Δεν υφίσταται επίσημη ή άτυπη συνομιλία για το Κυπριακό με 40.000 Τούρκους στρατιώτες βρίσκονται στο νησί

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΔΡΙΒΑ* 

Είναι απίστευτο το πώς ο χρόνος γιατρεύει τα πάντα. Φτάνουμε σχεδόν τον μισό αιώνα από την τουρκική εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο το 1974. Από δεκαετία σε δεκαετία, τα πράγματα δυστυχώς ”απλοποιούνται”.

Πρέπει να ξέρουμε τι δεν θέλουμε στο Κυπριακό το οποίο δεν έχει παρονομαστή τα 47 χρόνια που παραμένει άλυτο, αλλά τα ζητήματα που το δημιούργησαν.

Η Τουρκία δεν δίνει σημασία στα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Ο ΟΗΕ από την πλευρά του, δεν δίνει σημασία που η Τουρκία ουσιαστικά τον χρησιμοποιεί σαν κάλυμμα του σφετεριστικού τρόπου συμπεριφοράς της. Μάλιστα εντύπωση προκαλεί το γεγονός που ενώ από το 2010 και μετά βλέπουμε μια Τουρκία η οποία εν πολλοίς χαρακτηρίζεται ως ”ταραξίας” από τα περισσότερα κράτη της περιοχής, ο ΟΗΕ συνεχίζει να θεωρεί το Κυπριακό ως ”ξεχωριστό ζήτημα”.

• Στην πραγματικότητα, το Κυπριακό θα αποτελούσε μια ξεκάθαρη περίπτωση για το Διεθνές Δίκαιο, αν το τελευταίο ήταν το εργαλείο επίλυσής του. Η Τουρκία απείλησε ξανά τις προηγούμενες μέρες ότι θα πραγματοποιήσει και άλλη εισβολή όμως κανείς δεν λέει τίποτε. Ποιά είναι η λογική της Πενταμερούς και γιατί εξελίσσονται τόσο προφανή unfairs που περιφρονούν το Διεθνές Δίκαιο;

Μετά το Σχέδιο Ανάν η διεθνής κοινότητα έχει συμβιβαστεί με έναν πολύ χαμηλό πήχη προσδοκιών για το Κυπριακό. Όσες πρωτοβουλίες παίρνονται για τη λεγόμενη ”επανεκκίνηση” των διαπραγματεύσεων, είναι ημιεπίσημες. Δεν θέλει πλέον κανείς να χρεωθεί νέες αποτυχίες.

Με άλλα λόγια ο σκοπός δεν είναι η επίλυση αλλά το να μη χρεωθούν διαμεσολαβητές και πολιτικοί αποτυχία ενός νέου σχεδίου σαν αυτό του πρώην Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ. Αυτή η αδιαφορία είναι βέβαια υπέρ της Τουρκίας η οποία κατάφερε να ξεχαστεί ο θεμέλιος λίθος του Κυπριακού που ταυτόχρονα αποτελεί και την κορωνίδα του Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου.

Το Κυπριακό ζήτημα οφείλεται στην παράνομη εισβολή της Τουρκίας σε ξένο έδαφος και ακολούθως, στην παράνομη κατοχή εδάφους. Επιπρόσθετα, οι εκάστοτε αρχηγοί της τ/Κ κοινότητας, δρουν και αποφασίζουν σαν να υφίσταται κράτος με όνομα ”Βόρεια Κύπρος” και βέβαια, πάντα ως ενεργούμενοι της Τουρκίας που παραβιάζει την αρχή της μη παρέμβασης ξένου κράτους στα εσωτερικά ενός άλλου κράτους.

Η Κύπρος εισήλθε στην Ε.Ε ως μία και ενιαία και με αστερίσκο ότι προσωρινά κατέχεται παρανόμως ένα κομμάτι του εδάφους της. Το Διεθνές Δίκαιο και όλες οι πρόνοιές του περιφρονούνται. Το πιο σημαντικό είναι πως ο Ελληνισμός δεν προσπαθεί να φέρει το Κυπριακό στη βάση του. Στη βάση μιας πολιτικής λογικής και βέβαια, σε μια βάση διεθνούς νομιμότητας.

• Σε αυτή την Πενταμερή το φύλλο συκής της διεξαγωγής της, αποτελεί ο ”άτυπος” χαρακτήρας της. Σε αυτήν, η Κύπρος δεν είναι κράτος, αλλά μια κοινότητα και ο Κύπριος Πρόεδρος θεωρείται ”ομόλογος” με τον αρχηγό του ψευδοκράτους.
• Ο μεγάλος κίνδυνος αυτών των άτυπων διασκέψεων είναι οτι δημιουργούν προηγούμενα. Αποτελούν μετά βάσεις για πιο επίσημες συνομιλίες. Ποιά είναι όμως η οδός που πρέπει να ακολουθήσουμε ως Ελληνισμός στο Κυπριακό;

Αρχικά χρειάζεται μια διαφορετική αφετηρία, μια άλλη υπόθεση εργασίας. Ελλάδα και Κύπρος δεν μπορούν να έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις στο Κυπριακό καθώς με αυτόν τον τρόπο, η τουρκική διαπραγματευτική θέση αυξάνεται. Η Τουρκία έχει κερδίσει πολλά από το γεγονός ότι αρκετοί στην Ελλάδα και στην Κύπρο θεωρούν το ένα ή το άλλο κράτος του Ελληνισμού σαν ”βαρίδι”.

