Γότθο πολεμιστή με τον οπλισμό του έφεραν στο φως αρχαιολόγοι στο κέντρο της Θεσσαλονίκης

Της Δήμητρας Κεχαγιά

Η τρίκιλιτη κοιμητηριακή Βασιλική που βγήκε στο φως το 2010 στο πλαίσιο των εργασιών του Μετρό στο Συντριβάνι, «έκρυβε» μεταξύ πολλών και σπουδαίων ευρημάτων, ένα γότθο πολεμιστή με τον οπλισμό του, εύρημα που αποκαλύπτεται για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας και που μέχρι τώρα ήταν μόνο βιβλιογραφικά γνωστό από άλλες περιοχές.

Η παλαιοχριστιανική Βασιλική, σχεδόν σε όλο το νότιο κλίτος της, καταλαμβάνεται από μία συστάδα τάφων οι περισσότεροι είναι καμαροσκεπείς. Σε έναν από αυτούς -που σύμφωνα με την κεραμική και τα γύρω ευρήματα πρέπει να χρονολογείται στις αρχές του 5ου αιώνα μΧ- βρέθηκε ένας σκελετός άντρα, δίπλα στον οποίο υπήρχαν υπόλοιπα οπλισμού. Το καλύτερα σωζόμενο από τα όπλα του ήταν ένα ξίφος το οποίο βρέθηκε διπλωμένο. Bρέθηκε ακόμη ένα εγχειρίδιο και ένα ομφάλιο ασπίδας. Αυτό που φαίνεται να «ξεκλειδώνει» την ταυτότητα του πολεμιστή, είναι ότι «το ξίφος ήταν σκόπιμα διπλωμένο, όχι σπασμένο», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αρχαιολόγος Μελίνα Παϊσίδου, η οποία μαζί με τον υποψήφιο διδάκτορα Ερρίκο Μανιώτη θα παρουσιάσει τη μελέτη «Οπλισμός στρατιώτη από τάφο της βασιλικής του Σιντριβανίου» στο 33ο Αρχαιολογικό Συνέδριο για τις ανασκαφές στη Μακεδονία και τη Θράκη (22-24/4).

Το 2010 η αρχαιολογική έρευνα αποκάλυψε μεγάλο τμήμα του ανατολικού νεκροταφείου της πόλης. Συγκεκριμένα έφερε στο φως περίπου τρεις χιλιάδες ταφικά μνημεία τα οποία ήρθαν να εμπλουτίσουν την μέχρι τώρα γνώση μας για την οργάνωση και τη συνεχή χρήση του χώρου από την Ελληνιστική περίοδο έως και την Ύστερη αρχαιότητα. Οι τάφοι ανήκουν σε διαφόρους τύπους, λακκοειδείς, κιβωτιόσχημοι, εγχυτρισμοί, βωμοί, βωμοειδείς κατασκευές, καμαροσκεπείς απλοί ή δίδυμοι.

Το βασικό στοιχείο και η σπανιότητα του ευρήματος, στο οποίο θα αναφερθούν η κ.Παϊσίδου και ο κ. Μανιώτης στο συνέδριο, είναι ότι υπάρχει αυτή η σειρά καμαροσκεπών τάφων μέσα σε ναό, δηλαδή το ότι η Βασιλική αυτή χτίστηκε με τέτοιο τρόπο ώστε να τους συμπεριλάβει, άρα επρόκειτο για πρόσωπα σημαντικά που ανήκαν στην χριστιανική θρησκεία. Ιδιαίτερη τιμή επίσης αποτελούσε και το ότι ο εν λόγω πολεμιστής είχε ταφεί μαζί με τον οπλισμό του.

«Είναι σπάνιο να βρίσκεται οπλισμός αυτής της περιόδου μέσα σε ανασκαφικά συμφραζόμενα και μάλιστα του ελλαδικού χώρου. Τα περισσότερα αντίστοιχα ευρήματα που έχουμε είναι από χώρες της βαλκανικής και της δυτικής Ευρώπης», εξηγεί η κ. Παϊσίδου. Πιθανολογείται ότι πρόκειται για γότθο στρατιώτη, καθώς το Βυζάντιο απασχολούσε γότθους μισθοφόρους ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες του 4ου αιώνα και μετά. Ήταν εμπειροπόλεμοι και είχαν φήμη καλών πολεμιστών. Στο συμπέρασμα αυτό οδηγεί ο τύπος του οπλισμού που βρέθηκε δίπλα στο στρατιώτη, όπως και το διπλωμένο ξίφος, δύο στοιχεία που σύμφωνα με την αρχαιολόγο γνωρίζαμε μέχρι τώρα μόνο από τη δυτική Ευρώπη. «Στη Θεσσαλονίκη και στην ευρύτερη Μακεδονία αυτό το δίπλωμα του ξίφους συναντάται για πρώτη φορά», τονίζει η κ. Παϊσίδου.

Τις φωτογραφίες παραχώρησαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Μελίνα Παϊσίδου και ο Ερρίκος Μανιώτης.