Η ιστορία του Βύρωνα μέσα από δύο βιβλία του Λουκά Ζώνα
Πολύτιμα για την ιστορία του Βύρωνα, αλλά και σημαντική πηγή για την βιβλιογραφία αναφορικά με τους προσφυγικούς συνοικισμούς-δήμους στην συνέχεια-αποτελούν τα δύο βιβλία του Λουκά Ζώνα, το πρώτο, με τίτλο «Τα προσφυγικά οδωνυμικά του Βύρωνα, Συμβολή στην προσφυγική ιστορία της πόλης» και το δεύτερο , που τιτλοφορείται : «ΒΥΡΩΝΑΣ Η Ιστορία Ενός Αθηναϊκού Προαστίου». (ΦΩΤΟ: Το διόροφο κτήριο επί της οδου Κύπρου, στο οποίο στεγαζόταν το Δημαρχείο Βύρωνα. Το κτήριο κρίθηκε διατηρητέο, ανακαινίστηκε και στεγάζει Μουσείο με την ιστορία του προσφυγικού συνοικισμού και του Δήμου. Το νέο Δημαρχείο βρίσκεται στην συμβολή των οδών Καραολή & Δημητρίου 36-44, στην περιοχή της Νέας Ελβετίας).
Αξίζει να σημειώθει ότι το πρώτο βιβλίο εκδόθηκε από το Δήμο Βύρωνα το 2022 και το δεύτερο το 2023, ένα χρόνο πριν από την συμπλήρωση των 90χρονων από την σύσταση του Δήμου.
Ο Βύρωνας είναι ο πρώτος συνοικισμός, που δημιουργήθηκε από ξεριζωμένους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας.
Το οριστικό του όνομα το πήρε από το μεγάλο φιλέλληνα επαναστάτη ποιητή, Τζόρτζ Γκόρντον Μπάϊρον, το γνωστό Λόρδο Βύρωνα, τον Απρίλιο του 1924, στην επέτειο των 100 χρόνων από την εθελοντική του θυσία στο Μεσολόγγι.
Η προτομή του Λόρδου Βύρωνα και αναμνηστική πλάκα στην πλατεία Αγίου Λαζάρου
Ο προσφυγικός συνοικισμός έγινε αυτοτελής Δήμος το 1934 και πρώτος δήμαρχος εξελέγη ο Μικρασιάτης γιατρός Νικόλαος Φραγκιάδης. Ο Βύρωνας, είναι αστική περιοχή λίγα χλμ από το κέντρο της Αθήνας. Συνορεύει με τον Δήμο Καισαριανής στα βόρεια, τον Δήμο Αθηναίων και τον Δήμο Δάφνης-Υμηττού στα δυτικά και νοτιοδυτικά αντίστοιχα, τον Δήμο Ηλιούπολης στα νότια, ενώ στα ανατολικά βρίσκεται ο Υμηττός και δασική του έκταση και νοτιοανατολικά η περιοχή του Καρέα, η οποία περιλαμβάνεται στα όρια του Δήμου Βύρωνα. Η συνολική έκταση του Δήμου είναι 9.204 τετρ. χλμ. και ο πληθυσμός του γύρω στις εξήντα χιλιάδες κατοίκους.
Το πρώτο βιβλίο του Λουκά Ζώνα , όπως επεσήμανε ο δήμαρχος Βύρωνα, Γρηγόρης Κατωπόδης, « αποτελεί στην ουσία ένα έντυπο οδοιπορικό στους δρόμους του Βύρωνα, έναν χρήσιμο οδηγό, που συνδέει το παρόν με το παρελθόν και εξηγεί πολλές από τις ιδιαιτερότητες και τις απορίες που πολλοί μπορεί να έχουμε σχετικά με τα οδωνύμια της πόλης, διανθισμένο με ιστορικές και γεωγραφικές γνώσεις για το Βύρωνα και τη Μικρά Ασία».
Στο δεύτερο βιβλίο ο συγγραφέας, με τρόπο γλαφυρό, παρουσιάζει την σχεδόν εκατόχρονη ιστορία του Βύρωνα.
