Εξ’ αφορμής της σημερινής πρώτης για το 2021 συνεδρίασης της Ιεράς Συνόδου

Οι προηγούμενες αποφάσεις για ΟΑΕ Ουκρανίας, κορονοϊό, η μη συμμόρφωση Ιεραρχών και η επιστολή Μητροπολίτη για κατ΄εξαίρεση πολιτογράφηση

Του Αριστείδη  Χ.  Βικέτου

Σήμερα, μνήμη του Αγίου Ιερομάρτυρος Βλασίου και του Νεομάρτυρος Γεωργίου του Σέρβου, συνέρχεται το πρωί , υπό την προεδρία του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Β’ , στην πρώτη για το  2021 τακτική της συνεδρίαση η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας Κύπρου.

Κατά κανόνα τα θέματα, που απασχολούν την πρώτη συνεδρίαση Συνόδου είναι : Α) Ενημέρωση από τους επικεφαλής Αρχιερείς στους Διορθοδόξους, Διαχριστιανικοὺς καὶ Διαθρησκειακοὺς διαλόγους, συζήτηση και λήψη αποφάσεων. Στο θέμα αυτό όσα έχουν να λεχθούν είναι λίγα, διότι , λόγω της πανδημίας , οι περισσότερες συναντήσεις στο πλαίσιο των διαλόγων δεν έγιναν ή έγιναν διαδικτυακά. Β) Εξέταση οικονομικών ζητημάτων, Γ) Διάφορα, όπου τα μέλη της Ιεράς Συνόδου μπορούν να εγείρουν ζητήματα, που δεν περιλαμβάνονται στην ημερήσια διάταξη. Εδώ , σύμφωνα με πληροφορίες, ο Αρχιεπίσκοπος ενδέχεται να θέσει θέμα διορισμού νέου Αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου , μετά την κένωση της θέσης από την εκδημία του μακαριστού Αρχιμ . Γρηγορίου Μουσουρούλη.

Ωστόσο, ο γράφων έχει την γνώμη ότι η Ιερά Σύνοδος πρέπει να εξετάσει ορισμένα άλλα θέματα:

*Μετά την  απόφαση του περασμένου Δεκεμβρίου  για τον κορονοϊό και το εμβόλιο  ανεφύησαν κάποια ζητήματα και προβληματισμοί, που θα μπορούσαν να συνοψιστούν ενδεικτικά στα πιο κάτω ερωτήματα:

-Έχει το εμβόλιο (Pfizer) γενετικό υλικό;

-Μήπως το παράγουν ή  το επεξεργάζονται και το αναπτύσσουν με γενετικό ανθρώπινο  υλικό;

–  Αυτά  που λένε για  χρησιμοποίηση κυτταρικής σειράς εμβρύου έχουν βάση; Γιατί το παρήγαγαν με αυτό τρόπο και όχι με τον παλιό (τον εξασθενημένο ιό);

-Ποιες είναι οι διαφορές της τεχνολογίας mRNA σε σχέση με την «παραδοσιακή» τεχνολογία παραγωγής εμβολίων; Υπάρχει σχέση με το DNA;

Τα ερωτήματα αυτά προκαλούν σε πολύ κόσμο σοβαρά , ιδιαιτέρως σε πιστούς από δισταγμό μέχρι άρνηση να εμβολιαστούν , υποστηρίζοντας ότι εγείρονται ζητήματα θεολογικά και βιοηθικής, όπως την αντιλαμβάνεται η Εκκλησία.

Ενδεχομένως , θα ήταν καλό η Ιερά Σύνοδος να οργανώσει μια ανοικτή διαδικτυακή συζήτηση, με συμμετοχή επιστημόνων εγνωσμένου κύρους, στην οποία να δοθεί η δυνατότητα διαλόγου μεταξύ της επιστημονικής κοινότητας , αλλά και του κοινού. ( Παρενθετικά σημειώνω ότι δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη η παραίτηση από την Επιστημονική Ομάδα , που συμβουλεύει την κυβέρνηση, του καθηγητή του Πανεπιστημίου Κύπρου, Λεόντιου Κωστρίκη).

