Άτυπη πενταμερή θέλει ο Ακιντζί
Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί, με επιστολή του (10.7.2019) προς τον γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες εισηγείται την προσωπική εμπλοκή του κ. Γκουτέρες για την σύγκληση «άτυπης» πενταμερούς συνάντησης το συντομότερο δυνατόν.
Σύμφωνα με τουρκοκυπριακό πρακτορείο ΤΑΚ στην επιστολή του ο κ. Ακιντζί υπενθυμίζει την θετική συμβολή της τ/κ πλευράς στην διαδικασία του ΟΗΕ και ζητά την άτυπη αυτή συνάντηση για να εκλείψει το “θoλό τοπίο που προκλήθηκε από τις δηλώσεις του Ε/κ ηγέτη”.
Αφού αναφέρει ότι οι εντάσεις στην περιοχή επιβάλλουν ακόμη περισσότερο την εξεύρεση λύσης, γράφει ότι σε αυτό το κρίσιμο στάδιο ο μόνος τρόπος να προχωρήσουμε είναι να εργαστούμε με ειλικρίνεια προς αυτό το σκοπό.
Υποστηρίζει ότι υπήρξε «σύγχυση κατά πόσον υπάρχει πραγματική βούληση από την ε/κ πλευρά για συνολική διευθέτηση, αφού η ε/κ ηγεσία έδινε διαφορετικά μηνύματα για τη βάση της λύσης σε διαφορετικούς συνομιλητές σε διαφορετικούς χώρους, χρόνους».
Ο Ακιντζί σημειώνει ότι σε περίπτωση, που αυτό επιβεβαιωθεί, πρέπει να υπάρξει μια διαδικασία συνομιλιών υπό την ηγεσία του γ.γ. του ΟΗΕ με ξεκάθαρο χρονοδιάγραμμα και επικεντρωμένη στη λύση.
Αναφέρει ότι μετά το Κραν Μοντανά απέφυγε να γράψει στον γ.γ. του ΟΗΕ με την προσδοκία ότι οι συναντήσεις που γίνονταν θα έφεραν καρπούς. Όμως, σημειώνει, οι επαφές της κ. Λουτ έφθασαν σε αδιέξοδο και για αυτό απευθύνεται σε αυτόν και επειδή αυξάνεται η ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Παρά τα αρνητικά, αναφέρει ο Ακιντζί , «ο ίδιος συνεχίζει τη δέσμευσή του για μια λύση και ότι καταβάλλει προσπάθειες ούτως ώστε όλες οι πλευρές να έρθουν μαζί για να υπάρξει πρόοδος και μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που θα έχουν θετικό αντίκτυπο στις δύο κοινότητες. Τάσσεται υπέρ της λήψης και άλλων ΜΟΕ».
Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης ισχυρίζεται ότι η ε/κ πλευρά αντιτίθεται πιο έντονα στο θέμα της πολιτικής ισότητας και αυτό είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο.
Γράφει ότι η ε/κ πλευρά υπαναχώρησε από τη συμφωνία για τουλάχιστον μιας θετικής ψήφου από κάθε συνιστώσα πολιτεία στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Στην επιστολή του αναφέρει ακόμη ότι η πολιτική ισότητα «δεν σημαίνει πλήρη αριθμητική ισότητα σε όλα τα ομοσπονδιακά σώματα της κυβέρνησης αλλά αποτελεσματική συμμετοχή των δύο κοινοτήτων σε όλους τους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, την υιοθέτηση προστατευτικών μέτρων για αποφυγή λήψης αποφάσεων από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση κατά της άλλης κοινότητας και οι εξουσίες των δύο ομόσπονδων κρατιδίων να είναι ίδιες και ίσες. Υπενθύμισε στο σημείο αυτό τα ψηφίσματα 716 (1991) και 750 (1992).»
Κατά τον Ακιντζί η πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων, όπως είναι στα ψηφίσματα του ΟΗΕ, δεν πρέπει να ερμηνεύεται μόνο στο πλαίσιο των “ζωτικών συμφερόντων” και υποστηρίζει ότι σε συνάντηση, που είχε με τον πρόεδρο Αναστασιάδη, στις 26 Φεβρουαρίου 2019, «ο Ελληνοκύπριος ηγέτης του απάντησε ότι δεν θεωρεί τους υδρογονάνθρακες και τα θέματα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού ως θέματα που αφορούν στα ζωτικά συμφέροντα των Τ/κ».
Επίσης , ο Ακιντζί στην ίδια επιστολή υποστηρίζει:
*Ως τ/κ πλευρά διατηρούμε τη θέση ότι σε οποιαδήποτε διευθέτηση του διαμοιρασμού της εξουσίας, οι εξουσίες που θα μείνουν στην κοινή κυβέρνηση, σχετίζονται άμεσα με τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των δύο κοινοτήτων ή των δύο συνιστώντων κρατών, αναφέρει ο Τ/κ ηγέτης.
*Η πρόταση για αποκεντρωμένη δομή με λιγότερη εξουσία στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση ήταν πάντα μια προσέγγιση της τ/κ πλευράς στις συνομιλίες αλλά ότι αυτό δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αγνοείται η πολιτική ισότητα των Τ/Κ.
*Η αποτελεσματική συμμετοχή των Τ/κ στην διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία στη βάση της πολιτικής ισότητας όπως καθορίζεται στον ΟΗΕ, πρέπει να διασφαλιστεί είτε είναι αποκεντρωμένη είτε όχι.
*Η εκ περιτροπής προεδρία είναι ακόμη μια θεμελιώδης έκφραση αυτής της παραμέτρου. Ο Ε/κ ηγέτης προτείνει κοινοβουλευτικό σύστημα με μόνιμο Ε/κ Πρόεδρο και Τ/κ αντιπρόεδρο και εκ περιτροπής πρωθυπουργό και αναπληρωτή πρωθυπουργό και αυτό είναι σε αντίθεση με τα έξι σημεία στο πλαίσιο που του γ.γ. του ΟΗΕ.
*Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι αυτή η πρόταση συζητήθηκε στα πρώτα στάδια του τελευταίου γύρου διαπραγματεύσεων και απορρίφθηκε από τα δύο μέρη. Ετσι, θέτοντας αυτό ως μια νέα ιδέα για να ξεπεραστεί το αδιέξοδο, δείχνει ξεκάθαρα ότι η ε/κ ηγεσία προσπαθεί να απαλλαχθεί από την εκ περιτροπής προεδρία.
Ο κ. Ακιντζί αναφέρει ότι η ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο αυξάνεται σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στο θέμα των υδρογοναθράκων και το αδιέξοδο στο Κυπριακό και λέει ότι ήδη από το 2011 είχε προβλεφθεί αυτό και «αντί μονομερών ενεργειών που βλάπτουν την ειρήνη και την σταθερότητα στην περιοχή, έκαναν προτάσεις για συνεργασία των δύο πλευρών ως οι ιδιοκτήτες του νησιού για να ενεργήσουν μαζί για τον κοινό πλούτο».
Τέλος, ο Ακιντζί αναφέρει ότι οι προτάσεις ισχύουν ακόμη και ότι «η ε/κ πλευρά τις αγνοεί και συνεχίζει τις μονομερείς ενέργειες, ρίχνοντας το φταίξιμο στην τουρκική πλευρά, η οποία έπρεπε να αντιδράσει για να διατηρήσει τα νόμιμα δικαιώματά της και συμφέροντα».