Δεύτερον, το πρόβλημα της μη επίλυσης του Κυπριακού, δεν είναι ότι είναι περίπλοκο, ούτε ότι συγκρούονται ανθρωπιστικές πρόνοιες του Διεθνούς Δικαίου με άλλες επιταγές του (π.χ. εδαφική ακεραιότητα). Δεν μπορεί να ξεκινήσει κάποια σοβαρή συζήτηση για την επίλυση του Κυπριακού αν πρώτα δεν αποχωρήσουν τα τουρκικά στρατεύματα κατοχής.

• Με άλλα λόγια, πρέπει να αρθεί η προσβολή του Διεθνούς Δικαίου. Στη βάση της πολιτικής λογικής, κάθε προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού είναι καταδικασμένη σε αποτυχία όταν διεξάγονται διαπραγματεύσεις με την παρουσία τουρκικού στρατού στη Μεγαλόνησο.

Ένα άλλο μεγάλο ζήτημα που είναι αρκετά θολό, αφορά την Ε.Ε. Η Κύπρος είναι κράτος-μέλος της Ε.Ε. Από τη στιγμή που ισχύει ο νομικός μονισμός (δηλαδή το Διεθνές Δίκαιο υπερισχύει των εθνικών συνταγμάτων) και το Δίκαιο της Ε.Ε. αποτελεί Περιφερειακό Διεθνές Δίκαιο ή Διεθνές Δίκαιο περιφερειακής εμβέλειας, τότε δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να δεχτεί οτι μια κοινότητα της οποίας το status προέρχεται από παράνομη εισβολή (και διενεργείται συνεχώς και αδιάκοπα παράνομη κατοχή εδάφους κράτους-μέλους της) μπορεί να καθορίσει εξελίξεις που αφορούν άμεσα την Ε.Ε. Με τις υπάρχουσες θέσεις της Τουρκίας στο Κυπριακό, η Άγκυρα δεν θα χρειαστεί ποτέ να μπει σε διαπραγματεύσεις εισδοχής της στην Ε.Ε αφού θα είναι εντός της Ε.Ε. μέσα από την Κύπρο.

Δεν υφίσταται επίσημη ή άτυπη συνομιλία για το Κυπριακό από τη στιγμή που τουλάχιστον 40.000 Τούρκοι στρατιώτες βρίσκονται στη Μεγαλόνησο.

Δεν γίνεται ένας νόμιμα εκλεγμένος ηγέτης όπως είναι ο Νίκος Αναστασιάδης να έχει ομόλογό του κάποιον ενεργούμενο αρχηγό ενός κατεχόμενου εδάφους. Με αυτόν τον τρόπο, νομιμοποιείται de facto κάθε επιδίωξη της Άγκυρας. Επιπλέον, δεν γίνεται ο ΟΗΕ να σέρνεται σε τέτοιες διαπραγματεύσεις που ονομάζονται ”άτυπες” μόνο και μόνο για να υπάρχει το άλλοθι αποτυχίας τους αλλά και να αποτελούν το φύλλο συκής για τη νομική ένδεια τέτοιων συνομιλιών.

Δεν μπορεί η υποχρέωση των κρατών να επιλύουν ειρηνικά τις διαφορές τους να αποτελεί το νομικό επιχείρημα για να δημιουργούνται νομικά αυθαίρετα τραπέζια διαπραγματεύσεων.

Ο γ.γ. του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες

• Ο Χάρτης του ΟΗΕ θεωρητικά αποτελεί την ενσάρκωση του Διεθνούς Δικαίου και οφείλει να προστατεύει τη νομική προσωπικότητα των κρατών και μόνο όσα κράτη έχουν νομική προσωπικότητα.
• Επιπλέον οφείλει ο ΟΗΕ να κάνει πράξη τη διαμεσολαβητική και διαιτητική του υπόσταση και να μην αναθέτει σε άλλα κράτη τις πρωτοβουλίες, ειδικά όταν αυτά έχουν άμεσα συμφέροντα στην Κύπρο και χαρακτηρίζονται ”εγγυήτριες δυνάμεις”.

Τέλος, η ΕΕ οφείλει να αποκτήσει πραγματικά ενεργό ρόλο στο Κυπριακό και από τη στιγμή που πολλά βορειοευρωπαϊκά κράτη θεωρούν την κυπριακή υπόθεση ως ήσσονος σημασίας, θα ήταν καλό η Ε.Ε. να ασχοληθεί στο Κυπριακό μέσα από πρωτοβουλίες ευρωπαϊκών κρατών του Νότου, όπως είναι για παράδειγμα η Γαλλία.

Τελικά, όσο λαμβάνουν χώρα ”άτυπες” πενταμερείς τόσο θα έχουμε τη συνέχιση μιας ”άτυπης” εισβολής και παράνομης κατοχής κυπριακού εδάφους που προσβάλλει τα συμφέροντα και την ασφάλεια του Ελληνισμού αλλά και τον διεθνή νομικό πολιτισμό.

** Ο κ. Αλέξανδρος Δρίβας είναι στρατηγικός αναλυτής, Ph.D. Cand. και Research Fellow στο Hellenic American Leadership Council (HALC)./ Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους