Κανόνες και αγάπη θέλουν οι μαθητές

Οι παλιοί καλοί καθηγητές, πριν από μερικές δεκαετίες, έλεγαν και ξαναέλεγαν στους μαθητές να μάθουν αρχαία ελληνικά. Επέμεναν ότι τα αρχαία ελληνικά ακονίζουν το μυαλό και οι νέοι θα μπορούσαν να κάνουν ό,τι επιθυμούσαν στη ζωή τους. Τότε οι απόφοιτοι των εξατάξιων Γυμνασίων –όσοι τα κατάφερναν– ήταν περιζήτητοι σε όλες τις γραφειακές και διοικητικές δουλειές. Ακόμη στα πανεπιστήμια της Ελλάδας και άλλων χωρών, ήταν οι πρώτοι των πρώτων, δεδομένου ότι είχαν και γνώσεις και ήξεραν και να διαβάζουν. Το επιχείρημα των παλιών καθηγητών επικεντρωνόταν στο γεγονός ότι η ελληνική γλώσσα στηρίζεται στη λογική, δηλαδή διαβάζεις αυτό που βλέπεις, η γραμματική και το συντακτικό στηρίζονται σε κανόνες και η ελληνική γλώσσα μπορεί να μεταφέρει καλύτερα τα νοήματα και τις μεταφυσικές έννοιες. Ανάλογα επιχειρήματα μπορεί να ακούσει κάποιος στην Κίνα, όπου η γλώσσα αποτελείται από χίλια ιδεογράμματα, στη Γαλλία όπου διατηρούν ένα σωρό σημεία στίξης, σε αραβικές χώρες με τη δύσκολη σύνταξη, ακόμη και σε πολλές άλλες γλώσσες του κόσμου.

Πολλοί σπουδαγμένοι στην αλλοδαπή και μακριά από την Ελλάδα, τις τελευταίες δεκαετίες, στα μουλωχτά βάλθηκαν να ανατρέψουν κανόνες αιώνων, στο όνομα τάχα της υποβοήθησης της εισαγωγής των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Το 1982 επί Αντρέα Παπανδρέου, η Βουλή των Ελλήνων, για πρώτη φορά στην ιστορία του Ελληνισμού, επέβαλε το μονοτονικό σύστημα, καταργώντας τα περισσότερα σημεία στίξης, όπως η περισπωμένη, οι ψιλές και οι δασείες. Σήμερα γίνεται κουβέντα στα μουλωχτά, ακόμη και στον χώρο της διανόησης, για κατάργηση των διαφορετικών ομοήχων γραμμάτων, όπως το όμικρον και ωμέγα, το ήττα και το ιώτα, ακόμη και τις ομόηχες διφθόγγους. Η δικαιολογία είναι απλή, αφού δεν έχουν πλέον λειτουργική σημασία στη γλώσσα, ενώ αντιθέτως αποτελούν την αιτία ατέλειωτων ορθογραφικών λαθών. Ακόμη πολλοί θεωρούν ότι κύρια αιτία της χρήσης των «greeklish» στα κινητά τηλέφωνα, είναι η δύσκολη ορθογραφία.

Το χειρότερο από όλα είναι ότι άλλαξε και ο τρόπος εκμάθησης της ορθογραφίας στα μωρά του Δημοτικού. Τα παιδιά αντί να μάθουν να συλλαβίζουν, συνδέοντας τα φωνήεντα με τα σύμφωνα, μαθαίνουν να αποστηθίζουν ολόκληρες λέξεις, όπως κάνουν οι Αγγλοσάξονες, οι οποίοι άλλα βλέπουν και άλλα διαβάζουν στις λέξεις, αφού τα γράμματα δεν συμβαδίζουν με τους ήχους. Μεγάλο κακό αποτελεί και η επιμονή να μη διορθώνονται τα ορθογραφικά λάθη, στο όνομα τάχα ψυχολογικών και άλλων παραμέτρων, με αποτέλεσμα να έχουμε απόφοιτους πανεπιστημίων, οι οποίοι να είναι εντελώς ανορθόγραφοι. Σε αυτή την πορεία πρέπει να ενταχθεί και η πρακτική της ελεύθερης έκφρασης τάχα των παιδιών στις εκθέσεις, χωρίς κανόνες, όπως εισαγωγή, κυρίως θέμα και επίλογο.

Αποτέλεσμα όλων αυτών των μοντέρνων τάχα προσεγγίσεων είναι η υποβάθμιση και η ισοπέδωση της εκπαίδευσης και κυρίως του απολυτηρίου των λυκείων, το οποίο δεν γίνεται αποδεκτό από μεγάλα πανεπιστήμια της Ευρώπης. Η πλάκα είναι ότι μαθητές έχουν στα απολυτήρια 20άρια, αλλά στα γραπτά και τις εξετάσεις, είναι κατά κανόνα αδύνατο να προσεγγίσουν το άριστα. Σε αυτές τις πραγματικότητες στηρίχθηκε και η πολύπαθη ιστορία των εξετάσεων των τετραμήνων, η οποία ψηφίστηκε από τη Βουλή και αποτελεί νόμο του κράτους. Απλά η Πολιτεία μετέφερε το βάρος των εξεταστικών δοκιμίων από τους καθηγητές, στο υπουργείο Παιδείας, ώστε όλοι οι μαθητές να εξετάζονται στο ίδιο επίπεδο και όλοι οι εκπαιδευτικοί να αξιολογούνται στην ίδια περίπου βάση.

Αλλά πριν ακόμη εφαρμοστεί ο νέος θεσμός, ξεκίνησε ο πόλεμος, μεταξύ πολιτικών, καθηγητών, μαθητών, γονιών ακόμη και δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων. Λίγο η προεκλογική εκστρατεία και οι μάχες για τις ψήφους. Λίγο η γκρίνια των καθηγητών, οι οποίοι για πρώτη φορά θα αξιολογούνται εμμέσως. Λίγο η γκρίνια των γονιών, οι οποίοι πρέπει να τρέχουν διπλά τα παιδιά τους. Λίγο η γκρίνια των μαθητών, οι οποίοι όπως είναι φυσικό αρέσκονται στις κοπάνες και τη χαλαρότητα. Λίγο και η ανικανότητα λειτουργών του υπουργείου Παιδείας, οι οποίοι δεν διασφάλισαν το απόρρητο των εξεταστικών δοκιμίων, πριν το λάβουν οι μαθητές.

Η Κύπρος γέμισε ιδιωτικά σχολεία και το υπουργείο Παιδείας κατακλύστηκε με πάρα πολλές νέες αιτήσεις για νέα ιδιωτικά σχολεία. Αποδεικνύεται, ότι συμφέρουν επιχειρηματικά, αλλά και εξυπηρετούν τη μεσαία κυρίως τάξη, η οποία δεν αντέχει πλέον την παραπαιδεία. Η πλάκα είναι ότι πρώτοι και καλύτεροι στα ιδιωτικά σχολεία είναι μαθητές παιδιών εκπαιδευτικών της δημόσιας εκπαίδευσης. Κατά τ’ άλλα, πολλοί ειδικοί σε όλο τον κόσμο επιμένουν ότι τα παιδιά χρειάζονται μόνο κανόνες και αγάπη για να προοδεύσουν. Το χάος μόνο σε χάος οδηγεί.

*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Καθημερινή” ( Κύπρου) στις 22.1.2023/  Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους