Γενικός Εισαγγελέας εγκαλεί τον Γενικό Ελεγκτή

“Στην Ειδική Έκθεση της Υπηρεσίας μας ημερ. 24.9.2020 για το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα (ΚΕΠ), είχαμε καταγράψει ως εύρημα ότι, από τις 748 αιτήσεις που υπεβλήθησαν μετά τις 21.5.2020 και έχουν εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, γίνεται μια σαφής διάκριση για 23 αιτήσεις για τις οποίες υπάρχουν «Οδηγίες του ΥΠΕΣ για επίσπευση». Σε αυτές ο μέσος χρόνος διεκπεραίωσης ήταν 169 ημέρες σε σύγκριση με τις υπόλοιπες 725 αιτήσεις για τις οποίες ο αντίστοιχος μέσος χρόνος ήταν 327 ημέρες.

Κατά τη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών («η Επιτροπή Ελέγχου») στις 8.10.2020, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών ανέφερε ότι οι 18 από τις 23 περιπτώσεις αφορούσαν το καζίνο θέρετρο και ότι ο Υπουργός Εσωτερικών είχε δώσει οδηγίες για επίσπευση εξέτασης των αιτήσεων αυτών για σκοπούς υποβοήθησης των επενδύσεων που θα πραγματοποιούσαν στην Κύπρο.

Μετά τη δήλωση αυτή αποφασίσαμε, στο πλαίσιο των συνταγματικών μας αρμοδιοτήτων, να διενεργήσουμε έλεγχο ώστε να διαπιστώσουμε κατά πόσο, κατά τη διαδικασία επιλογής και αδειοδότησης της εταιρείας που επιλέγηκε ως ο Διαχειριστής του καζίνο θερέτρου, καθώς και κατά τη διαδικασία ανέγερσης και ανάπτυξης του έργου, τηρήθηκαν οι αρχές της ίσης μεταχείρισης και διαφάνειας ή κατά πόσο η εταιρεία, ή οι μέτοχοι ή οι διευθυντές της ή άλλα πρόσωπα έτυχαν οποιασδήποτε ευνοϊκής μεταχείρισης.

Με βάση τον περί της Λειτουργίας και του Ελέγχου Καζίνου Νόμο (Ν.124(I)/2015), η διαχείριση της ανταγωνιστικής διαδικασίας αδειοδότησης και η επιλογή του Διαχειριστή γίνεται από τη Συντονιστική Επιτροπή σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου και τις βέλτιστες πρακτικές για την προσέλκυση και την αξιολόγηση κατάλληλων υποψηφίων. Ακολούθως, μετά την επικύρωση από το Υπουργικό Συμβούλιο της επιλογής της Συντονιστικής Επιτροπής ως προς τον καταλληλότερο υποψήφιο, ενημερώνεται η Εθνική Αρχή Παιγνίων και Εποπτείας Καζίνου (ΕΑΠΕΚ), η οποία παραχωρεί την άδεια για ολοκληρωμένου τύπου καζίνο θέρετρο, υπό όρους τους οποίους η ΕΑΠΕΚ θεωρεί αναγκαίους να θέσει.

Τόσο ο Πρόεδρος της ΕΑΠΕΚ όσο και ο Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής μας διαβεβαίωσαν ότι, κατά τη διάρκεια της ανταγωνιστικής διαδικασίας, ή της διαδικασίας που ακολούθησε μέχρι την αδειοδότηση, ή μετά την υπογραφή της Συμφωνίας Αδειοδότησης στις 26.6.2017, ουδέποτε υπήρξε οποιοδήποτε αίτημα από πλευράς Διαχειριστή του καζίνου θερέτρου για επίσπευση κάποιων διαδικασιών που θα έπρεπε να διεκπεραιωθούν από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας, ή και οποιοσδήποτε όρος ή προϋπόθεση που τέθηκε εκ μέρους του για παραχώρηση της κυπριακής υπηκοότητας σε οποιοδήποτε πρόσωπο, ώστε να εκπληρώσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις για ολοκλήρωση των αναπτυξιακών έργων πριν την Ημερομηνία Ανοίγματος (Opening Date) που καθορίζεται στη Συμφωνία Αδειοδότησης.

