Κόνραντ Μίλερ, ο φωτογράφος των καγκελάριων (1940-2023)
Ενάμιση και πλέον χρόνο μετά την εκλογή του, ο Όλαφ Σολτς αποτελεί μυστήριο για πολλούς. Ίσως οφείλεται και στο γεγονός ότι σχεδόν όλες οι συντεταγμένες της γερμανικής πολιτικής έχουν αλλάξει μέσα σε αυτό το διάστημα. Ο φωτογράφος Μίλερ ένα μόνο πράγμα είχε ζητήσει από τον Σολτς πριν ξεκινήσουν τη φωτογράφιση: την απόλυτη συγκέντρωση από τον καγκελάριο. Κι αυτός υπάκουσε. Για τον φωτογράφο αυτό ήταν πολύ σημαντικό, να επικεντρώνεται στη στιγμή. Και κατάφερε τελικά να αποτυπώσει τον Γερμανό καγκελάριο σε μια ασυνήθιστα χαλαρή στιγμή, γεγονός που μάλλον οφείλεται στο ότι ο λαιμός του δεν σφιγγόταν από γραβάτα, καθώς φορούσε ένα μαύρο πουλόβερ.
Αν κοιτάξει κανείς προσεκτικά θα διαπιστώσει πως το αριστερό μάτι του καγκελάριου είναι λίγο μικρότερο από το δεξί, δίνοντάς του έτσι ένα ελαφρώς ειρωνικό ύφος όταν μιλάει, λες και έχει ανεβασμένο το φρύδι του. Το πρόσωπό του όμως κατά την φωτογράφιση είναι ήρεμο, αν και η πολιτική πορεία του καγκελάριου, μόνο ήρεμη δεν είναι. Η φωτογραφία τραβήχτηκε στην καγκελαρία τον περασμένο Νοέμβριο. Το συγκεκριμένο πορτρέτο είναι η καλύτερη απάντηση στο μέχρι στιγμής ερώτημα για το ποιος είναι στην πραγματικότητα ο Όλαφ Σολτς.
Ο φωτογράφος που πέθανε αυτό το Σαββατοκύριακο στα 83 του είχε φωτογραφίσει όλους τους καγκελάριους από τον Κόνραντ Αντενάουερ και μετά. Η δουλειά του διέφερε από άλλα πορτρέτα. Τα δικά του ήταν πιο έντονα, σαν να μπορείς να αναγνωρίσεις τον άνθρωπο που κρύβεται πίσω απ’ αυτά. Ο Μίλερ είχε αποκαλύψει πως για πολλά χρόνια συνόδευε κάποιους καγκελάριους και τους παρατηρούσε σε πολύ προσωπικές τους στιγμές, όταν δεν ήξεραν πως ο ίδιος ήταν παρών και για αυτό κατάφερνε να πετύχει τέτοιες λήψεις. Άλλες φορές χρειάστηκαν μόνο λίγα λεπτά για να πετύχει αυτό το αποτέλεσμα.
Ο Μίλερ έβγαζε πάντα ελάχιστες φωτογραφίες. Μέχρι τέλους φωτογράφιζε αναλογικά, έχοντας χρησιμοποιήσει μόνο δύο κάμερες σε όλη του τη ζωή, η πρώτη εκ των οποίων φτιάχτηκε το 1936 και προήλθε από τον πατέρα του. Επίσης δεν κουβαλούσε ποτέ προβολείς, τρίποδα ή άλλα αξεσουάρ παρά μόνο την κάμερα, πράγμα για το οποίο είχε ακούσει πλήθος ειρωνικά σχόλια. Είχε γεννηθεί στο Βερολίνο και έμενε μόνιμα κοντά στη Βόννη, στο Κενιγκσβίντερ.
