Γιώργος Πουλίδης προς Πάπα Λέοντα 14ο: Με την επιλογή του ονόματός σας ανταποκρίνεστε στις ανησυχίες της σημερινής ανθρωπότητας

Τον νέο Ποντίφικα προσφώνησε ο Κοσμήτορας του Διπλωματικου Σώματος, πρέσβυς της Κύπρου στην Αγία Έδρα. 

Ρώμη, Νίκος Τζωΐτης

Δύο ημέρες , πριν από την ενθρόνιση του (Κυριακή, 18.5.2025), ο Πάπας Λέων 14ος, δέχτηκε σήμερα τους διαπιστευμένους πρέσβεις στην Αγία Έδρα. Τον Ποντίφικα προσφώνησε ο Κοσμήτορας του Διπλωματικού Σώματος , πρέσβυς της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γιώργος Πουλίδης.

“Το κονκλάβιο έδωσε σοφά  στον κόσμο έναν πνευματικό και ηθικό οδηγό που έχει ωριμάσει την ευαισθησία του μέσα από μια ποιμαντική εμπειρία , καθώς  έζησε σε άμεση επαφή με τις προκλήσεις της εποχής μας ,τη φτώχεια, την αναζήτηση της δικαιοσύνης, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, το αίτημα της αγάπης, την  ανάγκη να βρεθεί μια απάντηση στα μεγάλα ερωτήματα της ύπαρξης – και η οποία σήμερα βρίσκει απήχηση πολύ πέρα από τα σύνορα μιας και μόνο περιοχής”, επεσήμανε ο πρέσβης Γιώργος Πουλίδης.

Ο Πάπας Λέων 14ος, απευθυνόμενος στους διπλωμάτες ευχαρίστησε τον πρέσβυ της Κυπριακής Δημοκρατίας για το ακούραστο έργο, τη χαρακτηριστική του ενέργεια, αφοσίωση και ευγένεια”. Αυτές οι ιδιότητες, σημείωσε ο Πάπας, “έχουν κερδίσει την εκτίμηση όλων των προκατόχων μου, τους οποίους συνάντησε αυτά τα χρόνια της αποστολής του στην Αγία Έδρα, ιδιαίτερα του αείμνηστου Πάπα Φραγκίσκου”.

Στη διπλωματική της δραστηριότητα, η Αγία Έδρα “εμπνέεται από μια ποιμαντική προσέγγιση, που την οδηγεί όχι να επιδιώκει προνόμια, αλλά να ενισχύει την ευαγγελική αποστολή της στην υπηρεσία της ανθρωπότητας”,τόνισε ο Πάπας. Επίσης, διαβεβαίωσε ότι “τους πυλώνες της ιεραποστολικής δραστηριότητας της Εκκλησίας και τον στόχο της διπλωματίας της Αγίας Έδρας  αντιπροσωπεύουν τρεις βασικές λέξεις: ειρήνη, δικαιοσύνη, αλήθεια“.

Παρατίθεται το πλήρες κείμενο της προσφώνησης του πρέσβυ Γιώργου Πουλίδη.

” Άγιε Πατέρα,
επιτρέψτε μου να σας εκφράσω με μεγάλη συγκίνηση και τιμή, ως Κοσμήτορας, τον πιο εγκάρδιο χαιρετισμό εκ μέρους του Διπλωματικού Σώματος που είναι διαπιστευμένο στην Αγία Έδρα.
Το Κονκλάβιο σοφά χάρισε στον κόσμο έναν πνευματικό και ηθικό ηγέτη, που ωρίμασε την ευαισθησία του μέσα από μια ποιμαντική εμπειρία και  έζησε σε άμεση επαφή με τις προκλήσεις της εποχής μας  – τη φτώχεια,  την αναζήτηση της δικαιοσύνης,  την ανθρώπινη αξιοπρέπεια,  το αίτημα της αγάπης, την ανάγκη να βρεθεί μια απάντηση στα μεγάλα ερωτήματα της ύπαρξης.  Απάντηση ,  η οποία σήμερα να βρίσκει απήχηση πολύ πέρα από τα όρια μιας μόνο περιοχής.
Το βλέμμα σας αγκαλιάζει τις μεγάλες πόλεις του κόσμου,  τις μικρές πόλεις,  τις σιωπηλές περιφέρεις:  ολόκληρη την πραγματικότητα όπου ηχούν τα λόγια, με τα οποία εμφανίστηκε ο Ιησούς στους μαθητές του και με τα οποία ξεκινήσατε την αποστολή σας: “Ειρήνη μαζί σας”.
Σε αυτή την αγκαλιά,  που ενώνει τους διαφορετικούς πολιτισμούς των πέντε ηπείρων και όλων των ανθρώπων όπου η ελπίδα φυλάσσεται επίμονα- συχνά μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας- αναγνωρίζουμε τη δέσμευση μιας Εκκλησίας που επιθυμεί να βρίσκεται όλο και πιο κοντά σε ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Είθε το Ποντιφικό του Αγιωτάτου Πάπα , που ξεκίνησε στο Επετειακό Έτος, το αφιερωμένο στην Ελπίδα,  να σημαδευτεί από την Ειρήνη,  την Αγάπη και την Αδελφοσύνη!

