Αθήνα: Δεκέμβρης 1944 -Η μεγάλη διαδήλωση και οι Βυρωνιώτες*
Οι Βυρωνιώτες γονατιστοί, τιμούν τα θύματα της διαδήλωσης της προηγούμενης ημέρας (4 Δεκέμβρη 1944).
Στιγμιότυπο μπροστά από το Μνημείο του άγνωστου Στρατιώτη.
«Όταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας, διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα» …
Αυτό ήταν το κεντρικό σύνθημα του ΕΑΜ στη μεγάλη διαδήλωση – απεργία της 4ης Δεκέμβρη του 1944.
Μόλις μία μέρα μετά το συλλαλητήριο της 3ης Δεκεμβρίου, η δεκεμβριανή σύγκρουση των Αθηνών κλιμακώνεται. Η νέα πορεία δέχεται και αυτή πυρά από ένοπλους αντιεαμικούς και πρώην μέλη των Ταγμάτων Ασφαλείας, οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ επιτίθενται και καταλαμβάνουν τα περισσότερα αστυνομικα τμήματα της πρωτεύουσας και στο Θησείο μάχονται με τους ενόπλους της οργάνωσης «Χ», της οποίας αρχηγός ήταν ο Κύπριος Γεώργιος Γρίβας Διγενής**. Aκολούθως, ο διοικητής των βρετανικών και όλων των ελληνικών δυνάμεων στην Ελλάδα, στρατηγός Ρόναλντ Σκόμπι, κηρύσσει στρατιωτικό νόμο και η μάχη της Αθήνας είναι πλεόν γεγονός.
Η φωτογραφία (πάνω) πιθανόν να είναι του Πέτρου Πουλίδη, εάν κρίνουμε από κάποια παρόμοια που υπάρχει στο αρχείο της ΕΡΤ. Στο κέντρο αυτής της φωτογραφίας απεικονιζεται και ο φωτογράφος Dmitri Kessel, κρατώντας την φωτογραφική μηχανή του. Ίσως είναι λίγο πριν απαθανατίσει το εμβληματικό στιγμιότυπο με τις τρεις μαυροφορεμένες κοπέλες, που κρατάνε το πανό με το παραπάνω σύνθημα. Ο Dmitri Kessel γεννήθηκε στην Ουκρανία στις αρχές του αιώνα. Μετανάστευσε στην Αμερική το 1923 και εργάστηκε σαν φωτογράφος στο περιοδικό LIFE. Οι φωτογραφίες του από τα «Δεκεμβριανά» είναι μοναδικές.
*Πηγή: Πάλαι ποτέ στο Βύρωνα
**Ο Γεώργιος Γρίβας (Λευκωσία, 6 Ιουνίου 1897 – Λεμεσός, 27 Ιανουαρίου 1974), γνωστός και με το ψευδώνυμο Διγενής, ήταν Έλληνοκύπριος αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού.
Κατατάχθηκε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. από την οποία αποφοίτησε το 1919. Έλαβε μέρος στην Μικρασιατική Εκστρατεία, ενώ την περίοδο του Μεσοπολέμου υποστήριξε το Καθεστώς του Ιωάννη Μεταξά. Έλαβε μέλος στον Ελληνοϊταλικό, στο μέτωπο της Αλβανίας.Την περίοδο της Κατοχής δημιούργησε τη φιλομοναρχική Οργάνωση Χ, που είχε κυρίως αντικομμουνιστική δράση. Μετά την τριπλή κατοχή της Ελλάδος και τα Δεκεμβριανά, πρωτοστάτησε στη Λευκή Τρομοκρατία. Μετά τη λήξη του Εμφυλίου, μετέβη στην Κύπρο, όπου με την “ευλογία”του τότε Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’ οργάνωσε την ΕΟΚΑ και ηγήθηκε αγώνα των Κυπρίων για την απελευθέρωση από τον Βρετανικό ζυγό και Ένωση με την Ελλάδα την περίοδο 1955-1959.
Μετά την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, το 1971, δημιούργησε την οργάνωση ΕΟΚΑ Β΄, η οποία θεωρείται ευρέως τρομοκρατική οργάνωση, επειδή στόχευε πολίτες και αστυνομικούς σταθμούς. Ο Γρίβας θεωρείται μια από τις αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της Ελληνικής και Κυπριακής Ιστορίας. Από τη μία, υποστηρικτές του προβάλλουν τη δράση της ΕΟΚΑ, και τον θεωρούν απελευθερωτή της Κύπρου από τον βρετανικό ζυγό. Από την άλλη οι επικριτές του προβάλλουν τη δράση του στην κατοχή αλλά και τη δράση της ΕΟΚΑ Β’ κατηγορώντας τον ως συνεργάτη των Γερμανών.