*Αναφορικά με το θέμα του κορονοϊού είναι γνωστό ότι με την απόφαση της πλειοψηφίας της Ιεράς Συνόδου έχει διαφωνήσει  urbi et orbi ο Μητροπολίτης , Μόρφου Νεόφυτος.

Ουδείς θέλει να του περιορίσει την ελευθερία έκφρασης. Όμως από το σημείο αυτό μέχρι τον μη σεβασμό αποφάσεων , κατά πρώτον της Ιεράς Συνόδου και κατά δεύτερον της Πολιτείας , υπάρχει μεγάλη απόσταση. Φτάσαμε στο θλιβερό φαινόμενο η Πολιτεία να έχει κινήσει έρευνα για τυχόν διάπραξη ποινικού αδικήματος από Επίσκοπο της Εκκλησίας. Επίσης, ανακύπτει το ερώτημα ποιο παράδειγμα υπακοής δίνει ο Μητροπολίτης Μόρφου, όσο δίκιο κι’ αν έχει στις απόψεις του, όταν ο ίδιος δεν υπακούει και δεν συμμορφώνεται με την πλειοψηφία της Ιεράς Συνόδου;   Αυτό είναι ένα ζήτημα, που πρέπει να απασχολήσει την Ιερά Σύνοδο.

*Ένα άλλο ζήτημα είναι η στάση των Μητροπολιτών Λεμεσού Αθανασίου και Ταμασού Ησαΐα σχετικά με την απόφαση της πλειοψηφίας της Ιεράς Συνόδου , που ενέκρινε την μνημόνευση από τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο του Κανονικού Προκαθημένου της Εκκλησίας, Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Επιφανίου.

Ο Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος, ο οποίος είχε δηλώσει κατηγορηματικά ότι θα σεβαστεί την απόφαση της πλειοψηφίας της Ιεράς Συνόδου για το εκκλησιαστικό ζήτημα της Ουκρανίας, τόνισε σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, το οποίο φαίνεται ότι δεν «ανέβηκε» στην ιστοσελίδα της Μητρόπολης του, ότι:   “Με πολλή θλίψη και με συνοχή καρδίας παρακολουθούμε τους διωγμούς και τους αγώνες, στους οποίους οι αδελφοί μας ορθόδοξοι χριστιανοί στην Ουκρανία, καταβάλουν για την προάσπιση της αληθούς πίστεως και της προσήλωσής τους στην κανονική Εκκλησία”. Αφορμή του μηνύματος υπήρξε η πρόσφατη ταινία “Πίστη”,  που προβλήθηκε και στα Ελληνικά, και αφορά τους διωγμούς των Ουκρανών Ορθοδόξων μετά την εκχώρηση Αυτοκεφαλίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Επίσης, στο μήνυμά του ο κ. Αθανάσιος  εκφράζει την συμπάθειά του, προτρέποντας παράλληλα τους χριστιανούς «να μείνουν πιστοί στον κανονικό Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κ. Ονούφριο». ( Πρόκειται για τον Μητροπολίτη, ο οποίος εξαρτάται από το Πατριαρχείο Μόσχας).