Άγιε Πατέρα,
όπως ακριβώς τα πρώτα σας λόγια, που διακηρύχθηκαν ενώπιον χιλιάδων ανθρώπων στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, εξέφρασαν τη φωνή της Εκκλησίας στον απόηχο της μνήμης του Πάπα Φραγκίσκου,  ο οποίος παραμένει ζωντανός στις σκέψεις και τις προσευχές μας,  έτσι και σε αυτή την πρώτη μας συνάντηση είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε καταφατικά στην έκκλησή σας προς τους ειρηνοποιούς. 

Σας διαβεβαιώσουμε για τον βαθύ σεβασμό και την εκτίμηση, την οποία η  διπλωματική μας οικογένεια τρέφει στο πρόσωπο  σας  και για τον ενθουσιασμό, με τον οποίο είμαστε αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουμε μαζί σας  τις αμέτρητες προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου. 

Στο υπαρξιακό σας ταξίδι,  εμπλουτισμένο και σημαδεμένο από την Αυγουστίνεια πνευματικότητα,  αντηχεί μια αρχαία και πάντα επίκαιρη σοφία. Τα λόγια του κηρύγματος 357 του Αγίου Αυγουστίνου μας προσφέρουν ακόμη και σήμερα το κλειδί για να ανοίξουμε τις πόρτες της ειρήνης και γίνονται πολύτιμες συμβουλές για τις διπλωματικές και ανθρώπινες προσπάθειές μας:  “Αν αγαπάς την ειρήνη, όποιος κι αν είσαι,  λυπήσου αυτούς, που δεν αγαπούν αυτό που αγαπάς,  αυτούς που δεν κατέχουν αυτό που κατέχεις”.
Αυτά είναι απλά και δυνατά λόγια,  που μας καλούν να ξεπεράσουμε τη λογική της αδιαφορίας και της αντιπαράθεσης,  να ανακαλύψουμε εκ νέου το μονοπάτι της συμπόνιας ως θεμέλιο του αληθινού διαλόγου μεταξύ των εθνών,  μεταξύ των θρησκειών,  μεταξύ των ανθρώπων.

Άγιε Πατέρα,
ζούμε σε όλο και πιο πολύπλοκους καιρούς, όπου η ανθρωπότητα εμφανίζεται εύθραυστη, αποπροσανατολισμένη και σε αναζήτηση ασφαλούς καταφυγίου.
Από τη μία πλευρά, οι γνώσεις μας αυξάνονται,  χάρη στην επιστήμη και τη δημιουργικότητα των οποίων βλέπουμε θαυμάσιους καρπούς,  αλλά από την άλλη πλευρά, οι σκιές των συγκρούσεων που φαίνονται ανεπανόρθωτες μακραίνουν,  οι κοινωνικές ανισότητες εξαπλώνονται,  οι κοινοτικοί δεσμοί χάνονται υπέρ του ατομικισμού και του εγωισμού και τα μεγάλα διεθνή συστήματα δοκιμάζονται σκληρά.

