Αθανάσιος: “Δεν ζω με το όραμα του αρχιεπισκοπικού θώκου”

«Δεν ζω με το όραμα του Αρχιεπισκοπικού Θώκου. Αυτό είναι πλάνη και αμαρτία.» Με αυτό τον απλό τρόπο απάντησε ο Μητροπολίτης Αθανάσιος αναφορικά με όσα κυκλοφορούν για το ενδιαφέρον εκλογής του στο αξίωμα του Αρχιεπισκόπου. Δεν αποκλείει βεβαίως το ενδεχόμενο, αλλά επιλέγει να μην τοποθετηθεί με ξεκάθαρο τρόπο. 

Μιλώντας στον “Φιλελεύθερο”, ο Μητροπολίτης Λεμεσού απορρίπτει τον ισχυρισμό ότι έχει προκληθεί σχίσμα στις τάξεις της Ιεράς Συνόδου αναφορικά με το Ουκρανικό ζήτημα και τη μνημόνευση του Μητροπολίτη Επιφάνιου ως Προκαθημένου της Αυτοκεφάλου Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας. Εξηγεί ότι κάποιοι ιεράρχες (του ιδίου συμπεριλαμβανομένου) διαφωνούν με τον Αρχιεπίσκοπο, αλλά ώς εκεί. Ξεκάθαρα, ωστόσο, τονίζει ότι υπήρξε παραβίαση των Ιερών Κανόνων της Εκκλησίας.

Στην ίδια συνέντευξη, περιγράφει την περιπέτειά του με τον κορωνοϊό και πως φοβήθηκε για τη ζωή του. Δεν αποκαλύπτει, αν έχει εμβολιασθεί ή όχι και αν και καταθέτει τη διαφωνία του με τις τοποθετήσεις του Μητροπολίτη Μόρφου, εντούτοις, δεν παίρνει θέση ούτε υπέρ των εμβολιασμένων ούτε των ανεμβολίαστων. Θεωρεί ότι είναι δικαίωμα του καθενός να πράξει όπως αισθάνεται αλλά τάσσεται εναντίον του εξαναγκασμού οποιουδήποτε. Σχολιάζει ακόμη και τον τρόπο που το Κράτος χειρίστηκε το θέμα, λέγοντας πως η πανδημία έφερε διχόνοια και φανατισμό μεταξύ των ανθρώπων

Δόξα τω Θεώ, ήταν μια περιπέτεια η οποία πέρασε. Προς στιγμή πορευόμουν στο άγνωστο, δεν ήξερα τι θα προκύψει επειδή έχω και κάποια υποκείμενα νοσήματα. Φοβήθηκα αλλά μετά τα άφησα στα χέρια του Θεού. Έκανα την προσευχή μου και παρακάλεσα τον Θεό να γίνει το θέλημά του. 

Νοσηλευτήκατε και κάποιες μέρες στο νοσοκομείο. 

Μου το επέβαλαν οι γιατροί όταν ενημερώθηκαν ότι είχα προσβληθεί από τον ιό. Μου είπαν, πρέπει να φύγεις για το νοσοκομείο. Ήταν επιτακτική η εντολή τους διότι μπορεί να μην είχα πάει αφού προς στιγμή δεν αισθανόμουν άσχημα. Ευτυχώς που πήγα νωρίς.

Φοβηθήκατε μήπως δεν επιστρέψετε; Ποιες ήταν οι σκέψεις σας;

Όταν μπήκα στο φορείο, έκλεισε η πόρτα και το ασθενοφόρο άρχισε να τρέχει, είπα τελείωσε, φεύγω από την πόλη, θα έρθω πεθαμένος πίσω. Είπα, εντάξει ό,τι είναι το θέλημα του Θεού ας γίνει. Άνθρωπος είμαι, θα έχω και εγώ ένα τέλος στην παρούσα ζωή όπως όλοι. Όταν πήγα στο νοσοκομείο ήμουν πλέον ήρεμος και ήσυχος. Με πολύ αγάπη, σεβασμό και φροντίδα, γιατροί και νοσηλευτές με περιποιήθηκαν και έτσι αισθάνθηκα ότι είμαι σε καλά χέρια.

