Η εορτή της Αναλήψεως, το μετόχι της Σιμωνόπετρας στον Βύρωνα και ο Όσιος Ιερώνυμος Σιμωνοπετρίτης
Σήμερα η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει την «Ανάληψη του Κυρίου», δηλαδή την ανάβαση του Χριστού στους ουρανούς, παρουσία των έντεκα Αποστόλων του.
Σύμφωνα με τις περιγραφές της Καινής Διαθήκης, η Ανάληψη έγινε στο Όρος των Ελαιών στην Ιερουσαλήμ μπροστά στους μαθητές του Χριστού, οι οποίοι παρακολούθησαν με δέος την απομάκρυνση του Διδασκάλου. Η πατερική παράδοση τονίζει ιδιαίτερα τον υπερφυσικό χαρακτήρα της Αναλήψεως του Κυρίου, το όποιο περιλήφθηκε στη δογματική διδασκαλία της Εκκλησίας με τη χαρακτηριστική αναφορά στο Σύμβολο της Πίστεως («και ανελθόντα εις τους ουρανούς και καθεζόμενον εκ δεξιών του Πατρός και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης…»). Τόσο στις Πράξεις των Αποστόλων, όσο και στο Σύμβολο της Πίστεως («Πιστεύω») διακηρύσσεται η σχέση της Αναλήψεως με τη Δευτέρα Παρουσία.
Η Ανάληψη του Χριστού συνεορταζόταν με την Πεντηκοστή, κατά τους πρώτους αιώνες. Από τον 4ο αιώνα, όμως, άρχισε η προοδευτική διάκριση και ο αυτοτελής εορτασμός της.
Η εορτή της Αναλήψεως του Χριστού( μια από τις δεσποτικές εορτές της Εκκλησίας) έχει την δική της σημειολογία στον κύκλο των εορτών του Πεντηκοσταρίου, δηλαδή της περιόδου από το Άγιο Πάσχα μέχρι την Κυριακή των Αγίων Πάντων. Σύμφωνα με του Πατέρες της Εκκλησίας “Το σχέδιο του Θεού για την σωτηρία του ανθρώπου από την αμαρτία ήταν σε πλήρη εξέλιξη και άρχιζε σταδιακά η φανέρωση του μυστηρίου της Εκκλησίας για την ανθρωπότητα. Έτσι τα δύο κοσμοσωτήρια και κοσμοϊστορικά γεγονότα, της Αναλήψεως και της Πεντηκοστής, συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους”.
Η θεολόγος Ιωάννα Δρακωνάκη – Κρητσωτάκη (φωτογραφία επάνω:Η Ανάληψις / Ι.Ν. Προφήτου Ηλιού Θεσσαλονίκης) σημειώνει για την εικόνα:
“Δεξιά από τη Θεοτόκο, το πρώτο πρόσωπο που βλέπει στον ουρανό με το χέρι μπροστά στα μάτια του, είναι ο απόστολος Παύλος. Φυσιολογικά δεν έχει θέση μεταξύ των αποστόλων, γιατί η μεταστροφή του έγινε μετά την Ανάληψη. Στην εικόνα τοποθετείται συμβολικά. Θα γίνει κι αυτός μέλος της Εκκλησίας και μάλιστα εκλεκτό. Ο ορθόδοξος αγιογράφος αποσπά τον Παύλο από την εποχή του και τον συγκαταριθμεί μεταξύ των αποστόλων. Έτσι και η θέση του Ιούδα αναπληρώθηκε και η παράσταση της Εκκλησίας έγινε δυναμική, εκφραστική και συμβολική. Τα υψωμένα σε δέση χέρια της Παναγίας θυμίζουν τον ρόλο της κοντά στον Υιό της. Είναι αυτή που παρακαλεί και μεσιτεύει. Όπως ψάλλει η Εκκλησία μας, «ἄλλην γάρ οὐκ ἔχομεν, ἁμαρτωλοί πρός Θεόν, ἐν κινδύνοις καί θλίψεσιν, ἁεί μεσιτείαν». Παρακαλούμε τον Χριστό να μας σώσει και ελεήσει «ταῖς πρεσβίαις τῆς Παναχράντου Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἁειπαρθένου Μαρίας».