Σημειώνω ότι ο κ. Αθανάσιος , ενώ δίνει έμφαση στους «διωγμούς και τους αγώνες, στους οποίους οι αδελφοί μας ορθόδοξοι χριστιανοί στην Ουκρανία καταβάλουν για την προάσπιση της αληθούς πίστεως και της προσήλωσής τους στην κανονική Εκκλησία» , παραβλέπει, ίσως από άγνοια,  ότι τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2014 η Ρωσία κατέλαβε τη χερσόνησο της Κριμαίας ως αποτέλεσμα της ρωσικής ένοπλης επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας, η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η παράνομη και προσωρινή απόρριψη μέρους της Ουκρανίας και η μονομερής απόφαση ένταξης της Κριμαίας στη Ρωσική Ομοσπονδία δεν αναγνωρίζονται από την Ουκρανία ή τις περισσότερες χώρες του κόσμου και διεθνείς οργανισμούς όπως η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, το PACE και ο ΟΑΣΕ. Η ενέργεια της Ρωσίας είναι ανάλογη με την εισβολή και κατοχή του βορείου τμήματος της Κύπρου από την Ρωσία. Το δε Πατριαρχείο Μόσχας ευλογεί την στάση αυτή του Κρεμλίνου.

Ο Μητροπολίτης Ταμασού Ησαΐας, όπως προκύπτει από πρόσφατη συνέντευξη του , αρνείται και αυτός να συμμορφωθεί με την απόφαση της πλειοψηφίας της Ιεράς Συνόδου.

Ανάμεσα σε άλλα ο κ. Ησαΐας, ο οποίος σπούδασε στην Μόσχα , μεταξύ άλλων , υποστήριξε: «Όσον αφορά στο θέμα της σχισματικής Εκκλησίας της Ουκρανίας ( σ.σ. αναφέρεται στην από το 2019 Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία Ουκρανίας) , μπορώ να πω με βεβαιότητα, ότι, μετά από πολύχρονη μελέτη της ιστορίας και πολιτισμού των Εκκλησιών μας, αυτό άπτεται και των προβληματικών σχέσεων του Οικουμενικού Πατριαρχείου με το Πατριαρχείο Μόσχας. Το πρόβλημα αυτό πάντοτε υπήρχε, διότι, μετά την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, οι εκάστοτε ηγεσίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου, βάσει των εμπειριών τους, δρούσαν με την επιφύλαξη, ότι η Ρωσική Αυτοκρατορία, ή, αργότερα, η Σοβιετική Ένωση και σήμερα η Ρωσική Ομοσπονδία, προωθούσαν την αντικατάσταση του πρωτείου του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ορθοδοξία με μια πρωτοκαθεδρία του Πατριαρχείου Μόσχας.

Οι περιπετειώδεις αυτές σχέσεις ξεκίνησαν με την αντίληψη περί «τρίτης Ρώμης» και εντοπίζονται ήδη από τον 15ο αιώνα διάσπαρτες μέσα στην εκκλησιαστική μας ιστορία, άλλοτε σε έξαρση και άλλοτε σε ύφεση.

Σε περίπτωση, που οι υποψίες αυτές αποδεικνύονταν βάσιμες, αυτό θα ήταν καταστροφικό για το Οικουμενικό Πατριαρχείο, διότι, πλέον, θα έχανε ιστορικά προνόμια, που του προσέδιδαν αίγλη και τιμή, αλλά και διεθνή αναγνώριση και επιρροή στις Ορθόδοξες Εκκλησίες, καθιστώντας το, έτσι, λιγότερο χρήσιμο στη Δύση, άρα και πιο εύκολο για τους Τούρκους να διαλύσουν το Πατριαρχείο στην Τουρκία και αυτό να προσφυγοποιηθεί κάπου στον απόδημο Ελληνισμό.

Αυτό σταδιακά δημιούργησε μια κοινή πλατφόρμα συμφερόντων για κοινούς, αλλά και διαφορετικούς λόγους μεταξύ δυτικών Κυβερνήσεων και Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Η πλατφόρμα αυτή ευνοείται περισσότερο στην Αμερική και Ευρώπη, λόγω του απόδημου Ελληνισμού, ιδίως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, όπου και βρίσκεται το μεγαλύτερο και πιο εύπορο ποίμνιο, άρα και οι χρηματοδοτήσεις και διασυνδέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Η συνεργασία αυτή ευνοήθηκε φυσιολογικά επί αθεϊστικού καθεστώτος της Σοβιετικής Ένωσης, οπόταν το Οικουμενικό Πατριαρχείο, με την επιρροή του σε όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες, εθεωρείτο πλέον, ότι αποτελούσε για τις ΗΠΑ, αλλά και για όλο τον υπόλοιπο Δυτικό κόσμο, ένα είδος αντίβαρου για τον σοβιετικό κομμουνιστικό, πολιτικό και θρησκευτικό γεωστρατηγικό επεκτατισμό εκεί, όπου ζούσαν Ορθόδοξοι Χριστιανοί.

