Η “Νέα Άλωση”
Ο καθηγητής Δημήτριος Δ. Τριανταφυλλόπουλος γράφει για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος
Η διεθνώς γνωστή Βυζαντινολόγος, Ελένη Γλύκατζη –Αρβελέρ χαρακτήρισε την μετατροπή από μουσείο σε τέμενος του της ιστορικής Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως, ενός από τα σπουδαιότερα παγκοσμίως μνημεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO ως «Νέα Άλωση». Πριν παρέλθει ένας μήνας συντελέστηκε ακόμη ένα ανοσιούργημα από τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν.
Ελαυνόμενος από τον χαρακτηρισμό της Ελένης Γλύκατζη –Αρβελέρ ο Δημήτριος Δ. Τριανταφυλλόπουλος, πρώην Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστημίου Κύπρου, έγραψε τέσσερα άρθρα , που δημοσιεύτηκαν σε τέσσερις συνεχόμενες Κυριακές ( 2, 9, 16 και 23 Αυγούστου) στις ΣΕΛΙΔΕΣ Πολιτισμού της εφημερίδας των Αθηνών «Δημοκρατία».
Ο καθηγητής Δ. Τριανταφυλλόπουλος με την αρθρογραφία του, αφού φωτίζει σημαντικές πτυχές για την ανά τους αιώνες ιστορία του μεγάλου μνημείου της Αγίας Σοφίας και της μετατροπής του σε τέμενος, αναφέρται και στο χρέος των σημερινών Ελλήνων και επισημαίνει:
“Ο απανταχού Ελληνισμός διαθέτει μεγάλο επιστημονικό απόθεμα διεθνώς. Πολλά μπορούν να γίνουν, αν όλοι συστρατευθούν ανιδιοτελώς. Ενδεικτικά και μόνο:
- Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού να συγκροτήσει τάχιστα μια διεπιστημονική επιτροπή με εμπειρογνώμονες (αρχαιολόγους, ιστορικούς, φιλολόγους, θεολόγους, αναστηλωτές, τεχνικούς, συντηρητές κλπ.) από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που θα καταρτίσει αμέσως ένα Πρόγραμμα παρακολούθησης και παρέμβασης στο μνημείο. Γνωρίζουμε πόσο η θέση των εν Τουρκία συναδέλφων είναι σήμερα εξαιρετικά επισφαλής, αν τολμήσουν να προβάλουν ενστάσεις στα οράματα του καθεστώτος για το μνημείο, αλλ᾽ ασφαλώς θα βρεθεί τρόπος συνεννόησης.
- Παράλληλα, με πρωτοβουλία της Ελλάδας να συγκροτηθεί μια Διεθνής Επιτροπή Προσωπικοτήτων, με σκοπό την άσκηση διαρκούς πίεσης προς την Τουρκία για την ορθή χρήση του μνημείου και την προστασία του από περαιτέρω βανδαλισμούς.
- Να ασκηθεί έντονη πίεση στην Unesco, να διεκδικήσει τα νόμιμα δικαιώματά της επί του κηρυγμένου (1985) μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς”.
Ο Δημήτριος Δ. Τριανταφυλλόπουλος γεννήθηκε το 1941 στη Χαλκίδα, όπου και τελείωσε τα εγκύκλια μαθήματα, γιος φιλολόγου και αδερφός του μελετητή και εκδότη του Παπαδιαμάντη. Στο Πανεπιστήμιο Αθηνών χρωστάει τα πτυχία Φιλολογίας και Ιστορίας-Αρχαιολογίας, και μετά τη θητεία του στο Πολεμικό Ναυτικό τον εκεί διορισμό του ως βοηθού της έδρας Βυζαντινής Αρχαιολογίας στον αείμνηστο Καθηγητή Δημήτριο Πάλλα (16/2/1967-1973).
Στη συνέχεια εξελέγη πρώτος στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, υπηρέτησε επί 20 έτη ως Επιμελητής και Έφορος Αρχαιοτήτων στην Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στα Ιωάννινα με ευθύνη για όλη τη Βορειοδυτική Ελλάδα, Κέρκυρα και Λευκάδα, κατόπιν στην Εφορεία Κυκλάδων και τέλος στη Διεύθυνση Αρχείου Μνημείων της Κεντρικής Υπηρεσίας. Μετεκπαιδεύτηκε επί τετραετία στη Βιέννη — με υποτροφία του Ιδρύματος Herder κατόπιν προτάσεως του αείμνηστου Καθηγητή και Ακαδημαϊκού Αναστασίου Ορλάνδου— και στο Μόναχο στην Ιστορία Τέχνης, Βυζαντινολογία και Κλασική Αρχαιολογία και είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Μονάχου. Από το 1993 έως το 2008 εξελέγη παμψηφεί και εδίδαξε ως αναπληρωτής και τακτικός καθηγητής τη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Αρχαιολογία και Τέχνη στο νεοϊδρυθέν Πανεπιστήμιο Κύπρου, εξελέγη δε Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής (2002), παραιτηθείς σύντομα λόγω διαφωνίας του για την καταπάτηση της ακαδημαϊκής δεοντολογίας. Είναι μέλος πολλών ελληνικών, κυπριακών και ξένων επιστημονικών εταιρειών και έχει λάβει μέρος με ανακοινώσεις σε πολλά διεθνή και τοπικά συνέδρια.
Η εργογραφία του περιστρέφεται, πέρα από άλλους τομείς, στην Εύβοια και την ιδιαίτερη πατρίδα του Χαλκίδα, την Ήπειρο, Αιτωλοακαρνανία, Ιόνια Νησιά (η μεταβυζαντινή τους τέχνη και η συνάντηση ή και σύγκρουση με τη δυτική τέχνη αποτέλεσε αντικείμενο της διατριβής του), τέλος την Κύπρο. Επίσης, ασχολήθηκε με θέματα εικονογραφίας, αλλά και με βιβλιογραφικές συναγωγές, καθώς και με τον Θεοτοκόπουλο, την Επτανησιακή Σχολή του Παναγιώτη Δοξαρά, τους Νεοέλληνες Ναζαρηνούς της Σχολής του Μονάχου, τον Παπαδιαμάντη, τον Κόντογλου, τον Τσαρούχη, τον Πεντζίκη, τη σύγχρονη τέχνη της Ορθόδοξης Εκκλησίας, τον δάσκαλό του Δημήτριο Πάλλα, τον συμπατριώτη του και ομότεχνο, Δημήτριο Κωνστάντιο, με τον Χαλκιδαίο Σκαλκώτα και τον Ευβοέα Τάσο Ζάππα, κ.ά. Μετά τη συνταξιοδότησή του ασχολείται, εκτός άλλων, με το Corpus των τοιχογραφημένων βυζαντινών ναών της Εύβοιας και την ιστορία της μεταβυζαντινής τέχνης της Κύπρου.
*Διαβάστε και τα τέσσερα άρθρα του καθηγητή Δημήτριου Δ. Τρανταφυλλόπουλου
Η “Νέα Άλωση” by ARISTEIDIS VIKETOS