Από όσα στοιχεία μπορέσαμε να συλλέξουμε για τις έξι εκ των 18 περιπτώσεων πολιτογράφησης που σχετίζονται με το καζίνο θέρετρο, φαίνεται ότι τα 18 αυτά πρόσωπα πολιτογραφήθηκαν ομαδικά, με βάση Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου στις 25.7.2019, χωρίς να ικανοποιούνται τα κριτήρια που ίσχυαν κατά τον ουσιώδη χρόνο. Συγκεκριμένα τα έξι πρόσωπα που εντοπίσαμε είναι διευθυντές εταιρείας που είναι μητρική της εταιρείας του Διαχειριστή, δεν πλήρωσαν ή προπλήρωσαν Φόρο Εισοδήματος στην Δημοκρατία και δεν είναι κάτοχοι μόνιμης ιδιόκτητης κατοικίας οποιασδήποτε αξίας. Τα υπόλοιπα 12 πρόσωπα που πολιτογραφήθηκαν με την ίδια Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, δεν συμπεριλαμβάνονται στους διευθυντές των δύο κυπριακών εταιρειών που σχετίζονται με την επένδυση του καζίνο θερέτρου.

Συνεπώς προκύπτει ότι ενδεχομένως τα 18 αυτά πρόσωπα πολιτογραφήθηκαν κατόπιν Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, ενώ ήταν γνωστό ότι δεν πληρούσαν τα ισχύοντα κριτήρια. Ουσιαστικά πολιτογραφήθηκαν κατά χάριν, εκτός νομικού πλαισίου, και μάλιστα κατ’ επίσπευση. Με βάση το ισχύον νομικό πλαίσιο, η πολιτογράφηση διευθυντών εταιρειών απαιτούσε αμοιβή τους που δημιουργεί φορολογικά έσοδα ύψους €100.000 σε μία τριετία, και επιπρόσθετα αγορά ιδιόκτητης κατοικίας αξίας €500.000.

Στη βάση των πιο πάνω, ζητήσαμε χθες 23.10.2020 από τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών αντίγραφο τόσο της σχετικής Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 25.7.2019 όσο και των προαναφερόμενων 18 φακέλων που τηρεί το Υπουργείο Εσωτερικών, σεβόμενοι πάντοτε τη γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα για διαφύλαξη των εν λόγω στοιχείων (εξ ου και ζητήσαμε αντίγραφο των φακέλων), ώστε να συμπληρώσουμε τον έλεγχό μας για το συγκεκριμένο θέμα.

Λίγο αργότερα, ο Γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου μας ενημέρωσε με εμπιστευτική επιστολή του για την άρνηση παραχώρησης αντιγράφου της υπό αναφορά Απόφασης του σώματος.

Το Σύνταγμα ρητά προβλέπει ότι ο Γενικός Ελεγκτής ελέγχει κάθε είσπραξη και πληρωμή. Με βάση το νομικό πλαίσιο και τα διεθνή πρότυπα, αυτό ερμηνεύεται να περιλαμβάνει έλεγχο της ορθότητας, νομιμότητας και κανονικότητας (legality and regularity) των εισπράξεων και πληρωμών. Αν για παράδειγμα ένα Υπουργείο συνάψει συμφωνία για αγορά ενός κτηρίου έναντι ποσού €1 εκ., ο έλεγχος προφανώς δεν αφορά μόνο αν ορθά πληρώθηκε €1 εκ. ή περισσότερα, αλλά επίσης, τη νομιμότητα και κανονικότητα της διαδικασίας σύναψης της συμφωνίας.

Το Σύνταγμα ρητά, επίσης, προβλέπει ότι ο Γενικός Ελεγκτής έχει το δικαίωμα της επιθεωρήσεως απάντων των σχετικών βιβλίων, αρχείων και καταστάσεων κ.λπ. Τονίζουμε το γεγονός ότι πρόκειται για εξουσίες που απορρέουν από το Σύνταγμα.

