Ιερουσαλήμ: Ένα «μήλον της έριδος» 3.000 ετών

Χωνευτήρι λαών και θρησκειών, η Ιερουσαλήμ κατοικείται από ανθρώπους τριών αβρααμικών θρησκειών. Ιερουσαλήμ για τους εβραίους, Αλ-Κοντς για τους μουσουλμάνους, Ιεροσόλυμα για τους χριστιανούς. Ιερή για όλους.

Η συνύπαρξη δύο λαών και τριών θρησκειών σε ένα μικρό κομμάτι γης της ανατολικής Μεσογείου κάθε άλλο παρά αρμονική είναι.

Η αρχαία αυτή πόλη γίνεται συχνά «θέατρο» συγκρούσεων. Η βία που έχει κλιμακωθεί τις τελευταίες ημέρες στην περιοχή είναι το τελευταίο επεισόδιο μιας μακράς και αιματηρής ιστορίας σύγκρουσης.

Το Ισραήλ θεωρεί την Ιερουσαλήμ την «αδιαίρετη, αιώνια» πρωτεύουσά του. Ο ανατολικός τομέας της Ιερουσαλήμ που προσαρτήθηκε από το Ισραήλ το 1967, κατά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών, περιλαμβάνει την παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ, όπου βρίσκονται τα σπουδαία ιερά μνημεία εβραίων, χριστιανών και μουσουλμάνων. Η κατοχή της Ανατολικής Ιερουσαλήμ θεωρήθηκε παράνομη από το διεθνές δίκαιο και καταδικάστηκε από Ηνωμένα Έθνη και διεθνή κοινότητα.

Οι Παλαιστίνιοι προσβλέπουν μελλοντικά στη δημιουργία κράτους που θα περιλαμβάνει τη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας, με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ.

Η τύχη της ανατολικής Ιερουσαλήμ και των ιερών τοποθεσιών της είναι ένα από τα πιο ακανθώδη ζητήματα στις κατά καιρούς ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών.

Το Ισραήλ έχει χτίσει εβραϊκούς οικισμούς στην ανατολική Ιερουσαλήμ που φιλοξενούν πάνω από 230.000 εποίκους. Περίπου άλλοι 360.000 Παλαιστίνιοι ζουν εκεί, με το Ισραήλ όμως να έχει περιορίσει δραματικά την ανάπτυξη των παλαιστινιακών συνοικισμών, οδηγώντας σε υπερ-συνωστισμό τους υφιστάμενους και στην οικοδόμηση χιλιάδων παράνομων οικημάτων που βρίσκονται σε κίνδυνο κατεδάφισης ανά πάσα στιγμή.

Εβραίοι έποικοι επιχείρησαν προ ετών να εκδιώξουν δεκάδες οικογένειες Παλαιστινίων από τα σπίτια τους σε περιοχές μέσα και γύρω από την παλιά πόλη, επικαλούμενοι λόγους πατρογονικών ιδιοκτησιών, μια εκστρατεία που επίσης είχε πυροδοτήσει εντάσεις. 

Σημειώνεται πως πριν από έναν αιώνα, οι χριστιανοί αντιστοιχούσαν στο ένα τέταρτο του πληθυσμού της Ιερουσαλήμ, ενώ σήμερα σε λιγότερο από 2%. 

Η Διεθνής Αμνηστία, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και η ισραηλινή οργάνωση B’Tselem καταγγέλλουν το Ισραήλ για πολιτική διακρίσεων και απαρτχάιντ στην ανατολική Ιερουσαλήμ. Αιτιάσεις που το Ισραήλ αρνείται, υποστηρίζοντας πως οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ έχουν την ίδια αντιμετώπιση.

Η βία στους ιερούς τόπους της Ιερουσαλήμ

Οι Παλαιστίνιοι θεωρούν την ιερή αυτή περιοχή το τελευταίο απομεινάρι της γης τους που δε βρίσκεται υπό ισραηλινό έλεγχο, φοβούμενοι πάντα, όμως, μια πιθανή κατάληψή του από το Ισραήλ.

Από την πλευρά του το Ισραήλ διαβεβαιώνει πως δεν έχει καμία πρόθεση να αλλάξει το status quo που επικρατεί στην περιοχή από το 1967.