Μιλώντας μαζί του ήταν σαν να έκανες ένα ταξίδι στη γερμανική και γαλλική ιστορία, ξεκινώντας από την δεκαετία του 1960. Ο Μίλερ κατάφερε να αποτυπώσει με μεγάλη λεπτομέρεια κάθε πτυχή του προσώπου του πρώτου Καγκελάριου της νεοσυσταθείσας Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, Κόνραντ Αντενάουερ. Ο ίδιος μόλις στα 20 του, είχε συνοδεύσει τον Αντενάουερ σε συνέδριο του κόμματός του CDU, αλλά και σε μερικά ραντεβού. Τότε ο καγκελάριος, που δεν είχε άνδρες ασφαλείας γύρω του, φαινόταν στον νεαρό φωτογράφο σαν ημίθεος. Ο Μίλερ είχε εξομολογηθεί κάποια στιγμή: «Θα μπορούσατε να δώσετε τα χέρια με τον Αντενάουερ, να μιλήσετε μαζί του. Σήμερα αυτό είναι αδιανόητο».
Στην συνέχεια ακολούθησαν ο Λούντβιχ Έρχαρτ, ο Κουρτ Κίζινγκερ και ο θρυλικός Βίλι Μπραντ. Από τη συλλογή των πορτρέτων του Μίλερ, καταλαβαίνει κανείς πως εκτός του Αντενάουερ, ο Βίλι Μπραντ, ο πρώτος καγκελάριος του SPD, τον είχε εντυπωσιάσει πραγματικά. «Ήταν ο ήρωάς μου», είχε πει. Οι φωτογραφίες του Μίλερ φαίνεται να δείχνουν την εσωτερική ρήξη και τις έντονες εναλλαγές διάθεσης μιας ολόκληρης γενιάς ανθρώπων που πέρασαν μια περίοδο κατάθλιψης. Μια ιδιαίτερη σχέση αναπτύχθηκε και μεταξύ του Χέλμουτ Κολ και του Μίλερ, αν και πολιτικά είχαν μάλλον διαφορετικές πεποιθήσεις. Ο καγκελάριος Κολ, τον οποίο πολλοί θεωρούσαν κάπως άκομψο και λίγο επαρχιώτη, απεικονίστηκε από τον Μίλερ πολύ διαφορετικά.
Τα ασπρόμαυρα πορτρέτα της σύγχρονης γερμανικής ιστορίας
Τον Ιανουάριο του 1990 ο Μίλερ ήταν εκεί, όταν ο Κολ επισκέφτηκε τον Φρανσουά Μιτεράν στο σπίτι του, νότια του Μπορντό. Στον Μίλερ επετράπη να πάει μαζί του καθώς είχε προηγουμένως δημιουργήσει ένα άλμπουμ φωτογραφιών για τον τότε Γάλλο Πρόεδρο και μιλούσε άπταιστα γαλλικά. Αργότερα ο Κολ τον παρεξήγησε γιατί ανέπτυξε καλές σχέσεις με τον διάδοχό του, τον Σοσιαλδημοκράτη Γκέρχαρντ Σρέντερ. Ο Μίλερ κατάφερε να φωτογραφίσει μόνο μια φορά την Άνγκελα Μέρκελ. «Δύο λεπτά, δεν ήταν περισσότερα».
Ως ελεύθερος επαγγελματίας είχε πραγματοποιήσει αμέτρητα φωτογραφικά πρότζεκτ. Το έργο του αποτελείται συνολικά από 2.800 μοναδικές φωτογραφίες, τις οποίες όσο ζούσε ήθελε να χαρίσει σε μουσείο. Οι φωτογραφίες των καγκελάριων είναι πιο πιθανό να επιβιώσουν μέσα στον χρόνο. Ήλπιζε ότι το 2024 θα κυκλοφορούσε ένας εικονογραφημένος τόμος με έργα του και θα γινόταν μια έκθεση για τον εορτασμό της 75ης επετείου της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Δυστυχώς ο δικός του χρόνος τέλειωσε νωρίτερα.
Πηγή:DW
