Ηγέτες και ικέτες: το σύνδρομο του Λευκού Οίκου
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο στις 7 Ιανουαρίου. Υπήρξε σχετική επίσημη ανακοίνωση από την Ουάσιγκτον στις 2 Δεκεμβρίου. Όπως επισημαίνει η ανακοίνωση, η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη “θα γιορτάσει τους ισχυρούς δεσμούς στην οικονομία, τον πολιτισμό και την ασφάλεια μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ελλάδας, ενός σημαντικού συμμάχου στο ΝΑΤΟ”. Συνεχίζοντας, η ανακοίνωση αναφέρει ότι “ο Πρόεδρος Τράμπ και ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης θα συζητήσουν τρόπους για την προώθηση των μακροχρόνιων στρατηγικών συμφερόντων των δύο εθνών για την ενίσχυση της σταθερότητας, της ευημερίας και της συνεργασίας σε όλα τα Βαλκάνια και την ανατολική Μεσόγειο”. Τέλος, επισημαίνεται ότι ο πρόεδρος Τραμπ “θα τονίσει τη σημασία της ασφάλειας των τηλεπικοινωνιών, ειδικά σε σχέση με την τεχνολογία 5G, την αντιμετώπιση της κακοήθους επιρροής στην περιοχή και την προώθηση της θρησκευτικής ελευθερίας σε παγκόσμιο επίπεδο”.
Πίσω από τα παραπάνω τα οποία θα “συζητηθούν”, άλλα σοβαρά και άλλα επιφανειακά, το ουσιαστικό ερώτημα είναι: στο Λευκό Οίκο ο Πρωθυπουργός πάει ως ηγέτης ή ως ικέτης; Αν πάει ως ηγέτης θα πρέπει να περάσει το μήνυμα πως η χώρα του έχει αυτόνομα συμφέροντα τα οποία θα υπερασπιστεί ενάντια σε όποιον τα επιβουλεύεται, ακόμη και με τη χρήση βίας. Και να κατονομάσει την Τουρκία ως τον επίδοξο επιδρομέα -που επιδιώκει να ηγεμονεύσει στην περιοχή- αλλά ο οποίος θα πάρει την πρέπουσα απάντηση.
Αποχωρώντας δηλαδή από από την Ουάσιγκτον, ο Αμερικανός Πρόεδρος και το επιτελείο του- ειδικά τα μέλη του – δεν πρέπει να έχουν την παραμικρή αμφιβολία ως προς τη βούληση της Ελλάδας να υπερασπιστεί μόνη της την επικράτειάς της. Και για να είναι αξιόπιστο το μήνυμα του Έλληνα Πρωθυπουργού δεν θα πρέπει να υπάρχει διγλωσσία ως προς αυτό. Στο συγκεκριμένο ζήτημα η ελληνική αντιπροσωπεία πρέπει να μιλά την ίδια γλώσσα σε όλες τις επιμέρους συζητήσεις και συναντήσεις.
Το ίδιο μήνυμα θα πρέπει, μετά την αποχώρηση της ελληνικής αντιπροσωπείας, να επαναλάβει ο Έλληνας πρέσβης στην καθιερωμένη πρακτική επισκέψεων (follow up) που γίνεται μετά από τέτοιου είδους επιδκέψεις. Παράλληλα τα ίδια πρέπει να πράξουν και οι στρατιωτικοί Ακολούθοι – Σρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας- στις αντίστοιχες επισκέψεις στο αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας. Εδώ εξυπακούεται πως ανάλογες ενέργειες θα πρέπει, πρώτου αναχωρήσει ο Πρωθυπουργός, να έχουν ήδη γίνει στην Ελλάδα από τον ΥΠΕΞ στον αμερικανό πρέσβη, και από το ελληνικό Υπουργείο Άμυνας προς τους Αμερικανούς στρατιωτικούς Ακολούθους στην Αθήνα.
Αν το μήνυμα του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι αξιόπιστο, αυτό θα μεταφερθεί σε σχετικά “χρόνο μηδέν” στους Τούρκους. Οι τελευταίοι θα απαιτήσουν, ως είθιστε, να ενημερωθούν επίσημα για την επίσκεψη. Αλλά θα “ενεργοποιήσουν” και τις δικές τους πηγές και λόμπυ, ώστε να έχουν πλήρη ενημέρωση. Και θα μάθουν. Εδώ θα πρέπει να υπογραμμιστεί πως στόχος του ΚΜ δεν πρέπει να είναι, δια της πλαγίας οι Τούρκοι. Στόχος πρέπει να είναι ο Τράμπ και το επιτελείο του. Θα πρέπει οι ΗΠΑ ως φίλη και σύμμαχος χώρα να γνωρίζει την θέση της Ελλάδας σε ζωτικά για αυτήν ζητήματα.
Τώρα αν ο Έλληνας Πρωθυπουργός πάει στον Λευκό Οίκο όχι ως ηγέτης αλλά ως ικέτης, τα πράγματα θα είναι εντελώς διαφορετικά. Τότε θα γίνουμε μάρτυρες αυτού που σε παλαιότερα κείμενα μου έχω ονομάσει “σύνδρομο του Λευκού Οίκου”. Σε τι αφορά αυτό; Στην “πρεμούρα” του όποιου Πρωθυπουργού ή Προέδρου ανά τον κόσμο να επισκεφτεί τον Λευκό Οίκο όχι ως αυτόνομος παράγοντας στο πλαίσιο μιας “πάρε-δώσε” διαδικασίας, αλλά ως “αυλικός”. Για να φωτογραφηθεί με τον Πλανητάρχη και να “νομιμοποιηθεί” στην πατρίδα του ή στο κόμμα του. Διότι κακά τα ψέμματα. Η Ουάσιγκτον συνεχίζει να λειτουργεί ως σύγχρονη Ρώμη. Συνεπώς αν μια χώρα δεν έχει να αποκομίσει “ωφέλη” σε ζωτικά για αυτήν ζητήματα, η σώφρων πολιτική είναι να μην επιδιώκονται τέτοιου είδους επισκέψεις. Αντίθετα η άνευ ορίων και όρων επιδίωξη και πραγματοποίηση τους είναι βλαπτική για τον αξιωματούχο και για τη χώρα του σε πολλαπλά επίπεδα με κύριο αυτό της αξιοπιστίας, προσωπικής και κρατικής.
Αφιέρωση
Αφιερώνω το κείμενο αυτό στη μνήμη του φίλου και συνάδελφού μου Κώστα Γεννάρη– δημοκράτη, αγωνιστή, πατριώτη και ειρηνιστή- που έφυγε πρόσφατα. Τα συλλυπητήρια μου στην οικογένεια του.