Χρύσα Μαλτέζου (1941-2025): Η ψυχή του Ινστιτούτου της Βενετίας

Η Χρύσα Μαλτέζου είχε γεννηθεί στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 1941, όπου και έκανε τις βασικές σπουδές – αποφοίτησε από το Αβερώφειο Γυμνάσιο. Με υποτροφία σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνέχισε, πάλι με υποτροφία του γαλλικού κράτους, στο Πανεπιστήμιο Μεσογειακών Σπουδών του Aix-en-Provence και, στη συνέχεια, ως υπότροφος της Ακαδημίας Αθηνών μετεκπαιδεύτηκε στο Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας. Έλαβε δίπλωμα από το Corso di Perfezionamento του Πανεπιστημίου της Πάντοβας και πτυχίο από τη Σχολή Παλαιογραφίας, Αρχειονομίας και Διπλωματικής των Κρατικών Αρχείων της Βενετίας.

Από το 1969 έως το 1979 διετέλεσε ερευνήτρια του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Υπήρξε διευθύντρια του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, το διάστημα 1980 – 1994. Εργάστηκε ως ειδική επιστήμων στο Πανεπιστήμιο Κρήτης με αντικείμενο τη Βυζαντινή Ιστορία και Ιστορία της λατινοκρατίας στον ελληνικό χώρο, το διάστημα 1977 – 1982. Από το 1982 έως το 1994 διετέλεσε καθηγήτρια Μεσαιωνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, διευθύντρια του Τομέα Αρχαίας και Μεσαιωνικής Ιστορίας και πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο ίδιο Πανεπιστήμιο. Το 1987 υπηρέτησε ως Fellow του Dumbarton Oaks Centre for Byzantine Studies της Ουάσινγκτον. Το 1995 διορίστηκε καθηγήτρια ιστορίας της περιόδου της Βενετοκρατίας στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1998 εξελέγη από την Ακαδημία Αθηνών διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας.

Υπήρξε μέλος ελληνικών και ξένων επιστημονικών συλλόγων και εταιρειών, ξένος εταίρος του Istituto Veneto di Scienze, Lettere ed Arti, αντεπιστέλλον μέλος του Ateneo Veneto, ξένος εταίρος της Deputazione di Storia Patria per le Venezie, αντεπιστέλλον μέλος του Istituto Siciliano di Studi Bizantini e Neoellenici “Bruno Lavagnini”, επίτιμο μέλος της Ρωσικής Ένωσης των Μεσαιωνολόγων (Associetas Historicorum Russorum Medii Aevi), μέλος της Société Internationale des Historiens de la Méditerranée, μέλος της διεθνούς συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Mediterranean Historical Review, μέλος της Διεθνούς Επιτροπής του Istituto Internazionale di Storia Economica F. Datini (Prato) κ.ά.

Ως διευθύντρια του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών έκανε ερευνητικές αποστολές σε αρχεία της Ιταλίας, στα αρχεία της Μονής Αγίου Ιωάννου Θεολόγου της Πάτμου, της Μονής Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων, στα αρχεία της Κέρκυρας, των Κυθήρων και των πατριαρχείων Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων.

Η Χρύσα Μαλτέζου άφησε σημαντικό έργο με κύριο αντικείμενο την ιστορία των Ελλήνων στη διάρκεια της λατινοκρατίας, και ιδίως για πτυχές των σχέσεων μεταξύ του βυζαντινού και του μεταβυζαντινού κόσμου και της Βενετίας. Βιβλία της:

Ο θεσμός του εν Κωνσταντινουπόλει Βενετού βαΐλου (1268 – 1453) (1970), Η Κρήτη στη διάρκεια της περιόδου της βενετοκρατίας (1211 – 1669) (1988), Βενετική παρουσία στα Κύθηρα (1991), Όψεις της ιστορίας του βενετοκρατούμενου Ελληνισμού (επιμ.) (1993), Η Βενετία των Ελλήνων (1999), Χαρακτικά του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας (2000), ire debeas in rettorem Caneae. Η εντολή του δόγη Βενετίας προς τον ρέκτορα Χανίων 1589 (2002), «Stradioti»: Οι προστάτες των συνόρων (2003), Άννα Παλαιολογίνα Νοταρά. Μια τραγική μορφή ανάμεσα στον βυζαντινό και τον νέο ελληνικό κόσμο (2004), Venezia e le isole ionie (επιμ., με τον G. Ortalli) (2005), Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας. Πενήντα χρόνια επιστημονικής διαδρομής 1955-2005 (2005), Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας. Oδηγός του Aρχείου (2008), Τα Κύθηρα τον καιρό που κυριαρχούσαν οι Βενετοί (2008), Η δική μου Βενετία ή Το χρονικό της δίωξης του Ινστιτούτου Βενετίας (2016).

Πηγή: booksjournal.gr