Έχουμε σε πολλές περιπτώσεις δημόσια εκφράσει τη διαφωνία μας με το περιεχόμενο της γνωμάτευσης του Γενικού Εισαγγελέα ημερ. 7.9.2020, πως όλοι οι σχετικοί φάκελοι, αρχεία, στοιχεία και/ή έγγραφα που βρίσκονται στην κατοχή του Υπουργείου Εσωτερικών θα πρέπει να διαφυλαχθούν για να δοθούν στην τετραμελή Ερευνητική Επιτροπή και ως εκ τούτου να μην μας δοθούν σε αυτό το στάδιο οποιαδήποτε στοιχεία. Τονίζαμε σε κάθε περίπτωση πως η γνωμάτευση είναι σεβαστή, πλην όμως δεν μας βρίσκει σύμφωνους, τόσο γιατί θέτει το έργο και τις εξουσίες της Ερευνητικής Επιτροπής (που πηγάζουν από νόμο) υπεράνω του έργου και των εξουσιών της Ελεγκτικής Υπηρεσίας (που πηγάζουν από το Σύνταγμα), αλλά και για πρακτικούς λόγους, αφού θα μπορούσαμε κάλλιστα να λάβουμε φωτοαντίγραφο των φακέλων.

Τονίζουμε, επίσης, πως οι σκοπούμενοι έλεγχοι της Ελεγκτικής Υπηρεσίας είναι διαφορετικής φύσεως από το αντικείμενο έρευνας της Ερευνητικής Επιτροπής που διορίστηκε μετά την έναρξη του δικού μας ελέγχου, το έργο της οποίας σεβόμαστε απόλυτα. Σημειώνουμε, επίσης, ότι η Ερευνητική Επιτροπή δεν περιβλήθηκε με την εξουσία δημοσιοποίησης του πορίσματός της.

Θεωρούμε σημαντικό πως στις 11.9.2020, στο πλαίσιο του ελέγχου των φακέλων για τις πέντε περιπτώσεις που είχαμε λάβει στις 31.8.2020, ζητήσαμε να λάβουμε στοιχεία από το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης ώστε να ελέγξουμε κατά πόσο τα πολιτογραφηθέντα πρόσωπα κατέβαλαν τα νενομισμένα τέλη ύψους €2.000 για την υποβολή αίτησης και €5.000 για την έκδοση Πιστοποιητικού Πολιτογράφησης. Με επιστολή του την ίδια ημέρα ο Υπουργός Εσωτερικών, μάς ενημέρωσε ότι, στη βάση της ίδιας γνωμάτευσης με ημερ. 7.9.2020, τα στοιχεία αυτά δεν θα μας δίνονταν.

Ουσιαστικά, ο Υπουργός Εσωτερικών, αρνήθηκε να μας επιτρέψει την πιο πρωτογενή μορφή άσκησης ελέγχου, τον έλεγχο μίας είσπραξης στο ταμείο, για ένα θέμα που καμία σχέση δεν έχει με το έργο της Ερευνητικής Επιτροπής.

Τώρα η Κυβέρνηση αρνείται να μας επιτρέψει τον έλεγχο σε μία Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ 25.7.2019, που άμεσα σχετίζεται με την απώλεια δημοσίων εσόδων, αφού 18 πρόσωπα φαίνεται να πολιτογραφήθηκαν χωρίς να καταβάλουν στο Κράτος τις αναγκαίες πληρωμές από τη φορολογία εισοδήματος, ούτε και μεταβιβαστικά τέλη και ΦΠΑ που θα προέκυπταν από την αγορά κατοικίας, με τρόπο μάλιστα που φαίνεται να έγινε κατά χάριν πολιτογράφηση, και άρα εκτός νομικού πλαισίου, σε πρόσωπα που μετέχουν σε εταιρεία συμβεβλημένη με το Κράτος. Πρόκειται για ενδεχόμενη απώλεια εσόδων ύψους εκατομμυρίων ευρώ.

Τονίσαμε πολλές φορές ότι, αφ’ ης στιγμής το Υπουργείο Εσωτερικών έχει στα χέρια του τη γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα, ορθά την ακολούθησε μη παραδίδοντάς μας τα στοιχεία. Για αυτό άλλωστε, έστω κι αν διαφωνούμε με τη γνωμάτευση, έχουμε ζητήσει αντίγραφο των φακέλων ώστε η Κυβέρνηση να μην αποστεί από τη γνωμάτευση. Στην πορεία, η Κυβέρνηση επικαλέστηκε τη γνωμάτευση ώστε να αρνηθεί να μας παραχωρήσει ακόμη και στοιχεία που αφορούν εισπράξεις στο ταμείο, και τώρα αντίγραφο Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου. Πως επηρεάζεται το έργο της Ερευνητικής Επιτροπής αν μας δοθεί αντίγραφο μίας Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου; Θεωρούμε προφανές ότι πρόκειται για προφάσεις ώστε να μην επιτραπεί στην Υπηρεσία μας ο έλεγχος. Τα προσκόμματα από πλευράς Κυβέρνησης συνιστούν πλήγμα στον πυρήνα της ανεξαρτησίας της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.