Αυτό το γεγονός μετέτρεψε αυτόματα πια μια θρησκευτική διαφορά σε γεωστρατηγική θρησκευτικού χαρακτήρα διένεξη, εφόσον πάντοτε οι δυτικοί θεωρούσαν το Πατριαρχείο Μόσχας ως σοβαρό όχημα της ρωσικής διπλωματίας στο εξωτερικό».

Σεβασμιώτατε,  το ζήτημα είναι ακραιφνώς εκκλησιαστικό και όχι πολιτικό –γεωστρατηγικό. Ως εκκλησιαστικό ζήτημα το Οικουμενικό Πατριαρχείο βρίσκεται εν δικαίω. Μην παρασύρεστε λοιπόν από την προπαγάνδα του Πατριαρχείου Μόσχας, αφού δηλώνετε ότι  σέβεστε το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Η Ιερά Σύνοδος , σύμφωνα με τις διατάξεις του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας Κύπρου, οφείλει να ενεργήσει τα δέοντα. Σε αντίθετη περίπτωση στο μέλλον ο κάθε Ιεράρχης θα ενεργεί κατά το δοκούν.

*Τελευταίο ζήτημα. Από το 2019 έγινε πολύς θόρυβος για την μεσολάβηση και την επιστολή, που έστειλε ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος στον τότε υπουργό Εξωτερικών , Σωκράτη Χάσικο, για να προωθηθεί η κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση του Μαλαισιανό απατεώνα, Τζο Λόου. Από την πρώτη στιγμή ο Αρχιεπίσκοπος μίλησε ανοικτά για το θέμα και στα τέλη του περασμένου μήνα έδωσε κατάθεση στην Ερευνητική Επιτροπή.

Πρόσφατα δημοσιεύτηκε η κατάθεση του υπουργού Οικονομικών , Κωνσταντίνου Πετρίδη, ο οποίος κατονόμασε Μητροπολίτη- το όνομα σύμφωνα με την τακτική της Επιτροπής δεν φαίνεται, που του έστειλε επιστολή για κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση. Σύμφωνα με τον υπουργό στο συγκεκριμένο πρόσωπο δεν δόθηκε υπηκοότητα , γιατί διαπιστώθηκε ότι δεν πληρούσε τα κριτήρια. Σε παραπολιτική στήλη εφημερίδας δημοσιεύτηκε το όνομα του Μητροπολίτη. Εμείς δεν θα το αναφέρουμε , εφόσον δεν φαίνεται πάνω στην κατάθεση.

Ωστόσο, εγείρεται ένα μείζον θέμα ηθικής για τον Μητροπολίτη, ο οποίος αποφεύγει να αναφερθεί στο θέμα , να  πει ποιος ήταν ο επενδυτής και γιατί ήθελε να τον βοηθήσει με την επιστολή του προς τον υπουργό.

Σεβασμιώτατε, με την σιωπή σας , αφήνετε να αιωρούνται υποψίες για άλλους αδελφούς σας. Αυτό σας το επιτρέπει η Αρχιερατική σας συνείδηση;

Με όλο το σεβασμό σας προτρέπω, να μιλήσετε σήμερα ενώπιον της Ιεράς Συνόδου και στην συνέχεια να κάνετε δήλωση στους δημοσιογράφους για να μάθει την αλήθεια η κοινή γνώμη και ιδιαίτερα το ποίμνιο της Επαρχίας σας.