Μας βοηθά η χιλιετής εμπειρία της Εκκλησίας,  ένας ανεκτίμητος θησαυρός για να αντλήσουμε.
Ας σκεφτούμε την επιλογή του ονόματός σας ως Πάπας, Λέων XIV (14ος). Με αυτή  ανταποκρίνεστε στις ανησυχίες της σημερινής ανθρωπότητας , ενισχυμένος από τη μαρτυρία του επιφανούς προκατόχου σας στα τέλη του 19ου αιώνα. Τότε ένας κόσμος σε ζύμωση, που βίωσε τις τύχες και τις στρεβλώσεις της βιομηχανικής επανάστασης,  σήμερα μια ανθρωπότητα που αναρωτιέται για τις προκλήσεις όχι μόνο τεχνολογικές,  αλλά και ηθικές και δεοντολογικές της επανάστασης των υπολογιστών και της τεχνητής νοημοσύνης.
Παρακαλώ επιτρέψτε μου,  Αγιώτατε,Παναγιότατε, να τονίσω, με έντονο και αποφασιστικό τρόπο, την αποφασιστικότητα του Διπλωματικού Σώματος της Αγίας Έδρας,  το οποίο έχω την τιμή να εκπροσωπώ,  να ξεκινήσουμε μαζί σας μια πορεία Ειρήνης,  να χτίσουμε γέφυρες για να ανακουφίσουμε τα δεινά του κόσμου,  να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της νεωτερικότητας,  να μειώσουμε τις ολοένα και πιο καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής,  να καταπολεμήσουμε τις ανισότητες μεταξύ προσώπων και λαών που εξαπλώνονται σαν ανοιχτές πληγές,  να βοηθήσουμε   τους ανυπεράσπιστους,  τους ξεχασμένους.

Με αυτά τα συναισθήματα,  σας προσφέρουμε τις πιο θερμές ευχές μας για το ταξίδι που ανοίγεται μπροστά στην Αγιότητά σας. Ας είναι μια γόνιμη περίοδος, φωτισμένη από την ελπίδα,  υποστηριζόμενη από τις προσευχές των πιστών και τη συνεργασία”.

Η Ομιλία του Πάπα

“Ευχαριστώ τον Εξοχότατο κ. Γεώργιο Πουλίδη, Πρέσβυ της Κυπριακής Δημοκρατίας και Κοσμήτορα του Διπλωματικού Σώματος, για τον εγκάρδιο χαιρετισμό του στο όνομά σας και για το ακούραστο έργο που επιτέλεσε με τη χαρακτηριστική του ενέργεια, αφοσίωση και ευγένεια. Αυτές οι ιδιότητες του έχουν κερδίσει την εκτίμηση όλων των προκατόχων μου, τους οποίους συνάντησε αυτά τα χρόνια της αποστολής του στην Αγία Έδρα, ιδιαίτερα του αείμνηστου Πάπα Φραγκίσκου.

Θα ήθελα επίσης να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για τα πολλά μηνύματα ευχών σας μετά την εκλογή μου, καθώς και για εκείνα που εκφράζουν συλλυπητήρια για τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου. Ορισμένα από αυτά τα μηνύματα προέρχονταν επίσης από χώρες με τις οποίες η Αγία Έδρα δεν έχει διπλωματικές σχέσεις, ένα σημαντικό σημάδι εκτίμησης που υποδηλώνει την ενίσχυση των αμοιβαίων σχέσεων.

Στον διάλογό μας, θα ήθελα πάντα να διατηρούμε την αίσθηση της οικογένειας. Πράγματι, η διπλωματική κοινότητα αντιπροσωπεύει ολόκληρη την οικογένεια των λαών, μια οικογένεια που μοιράζεται τις χαρές και τις λύπες της ζωής και τις ανθρώπινες και πνευματικές αξίες που της δίνουν νόημα και κατεύθυνση. Η παπική διπλωματία είναι μια έκφραση της ίδιας της καθολικότητας της Εκκλησίας. Στη διπλωματική της δραστηριότητα, η Αγία Έδρα εμπνέεται από μια ποιμαντική προσέγγιση που την οδηγεί όχι να επιδιώκει προνόμια αλλά να ενισχύει την ευαγγελική αποστολή της στην υπηρεσία της ανθρωπότητας. Αντιστεκόμενη σε κάθε μορφή αδιαφορίας, απευθύνεται σε συνειδήσεις, όπως μαρτυρούν οι συνεχείς προσπάθειες του σεβάσμιου προκατόχου μου, πάντα προσεκτικού στην κραυγή των φτωχών, των ενδεών και των περιθωριοποιημένων, καθώς και στις σύγχρονες προκλήσεις, που κυμαίνονται από την προστασία της δημιουργίας έως την τεχνητή νοημοσύνη.

