Από τον Επεκτατικό Εθνικισμό στο αποικιακό καθεστώς

Toυ KIZILYÜREK Niyazi*

Η απαγόρευση εισόδου συγκεκριμένων Τουρκοκυπρίων στην Τουρκία και  το γεγονός ότι πρόσφατα στελέχη της τουρκοκυπριακής αντιπολίτευσης δεν προσκλήθηκαν στην τουρκική πρεσβεία για την δεξίωση της επετείου ίδρυσης της Τουρκικής Δημοκρατίας, είναι ενδεικτικά του πώς βλέπουν σήμερα την Τουρκοκυπριακή κοινότητα οι κρατούντες στην Άγκυρα.

Μάλλον καταδεικνύουν την αλλαγή της οπτικής γωνίας με την οποία βλέπει η σημερινή Τουρκία τους Τουρκοκύπριους.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, όταν η Τουρκία άρχισε να ενδιαφέρεται για την Κύπρο, το κύριο επιχείρημα της, ήταν ότι στην Κύπρο ζουν «ομοεθνείς» της. Υπήρχαν βεβαίως και οι γελοίοι ισχυρισμοί  πως «το νησί ήταν κάποτε οθωμανική γη», ή πως «η νήσος Κύπρος αποκολλήθηκε λόγω σεισμού από την Ανατολία”, αλλά εξανεμίστηκαν σχετικά γρήγορα.

Ο βασικός ισχυρισμός πως στην Κύπρο «ζούσαν ομοεθνείς» της Τουρκίας, ήταν επίσης προβληματικός. Βρισκόμασταν σε μια εποχή μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου η ανθρωπότητα μόλις είχε ξεμπερδέψει με τους Ναζί οι όποιοι με αφορμή Γερμανούς «ομοεθνείς» τους, ακολούθησαν επεκτατική πολιτική. Και οι Τούρκοι εθνικιστές (ιδιαίτερα οι παντουρκιστές) ήθελαν να δράσουν εκτός των συνόρων της Τουρκίας και να αγκαλιάσουν τους «Αλύτρωτους Τούρκους», όμως αυτό δεν ήταν καθόλου εύκολο. Δεν το «σήκωνε» το πνεύμα της εποχής. Ήξεραν πολύ καλά, ότι στο ψυχροπολεμικό περιβάλλον, δεν μπορούσαν να μιλήσουν για Τούρκους της Βουλγαρίας ή του Αζερμπαϊτζάν. Αυτές οι χώρες ανήκαν στο σοσιαλιστικό μπλόκ.

Ωστόσο, η κατάσταση ήταν διαφορετική στην Κύπρο. Η απαίτηση Αυτοδιάθεσης-Ένωσης της ελληνοκυπριακής κοινότητας, έφερε αντιμέτωπη την αποικιακή δύναμη, η οποία δεν ήθελε να αφήσει ελεύθερη την «τελευταία αποικία», με την Ελλάδα . Ως αποτέλεσμα, οι σχέσεις Ελλάδας- Ηνωμένου Βασιλείου (δύο κρατών μελών του ΝΑΤΟ) εισήλθαν σε μια περίοδο κρίσης. Όταν οι Βρετανοί πρόσθεσαν και την Τουρκία στην εξίσωση του Κυπριακού (ως αντίβαρο), η κρίση εντός της «δυτικής οικογένειας» επιδεινώθηκε.

Τούτη η συγκυρία επέτρεψε στην Τουρκία να αναλάβει τον ρόλο του προστάτη των Κυπρίων «ομοεθνών» της. Πάνω στην κοινότητα των Τουρκοκυπρίων, με την οποία δεν είχε ξανα-ασχοληθεί από τη Συμφωνία της Λωζάνης, έκτισε γεωπολιτική στρατηγική. Οι Τουρκοκύπριοι έγιναν πλέον πολύτιμοι για την Τουρκία. Έτσι επεκτάθηκε ο Τουρκικός εθνικισμός εκτός των συνόρων της Τουρκίας.

Για πολύ καιρό μετά το 1974, η ύπαρξη των Τουρκοκυπρίων συνέχισε να είναι πολύτιμη. Κατά την περίοδο αυτή η Τουρκία προσπάθησε να υπερασπιστεί την παράνομη διχοτόμηση της χώρας με αναφορές στους Τουρκοκύπριους. Ισχυριζόταν ότι βρίσκεται στην Κύπρο για να υπερασπίσει τους «ομεθνείς» της που «κινδύνευαν με αφανισμό».

Τα τελευταία χρόνια όμως, σημειώθηκε μια ριζική αλλαγή στην στάση της Τουρκίας. Πήρε πλήρως υπό τον έλεγχό της το βόρειο τμήμα της Κύπρου και  έπαψε να μιλά για τους πολύτιμους «ομοεθνείς». Ενώ παλιά έλεγε «στο νησί έχω ομοεθνείς», τώρα λέει «στο νησί έχω ηρωομάρτυρες». Δηλαδή, ο επεκτατικός εθνικισμός που κτίστηκε αρχικά στα θεμέλια της «εθνοτικής συγγένειας», έχει πλέον δώσει τη θέση του σε μια αποικιακή κατάκτηση.

Η Τουρκία σήμερα ενεργεί ως αποικιακή δύναμη και όπως όλα τα αποικιακά καθεστώτα διαχωρίζει την κοινωνία στα δύο: πιστοί στο καθεστώς και αντικαθεστωτικοί.  Δεν υπάρχει πια για την Τουρκία η γενική κατηγορία «οι Τουρκοκύπριοι»! Υπάρχουν «οι Φίλοι της Τουρκίας» και οι «Ανεπιθύμητοι»!

*Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους/ Αναδημοσίευση από την  εφημερίδα Yenidüzen