Ενδεχόμενες ευθύνες για το ΚΕΠ σε Υπουργικό Συμβούλιο, ΥΠΕΣ, ΥΠΟΙΚ και Ελεγκτική Υπηρεσία καταγράφει στο Πόρισμα της η Ερευνητική Επιτροπή

Από 1.3.2013 – 17.8.2020 ( προεδρία Αναστασιάδη ) οι κατ΄ εξαίρεση πολιτογραφήσεις ανήλθαν στις 6,546

Δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα από τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ,  Γιώργο Σαββίδη, το τελικό Πόρισμα  του Προέδρου, Μ. Νικολάτου,  και των Μελών της Ερευνητικής Επιτροπής, που συστάθηκε με σκοπό τη διερεύνηση των κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεων αλλοδαπών επενδυτών και επιχειρηματιών από το 2007 έως και τη 17η Αυγούστου 2020. (Το κείμενο του Πορίσματος, όπως δόθηκε στην δημοσιότητα, παρατίθεται στο τέλος).  Το Πόρισμα είχε παραδοθεί στον Γενικό Εισαγγελέα στις 7 Ιουνίου

Με βάση το Πόρισμα  οι αριθμοί των κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεων για κάθε Προεδρία έχουν ως ακολούθως:

-1.1.2007– 29.2.2008, Προεδρία Παπαδόπουλου – 5 πολιτογραφήσεις-
1.3.2008 – 28.2.2013, Προεδρία Χριστόφια – 228 πολιτογραφήσεις-
1.3.2013 – 17.8.2020, Προεδρίες Αναστασιάδη – 6,546 πολιτογραφήσεις

Ενδεχόμενες ευθύνες

*Για το Υπουργικό αναφέρεται ότι από το 2013, τουλάχιστον στην περίπτωση του ΚΕΠ δεν τηρείτο Κώδικας Δεοντολογίας και, επομένως, τόσο τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου όσο και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος προήδρευε του Υπουργικού Συμβουλίου χωρίς δικαίωμα ψήφου, δεν πληροφορούνταν, και δεν δήλωναν οποιοδήποτε άμεσο ή έμμεσο συμφέρον τους στις κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεις ούτε και αυτοεξαιρούνταν, ως όφειλαν.  

*Πέραν των προαναφερθέντων, το Υπουργικό Συμβούλιο δεν είχε ορθή νομική καθοδήγηση, σε ό,τι αφορά τις σχετικές πτυχές του Ενωσιακού Δικαίου και τις υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας ως κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δυνάμει της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης και της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ενδεχόμενη παράβαση υποχρεώσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

*Για το ΥΠΕΣ αναφέρεται ότι το γεγονός ότι δύο (σβησμένα ονόματα) απείχαν από αυτό το θεσμικό καθήκον τους για ένα τόσο σημαντικό θέμα, δείχνει σοβαρό κενό στους ελέγχους και τις διαδικασίες που έπρεπε να τηρούνται εντός του Υπουργείου Εσωτερικών. Επιπρόσθετα αναφέρεται ότι οι εκάστοτε Γενικοί Διευθυντές του Υπουργείου Εσωτερικών, ως διοικητικά υπεύθυνοι για την εσωτερική οργάνωση και εποπτεία του Υπουργείου, ενδεχομένως να φέρουν ευθύνη για την έλλειψη δημιουργίας και τήρησης αξιόπιστου αρχείου πολιτογραφήσεων.

*Σημειώνεται πως ορισμένοι Υπουργοί Εσωτερικών, ως τελικοί υπεύθυνοι για την προετοιμασία των Προτάσεων που προωθούνταν για έγκριση στο Υπουργικό Συμβούλιο, ενδεχομένως να ευθύνονται για την προώθηση προτάσεων χωρίς να ικανοποιούνται τα καθορισμένα κριτήρια ή/και χωρίς να έχουν υποβληθεί τα νενομισμένα έγγραφα.

                                                               Ο πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής , Μύρων Νικολάτος

*Περαιτέρω, ενδεχομένως να ευθύνονται για την προώθηση Προτάσεων προς το Υπουργικό Συμβούλιο χωρίς να ενσωματώνονται σε αυτές όλες οι σχετικές πληροφορίες που αφορούσαν τις αιτήσεις, παραλείποντας σε πολλές περιπτώσεις να αναφέρουν ουσιώδεις πληροφορίες ή αρνητικές πληροφορίες για τον επενδυτή που ενδεχομένως να διαφοροποιούσαν την έκβαση της αίτησης.

*Για το ΥΠΟΙΚ αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι παρά το γεγονός ότι ο ρόλος του Υπουργείου Οικονομικών ήταν ο έλεγχος του οικονομικού κριτηρίου και επομένως αφορούσε στα κεφάλαια που ήρθαν στην Κύπρο και στον τρόπο που επενδύθηκαν, φαίνεται ότι ουδέποτε σύνδεσε τους ελέγχους αυτούς με τον έλεγχο της πηγής των κεφαλαίων που δηλώνονταν.