«Ωστόσο, η χώρα κυβερνάται πλέον από την πιο δεξιά κυβέρνηση στην ιστορία της, με υπερεθνικιστές και υπερορθόδοξους στην κυβέρνηση». 

Προσφάτως, Παλαιστίνιοι οχυρώθηκαν μέσα στο τέμενος Αλ-Ακσα διεκδικώντας το δικαίωμα στην προσευχή εκεί, κάτι που το Ισραήλ επιτρέπει μόνον κατά τις τελευταίες δέκα ημέρες του ιερού μήνα του Ραμαζανιού. 

Επιπλέον, οι Παλαιστίνιοι προσπαθούν να εμποδίσουν τους εβραίους να πραγματοποιούν τελετουργικές σφαγές ζώων στον ιερό αυτό χώρο. Παρότι η κυβέρνηση απαγορεύει την αρχαία αυτή ιεροτελεστία, ορισμένοι ζητούν την αναβίωσή της, προσφέροντας μάλιστα και χρηματικές αμοιβές σε όσους την τελέσουν.

Φέτος, το Ραμαζάνι και το Πάσχα των εβραίων συμπίπτουν, με συχνές διενέξεις για την προσευχή. 

Όρος του Ναού ή Χαράμ αλ Σαρίφ

Το Όρος του Ναού για τους εβραίους ή Χαράμ αλ Σαρίφ (που μεταφράζεται στα μουσουλμανικά ως Ευγενές Ιερό) που φιλοξενεί το τέμενος του Αλ Άκσα και το Θόλο του Βράχου, αποτελεί την τρίτη ιερότερη τοποθεσία για τους μουσουλμάνους (μετά τη Μέκκα και τη Μεδίνα) και παράλληλα την ιερότερη για τους εβραίους.

Οι μουσουλμάνοι πιστεύουν πως ο προφήτης Μωάμεθ, αφού έκανε το ταξίδι του από τη Μέκκα στην Ιερουσαλήμ, αναλήφθηκε από εκείνο το σημείο στους ουρανούς.

Από την άλλη, οι εβραίοι πιστεύουν πως ήταν το μέρος όπου ο βασιλιάς Σολομών έβαλε το θεμέλιο λίθο του πρώτου ναού πριν από 3.000 χρόνια. Ο ναός καθ’αυτός καταστράφηκε από τους Βαβυλώνιους, ωστόσο το σημείο διατηρεί την ιερότητά του για τον ιουδαϊσμό.

Το Δυτικό Τείχος (ή Τείχος των Δακρύων) είναι το μόνο απομείναν τμήμα του αρχαίου ναού, σε απόσταση μερικών μέτρων από τα δύο μουσουλμανικά τεμένη, και αποτελεί το μόνο μέρος του Όρους του Ναού όπου μπορούν να προσευχηθούν οι εβραίοι. 

Μετά την προσάρτηση της ανατολικής Ιερουσαλήμ από την Ιορδανία, είναι αυτή που έχει συμφωνηθεί πως θα παραμείνει θεματοφύλακας του ιερού χώρου, διορίζοντας ένα ειδικό όργανο (το επονομαζόμενο Waqf) για την επίβλεψή του.

Εβραίοι και πιστοί άλλων θρησκειών επιτρέπεται να εισέρχονται στο ιερό συγκρότημα του Αλ-Άκσα σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας, αλλά απαγορεύεται να προσεύχονται εκεί.

Ωστόσο, είναι η ισραηλινή αστυνομία που ελέγχει την ασφάλεια της Ιερουσαλήμ, δίνοντας στους εβραίους πολύ περισσότερες δυνατότητες από ό,τι προβλέπει το στάτους κβο. Κάποιοι τους καταγγέλλουν πως, κόντρα στους κανόνες, διευκολύνουν την προσευχή των εβραίων που αμφισβητούν το παρόν καθεστώς λειτουργίας.

Συχνά δε, οι τακτικές έφοδοι της αστυνομίας στον ιερό χώρο οδηγούν σε συγκρούσεις με τους Παλαιστίνιους πιστούς.

Για τους Παλαιστινίους που ζουν στη Δυτική Όχθη, η πρόσβαση στο Αλ Ακσα είναι δύσκολη. Για εκείνους, ωστόσο, που ζουν στη Γάζα, είναι σχεδόν αδύνατη, σημειώνει το SkyNews.

Πηγή: kathimerini.gr με πληροφορίες Associated Press/SkyNews