Εκτός του ότι είναι ένα ορατό σημάδι του σεβασμού των χωρών σας για την Αποστολική Έδρα, η παρουσία σας εδώ σήμερα είναι ένα δώρο για μένα. Μου επιτρέπει να ανανεώσω τη φιλοδοξία της Εκκλησίας – και τη δική μου – να προσεγγίσω και να αγκαλιάσω όλα τα άτομα και τους λαούς στη Γη, που χρειάζονται και λαχταρούν την αλήθεια, τη δικαιοσύνη και την ειρήνη! Κατά μία έννοια, η δική μου εμπειρία ζωής, η οποία εκτείνεται στη Βόρεια Αμερική, τη Νότια Αμερική και την Ευρώπη, έχει σημαδευτεί από αυτή τη φιλοδοξία να ξεπεράσω τα σύνορα για να συναντήσω διαφορετικούς λαούς και πολιτισμούς.

Μέσα από τη συνεχή και υπομονετική εργασία της Γραμματείας του Κράτους, σκοπεύω να ενισχύσω την κατανόηση και τον διάλογο μαζί σας και με τις χώρες σας, πολλές από τις οποίες είχα ήδη τη χάρη να επισκεφθώ, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της θητείας μου ως Προηγούμενος Στρατηγός των Αυγουστινιανών. Πιστεύω ότι η πρόνοια του Θεού θα μου επιτρέψει περαιτέρω ευκαιρίες να γνωρίσω τις χώρες από τις οποίες έρχεστε και θα μου δώσει τη δυνατότητα να έχω ευκαιρίες να επιβεβαιώσω στην πίστη τους πολλούς αδελφούς και αδελφές μας σε όλο τον κόσμο και να οικοδομήσω νέες γέφυρες με όλους τους ανθρώπους καλής θέλησης.

Στον διάλογό μας, θα ήθελα να έχουμε κατά νου τρεις βασικές λέξεις που αντιπροσωπεύουν τους πυλώνες της ιεραποστολικής δραστηριότητας της Εκκλησίας και τον στόχο της διπλωματίας της Αγίας Έδρας.

Η πρώτη λέξη είναι ειρήνη. Πολύ συχνά τη θεωρούμε «αρνητική» λέξη, ενδεικτική μόνο της απουσίας πολέμου και σύγκρουσης, καθώς η αντίθεση είναι ένα αιώνιο κομμάτι της ανθρώπινης φύσης, που συχνά μας οδηγεί να ζούμε σε μια συνεχή «κατάσταση σύγκρουσης» στο σπίτι, στην εργασία και στην κοινωνία. Η ειρήνη τότε εμφανίζεται απλώς ως μια ανάπαυλα, μια παύση μεταξύ μιας διαμάχης και μιας άλλης, δεδομένου ότι, ανεξάρτητα από το πόσο σκληρά προσπαθούμε, οι εντάσεις θα είναι πάντα παρούσες, λίγο σαν κάρβουνα που καίνε κάτω από τις στάχτες, έτοιμες να ανάψουν ανά πάσα στιγμή.

Από χριστιανική άποψη – αλλά και σε άλλες θρησκευτικές παραδόσεις – η ειρήνη είναι πρωτίστως δώρο. Είναι το πρώτο δώρο του Χριστού: «Σας δίνω την ειρήνη μου» (Ιω. 14:27). Ωστόσο, είναι ένα ενεργό και απαιτητικό δώρο. Εμπλέκει και προκαλεί τον καθένα μας, ανεξάρτητα από το πολιτιστικό του υπόβαθρο ή τη θρησκευτική του τοποθέτηση, απαιτώντας πρώτα απ ‘όλα να δουλέψουμε με τον εαυτό μας. Η ειρήνη χτίζεται στην καρδιά και από την καρδιά, εξαλείφοντας την υπερηφάνεια και την εκδικητικότητα και επιλέγοντας προσεκτικά τα λόγια μας. Γιατί και οι λέξεις, όχι μόνο τα όπλα, μπορούν να τραυματίσουν και ακόμη και να σκοτώσουν.