Ενάμιση χρόνο μετά άλλαξε η άποψή σας για την πανδημία;

Στην αρχή κανείς δεν ήξερε καλά-καλά πώς θα εξελιχθεί αυτή η νόσος και τι είναι. Σίγουρα ξεκαθάρισαν τα πράγματα, ξέρουμε με ποιον έχουμε να κάνουμε. Έχει ενάμιση χρόνο μπροστά μας που έχουμε αυτό το φάσμα. Μας προβληματίζει, μας θλίβει, μας δυσκολεύει, αλλά είμαστε πιο εξοικειωμένοι να το αντιμετωπίσουμε.

Η πανδημία προκάλεσε διχόνοια απόψεων και ανάμεσα στους Ιεράρχες και την Ιερά Σύνοδο; 

Όχι, δεν θα έλεγα διχόνοια. Και οι Επίσκοποι είναι άνθρωποι που ενημερώνονται, είναι μορφωμένοι και έχουν τις απόψεις τους. Δεν είναι υποχρεωτικό και δεν πρέπει να έχουμε όλοι την ίδια άποψη. Τι νόημα θα έχει μια Σύνοδος όταν έχουν όλοι υποχρεωτικά την ίδια άποψη;. 

Αυτή η εικόνα ωστόσο βγήκε προς τα έξω.

Δυστυχώς, βγήκε λανθασμένα. Οι Επίσκοποι οι οποίοι είχαν ή έχουν άλλη άποψη, είναι σεβαστοί άνθρωποι και σεβόμαστε τις απόψεις τους. Έχουν τα επιχειρήματά τους. Δεν είμαστε επιστήμονες, δεν είμαστε βιολόγοι ούτε χημικοί, φαρμακοποιοί ή γιατροί για να ξέρουμε να αντιμετωπίσουμε ή να αποφανθούμε επιστημονικά για τα φάρμακα και τα εμβόλια. Ακούμε τι λένε οι ειδικοί επιστήμονες. Σίγουρα όμως υπάρχουν και κάποιοι άλλοι επιστήμονες εξίσου σοβαροί και σημαντικοί που έχουν αντίθετη άποψη.

Ο Αρχιεπίσκοπος σας κάλεσε αρκετές φορές να συμμορφωθείτε και κάποιοι να περιορίσουν ακόμη και τις δημόσιες τοποθετήσεις τους.

Η Ιερά Σύνοδος ξεκαθάρισε και συμφωνήσαμε όλοι σε αυτό, ότι δεν θα τοποθετηθεί ούτε υπέρ ούτε κατά. Δηλαδή, δεν θα εξαναγκάσει κάποιον άνθρωπο να εμβολιαστεί. Προτρέπει τους ανθρώπους να εμβολιαστούν, αλλά δεν αναγκάζει. Τώρα, μετά αν μεμονωμένα ο Αρχιεπίσκοπος ή κάποιος άλλος Μητροπολίτης, τοποθετήθηκε διαφορετικά, νομίζω ότι υπερέχει η απόφαση της Συνόδου. Εμείς θέλουμε να διατηρήσουμε την αγάπη μεταξύ των ανθρώπων, διότι δυστυχώς επικρατεί μια διχόνοια, ένας φανατισμός. Καταντήσαμε σαν οπαδοί ποδοσφαιρικών ομάδων. 

Αυτό συμβαίνει και μέσα στη Σύνοδο; 

Όχι, δεν συμβαίνει. Στη Σύνοδο υπάρχει πνεύμα διαλόγου πολύ καλό. 

Προς τα έξω όμως αυτή η εικόνα βγαίνει.

Ναι, βγαίνει προς τα έξω, δεν ξέρω τον λόγο. Εγώ δεν διέκρινα κάτι τέτοιο. Όλοι μας, μιλήσαμε πολύ καλά και πολύ σωστά, και ο Αρχιεπίσκοπος και οι πατέρες είπαν, δεν θα πιέσουμε κανέναν.