Έργο του Γεωργίου Κορδή
Στην εικόνα η Θεοτόκος εικονίζεται ορθοστημένη, αλύγιστη. Με την ακινησία της φαίνεται να εκφράζει τα αμετακίνητα δόγματα της Εκκλησίας. Από το άλλο μέρος οι απόστολοι με τις διάφορες χειρονομίες τους συμβολίζουν τις διάφορες γλώσσες και τα ποικίλα μέσα, με τα οποία σπέρνεται ο λόγος του Θεού στις καρδιές των ανθρώπων. Ωραία παρατηρήθηκε: «Ένα αίσθημα ειρήνης, προσευχής και αίνου καλύπτει το παν, γιατί εκεί οπού βρίσκεται το κεφάλι τοποθετείται η χαρμόσυνη ελπίδα του σώματος», δηλαδή της Εκκλησίας, που είναι το Σώμα του Χριστού. Όπως το είπε ο άγιος πάπας Λέων Α΄ (440-461): «Η Ανάληψη του Χριστού είναι δική μας ανύψωση και όπου η δόξα της Κεφαλής προπορεύτηκε, εκεί καλείται η ελπίδα του Σώματος».
Με την ευκαιρία της σημερινής εορτής αρμόζει μια σύντομη αναφόρα στον πανηγυρίζοντα ναό της Αναλήψεως , στον Βύρωνα, μετόχι της Ιεράς Μονής «Σίμωνος Πέτρας» του Αγίου Όρους, στο οποίο για πολλά χρόνια υπήρξε οικονόμος ο από το 2019 Όσιος Ιερώνυμος ο Σιμωνοπετρίτης, πνευματικό τέκνο του Αγίου Νεκταρίου.
Ο ναός της Αναλήψεως του μετοχίου στον Βύρωνα, όπως είναι σήμερα
Για την ιστορία του μετοχίου ο Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής, Νικόλαος, ο οποίος ως ιερομόναχος υπηρέτησε σε αυτό, στο βιβλίο του «ΙΕΡΟ ΜΕΤΟΧΙ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ, Αγιορείτικη Αύρα στην έρημο των Αθηνών», εκδόσεως της Ιεράς Μονής Σίμωνος, Αθήνα 2004, μεταξύ άλλων γράφει:
«Το Μετόχι της Αναλήψεως είναι το μοναδικό αγιορείτικο μετόχι στην Αθήνα. Η ιστορία του πηγαίνει πίσω στο 1891, οπότε και αγοράσθηκε ως ιδιόκτητη έκταση από τους ιερείς Σπυρίδωνα Γιαννουλέα και Ιγνάτιο Σακελλαρίου, αντί του ποσού των 1.510 δρχ. μία έκταση περίπου έξι στρεμμάτων.
Σε δυο μόλις χρόνια, στις 30 Οκτωβρίου 1893, το κτήμα περιέρχεται εξ ολοκλήρου στην κυριότητα του ιερέα Ιγνατίου Σακελλαρίου, θείου του μοναχού Νείλου Σιμωνοπετρίτου, με την υποχρέωσή του να κατασκευάσει κατοικία εντός αυτού, όπου θα διέμενε εφ’ όρου ζωής ο π. Σπυρίδων Γιαννουλέας.
Από έρευνα στα αρχεία της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού, βρίσκουμε ότι στην κορυφή του λόφου, πριν ακόμη και από το 1891, είναι κτισμένο μικρό παρεκκλήσιο, ρυθμού βασιλικής, αφιερωμένο στην Ανάληψη του Κυρίου. Το 1908, επί ηγουμενείας Ιωαννικίου Σιμωνοπετρίτου, το εν λόγω κτήμα, μαζί με το μικρό ναΰδριο , δωρίζεται από τον ιερέα Ιγνάτιο Σακελλαρίου στην Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας του Αγίου Όρους προς εξόφληση χρέους του προς τη Μονή, ύψους 1.200 δρχ. και έκτοτε λειτουργεί ως εξάρτημά της.»
Ο Όσιος Ιερώνυμος Σιμωνοπετρίτης, κατά κόσμον Ιωάννης Διακογιώργης, γεννήθηκε το 1871 στο Ρεΐζ-Δερέ της επαρχίας Κρήνης Μικράς Ασίας. Στην Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας του Αγίου Ορους προσήλθε στις 28 Οκτωβρίου 1888 και εκάρει μοναχός στις 21 Μαρτίου 1893, Κυριακή των Βαΐων.