Από αυτή την άποψη, πιστεύω ότι οι θρησκείες και ο διαθρησκειακός διάλογος μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην καλλιέργεια ενός κλίματος ειρήνης. Αυτό φυσικά απαιτεί πλήρη σεβασμό της θρησκευτικής ελευθερίας σε κάθε χώρα, δεδομένου ότι η θρησκευτική εμπειρία αποτελεί ουσιαστική διάσταση του ανθρώπινου προσώπου. Χωρίς αυτήν, είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να επιτευχθεί ο καθαρισμός της καρδιάς που είναι απαραίτητος για την οικοδόμηση ειρηνικών σχέσεων.

Αυτή η προσπάθεια, στην οποία καλούμαστε όλοι να συμμετάσχουμε, μπορεί να αρχίσει να εξαλείφει τα βαθύτερα αίτια όλων των συγκρούσεων και κάθε καταστροφικής παρόρμησης για κατάκτηση. Απαιτεί γνήσια προθυμία για διάλογο, εμπνευσμένη από την επιθυμία επικοινωνίας και όχι σύγκρουσης. Ως εκ τούτου, υπάρχει ανάγκη να δοθεί νέα ζωή στην πολυμερή διπλωματία και στους διεθνείς οργανισμούς που έχουν σχεδιαστεί και σχεδιαστεί πρωτίστως για την επίλυση ενδεχόμενων διαφορών εντός της διεθνούς κοινότητας. Φυσικά, πρέπει επίσης να υπάρξει αποφασιστικότητα να σταματήσει η παραγωγή οργάνων καταστροφής και θανάτου, αφού, όπως σημείωσε ο Πάπας Φραγκίσκος στο τελευταίο του μήνυμα Urbi et Orbi: Καμία ειρήνη δεν είναι «δυνατή χωρίς πραγματικό αφοπλισμό [και] η απαίτηση ότι κάθε λαός παρέχει τη δική του άμυνα δεν πρέπει να μετατραπεί σε αγώνα δρόμου για επανεξοπλισμό». [1]

Η δεύτερη λέξη είναι δικαιοσύνη. Το να εργαζόμαστε για την ειρήνη απαιτεί να ενεργούμε δίκαια. Όπως έχω ήδη αναφέρει, επέλεξα το όνομά μου σκεπτόμενος πρώτα απ’ όλα τον Λέοντα ΙΓ ́, τον Πάπα της πρώτης μεγάλης κοινωνικής εγκυκλίου, Rerum Novarum. Σε αυτή την εποχή της κοσμοϊστορικής αλλαγής, η Αγία Έδρα δεν μπορεί παρά να κάνει τη φωνή της να ακουστεί μπροστά στις πολλές ανισορροπίες και αδικίες που οδηγούν, αν μη τι άλλο, σε ανάξιες συνθήκες εργασίας και σε όλο και πιο κατακερματισμένες και συγκρουσιακές κοινωνίες. Πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να ξεπεραστούν οι παγκόσμιες ανισότητες – μεταξύ χλιδής και ένδειας – που δημιουργούν βαθιές διαιρέσεις μεταξύ ηπείρων, χωρών, ακόμη και εντός μεμονωμένων κοινωνιών.

Είναι ευθύνη των ηγετών των κυβερνήσεων να εργαστούν για την οικοδόμηση αρμονικών και ειρηνικών κοινωνιών των πολιτών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί πάνω απ’ όλα επενδύοντας στην οικογένεια, που βασίζεται στη σταθερή ένωση μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας, «μια μικρή αλλά γνήσια κοινωνία, και πριν από όλη την κοινωνία των πολιτών». [2] Επιπλέον, κανείς δεν εξαιρείται από την προσπάθεια διασφάλισης του σεβασμού της αξιοπρέπειας κάθε ατόμου, ιδίως των πιο ευπαθών και ευάλωτων, από το αγέννητο έως το ηλικιωμένο, από τους ασθενείς έως τους ανέργους, τους πολίτες και τους μετανάστες.

