Η περί Παιδείας υποθήκη.

Του Άντη Ροδίτη

Είθισται (μερικοί πιστεύουν ότι είναι μια από τις υποθήκες Μακαρίου) ο εκάστοτε νέος υπουργός της Παιδείας να έχει συνομιλία μιας ώρας με έναν συγγραφέα του τόπου, τον οποίο επιλέγει -ως ειδήμων- ο διευθυντής των Πολιτιστικών Υπηρεσιών, δηλαδή ο νυν Παύλος Παρασκευάς, ο οποίος γράφει κι ο ίδιος, άμα λάχει, ποιήματα. Αυτός, μετά από διαβούλευση με την παρούσα Κριτική Επιτροπή λογοτεχνικών βραβείων, επέλεξε την ταπεινότητά μου. «Ταπεινότητα», τρόπος του λέγειν. Ποιος μπορεί να είναι «ταπεινός» σήμερα με τα όσα συμβαίνουν;
Παρουσιάστηκα στον Υπουργό την ορισμένη μέρα και ώρα.
– Λοιπόν; μου λέει ο κ. Χαμπιαούρης και κοίταξε το ρολόι του.
–Μια ώρα, του λέω, είστε υπόχρεος να συνομιλήσετε μαζί μου για μια ώρα και μην κοιτάζετε το ρολόι σας.
– Σόρρυ, μου λέει.
– Αυτό το «σόρρυ» κύριε υπουργέ, είναι το θέμα, είπα: Εδώ αρχίζει μια τόσο σημαντική συνομιλία κι εσείς κοιτάζετε το ρολόι σας; Αυτό και μόνο δείχνει σε ποια κατάσταση πραγμάτων έχουμε βαλτώσει.
– Δεν είναι καλή, ε; Τι νομίζεις πρέπει να γίνει;
– Εγώ θα σας πω, του λέω, αλλά είναι δεμένα τα χέρια σας…
 Ο Υπουργός κοίταξε τα χέρια του, μέσα έξω.
– Σόρρυ, μου λέει, μιλάτε συμβολικά…
– Όπως ξέρετε, του λέω, στο ίδιο ποτάμι δυο φορές δεν μπαίνεις!
– Ηράκλειτος, μου λέει.
– Δεν υπάρχει άλλος, του λέω.
– Λοιπόν;
– Επειδή είναι αδύνατον να μπεις δυο φορές στο ίδιο ποτάμι ή να το στρέψεις πίσω, που είναι το ίδιο πράγμα, του λέω, το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να το ξέρεις καλά αυτό, να μην το ξεχνάς ποτέ αυτό και… διακαώς να το επιθυμείς αυτό…
Ο Υπουργός έμεινε να με κοιτάζει με δυο βλέμματα. Το ένα σήμαινε «έχω ακούσει γι’ αυτούς τους συγγραφείς, ότι συνήθως είναι προβληματικοί», και το άλλο έλεγε «φαντάσου να έπεσε και σ’ αυτό έξω με τις υποθήκες του ο μεγάλος ηγέτης»!
– Ούτε το ένα ούτε το άλλο, του λέω. Εξάλλου δεν θα μπορούσε καν να υπάρχει τέτοια υποθήκη. Έτσι το έγραψα στην αρχή για πλάκα.
Ο Υπουργός κοίταξε ξανά το ρολόι του. Εγώ, όμως, ήμουν προετοιμασμένος. Έβγαλα το οξειδωμένο τριανταοκτάρι σπέσιαλ του 1974 και το έβαλα πάνω στο γραφείο του, πιο κοντά σε μένα παρά πιο κοντά στον κ. Υπουργό.