Εσείς έχετε εμβολιαστεί;

Δεν θα απαντήσω δημόσια εάν εμβολιάστηκα ή όχι, διότι δεν θέλω να επηρεάσω κανέναν με τη δική μου στάση. Αν πω ότι εμβολιάστηκα θα ενισχυθούν αυτοί που έκαναν το εμβόλιο, εάν όχι, θα γίνει το αντίθετο και μετά θα γίνω αντικείμενο διαφόρων σχολίων. Δοκίμασα να μιλήσω με κάποιους και των δύο παρατάξεων, ωστόσο διαπίστωσα ότι δυστυχώς υπάρχει φανατισμός. Εγώ δεν είμαι ειδικός για να μπορώ να απαντήσω, δεν μπορώ να έχω επιχειρήματα. Είμαι ιερέας, ποιμένας και θα απαντήσω θεολογικά και πνευματικά. Από όσο ξέρω και μελέτησα, δεν υπάρχει θεολογικό πρόβλημα, από εκεί και πέρα ας κάνουν ό,τι νομίζουν οι άνθρωποι.

Υπάρχουν και κάποιοι που πιστεύουν ότι με το εμβόλιο βάζουν τον αντίχριστο.

Δεν το πιστεύω αυτό και προσπαθώ να τους πείσω να μη λένε τέτοια πράγματα. Δεν νομίζω ότι υπάρχει αυτός ο κίνδυνος, ωστόσο υπάρχουν άνθρωποι που δεν πείθονται. Υπάρχουν όμως και Ιεράρχες που έχουν αυτή την άποψη.

Στη Μητρόπολη Λεμεσού έχουν εμβολιαστεί οι ιερείς;

Σχεδόν όλοι είναι εμβολιασμένοι. Υπάρχει μια μικρή μερίδα που δεν εμβολιάστηκε. Είναι δική τους επιλογή και δεν μπορώ να ρωτάω τον άλλο εάν εμβολιάστηκε ή όχι. Δεν είμαι υπέρ αυτών που δεν εμβολιάζονται αλλά δεν είμαι ούτε υπέρ και αυτών που θέλουν να τους αναγκάσουν.

Πιστεύετε ότι ως Κράτος κάναμε λάθος χειρισμούς σχετικά με το θέμα του εμβολιασμού; 

Κάναμε κινήσεις πανικού. Δεν αφιερώσαμε αρκετό χρόνο για να πείσουμε τους ανθρώπους μέσα από επιστημονικές αναλύσεις και διάλογο με τους πολίτες.

Υπάρχουν οι ιεράρχες που είναι κατά του εμβολιασμού. Πιστεύετε ότι γνωρίζουν κάτι περισσότερο;

Κάποιοι που είναι εναντίον του εμβολίου έχουν μελετήσει αρκετά. Το ίδιο έχουν κάνει και οι άλλοι. Δεν μπορώ να πω ότι οι αρχιερείς ή άλλοι επιστήμονες που είναι εναντίον του εμβολίου είναι άνθρωποι επιπόλαιοι, όχι. Έχουν σοβαρά επιχειρήματα τα οποία όμως δεν μπορώ να τα ξέρω, δεν μπορώ να τα αξιολογήσω.

Οι ιεράρχες που είναι εναντίον ενδεχομένως να επιδιώκουν συσπείρωση γύρω τους συγκεκριμένης μερίδας πολιτών;

Δεν νομίζω ότι είναι έτσι τα πράγματα. Απλά είναι άνθρωποι αυτής της ιδεολογίας. Δημιουργείται όμως κάποιος φανατισμός. Αυτό είναι το θλιβερό, διχάζονται οικογένειες, εργοδότες με εργοδοτούμενους και στιγματίζονται άνθρωποι.

