«Δεκεμβριανά»: 1944 -1945, ένα από τα πιο κρίσιμα κεφάλαια της Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας
ΦΩΤΟ ΕΠΑΝΩ: Βρετανικό άρμα στους δρόμους της Αθήνας (συμβολή των οδών Πετμεζά και Δημητρακοπούλου, Άγιος Ιωάννης Γαργαρέττας), την περίοδο των Δεκεμβριανών στην Ελλάδα 3 Δεκεμβρίου 1944 – 11 Ιανουαρίου 1945 (el.wikipedia.org)
Η Βρετανία και η πολιτική του διαίρει και βασίλευε, η οποία λίγα χρόνια μετά εφαρμόστηκε και στην Κύπρο
«Τα Δεκεμβριανά, όπως καθιερώθηκε να ονομάζεται η μάχη της Αθήνας, είναι από τα πιο σημαντικά, από τα πιο κομβικά γεγονότα της ελληνικής ιστορίας. Είναι ίσως το γεγονός που περισσότερο από οτιδήποτε άλλο καθόρισε τη μεταπολεμική τύχη της Ελλάδας και τη θέση της τελικά στο στρατόπεδο της Δύσης και όχι της Ανατολικής Ευρώπης, με όλες τις συνέπειες που είχε αυτό», σημειώνει ο συν-συγγραφέας του βιβλίου «Δεκεμβριανά», Στ. Καλύβας, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, κάτοχος της έδρας Gladstone στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Το νέο βιβλίο των Στ. Καλύβα και Σπ. Τσουτσουμπή «Δεκεμβριανά» κυκλοφορεί την Κυριακή 1/12 με την εφημερίδα των Αθηνών «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»
Τα Δεκεμβριανά ήταν «πολλά πράγματα συγχρόνως», εξηγεί ο καθηγητής. Ηταν εμφύλια σύγκρουση, αφού και στις δύο πλευρές βρέθηκαν Ελληνες, αλλά σηματοδότησαν και πραξικόπημα, αφού ο ΕΛΑΣ ήταν μέρος του στρατού, της ελληνικής κυβέρνησης και ουσιαστικά αποσκίρτησε από αυτήν, αρνήθηκε να αφοπλιστεί και έστρεψε τα όπλα του εναντίον της. Τέλος, υπήρξε ένα είδος επανάστασης, μιας και το ΕΑΜ εκείνη την εποχή εκπροσωπούσε μεγάλα κοινωνικά στρώματα, ιδιαίτερα τα πιο φτωχά της Αθήνας, που μετά την Κατοχή ήθελαν να πάρουν τα πράγματα στα χέρια τους, με επικεφαλής το ΚΚΕ, και να ακολουθήσουν τον δρόμο προς τις Λαϊκές Δημοκρατίες που επικράτησαν στην Ανατολική Ευρώπη.
«Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος δεν είχε τελειώσει, το ΕΑΜ είχε αρκετά μεγάλη δύναμη, κυρίως στρατιωτική. Ελεγχε ουσιαστικά ολόκληρη τη χώρα εκτός από την Αθήνα, αλλά επίσης την ίδια στιγμή η Σοβιετική Ενωση είχε αποφασίσει να μην υποστηρίξει τη μετατροπή της Ελλάδας σε ένα φιλοσοβιετικό καθεστώς», σημειώνει ο κ. Καλύβας που συνυπογράφει το βιβλίο.
«H Ελλάδα είχε την ατυχία να βρεθεί στο σημείο εκείνο όπου τα χαρακτηριστικά της έμοιαζαν με αυτά των άλλων βαλκανικών χωρών, αλλά η θέση της γεωπολιτικά βρισκόταν στη Δύση (…) αυτό δεν σημαίνει ότι το αποτέλεσμα της μάχης ήταν προδιαγεγραμμένο».
Τελικά επικράτησε η κυβέρνηση και οι Βρετανοί έναντι των κομμουνιστών. «Η έκβαση αυτή είχε τεράστια σημασία. Δεν έκλεισε όμως τον κύκλο των πολεμικών συγκρούσεων. Και αυτό γιατί ενώ η ήττα του ΚΚΕ ήταν συντριπτική στην Αθήνα, κατόρθωσε και είχε μεγάλα ερείσματα στην υπόλοιπη χώρα, τα οποία ουσιαστικά κράτησε. Ετσι μπήκε η Ελλάδα σε μια περίοδο πολιτικής ανωμαλίας, αρχικά με διάφορες συγκρούσεις μεταξύ συμμοριών και παραστρατιωτικών οργανώσεων, αριστερών και δεξιών σε ολόκληρη την Ελλάδα και αργότερα με έναν νέο εμφύλιο σπαραγμό που συνεχίστηκε μέχρι το 1949, αυτή τη φορά με οριστικό τέλος, κλείνοντας έτσι μια αιματηρή δεκαετία που δημιούργησε πάρα πολλά προβλήματα και εξακολουθεί να βρίσκεται ακόμα στην καρδιά της ιστορικής διάστασης.
»Στο βιβλίο αυτό προσπαθούμε να κάνουμε δύο πράγματα. Το πρώτο είναι να παρουσιάσουμε με τρόπο εύληπτο και περιληπτικό μεγάλες συζητήσεις που έχουν γίνει μεταξύ ιστορικών. Και το δεύτερο είναι να παρουσιάσουμε και κάποιες πρωτότυπες απόψεις, κυρίως εντάσσοντας τα Δεκεμβριανά σε ένα ευρύτερο διεθνές πλαίσιο της εποχής. Γιατί έγιναν τα Δεκεμβριανά στην Αθήνα και όχι στο Μιλάνο ή στις Βρυξέλλες για παράδειγμα. Και επίσης δίνοντας και μια διάσταση που συχνά παραμελείται».