Απευθύνουμε ξανά έκκληση στην Κυβέρνηση να σεβαστεί τις συνταγματικές αρμοδιότητες της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και να μας επιτρέψει να διεξάγουμε απρόσκοπτα ελέγχους στο ΚΕΠ”.

Με αφορμή τα όσα αναφέρει η Ελεγκτική Υπηρεσία σε ανακοίνωση της για άρνηση από πλευράς Υπουργείου Εσωτερικών να δώσει στοιχεία για 18 πολιτογραφήσεις που σχετίζονται με το καζίνο θέρετρο, ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ, εκτοξεύουν τα πυρά τους προς την κυβέρνηση. Σε γραπτή του δήλωση ο εκπροσώπος  Τύπου του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, κάνει λόγο για “φόβο εκ μέρους της κυβέρνησης” να επιτρέψει στον Γενικό Ελεγκτή να συνεχίσει και να ολοκληρώσει την έρευνα την οποία διενεργεί.

Στην δήλωση αναφέρεται: “Είναι πολύ σοβαρά όσα καταγγέλλει η Ελεγκτική Υπηρεσία από την έρευνα που πρόλαβε να διενεργήσει για τα «χρυσά» διαβατήρια, πριν η κυβέρνηση τής απαγορεύσει την πρόσβαση στα αρχεία του Υπουργείου Εσωτερικών.
Τα όσα καταγγέλλει η Ελεγκτική Υπηρεσία εξηγούν γιατί η κυβέρνηση φοβάται να επιτρέψει στον Γενικό Ελεγκτή να συνεχίσει και να ολοκληρώσει την έρευνα την οποία διενεργεί. Η έρευνα ουσιαστικά αποκαλύπτει τον πρωταγωνιστικό ρόλο της κυβέρνησης στο σκάνδαλο των «χρυσών» διαβατηρίων.

Το ΑΚΕΛ για ακόμα μια φορά καλεί την κυβέρνηση να επιτρέψει στον Γενικό Ελεγκτή και την Υπηρεσία του να ολοκληρώσουν την έρευνά τους. Αυτή η έρευνα διενεργείται στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του Γενικού Ελεγκτή και ποσώς δεν υποκαθιστά -όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση- το έργο της ερευνητικής επιτροπής που η ίδια έχει διορίσει”.

 Το ΔΗΚΟ υποστηρίζει  ότι “η επιμονή της κυβέρνησης ν’ αρνείται τον έλεγχο, δείχνει την ενοχή της στην κάκιστη διαχείριση του επενδυτικού προγράμματος και στα όσα δυσάρεστα επακολούθησαν”.  Σχετική ανακοίνωση του ΔΗΚΟ αναφέρι “ Το Δημοκρατικό Κόμμα καλεί για ακόμη μια φορά την κυβέρνηση του ΔΗΣΥ, να θέσει το δημόσιο συμφέρον πάνω από την προφανή πλέον ανάγκη της για συγκάλυψη της διαπλοκής και της διεφθαρμένης της εξουσίας. Η άρνηση της στον έλεγχο, συνιστά έλλειψη σεβασμού προς τους θεσμούς και τις συνταγματικές τους αρμοδιότητες. Η κυβέρνηση φοβάται ότι, εάν προχωρήσει ο έλεγχος των φακέλων των πολιτογραφήσεων, θα βγουν πολλά στη φόρα. Η προσπάθεια εμπαιγμού της νοημοσύνης μας πρέπει να σταματήσει. Το Δημοκρατικό Κόμμα επιμένει να ζητεί αυτό που απαιτεί ολόκληρη η κοινωνία: έλεγχο, διαφάνεια, κάθαρση”.