Ως απλός μοναχός έρχεται το 1909 και παραμένει στο Μετόχι της Αναλήψεως για αρκετό διάστημα, μαζί με τον παπα-Ιωάννη τον Κατουνακιώτη, προκειμένου να διευθετήσει τις σχέσεις του τελευταίου με τους άλλους διακονητές της Μονής.
Το 1911, ύστερα από παρατεταμένη διαμονή στην Αθήνα, ανακαλείται πίσω στη Μονή (Σίμωνος Πέτρας). Τον Φεβρουάριο του 1914 γίνεται προϊστάμενος, στις 11 ‘Απριλίου 1920 χειροτονείται διάκονος, στις 12 ‘Απριλίου του ιδίου έτους πρεσβύτερος και στις 20 ‘Απριλίου 1920, Κυριακή των Μυροφόρων, ενθρονίζεται ηγούμενος.
Αργότερα, τον ξανασυναντούμε στην Αθήνα. Μάλιστα, το 1924 παρευρίσκεται στα εγκαίνια του καινούργιου ναού της Αναλήψεως και λειτουργεί για πρώτη φορά εκεί με το νέο ημερολόγιο, ως ηγούμενος, κάτι που δημιούργησε τελικά μια αλυσίδα προβλημάτων στις σχέσεις του με τους πατέρες της Μονής (Σίμωνος Πέτρας).
Στις 15 Ιουνίου 1931 εξορίζεται στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου του Αγίου Όρους και σε τρεις μήνες αποστέλλεται στο «Ιερό Μετόχιον της Αναλήψεως» στον Βύρωνα.
Τo έτος 1937 του προτείνεται η επιστροφή στον ηγουμενικό θρόνο της Μονής, αλλά διακριτικά αυτός το αρνείται και μετά από είκοσι χρόνια, στις 7 ‘Ιανουαρίου 1957 (ανήμερα των Χριστουγέννων με το παλαιό ημερολόγιο), σε ηλικία 86 ετών αφήνει την τελευταία του πνοή σ’ αυτόν τον κόσμο.
Ο Όσιος Ιερώνυμος υπήρξε μέγας ελεήμονας, θεωρείτο άγιος ακόμη και εν ζωή. Ο φωτισμένος Ηγούμενος της Μονής Σίμωνος Πέτρας έζησε τα τελευταία 26 χρόνια της ζωής του στο Μετόχι της Αναλήψεως στον Βύρωνα, το οποίο μετέτρεψε σε κέντρο πνευματικής ακτινοβολίας. Εκεί έγινε ο ποιμένας των διψασμένων ψυχών της πρωτεύουσας και το στήριγμα των χειμαζόμενων Μικρασιατών προσφύγων.
Ενταφιάστηκε πίσω από το ιερό του Ι.Ν. της Αναλήψεως στον Βύρωνα. Στην ανακομιδή των λειψάνων χοροστάτησε ο συμπατριώτης του, Μικρασιάτης Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος Β’ (κάτοικος Βύρωνος κι αυτός).
Στιγμιότυπο από την ανακομιδή των λειψάνων του Ιερωνύμου Σιμωνοπετρίτου (9.5.1965).
Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος και όσοι παρίσταντο στην τελετή ανέφεραν ότι τα οστά ευωδίαζαν. Σήμερα τα λείψανά του φυλάσσονται στη Μονή Σίμωνος Πέτρας. Μικρά τεμάχια των λειψάνων του μεταφέρθηκαν ως ευλογία στα δύο Σιμωνοπετρίτικα μετόχια της Αναλήψεως στον Βύρωνα και του Αγίου Χαραλάμπους στην Θεσσαλονίκη.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος αποδέχθηκε την εισήγηση της Κανονικής Επιτροπής και η Ιερά Σύνοδος υπό την προεδρία του στις 27 Νοεμβρίου 2019, έγραψε τον Ιερώνυμο τον Σιμονοπετρίτη στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας και η μνήμη του ορίστηκε να τιμάται στις 9 Μαΐου κάθε έτους.
Το απόγευμα της Κυριακής, 21 Νοεμβρίου 2021, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος προσήλθες στο μετόχι της Αναλήψεως της Ι. Μονής Σίμωνος Πέτρας, στο δήμο Βύρωνα. Ο Πατριάρχης χοροστάτησε στον Εσπερινό και ακολούθως τέλεσε την θεμελίωση του κουβουκλίου του τάφου του Οσίου Ιερωνύμου Σιμωνοπετρίτου.