Η δική μου ιστορία είναι αυτή ενός πολίτη, απογόνου μεταναστών, ο οποίος με τη σειρά του επέλεξε να μεταναστεύσει. Όλοι μας, κατά τη διάρκεια της ζωής μας, μπορεί να βρεθούμε υγιείς ή άρρωστοι, εργαζόμενοι ή άνεργοι, να ζούμε στην πατρίδα μας ή σε μια ξένη χώρα, αλλά η αξιοπρέπειά μας παραμένει πάντα αμετάβλητη: είναι η αξιοπρέπεια ενός πλάσματος που θέλησε και αγάπησε ο Θεός.

Η τρίτη λέξη είναι αλήθεια. Πραγματικά ειρηνικές σχέσεις δεν μπορούν να οικοδομηθούν, ακόμη και εντός της διεθνούς κοινότητας, χωρίς την αλήθεια. Όπου οι λέξεις παίρνουν διφορούμενες και αμφίσημες συνδηλώσεις και ο εικονικός κόσμος, με την αλλοιωμένη αντίληψή του για την πραγματικότητα, αναλαμβάνει ανεξέλεγκτα, είναι δύσκολο να οικοδομήσουμε αυθεντικές σχέσεις, καθώς λείπουν οι αντικειμενικές και πραγματικές προϋποθέσεις επικοινωνίας.

Από την πλευρά της, η Εκκλησία δεν μπορεί ποτέ να εξαιρεθεί από το να λέει την αλήθεια για την ανθρωπότητα και τον κόσμο, καταφεύγοντας όποτε χρειάζεται σε ωμή γλώσσα που μπορεί αρχικά να δημιουργήσει παρεξηγήσεις. Ωστόσο, η αλήθεια δεν μπορεί ποτέ να διαχωριστεί από τη φιλανθρωπία, η οποία έχει πάντα στη ρίζα της το ενδιαφέρον για τη ζωή και την ευημερία κάθε άνδρα και γυναίκας. Επιπλέον, από χριστιανική άποψη, αλήθεια δεν είναι η επιβεβαίωση αφηρημένων και ασώματων αρχών, αλλά μια συνάντηση με το πρόσωπο του ίδιου του Χριστού, ζωντανό εν μέσω της κοινότητας των πιστών. Η αλήθεια, λοιπόν, δεν δημιουργεί διχασμό, αλλά μας δίνει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε όλο και πιο αποφασιστικά τις προκλήσεις της εποχής μας, όπως η μετανάστευση, η ηθική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και η προστασία του αγαπημένου μας πλανήτη Γη. Πρόκειται για προκλήσεις που απαιτούν δέσμευση και συνεργασία εκ μέρους όλων, καθώς κανείς δεν μπορεί να σκεφτεί να τις αντιμετωπίσει μόνος του.

Αγαπητοί Πρέσβεις,

Η διακονία μου έχει αρχίσει στην καρδιά ενός Ιωβηλαίου Έτους, αφιερωμένη με έναν ιδιαίτερο τρόπο στην ελπίδα. Είναι μια εποχή μεταστροφής και ανανέωσης και, πάνω απ ‘όλα, μια ευκαιρία να αφήσουμε πίσω τις συγκρούσεις και να ξεκινήσουμε μια νέα πορεία, με την πεποίθηση ότι, δουλεύοντας μαζί, ο καθένας από εμάς σύμφωνα με τις δικές του ευαισθησίες και ευθύνες, μπορεί να οικοδομήσει έναν κόσμο στον οποίο ο καθένας μπορεί να ζήσει μια αυθεντικά ανθρώπινη ζωή στην αλήθεια,  δικαιοσύνη και ειρήνη. Ελπίζω ότι αυτό θα συμβεί παντού, ξεκινώντας από εκείνα τα μέρη που υποφέρουν περισσότερο, όπως η Ουκρανία και οι Άγιοι Τόποι.

Σας ευχαριστώ για όλο το έργο που κάνετε για να χτίσετε γέφυρες μεταξύ των χωρών σας και της Αγίας Έδρας και μεταδίδω εγκάρδια την ευλογία μου σε εσάς, τις οικογένειές σας και τους λαούς σας. Ευχαριστώ! Σας ευχαριστούμε για όλη τη δουλειά που κάνετε!”