Μαρία Πετρίδου: Πρώτο βήμα για τη δημιουργία επιστημονικού κέντρου για την αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας

Η διδακτορική φοιτήτρια του Πανεπιστημίου Κύπρου εξασφάλισε το Βραβείο ΕΥ 2020-2021

Στην Μαρία Πετρίδου,   διδακτορική φοιτήτρια του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, απονεμήθηκε το Βραβείο EY, για την ακαδημαϊκή χρονιά (2020-2021), ύψους €2.500. Η απόφαση ήταν ομόφωνη από  αρμόδιας Επιτροπή Αξιολόγησης, η οπ0ία αποτελείται από τον Κοσμήτορα της Σχολής Οικονομικών και Διοίκησης και μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού από όλες τις Σχολές του Πανεπιστημίου Κύπρου. Το βραβείο έχει θεσπιστεί από την  EY  ( συμβουλευτικές υπηρεσίες) , στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων εταιρικής κοινωνικής της ευθύνης,  στη μνήμη της Χρίστιας Ρωσσίδου-Σωτηρίου, που υπήρξε σημαντική ηγετική φυσιογνωμία της EY Κύπρου.

Τα κριτήρια με τα οποία αξιολογούνται οι υποψήφιες φοιτήτριες είναι τα ακόλουθα: Γενική Βαθμολογία τουλάχιστο επτά (7), Ικανότητα ανάληψης πρωτοβουλίας, έμπνευσης και παρακίνησης άλλων ανθρώπων, Ύπαρξη οράματος που εμπνέει, ανοίγει δρόμους, και προάγει τη συλλογική δράση για το κοινό καλό, Επίδειξη σθένους και δημιουργικότητας απέναντι σε αντιξοότητες και προκλήσεις, Διάθεση ανοιχτού, αντισυμβατικού πνεύματος και πρωτοποριακής σκέψης, Ικανότητα να επιφέρει αλλαγές για το κοινό καλό μέσω ομαδικής δράσης (οι αλλαγές δεν πρέπει να περιορίζονται σε στενά συνδικαλιστικά ζητήματα). 

–Η βράβευση  της Μαρίας Πετρίδου προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί από εκπρόσωπο της ΕΥ κατά τη διάρκεια της φετινής τελετής αποφοίτησης μεταπτυχιακών φοιτητών του Πανεπιστημίου Κύπρου. 

 Με αφορμή την εξασφάλιση του βραβείου, η αριστούχος διδακτορική φοιτήτρια  μίλησε για τις σπουδές της και τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα, το βραβείο ΕΥ, αλλά και τις ψυχολογικές επιπτώσεις της πανδημίας.   

Πες μας για τις σπουδές σου και τα ερευνητικά σου ενδιαφέροντα. Πώς προέκυψε το βραβείο ΕΥ και ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι σου; 

Έχω ολοκληρώσει τις προπτυχιακές μου σπουδές στην Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Συνέχισα τις μεταπτυχιακές μου σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Leiden στην Ολλανδία και επέστρεψα στην Κύπρο για τις διδακτορικές μου σπουδές στην Κλινική Ψυχολογία. Με την κατοχή του διδακτορικού τίτλου, δεν προσδοκώ μόνο σε ακαδημαϊκή καριέρα. Κύριος στόχος μου είναι η παροχή υπηρεσιών ως Εγγεγραμμένη Κλινική ψυχολόγος στην κοινότητα. 

Στα τέσσερα  χρόνια φοίτησής μου, είχα την ευκαιρία να αναπτύξω τις ερευνητικές μου δεξιότητες, αφού ήμουν ενεργό μέλος σε πολλά εργαστήρια ως προπτυχιακή ερευνητική βοηθός. Συγκεκριμένα, από το δεύτερο έτος των προπτυχιακών μου σπουδών, έχω στενή συνεργασία με την ομάδα του Εργαστήριου Αναπτυξιακής Ψυχοπαθολογίας για τη μελέτη της παραβατικής συμπεριφοράς. Επίσης, στο πλαίσιο της πρακτικής μου εξάσκησης, δούλεψα με παιδιά και εφήβους που εκδήλωναν επιθετικές συμπεριφορές και άλλες ευάλωτες ομάδες όπως ασυνόδευτους ανηλίκους. Μέσα από τις ερευνητικές δουλειές, αλλά και τα καθημερινά περιστατικά Παγκύπρια, αντιλήφθηκα την σημαντικότητα της κατανόησης της νεανικής παραβατικότητας, αλλά και την ανάπτυξη καινοτόμων προληπτικών και παρεμβατικών προγραμμάτων, για την αντιμετώπιση του φαινομένου.

Ο επόπτης μου Δρ Κώστας Φάντη, πρότεινε να δηλώσω συμμετοχή για το βραβείο ΕΥ, αφού πίστευε πως πληρούσα όλα τα κριτήρια. Για να είμαι ειλικρινής στην αρχή ήμουν διστακτική, μιας και όσα προσφέρω είναι αποτέλεσμα της αγάπης μου στον συνάνθρωπο, με το να παρέχω βοήθεια και ανακούφιση από τις δυσκολίες, μέσω των γνώσεων και των κλινικών μου δεξιοτήτων.

