑΟΖ της Κύπρου.

Έφη Κουτσοκώστα- Euronews:  Άρα τα διαχωρίζετε.

Νίκος Χριστοδουλίδης- Υπουργός Εξωτερικών Κυπριακής Δημοκρατίας:  Είναι εντελώς διαφορετικό θέμα και άλλωστε να το επισημάνω αυτό, στο θέμα της Κύπρου υπάρχει σχετική πολιτική απόφαση, υπάρχει σχετικό νομικό πλαίσιο το οποίο υιοθετήθηκε ομόφωνα στο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών αλλά οι οδηγίες ξεκίνησαν από το ίδιο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Έφη Κουτσοκώστα- Euronews: Βλέπουμε λοιπόν να εδραιώνεται η στάση της Τουρκίας όσον αφορά την Κυπριακή ΑΟΖ.

Νίκος Χριστοδουλίδης- Υπουργός Εξωτερικών Κυπριακής Δημοκρατίας:  Βλέπουμε μία κλιμάκωση σε σχέση με την Κύπρο.

Έφη Κουτσοκώστα- Euronews:  Φοβάστε τη δημιουργία τετελεσμένων;

Νίκος Χριστοδουλίδης- Υπουργός Εξωτερικών Κυπριακής Δημοκρατίας:  Φυσικά. Είναι κάτι που μας ανησυχεί. Για αυτό πρέπει να υπάρξει αυτή η ουσιαστική αντίδραση της ΕΕ. Η αποκλιμάκωση για να μπορεί να επιτευχθεί θα πρέπει να τερματιστούν οι παράνομες ενέργειες αυτού που κλιμακώνει και αυτός που κλιμακώνει είναι η Τουρκία.

Έφη Κουτσοκώστα- Euronews:   Πάμε λοιπόν στις εξελίξεις που βλέπουμε στην Αθήνα που όπως είπατε είναι πολύ σημαντικές. Από τι θα εξαρτηθεί η βιωσιμότητα της αποκλιμάκωσης εάν μπορούμε να τη χαρακτηρίσουμε έτσι; 

Νίκος Χριστοδουλίδης- Υπουργός Εξωτερικών Κυπριακής Δημοκρατίας:

Αυτό που ευχόμαστε είναι η αποχώρηση του Ορούτς Ρέις από την ελληνική υφαλοκρηπίδα να έχει διάρκεια, να έχει συνέχεια. Γιατί δεν μπορεί να γίνει διάλογος με την προσπάθεια ενός από τα δύο μέρη να επιβάλει τετελεσμένα και μάλιστα μέσα από παράνομες ενέργειες. Ειλικρινά ευελπιστούμε ότι σύντομα θα έχουμε μία ανακοίνωση ότι θα επαναρχίσουν οι διερευνητικές επαφές και ελπίζουμε αυτές οι επαφές να φέρουν αποτέλεσμα. Μόνο ο διάλογος μπορεί να φέρει λύση και είναι μέσα σε αυτό το πλαίσιο που έχουμε ζητήσει από την Τουρκία να συζητήσουμε για τα θαλάσσιά μας συύνορα, βόρεια και δυτικά της Κύπρου. Υπάρχει αρνητική απάντηση. Είπαμε να πάμε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και ό,τι αποφασίσει είμαστε έτοιμοι να το δεχτούμε και αφού η Τουρκία ισχυρίζεται ότι έχει τόσο ισχυρές νομικές θέσεις, το Δικαστήριο είναι αρμόδιο να αποφασίσει αλλά μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ανταπόκριση από πλευράς Τουρκίας.

Έφη Κουτσοκώστα- Euronews:  Για πολλούς εδώ στις Βρυξέλλες, κλειδί σε όλες αυτές τις εξελίξεις είναι η επίλυση του Κυπριακού. Ο Γ.Γ. προανήγγειλε μία άτυπη Πενταμερή. Πόσο αισιόδοξος είστε ειδικά μετά το ναυάγιο στο Κραν Μοντανά που χάθηκε το μομέντουμ;

Νίκος Χριστοδουλίδης- Υπουργός Εξωτερικών Κυπριακής Δημοκρατίας:

Υπάρχουν δύο στοιχεία που είναι σημαντικά και θεωρούμε ότι και ο Γενικός Γραμματέας έχει αυτή την προσέγγιση. Το πρώτο είναι οι συνομιλίες να ξεκινήσουν από εκεί που σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά γιατί όπως πολύ σωστά επισημάνατε ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία των διαπραγματεύσεων που επιτεύχθηκαν τόσο σημαντικές συγκλίσεις, τόσο σημαντική πρόοδος στην επίτευξη επίλυσης του Κυπριακού. Το δεύτερο, ότι ο επιδιωκόμενος στόχος δεν μπορεί να είναι άλλος από αυτόν που καταγράφεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Από εκεί και πέρα ο Γεν. Γραμματέας Ηνωμένων Εθνών αναφέρθηκε και στην ανάγκη να υπάρξει ένα κατάλληλο περιβάλλον που θα σπρώξει θετικά τη διαπραγματευτική διαδικασία προς την κατάληξη.

Έφη Κουτσοκώστα- Euronews:   Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν είπε ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιταχύνουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και σε κάποια θέματα εξωτερικής πολιτικής να λαμβάνονται αποφάσεις με ενισχυμένη πλειοψηφία και όχι με ομοφωνία όπως συμβαίνει τώρα. Εσείς συμφωνείτε;

Νίκος Χριστοδουλίδης- Υπουργός Εξωτερικών Κυπριακής Δημοκρατίας:

Είναι πολλά που μπορούν να γίνουν έτσι ώστε να έχουμε μία πιο αποτελεσματική εξωτερική πολιτική ως ΕΕ. Για παράδειγμα είδα πρόσφατα αυτές τις συζητήσεις για την ΕΕ να έχει την υποδομή για να μπορεί να «επιβάλει» τις αποφάσεις, πάντα με θετική προσέγγιση και περισσότερη σημασία στα θέματα εξωτερικής πολιτικής που γίνονται, εκείνο που θα παίζει πιο σημαντικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων να είναι το ευρωπαϊκό συμφέρον και όχι το εθνικό συμφέρον κάποιων κρατών. Αν δεν καθορίσουμε πρώτα ποιο είναι το συμφέρον της ΕΕ, θα είναι πολύ δύσκολο και για την Κύπρο, αλλά και για πολλά άλλα κράτη μέλη να δεχτούν να προχωρήσουμε σε μία τέτοια απόφαση ενισχυμένης πλειοψηφίας για τη λήψη αποφάσεων στην εξωτερική πολιτική.