Από το MSN στο TikTok: Η νέα εποχή της επικοινωνίας και οι κίνδυνοι

Της Ζήνας Χριστοφή*

Οι περισσότεροι σίγουρα θυμούνται τον γνώριμο ήχο της σύνδεσης στο ίντερνετ και τις πρώτες social media πλατφόρμες. Από το MySpace και το θρυλικό MSN, μέχρι το Hi5 και φυσικά το Facebook. Την πλατφόρμα που, αν και στην αρχή ήταν διάσημη για να βρεις παλιούς συμμαθητές ή να… γίνεις αγρότης και να καλλιεργήσεις ντομάτες (ναι, φυσικά και μιλάμε για το Farmville), κατάφερε να φέρει την επανάσταση και να αλλάξει τον κόσμο των social media και κατ’ επέκταση τον τομέα της επικοινωνίας και της διαφήμισης.

Από εκείνη τη μακρινή εποχή των late 90’s-early 00’s, η τεχνολογία εξελίχθηκε και έχει διεισδύσει σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας, φτάνοντας σήμερα στο σημείο όπου τα social media έχουν εξελιχθεί σε κυρίαρχες πηγές ενημέρωσης, εκθρονίζοντας και ξεπερνώντας σε επιρροή τα παραδοσιακά ΜΜΕ. Πλέον, η ταχύτητα της πληροφορίας καθορίζει την επικαιρότητα, με την αμεσότητα, τη διαδραστικότητα και την εμπειρία που προσφέρουν, να προσδίδει στα social media τη δυνατότητα να αλλάζουν τις συνήθειες των καταναλωτών και να διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο η κοινή γνώμη ενημερώνεται, σχηματίζει απόψεις και λαμβάνει αποφάσεις.

Let the numbers do the talking

Για να κατανοήσουμε καλύτερα τον ρόλο που διαδραματίζουν στη σύγχρονη κοινωνία, φτάνει μόνο να δούμε πόσα δισεκατομμύρια χρήστες είναι ενεργοί μηνιαία σε μερικές από τις μεγαλύτερες πλατφόρμες. Στο YouTube, γύρω στα 2,5 δισ., το Facebook πέραν των 3 δισ., το WhatsApp 2 δισ., το Instagram 2 δισ., το TikTok 1,5 δισ. και το LinkedIn 930 εκατ.

Στην Κύπρο, τα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας καταδεικνύουν ότι πάνω από το 90% του πληθυσμού χρησιμοποιεί το διαδίκτυο τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, με τις δραστηριότητες στα social media να είναι από τις πιο δημοφιλείς. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, σχεδόν οι μισοί νέοι στην Κύπρο ενημερώνονται για πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα μέσω των social media, με το Facebook, το YouTube και το Instagram να συγκεντρώνουν τη μεγαλύτερη προτίμηση (52%, 43% και 31% αντίστοιχα), ενώ ακολουθούν το TikTok με 24% και το Χ με 20%.

Περιεχόμενο που κερδίζει το κοινό

Τα social media δεν είναι απλώς πλατφόρμες επικοινωνίας. Είναι δυναμικά εργαλεία που επηρεάζουν τη συμπεριφορά, τη γνώμη και τις αποφάσεις του κοινού. Πώς όμως καταφέρνουν να διατηρούν την προσοχή του;

Μέσα από την πληθώρα εργαλείων που διαθέτουν, τα οποία μετατρέπουν μία απλή πληροφορία σε συναρπαστική εμπειρία, καθιστώντας τα πλέον βασικά κανάλια επικοινωνίας. Φωτογραφίες, infographics και GIFS, είναι μόνο μερικά από αυτά, με τα short-form videos να κυριαρχούν και να αποτελούν αυτή την περίοδο το ισχυρότερο εργαλείο στον ψηφιακό κόσμο. Ενδεικτικά, περίπου το 80% των χρηστών προτιμούν βίντεο κάτω των 60 δευτερολέπτων, καθώς η προσοχή του κοινού μειώνεται ραγδαία.

Η σωστή αξιοποίησή τους συμβάλλει στη διαμόρφωση και ανάδειξη της εικόνας ενός ατόμου ή μιας εταιρείας. Όμως, παρά την ταχύτητα που τα χαρακτηρίζει, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι μια επικοινωνιακή προσπάθεια δεν είναι αγώνας ταχύτητας, αλλά μαραθώνιος. Είναι η σταδιακή οικοδόμηση μιας σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ ενός brand και του κοινού του. Ένα κοινό που, εάν δεθεί συναισθηματικά, μπορεί να γίνει το μεγαλύτερο στήριγμα ενός οργανισμού, ενός ατόμου ή μιας ιδέας.

AI, deepfakes και η ανάγκη για κριτική σκέψη

Καθώς η ταχύτητα των πληροφοριών αυξάνεται, προκύπτει μια νέα πρόκληση: η παραπληροφόρηση. Τα trends και τα μηνύματα που κατακλύζουν το κοινό αλλάζουν διαρκώς και διαφοροποιούνται καθημερινά. Η αδιάκοπη ροή πληροφοριών, πολλές από τις οποίες δεν είναι ακριβείς, απαιτεί ένα ισχυρό φίλτρο: την κριτική σκέψη. Πόσοι όμως διαθέτουν τις γνώσεις και την ικανότητα να φιλτράρουν το περιεχόμενο που καταναλώνουν;

Η είσοδος της τεχνητής νοημοσύνης και η εξάπλωση των fake news δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου η αλήθεια και η παραπληροφόρηση συνυπάρχουν. Deepfake εικόνες και βίντεο, παραπλανητικές διαφημίσεις, διάσημοι που φαινομενικά προωθούν προϊόντα που ποτέ δεν άγγιξαν – όλα αυτά εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους.

Ένα από τα πιο πρόσφατα φαινόμενα είναι οι finfluencers, οι οποίοι παρέχουν χρηματοοικονομικές συμβουλές μέσω των social media. Η παρουσία τους στον τομέα είναι αναμενόμενη, αλλά τι συμβαίνει όταν δεν διαθέτουν τις απαραίτητες πιστοποιήσεις ή εκπαίδευση; Τότε μιλάμε για έναν νέο τύπο ψηφιακής απάτης, παρόμοιο με τα fake news. Αυτό καθιστά επιτακτική την ανάγκη εκπαίδευσης του κοινού με τις απαιτούμενες ψηφιακές δεξιότητες. Η ανάπτυξη κριτικής σκέψης και η ικανότητα να αναγνωρίζουμε αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης είναι το μόνο όπλο απέναντι στην παραπληροφόρηση, διακρίνοντας το πραγματικό από το… ψεύτικο.

Το μέλλον των social media διαμορφώνεται καθημερινά, με νέες τάσεις, νέες τεχνολογίες και νέα δεδομένα. Η ταχύτητα των αλλαγών είναι καταιγιστική και η επιρροή τους μεγαλύτερη από ποτέ. Το ερώτημα δεν είναι αν θα συνεχίσουν να εξελίσσονται, αλλά πώς θα επιλέξουμε να τα χρησιμοποιούμε. Και αν νομίζουμε ότι τα έχουμε δει όλα, μάλλον δεν έχουμε δει τίποτα ακόμα.

Η Ζήνας Χριστοφή είναι Senior Online Reputation Consultant στη ΓΝΩΡΑ Σύμβουλοι Επικοινωνίας

ΠΗΓΗ: confidential.gnora.com