Παρόλα αυτά, θεωρώ πως το συγκεκριμένο βραβείο, θα είναι το πρώτο βήμα, ώστε να καταφέρω να δημιουργήσω ένα Επιστημονικό Κέντρο, όπου τα ανήλικα θύματα και θύτες παραβατικών και επιθετικών συμπεριφορών θα λαμβάνουν την κατάλληλη ψυχολογική και νομική στήριξη. Δυστυχώς στην Κύπρο οι νεαροί/ές παραβάτες δεν λαμβάνουν τις κατάλληλες υπηρεσίες (π.χ. αξιολόγηση, θεραπεία) και ως εκ τούτου τα προβλήματα διαιωνίζονται στην ενήλικη ζωή. Στόχος του συγκεκριμένου κέντρου θα είναι η αποδοχή των νεαρών παραβατών με αγάπη και η προσπάθεια ανάπτυξης των κινήτρων τους και της ενσυναίσθησής τους, για υιοθέτηση πιο λειτουργικών συμπεριφορών, ώστε να μπορέσουν να ενταχθούν στην κοινωνία.

Στην έρευνά σου ασχολείσαι με την αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας, πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με αυτό το θέμα και ποια τα μέχρι τώρα πορίσματά σου; 

Από τον δεύτερο χρόνο φοίτησής μου στο ΠΚ και ως μάρτυρας κάποιων επιθετικών συμπεριφορών από άλλα παιδιά ως μαθήτρια, είχα ευαισθητοποιηθεί στο να κατανοήσω τη νεανική παραβατικότητα και να απαντήσω στα ερωτήματα, γιατί κάποιοι έφηβοι αρχίζουν σοβαρές παραβατικές συμπεριφορές από μικρή ηλικία και παράλληλα απορρίπτονται από το σχολικό πλαίσιο. Μέσα από την έρευνα και την ελάχιστη κλινική μου εμπειρία, κατάλαβα ότι τα παιδιά αυτά χρειάζονται αγάπη.

                                                                                      Η Μαρία Πετρίδου

Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι, από έρευνες του εργαστηρίου μας διαφάνηκε πως ένα στα πέντε παιδιά είναι θύμα σχολικής βίας, και πως συχνά το θύμα μετέπειτα γίνεται και ο ίδιος θύτης.  Επιπλέον, ερευνητικά ευρήματα δείχνουν πως τα υφιστάμενα προληπτικά και θεραπευτικά προγράμματα δεν είναι επιτυχή, για την αντιμετώπιση του φαινομένου, αφού συχνά δεν επικεντρώνονται στην ετερογένεια του κάθε ατόμου.  Παράλληλα, οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες για διαχείριση των δύσκολων περιστατικών, ανακυκλώνοντας έτσι τις δυσκολίες τους.

 Στη διατριβή μου μελετώ διαχρονικά, από την εφηβεία στην ενήλικη ζωή, και το πώς το άγχος και η έλλειψη ενσυναίσθησης επηρεάζουν την ικανότητα να πάρουμε αποφάσεις και την συναισθηματική αναγνώριση. Ταυτόχρονα, δημιουργήσαμε μια καινοτόμο παρέμβαση Βιοανάδρασης με τη χρήση βιντεοπαιχνιδιού, όπου εξετάζουμε αν μέσα από διαφραγματικές αναπνοές και παρακολούθηση του καρδιακού παλμού, τα άτομα μπορούν να αυξήσουν την προσοχή τους σε συναισθηματικά ερεθίσματα. Η συγκεκριμένη παρέμβαση φάνηκε πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτική θεραπεία για βελτίωση του αυτό-ελέγχου και της ενσυναίσθησης σε άτομα με επιθετική συμπεριφορά και χαμηλή ενσυναίσθηση. 

Η διαφύλαξη της ψυχικής υγείας, ιδιαίτερα τώρα με τις πρωτόγνωρες συνθήκες της πανδημίας, είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας, τι μήνυμα θα ήθελες να δώσεις στους φοιτητές/τριες του ΠΚ ως προς αυτό;

Η ψυχική υγεία είναι εξίσου σημαντική όσο και η σωματική υγεία, ειδικότερα σε περιόδους κρίσης και αβεβαιότητας. Σίγουρα ο εγκλεισμός και η κοινωνική απομόνωση αποτελούν προκλήσεις για την ψυχολογία όλων, αλλά και συγκεκριμένα των νέων, που η καθημερινότητα τους άλλαξε άρδην. Εντούτοις, θεωρώ σημαντικό να μπορούμε μέσα από τις δυσκολίες να εντοπίζουμε τα μαθήματα ζωής που παίρνουμε. Η ίδια η πανδημία μας δίδαξε πολλά και ίσως μας βοήθησε να αναθεωρήσουμε τις αξίες μας. Μπορούμε μέσα από τις δυσκολίες όλοι μας ξεχωριστά να δημιουργήσουμε και να φτιάξουμε μαζί ένα καλύτερο αύριο για την κοινωνία μας.  Παράλληλα, να μην ξεχνούμε πως είμαστε άνθρωποι, και ο κάθε άνθρωπος έχει αδυναμίες. Η αναγνώριση των δυσκολιών μας και η αναζήτηση βοήθειας είναι σημάδι δύναμης και όχι αδυναμίας. Για αυτό τον λόγο αν νιώθετε ότι χρειάζεστε στήριξη, μιλήστε! Το ΠΚ προσφέρει δωρεάν συμβουλευτικές υπηρεσίες σε όλους τους φοιτητές.

Χριστίνα Παπαπολυβίου

Ειδική Επιστήμονας Υποστήριξης Έργου

Γραφείο Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων, Πανεπιστήμιο Κύπρου