*Ευθύνη ενδεχομένως βαραίνει το Υπουργείο Οικονομικών και για το γεγονός ότι οι έλεγχοι κατά πόσον οι όροι που τέθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο κατά την πολιτογράφηση επενδυτών τηρήθηκαν, δεν άρχισαν παρά μόνο το 2019, 12 χρόνια μετά την έναρξη του Προγράμματος.

*Για τη Βουλή των Αντιπροσώπων προς την οποία, σύμφωνα με το Νόμο, κοινοποιείτο εκ των προτέρων κάθε αίτηση για κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση, αναφέρει η Έκθεση ότι από το 2007 μέχρι τις 17/8/2020 δεν φαίνεται να άσκησε, σε οποιανδήποτε περίπτωση, οποιονδήποτε έλεγχο αναφορικά με τέτοια αίτηση, τηρουμένης βέβαια της αρχής της διάκρισης των εξουσιών. Επιπρόσθετα, η Βουλή των Αντιπροσώπων δεν φαίνεται να έλαβε οποιαδήποτε μέτρα, μέχρι το 2020 σε σχέση με τη λειτουργία του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, χωρίς Κανονισμούς, παρά την πρόνοια του εξουσιοδοτικού νόμου για θέσπιση τέτοιων Κανονισμών και το Συνταγματικό της δικαίωμα να νομοθετεί επί παντός θέματος, τηρουμένης της αρχής της διάκρισης των εξουσιών.

*Για τις ενδεχόμενες ευθύνες των Παρόχων Υπηρεσιών ως επί το πλείστον, εντοπίζεται να είχαν προωθηθεί αιτήσεις για πολιτογράφηση επενδυτών από δικηγορικά γραφεία, ελεγκτικά γραφεία, Εταιρείες Παροχής Διοικητικών Υπηρεσιών, εταιρείες ανάπτυξης γης ή ακόμη και από εταιρείες που δηλώνουν ‘consultants’/‘σύμβουλοι’. Συμπεραίνεται επίσης ότι από το σύνολο των 280 φακέλων επενδυτών υψηλού κινδύνου που εξετάστηκαν, οι 111 προωθήθηκαν από τα 17 γραφεία που υπέβαλαν το μεγαλύτερο αριθμό αιτήσεων. Οι υπόλοιποι 169 φάκελοι επενδυτών υψηλού κινδύνου προωθήθηκαν από γραφεία που υπέβαλαν μικρότερο αριθμό αιτήσεων. Από την εξέταση των φακέλων των επενδυτών προέκυψε ότι ορισμένοι Πάροχοι Υπηρεσιών, που ήταν συνδεδεμένοι και με πολιτικά πρόσωπα, κάποιες φορές χρησιμοποιούσαν τη σχέση αυτή, προκειμένου να πιέσουν και να επηρεάσουν τα Υπουργεία Εσωτερικών/Οικονομικών, ακόμη και το Προεδρικό, είτε ως προς την επίσπευση εξέτασης των αιτήσεων τους είτε ως προς την έγκριση αιτήσεων πολιτογράφησης παρεκκλίνοντας από τα εν ισχύι κριτήρια. Επίσης, σε αρκετές περιπτώσεις οι πάροχοι φαίνεται ότι είτε δεν διενεργούσαν τους απαραίτητους ελέγχους σε σχέση με τις πρόνοιες του περί της Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμου είτε απέκρυπταν σημαντικές πληροφορίες για το ποιόν του επενδυτή.

*Για ενδεχόμενες ευθύνες της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι το Σύνταγμα και οι Νόμοι παρέχουν ευρείες εξουσίες στον Γενικό Ελεγκτή για να επιτελέσει το έργο του. Διευκρινίζεται ότι ο Γενικός Ελεγκτής έχει νομικό δικαίωμα να επιλέξει ο ίδιος τους ελέγχους που θα διενεργηθούν και να θέσει τις προτεραιότητες που ο ίδιος κρίνει.

*Ωστόσο, εάν ο Γενικός Ελεγκτής, ασκώντας τις εξουσίες που του παρέχονται, επέλεγε να προβεί σ’ ετοιμασία έκθεσης για το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα από το 2016,έτος που η Ελεγκτική Υπηρεσία έκανε έλεγχο και απέκτησε γνώση των προβλημάτων, ή έστω και αργότερα όταν είχε γίνει λήπτης αρκετών καταγγελιών, τότε τα προβλήματα και οι αδυναμίες του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος θα έρχονταν στην επιφάνεια και ενδεχομένως το Πρόγραμμα να είχε μια ευκαιρία να διορθωθεί, να λειτουργήσει ορθά και να αποφευχθεί ο τερματισμός του, αλλά και συνάμα να αποφύγουμε τον διασυρμό της χώρας.