Ποιες είναι οι σχέσεις σας σήμερα με τον Αρχιεπίσκοπο;

                                                                           ΦΩΤΟ: Ιερά Μητρόπολη Λεμεσού

Οι σχέσεις μου είναι πολύ καλές με τον Προκαθήμενο, δεν έχω συγκρουστεί μαζί του καθόλου. Τον σέβομαι, τον αγαπώ και τον εκτιμώ. Είναι μεγάλος άνθρωπος, έχει και προβλήματα υγείας, προσευχόμαστε να τον έχει ο Θεός καλά. 

Δεν συλλειτουργείτε μαζί του όμως… 

Όχι, συλλειτουργώ. Δεν έτυχε να συλλειτουργήσουμε, αλλά κάθε φορά που λειτουργώ τον μνημονεύω. Άρα αφού τον μνημονεύω σημαίνει ότι είμαι σε κοινωνία λειτουργική μαζί του. Δεν συλλειτούργησα την ημέρα του Αποστόλου Βαρνάβα, διότι ήταν προαιρετικό το συλλείτουργο. Δεν είναι ότι είχα κάποιο λόγο. Με την πρώτη ευκαιρία θα το κάνω και θα λειτουργήσουμε μαζί.

Το έργο της Μητρόπολης 

Ο Μητροπολίτης ρωτήθηκε και για το έργο της Μητρόπολης ωστόσο δε θέλησε να τοποθετηθεί λέγοντας πως δεν του αρέσει να κάνει διαφήμιση του έργου του. Να σημειωθεί πως η Ιερά Μητρόπολη Λεμεσού επιτελεί ένα από τα μεγαλύτερα φιλανθρωπικά έργα της πόλης, στηρίζοντας εκατοντάδες άπορους συμπολίτες μας και φοιτητές.

Στη Μητρόπολη Λεμεσού ανήκουν 170 ιερείς, υπάρχουν 150 ενορίες και 10 μοναστήρια. Πέρα από τους Ελληνοκύπριους ιερείς υπάρχουν αρκετοί Ρουμάνοι, Ρώσοι, Άραβες και Γεωργιανοί.

Υπήρξε παραβίαση των Ιερών Κανόνων της Εκκλησίας

«Διαφωνώ με την αναγνώριση του Επιφανίου ως κανονικού Προκαθημένου της Ουκρανίας»

Ο Κιέβου & πάσης Ουκρανίας Επιφάνιος

Δημιουργήθηκε μεγάλο θέμα στην Ιερά Σύνοδο με τη μνημόνευση του Μητροπολίτη Επιφάνιου ως Προκαθημένου της Ουκρανίας, από τον Αρχιεπίσκοπο. Ποια είναι η άποψή σας;

Διαφωνώ με την αναγνώριση του Επιφανίου ως κανονικού Προκαθημένου της Ουκρανίας για λόγους που αναφέρονται στους Ιερούς Κανόνες. Έθεσα την άποψη και τη θέση μου. Μέχρι εκεί, δεν μπορώ να κάνω κάτι άλλο. Διαφώνησα με τον Αρχιεπίσκοπο, διότι χωρίς να ενημερώσει την Ιερά Σύνοδο, μνημόνευσε τον Επιφάνιο. Μας το είπε και ο ίδιος μετά, «εις γνώση μου το έκανα δεν ήθελα να ενημερώσω», το έκανε, τέλειωσε. 

Σας ενόχλησε προσωπικά το θέμα; 

Δεν ξέρω ούτε τον έναν Μητροπολίτη, ούτε τον άλλο. Ούτε έχω καμία προσωπική σχέση με τον Ονούφριο ή με τον Επιφάνιο. Αντίθετα, με τον Οικουμενικό Πατριάρχη έχουμε μια πολύ καλή σχέση, τον ευλαβούμαι και τον αγαπώ και τον σέβομαι και πάντοτε ήταν πολύ σημαντική η προσφορά του απέναντί μας. Ήταν θέμα συνειδήσεως, θέμα τήρησης των Ιερών κανόνων της Εκκλησίας.

