Μιχ. Ιγνατίου -Ν. Μελέτης:«Η συμφωνία που “γκρίζαρε” το Αιγαίο – Από τα Ίμια στη Μαδρίτη»

Οι δύο πολύπειροι δημοσιογράφοι φέρνουν στο φως όλα τα απόρρητα τηλεγραφήματα των Αμερικανών που από την επομένη του επεισοδίου των Ιμίων άρχισαν να εργάζονται πυρετωδώς προκειμένου να υπάρξει Συμφωνία η οποία θα περιόριζε το ενδεχόμενο νέας κρίσης και πιθανόν θα οδηγούσε σε μια πολεμική σύγκρουση καταστροφική για τα αμερικανικά και νατοϊκά συμφέροντα στην περιοχή. Σύμφωνα με τους συγγραφείς:  “Οι Αμερικανοί δεν στράφηκαν στην Τουρκία η οποία, με τη θεωρία περί «γκρίζων ζωνών» και το casus belli που είχε εκτοξεύσει δύο χρόνια νωρίτερα, αμφισβητούσε πλήρως το status quo αλλά και το διεθνές δίκαιο. Αντιθέτως, εργάσθηκαν και πέτυχαν να επιβάλουν –με την προσωπική παρέμβαση της τότε υπουργού Εξωτερικών Μαντλίν Ολμπράιτ– τη Συμφωνία της Μαδρίτης.  Με τη Συμφωνία της Μαδρίτης η Ελλάδα αποδέχθηκε και αναγνώρισε τα «νόμιμα και ζωτικά δικαιώματα» της Τουρκίας στο Αιγαίο, και αυτό μόλις λίγους μήνες μετά το επεισόδιο των Ιμίων, και συγχρόνως δεσμεύτηκε για την αποφυγή «μονομερών ενεργειών», κάτι που παρέπεμπε ευθέως στην απαίτηση της Τουρκίας, υπό την απειλή μάλιστα του casus belli, για μη άσκηση του κυριαρχικού δικαιώματος επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. Κάτι που δεν έχει συμβεί ακόμη…Για το «γκριζάρισμα» του Αιγαίου δεν ηταν αρκετό το επεισόδιο των Ιμίων. Χρειαζόταν και η Συμφωνία της Μαδρίτης”.

Στις 6 Ιουλίου 1997, η ελληνική αντιπροσωπεία έφθανε στη Μαδρίτη για τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ,  με επικεφαλής τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη. “Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Ρέππας διαβεβαίωνε ότι δεν υπήρχε προγραμματισμένη συνάντηση με τον τότε πρόεδρο της Τουρκίας Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ. Όμως το ραντεβού είχε κανονιστεί ημέρες πριν, με παρέμβαση των Αμερικανών, και είχε κρατηθεί μυστικό. Στις 8 Ιουλίου, υπογραφόταν, παρουσίο των δύο ηγετών, η Διακήρυξη της Μαδρίτης, ένα κείμενο που είχαν «προ-μαγειρέψει» οι Αμερικανοί, και είχαν δουλέψει γι’ αυτόν τον σκοπό από την επομένη του επεισοδίου των Ιμίων. Μέσα από τα απόρρητα τηλεγραφήματα των Αμερικανών ξεδιπλώνεται όλος ο σχεδιασμός, καθώς και οι συναντήσεις, οι συνομιλίες, τα παζάρια που οδήγησαν στη Μαδρίτη και όσα ακολούθησαν κατά την επίμονη προσπάθεια των Αμερικανών να διασώσουν αυτή τη Συμφωνία. Μια Συμφωνία που σφράγισε από τότε τις ελληνοτουρκικές σχέσεις με την αναγνώριση των «νόμιμων και ζωτικών συμφερόντων» της Τουρκίας στο Αιγαίο και με τη δέσμευση για «αποφυγή μονομερών ενεργειών», η οποία τηρήθηκε ως αποφυγή άσκησης κυριαρχικών δικαιωμάτων. Μια Συμφωνία που προετοίμασε το έδαφος για την ακύρωση της μεταφοράς των S-300 στην Κύπρο. Το επεισόδιο των Ιμίων δεν αρκούσε για το «γκριζάρισμα» του Αιγαίου. Χρειάστηκε και η Συμφωνία της Μαδρίτης…” (Σημείωμα  στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)