Έκθεση στην Κων/πόλη «Παναγίες της Κύπρου»
Τον καρπό συνεργασίας των Επιτροπών των ιερών ναών Παναγίας Φανερωμένης Λευκωσίας και Παναγίας Κουμαριώτισσας Νεοχωρίου, που βρίσκεται στις ακτές του Βοσπόρου (ευρωπαϊκή πλευρά Κωνσταντινούπολης), αποτελεί η φωτογραφική έκθεση με τίτλο: «Παναγίες της Κύπρου – Διηγήσεις προσφυγιάς μέσα από τις εκκλησίες και τις εικόνες της Θεοτόκου στη Μεγαλόνησο».
Η έκθεση, την οποία θα εγκαινιάσει ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος (μεθαύριο Πέμπτη 4 Αυγούστου, ώρα 19:00) στον περίβολο του Ι.Ν. Παναγίας Κουμαριώτισσας, εντάσσεται στο πλαίσιο του θερινού φεστιβάλ «Θεοτόκεια 2022» της κοινότητας Νεοχωρίου. Το φεστιβάλ οργανώνει τα τελευταία χρόνια η Εφοροεπιτροπή του ναού της Παναγίας Κουμαριώτισσας και η Συντονιστική Επιτροπή «Θεοτόκεια». Η ιδέα της έκθεσης είναι του Άρχοντος Μ. Χαρτοφύλακος της ΑτΜΕ και προέδρου της Εφοροεπιτροπής του Ι.Ν. Παναγίας Κουμαριώτισσας Νεοχωρίου, Λάκη Βίγκα και του Κύπριου βυζαντινολόγου, δρα Χριστόδουλου Χατζηχριστοδούλου.
Ο Λάκης Βίγκας δήλωσε στον «Φ» ότι «τα φετινά Θεοτόκεια αφιερώνονται στο δραματικό ιστορικό ορόσημο του 100ού έτους από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης και την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών, στην προσφυγιά, στον ξεριζωμό και στον αγώνα για επιβίωση, που συν τοις άλλοις αποτελούν στοιχεία διαγενεακών τραυμάτων». Το αποτύπωμα αυτών των τραυμάτων, σημείωσε, «για ορισμένους είναι ανυπέρβλητο εμπόδιο, ενώ για κάποιους γίνεται το εναρκτήριο λάκτισμα για την αναζήτηση του Άλλου, την επούλωση των πληγών, τη θύμηση και τη συμφιλίωση». Στη φωτογραφική έκθεση «Παναγίες της Κύπρου», το επιλεγμένο υλικό παρουσιάζει μια πλούσια ποικιλία ως προς το είδος του, με στόχο να δώσει μια πλήρη εικόνα του μεγάλου σεβασμού που τρέφουν οι Κύπριοι στην Υπεραγία Θεοτόκο.
Τα κείμενα έγραψαν ο δρ. Χριστόδουλος Χατζηχριστοδούλου, βυζαντινολόγος και ο Στέφανος Στυλιανού, ιστορικός. Την επιλογή του εποπτικού υλικού είχαν ο Στέλιος Στυλιανού, φωτογράφος-αγιογράφος,και ο Χριστόδουλος Χατζηχριστοδούλου. Την καλλιτεχνική επιμέλεια είχε ο π. Θωμάς Κωστή από τις εκδόσεις «Κέραμος». Ο δρ. Χατζηχριστοδούλου δήλωσε στον «Φ» ότι το εποπτικό υλικό παρατίθεται, όπου είναι δυνατόν ανά εκκλησιαστική επαρχία και επισημαίνονται οι ιδιαιτερότητές του, για μεν τα μνημεία με αναφορά, όπου υπάρχουν σε στοιχεία για την ίδρυση, τους κτήτορες και την αρχιτεκτονική, για δε τα έργα τέχνης με αναφορές στην εικονογραφία, τους ζωγράφους και τη χρονολόγηση. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται σε εικόνες της Παναγίας, που φθάνουν στην Κύπρο από την Κωνσταντινούπολη και τη Μικρά Ασία και σήμερα αποτελούν παλλάδια μονών και ναών, όπως λ.χ. η Κυκκώτισσα, η Μαχαιριώτισσα, η Χρυσορρογιάτισσα ή έλκουν την επωνυμία τους από τις περιοχές αυτές όπως η Ελεούσα, η Οδηγήτρια, η Πανάχραντος, η Φανερωμένη, η Χρυσοπολίτισσα. Επισημαίνονται, ανέφερε και χαρακτηριστικές λεπτομέρειες όπως λ.χ. στη σκηνή του Ευαγγελισμού από τον Μουτουλλά (1280), το περιρραντήριο, το οποίο αντιγράφει τον τρίποδα των Πλαταιών από τους Δελφούς, σήμερα στον Ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης.
Σύμφωνα με τον κ. Χατζηχριστοδούλου παρατίθενται ακόμη «διηγήσεις προσφυγιάς της Κύπρου, μέσα από τις εκκλησίες και τις εικόνες της Θεοτόκου στη Μεγαλόνησο. Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται τα ψηφιδωτά της Παναγίας Κανακαριάς από τη Λυθράγκωμη και της Παναγίας Κυράς από τα Λειβάδια, η Περγαμιώτισσα της Ακανθούς, και η Παναγία της Λύσης, καθώς και οι εικόνες της Χαρδακιώτισσας Κυθρέας, της Χρυσορρογιάτισσας Τρίκωμου, της Παναγίας Θέρμιας και της Παναγίας από το Κάρμι». Το φωτογραφικό υλικό, το οποίο παρουσιάζεται στην έκθεση έχουν παραχωρήσει οι ιερές μητροπόλεις και επισκοπές της Κύπρου, σταυροπηγιακές μονές, μουσεία και ιδιώτες. Ορισμένα μνημεία, εικόνες και άλλα κειμήλια παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό. Χορηγοί της έκθεσης είναι οι Ι.Ν. Παναγίας Φανερωμένης Λευκωσίας και Παναγίας Κουμαριώτισσας Νεοχωρίου. Την έκθεση υποστηρίζουν η ιερά μητρόπολης Κιτίου, οι ιεροί ναοί Αγίας Φυλάξεως και Αγίας Βαρβάρας Ζακακίου στη Λεμεσό, Αγίου Ιακώβου (Τρικώμου) Κόκκινων Λάρνακα, Αγίας Μαρίνας και Αγίου Νεκταρίου Τερσεφάνου και Αρχαγγέλου Μιχαήλ Παρεκκλησιάς.