Υπήρχε παραβίαση αυτών των Ιερών Κανόνων; 

Κατά την άποψή μου, ναι. Κατά την άποψη του Οικουμενικού Πατριάρχη, όχι. Αναμένουμε να δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στο πέρασμα των χρονών.

Υπάρχει στην Ιερά Σύνοδο το λεγόμενο σχίσμα μετά από τη μνημόνευση από τον Αρχιεπίσκοπο;

Όχι, καθόλου δεν υπάρχει. Απλά έχουμε διαφορετική άποψη, το οποίο είναι δικαίωμά μας. Δεν σημαίνει ότι όταν έχω διαφορετική άποψη με τον Προκαθήμενο, υπάρχει σχίσμα. Διαφωνώ, λέω την άποψή μου, καταγράφεται στα πρακτικά της Ιεράς Συνόδου και προχωρούμε. Με τον Αρχιεπίσκοπο τρώμε κάθε φορά μαζί στη Σύνοδο, μιλάμε, αστειευόμαστε, ως κανονικοί άνθρωποι. Βγήκε όμως προς τα έξω ότι υπάρχει αυτό το σχίσμα στην εκκλησία της Κύπρου. Αυτά βγαίνουν για κατανάλωση!

Μόνο τέσσερις Αυτοκέφαλες Εκκλησίες, ανάμεσά τους και η δική μας, αναγνώρισαν τον Επιφάνιο, οι υπόλοιπες δέκα δεν προχώρησαν σε κάτι τέτοιο. Για ποιο λόγο;

Οι Ιεροί Κανόνες προβλέπουν κάποια διαδικασία γι’ αυτό το θέμα και αφετέρου υπάρχει και άλλη μια διάσταση. Να χωρίσουν την Εκκλησία σε Έλληνες και Σλάβους και αυτό δεν πρέπει να γίνει ποτέ. Δεν πρέπει να χωριστούμε οι Έλληνες με τους υπόλοιπους αδελφούς. Η Εκκλησία είναι υπεράνω φυλετικών διακρίσεων. 

Φοβάστε για ένα τέτοιο σχίσμα;

Νομίζω πως όχι, διότι το διαχειρίζονται πολύ καλά οι Προκαθήμενοι.    

Ας περιμένουμε την απόφαση της Δικαιοσύνης

Σχετικά με την υπόθεση του Μητροπολίτη τέως Κιτίου, αν και βρίσκεται ενώπιον της Δικαιοσύνης όπου και εκδικάζεται, έχει επηρεάσει την Εκκλησία;

Δεν ξέρω ποια είναι η αλήθεια του πράγματος. Δεν θέλω να πιστεύω αυτό το πράγμα διότι διερωτώμαι όταν πλέον ο άνθρωπος είναι στο κρεβάτι του γήρατος, είναι 84 ετών, με τεράστια προβλήματα υγείας, τι περιμένεις από αυτό τον άνθρωπο. Τι θέλεις τώρα; Γιατί τόσο καιρό που ήταν όρθιος, που μπορούσε να απαντήσει, να υπερασπιστεί τον εαυτό του, δεν έγινε; Μου προκαλεί εντύπωση όλο αυτό, μετά από 20 χρόνια πώς θα υπερασπιστεί τον εαυτό του. Ο άνθρωπος παραιτήθηκε από τη θέση του λόγω προβλημάτων υγείας και ικανότητος. Μας είπε, δεν μπορώ άλλο, έχω προβλήματα υγείας, θέλετε να εξευτελιστώ; Του είπαμε όλοι μας τότε, μην παραιτείσαι και εγώ μάλιστα επέμενα, αλλά το σεβαστήκαμε. Τώρα όμως τι θέλουμε από ένα γεροντάκι; Δεν προκαταλαμβάνω τη Δικαιοσύνη. Ας κάνουν όπως θέλουν οι άνθρωποι, ας κρίνουν κατά τον νόμο τον ανθρώπινο. Εγώ σας μεταφέρω τα συναισθήματα μου, τα δικά μου προσωπικά. Τώρα ας περιμένουμε να βγει η απόφαση της Δικαιοσύνης.