Ο Λουκάς Γ. Ζώνας γεννήθηκε το 1980 στην Αθήνα. Σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, από το οποίο αποφοίτησε το 2003 με Άριστα.
Ο συγγραφέας Λουκάς Ζώνας
Είναι κάτοχος του μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών «Προστασία Μνημείων» του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Έχει εργαστεί επί σειρά ετών ως συμβασιούχος αρχαιολόγος σε διάφορα σημεία της Ελλάδας (Μέγαρα, Επίδαυρος, Κορινθία, Αθήνα κ.ά.) και ως εκπαιδευτικός της μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε πολλά Ι.Ε.Κ. Έχει δημοσιεύσει άρθρα αρχαιολογικού και γενικότερου ιστορικού ενδιαφέροντος. Στο πλαίσιο της μελέτης του σε θέματα τοπικής ιστορίας, έχει εκδώσει τέσσερα βιβλία, εκ των οποίων τα δύο αφορούν το αθηναϊκό προάστιο του Βύρωνα. Αυτή την περίοδο ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
*Διαβάστε στον σύνδεσμο το βιβλίο για την ιστορία του Βύρωνα
«ΒΥΡΩΝΑΣ Η Ιστορία Ενός Αθηναϊκού Προαστίου» by ARISTEIDIS VIKETOS on Scribd
Φωτογραφίες (2022) από τον Βύρωνα
Γκράφιτι σε τοίχο απέναντι από το παλαιό Δημαρχείο του Βύρωνα.
Το εμβληματικό διώροφο ταπητουργείο, που κτίστηκε από πρόσφυγες της Σπάρτης Πισιδίας. Ως αρχικός ιδρυτής αναφέρεται ο γνωστός Σπαρταλής ταπητουργός Καχραμάνογλου, στη συνέχεια όμως το ταπητουργείο πέρασε στην οικογένεια Μωράλογλου. Στο ταπητουργείο βρήκαν εργασία πολλές προσφυγοπούλες. Το κτήριο πἐρασε στον Δήμο και, όπως λέγεται, θα αξιοποιηθεί ως πολιτιστικός χώρος.
Το πατρικό -προσφυγικό σπίτι στην οδό Κυδωνιών 51. Στο σπίτι αυτό έζησα από την γέννηση μου το 1956 μέχρι τα τέλη της δκαετίας του 1970. Το σπίτι βρίσκεται σε καλή κατάσταση, γιατί ο μακαρίτης πατέρας μου Χαράλαμπος, πρόσφυγας από την Σμύρνη, έκανε διαρκώς μαστορέματα και τώρα το φροντίζει ο αδελφός μου Νίκος, ρομαντικός Βυρωνιώτης.
Πάνω: μαρμάρινη πλάκα με τα ονόματα των εκτελεστέντων από τους Γερμανούς και ταγματασφαλίτες στο μπλόκο του Βύρωνα, στις 7 Αυγούστου 1944. ΚΑΤΩ: Το μνημείο Εθνικής Αντίστασης. Και τα δύο βρίσκονται επί της οδού Χρυσοστόμου Σμύρνης.
Παλιά προσφυγικά σπίτια του Βύρωνα.
Οδός Κύπρου, η οποία είναι παράλληλος της Χρυσοστόμου Σμύρνης. Οι πιο γνωστές του Βύρωνα.
Ο Καθεδρικός Ναός της Αγίας Τριάδος στην σημερινή του μορφή.
ΥΓ: Συγχαίρουμε θερμά τον κ. Λουκά Ζώνια για τα δύο αξιόλογα βιβλία του για τον Βύρωνα, τα οποία οποία είναι γραμμένα με κόπο και μεράκι. Του ευχόμαστε να συνεχίσει το δημιουργικό ερευνητικό και συγγραφικό έργο του. Επίσης, εκφράζουμε εγκάρδιες ευχαριστίες για τις φωτογραφίες των σελίδων από το πρώτο βιβλίο του και για την άδεια να αναρτήσουμε αυτούσιο το δεύτερο.
Α Χ. Βικέτος