– Γαμώτο, μου λέει, τι πας να κάνεις;
– Τίποτε, του λέω. Δεν παίζει. Δεν βλέπετε πόσο οξειδωμένο είναι; Το είχα θαμμένο κι από την υγρασία κόλλησαν όλα σ’ ένα. Δεν φαίνεται καν αν έχει μέσα σφαίρες, χώρια να λειτουργήσει η σκανδάλη και να… παίξει!
– Τότε, τί τό ’φερες, μου λέει.
– Για εκφοβισμό, του λέω.
– Τέλος πάντων, μου λέει. Λέγε να τελειώνουμε.
– Λοιπόν, του λέω, μπορείς να κλείσεις όλους τους τηλεοπτικούς σταθμούς;
– Ασφαλώς και δεν μπορώ, μου λέει. Τί ’ναι αυτά που λες;
– Είναι, του λέω, το ποτάμι που λέγαμε…
– Α…, μου λέει.
– Δεύτερον, του λέω, μπορείς να μετατρέψεις πίσω τους υπεραστικούς αυτοκινητόδρομους στα χωράφια που ήταν, να απαγορεύσεις την εισαγωγή αυτοκινήτων πλην μεταχειρισμένων, παλιών λεωφορείων, και ν’ απαγορεύσεις δια ροπάλου την ανέγερση πολυόροφων κτηρίων;
– Όχι, μου λέει, και κοίταξε το ρολόϊ του.
Σήκωσα το Smith & Wesson τριανταοκτάρι σπέσιαλ από το γραφείο και το έβαλα χαλαρά να τον κοιτάζει.
– Επειδή ακριβώς δεν μπορείς να τα κάνεις όλ’ αυτά, του είπα κι εξακολούθησα να κρατώ το σάπιο περίστροφο στην κατεύθυνσή του, μπορείς να κάνεις κάτι πολύ, μα πολύ καλύτερο: Να το ξέρεις πολύ καλά ότι δεν μπορείς να τα κάνεις αυτά, να μην το ξεχνάς ούτε λεπτό ότι δεν μπορείς να τα κάνεις αυτά και να μην παύεις ούτε λεπτό διακαώς να επιθυμείς να μπορούσες να τα κάνεις όλ’ αυτά… Τότε θα γίνεις ένας καταπληκτικός υπουργός της Παιδείας και θα κατορθώσεις πράγματα που δεν το φαντάστηκες ποτέ ότι τα μπορούσες και θα περάσεις και στην Ιστορία ως ο αναμορφωτής της Παιδείας που σε κάποια στιγμή έπαψε να παράγει -ας μην πούμε τι- κι άρχισε να παράγει ανθρώπους…
Του έδωσα το περίστροφο, «για ενθύμιο» του είπα, κι άνοιξα την πόρτα. Έξω, στα πέντε βήματα στέκονταν ο Φίλιος. Ήταν το επόμενο ραντεβού του Υπουργού. Όπως περνούσα από δίπλα του, τον είδα να κοιτάζει έντρομος τον Υπουργό μέσα στο γραφείο που μάχονταν να δει σε ποια πραγματικά κατάσταση βρισκόταν το περίστροφο. Ο Φίλιος έβγαλε μια κραυγή τρόμου, μου έδωσε μια να με βγάλει από τη μέση και γκρεμοτσακίστηκε από τις σκάλες κάτω να φύγει… να γλιτώσει…
Εκείνη ακριβώς τη στιγμή ο Υπουργός κατάφερε να πατήσει τη σκανδάλη. Η σφαίρα εποστρακίστηκε σε κάτι μεταλλικό πάνω στο γραφείο και καρφώθηκε στην καρδιά της Αίγλης Παντελάκη, που εκείνη τη στιγμή ερχόταν στον Υπουργό μαζί με την κυρία Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου να του παρουσιάσουν τα αποτελέσματα των λογοτεχνικών βραβείων, λες κι έδινε πεντάρα ο Υπουργος για τα… λογοτεχνικά βραβεία! Ευτυχώς η κα Φραγκίσκη, το απάνθισμα του ελληνικού κριτικού λόγου, που υπηρετεί εδώ και χρόνια αποκλειστικά την Κύπρο μας, δεν έπαθε τίποτε.