Είναι δυσάρεστο όλο αυτό και προκάλεσε και έντονες αντιδράσεις.

Κανείς δεν το επαινεί αυτό το πράγμα αν είναι αλήθεια, κανείς δεν το επιβραβεύει. Από την άλλη όμως, να είμαστε και σπλαχνικοί άνθρωποι. Να τιμωρήσεις έναν άνθρωπο που στέκει, να τιμωρήσεις έναν άνθρωπο που είναι στο κρεβάτι, τι τιμωρία να του βάλεις;

Στη θέση του τέως Κιτίου όμως θα μπορούσε να ήταν οποιοσδήποτε πολίτης.

Δεν λέω να παραγραφεί αυτό το παράπτωμα ή έγκλημα, όπως θέλει να το πει κανείς. Αλλά σίγουρα ένας σεβασμός χρειάζεται. Πρώτα από όλα, ακόμη δεν γνωρίζουμε την αλήθεια, άρα λοιπόν ας είμαστε προσεκτικοί. Όλος αυτός ο διασυρμός που συνέβη στνο άνθρωπον αυτόν πριν ακόμη αποκαλυφθεί η αλήθεια, είναι πολύ δύσκολο. Σκεφτείτε στο τέλος της ζωή του, στα 84 του χρόνια, ένας άνθρωπος που έχει 70 χρόνια στην ιεροσύνη, να πεθαίνει με αυτό τον θόρυβο γύρω από το όνομά του. Αυτό είναι πολύ σκληρό. Και εάν είναι ψέματα, ποιος θα τον δικαιώσει, όταν πεθάνει; Αν είναι αλήθεια, σίγουρα θα τιμωρηθεί.

Έχει σχολιαστεί στην Ιερά Σύνοδο η υπόθεση του Μητροπολίτη τέως Κιτίου;

Η Ιερά Σύνοδος το όλο θέμα το αντιμετωπίζει με πολύ σεβασμό. Δεν το σχολιάσαμε καθόλου, αναμένουμε να αποφανθεί η Δικαιοσύνη και μετά. Ούτε και ο Αρχιεπίσκοπος το έχει κάνει.

«Αν η Εκκλησία με καλέσει σε μια διακονία, θα το κάνω»

Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν αρκετοί υποστηρικτές σας και όχι μόνο, που θέλουν να σας δουν στον Αρχιεπισκοπικό Θώκο όποτε κι αν αυτό συμβεί.

Εάν μου εγγυώνται ότι θα ζήσω μέχρι τότε, να το κουβεντιάσουμε. Ποιος ξέρει ποιος ζει και ποιος πεθαίνει μέχρι τότε. Αυτά είναι του Θεού πράγματα.

Είναι ένα ενδεχόμενο όμως;

Κανείς δεν ξέρει, θα μιλάμε για πράγματα που είναι άγνωστα για μας;

Εσείς θα θέλατε;

Δεν είναι θέμα εάν θέλω ή όχι. Ένας ιεράρχης, ένας κληρικός είναι ταγμένος στην υπηρεσία της Εκκλησίας. Αν η Εκκλησία με καλέσει σε μια διακονία, είμαι υποχρεωμένος να το κάνω και θα το κάνω. Αλλά να ζω με το όραμα της αρχιεπισκοπικής θέσεως αυτό είναι πλάνη, είναι αμαρτία. Σήμερα είμαι εδώ, αύριο δεν ξέρω, αν θα ζω.

Δεν θέλετε να τοποθετηθείτε μετά και τις δηλώσεις του Αρχιεπίσκοπου για αυτό το ζήτημα;

Όχι, καθόλου, αυτό είναι το πιστεύω μου. Δεν με απασχολεί καθόλου το θέμα. Ο Αρχιεπίσκοπος ζει, μακάρι να είναι καλά και προσεύχομαι κάθε μέρα για αυτόν να τον έχει ο Θεός καλά.