Με αρχές και κανόνες κατά της διαφθοράς
Του Αχιλλέα Δημητριάδη*
Η κοινή γνώμη παρακολουθεί κάθε μέρα τις εξελίξεις στα ζητήματα που συνδέονται με τα Pandora Papers και λίγο πιο πίσω τις αποκαλύψεις του δικτύου Al Jazeera.
Το θέμα έφτασε στο Ευρωκοινοβούλιο που σχεδόν ομόφωνα ζήτησε από «τις Αρχές των κρατών μελών να ξεκινήσουν ενδελεχείς έρευνες στην επικράτειά τους για τυχόν παρατυπίες που αποκαλύφθηκαν και να προχωρήσουν σε έλεγχο όλων των προσωπικοτήτων που αναφέρονται στα Pandora Papers».
Είναι γενική διαπίστωση ότι στα θέματα διαφθοράς η Κύπρος έφτασε στον πάτο.
Η κοινή γνώμη αναζητά απαντήσεις. Πολλοί πιστεύουν ότι πλέον είναι αργά και τίποτε δεν θα μπορεί γίνει. Δεν συμφωνώ με αυτές τις διαπιστώσεις. Έχουμε τη δυνατότητα να διορθώσουμε την κατάσταση.
Μπορούμε να φτάσουμε στα επίπεδα που είναι άλλες, πιο ευρωπαϊκές χώρες. Πώς;
- Η Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς, που συζητείται εδώ και χρόνια στη Βουλή, να ψηφιστεί σε νόμο, νοουμένου βέβαια ότι θα δικαιώσει τον τίτλο της. Με στελέχωση με πρόσωπα ευρείας αποδοχής και με εξουσίες για διεξαγωγή πραγματικής έρευνας. Με συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Γενική Εισαγγελία να διερευνά τις υποθέσεις διαφθοράς. Θέλουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση να είναι μαζί μας στον αγώνα κατά της διαφθοράς και όχι να την έχουμε απέναντι μας.
- Το πόθεν έσχες χρειάζεται να εκσυγχρονιστεί νομοθετικά. Η δήλωση περιουσιακών στοιχείων να είναι ετήσια, όπως και η φορολογική δήλωση και να γίνεται συστηματικά η σύγκριση για τις όποιες μεταβολές. Οι πολίτες δικαιούνται να γνωρίζουν την ετήσια οικονομική κατάσταση των εκλεγμένων αξιωματούχων, αλλά και των συγγενών τους, τις μεταβολές, καθώς και την εξήγησή τους.
- Οι κανόνες διαφάνειας να βασίζονται στους κανόνες που θέτει η GRECO για όλη την Ευρώπη. Δήλωση εξαίρεσης σε περίπτωση σύγκρουσης συμφέροντος, κώδικες δεοντολογίας υπουργών και βουλευτών. Η GRECO κάνει εισηγήσεις, αλλά χωρίς πολιτική βούληση για εφαρμογή δεν θα προχωρήσουμε αποφασιστικά μπροστά.
- Οι κανονισμοί που θα αποτρέπουν τη σύγκρουση συμφέροντος στην άσκηση εξουσίας, να είναι δημοσίως γνωστοί. Έτσι όλοι οι πολίτες θα τους γνωρίζουν και θα απαιτούν εφαρμογή.
- Η τήρηση κανόνων διαφάνειας χρειάζεται να γίνεται πρώτα από τον Πρόεδρο, τον πρώτο πολίτη της χώρας. Ο Πρόεδρος οφείλει επίσης να ενημερώνει ηλεκτρονικά και εβδομαδιαία τους πολίτες για τις συναντήσεις του. Είναι δικαίωμα του πολίτη να ερωτά και η Προεδρία έχει την ευθύνη να απαντά άμεσα, σε σχέση με τις δραστηριότητες, τις ευθύνες και τα καθήκοντά του.
- Καθιέρωση συμβουλευτικού κοινοβουλευτικού ελέγχου στους διορισμούς του Προέδρου. Η Βουλή να έχει την ευκαιρία να εξετάζει την επάρκεια των υποψηφίων και έτσι οι επιλογές να γίνονται με συγκεκριμένα κριτήρια. Με αυτό τον τρόπο τίθενται κριτήρια στην εξουσία του Προέδρου για να μην διορίζει αδιάκριτα κάθε υποστηρικτή του.
- Η εφαρμογή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης από το Κράτος, ώστε να μειωθεί η γραφειοκρατία, να κτυπηθεί η αδιαφάνεια και να δίνονται γρήγορα απαντήσεις. Οι ηλεκτρονικοί κανόνες είναι κοινοί για όλους. Έτσι η αξιοπιστία του Κράτους θα αρχίσει να ανεβαίνει για να καταστεί πιο αποτελεσματικό.
- Δυστυχώς, το όνομα της Κύπρου έγινε συνώνυμο με αυτό της διαφθοράς. Ο κάθε ένας από εμάς που πάει στο εξωτερικό το αντιλαμβάνεται. Δεν μάς αξίζει μια τέτοια κατρακύλα. Όλοι έχουμε τη δική μας ευθύνη να αλλάξουμε την κατάσταση. Κυρίως όμως, η πολιτική ηγεσία.
- Οι ηγέτες έχουν αυξημένη ευθύνη να παίρνουν αποφάσεις, να ηγούνται με το παράδειγμά τους. Ο ηγέτης να δίνει πρώτος το παράδειγμα με την τήρηση των κανόνων, γιατί μόνο έτσι θα θωρακίσουμε τη δημόσια ζωή με κανόνες που θα τηρούνται.
Πρέπει πιστεύω να κινηθούμε προς την αλλαγή, τη διαφάνεια και την εξυγίανση της δημόσιας ζωής με αρχές που θα εφαρμόζονται και κανόνες που θα τηρούνται.
*Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους
