Αναθεώρηση της πρόβλεψης για τον πληθωρισμό που ξεπερνά κατά πολύ το περιθώριο σφάλματος

Η Κεντρική Τράπεζα κάνει στροφή στην ειλικρίνεια;

Κωνσταντινούπολη, Μηνάς Βασιλειάδης

Η νέα διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας αναθεώρησε προς τα πάνω τις προβλέψεις των προηγούμενων διοικήσεων για τον πληθωρισμό, στην τρίτη ‘έκθεση για τον πληθωρισμό’ του 2023, η οποία εκπονήθηκε μετά τον διορισμό της Χαφιζέ Γκαγιέ Ερκάν στο ‘τιμόνι’ της νομισματικής πολιτικής.

Παράλληλα, προκάλεσε αίσθηση ο βαθμός αναθεώρησης, καθώς οι νέες προβλέψεις όχι μόνο διαψεύδουν κατά κόρον τις προηγούμενες, αλλά ξεπερνούν κατά πολύ το όριο που μπορεί να εκληφθεί ως στατιστικό λάθος.

Ειδικότερα, η Κεντρική Τράπεζα αύξησε τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό στο τέλος του 2023 από 22,3% σε 58%, δηλαδή κατά 35,7 μονάδες. Για του χρόνου η προηγούμενη πρόβλεψη ανέφερε 8,8% και αναθεωρήθηκε στο 33% (τετραπλασιάστηκε), ενώ για το 2025 η παρούσα διοίκηση μιλά και πάλι για διψήφιο ποσοστό, ήτοι 15%, αν και σημειώνει ότι το 2025 θα είναι το πρώτο έτος αποπληθωρισμού.

Η κυρία Ερκάν κάλεσε  τους δημοσιογράφους σε συνέντευξη τύπου με θέμα την νομισματική πολιτική και τον πληθωρισμό. Αφού τελείωσε την τοποθέτησή της δέχθηκε ερωτήσεις, ζητώντας μόνο μία ερώτηση από κάθε δημοσιογράφο, «παρακαλώ χωρίς σχολιασμό και να αφορά μόνο τη νομισματική πολιτική και τον πληθωρισμό» όπως είπε. Εντωμεταξύ ερωτήματα απεύθυναν και δημοσιογράφοι προσκείμενοι στην αντιπολίτευση, καθώς επίσης και εκπρόσωποι διεθνών ΜΜΕ, όπως το Reuters και το Bloomberg, οι οποίοι ρώτησαν τους λόγους της ‘φειδωλής’ αύξησης των επιτοκίων, την ώρα που «οι αγορές ανέμεναν πολύ μεγαλύτερη αύξηση».

Όσον αφορά στα αντιπολιτευόμενα μέσα, δημοσιογράφος του FOX ρώτησε «πώς αξιολογείτε τη φράση ‘τα επιτόκια είναι η αιτία και ο πληθωρισμός το αποτέλεσμα’», παραπέμποντας σε παλαιότερη τοποθέτηση του Προέδρου Ερντογάν, όταν ο ίδιος είχε πει ότι μάχεται κατά των επιτοκίων και πως αυτά δημιουργούν τον πληθωρισμό της Τουρκίας. Η απάντηση της επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας ήταν ότι «από εμένα, όσο είμαι επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας δεν πρόκειται να ακούσετε πολιτική τοποθέτηση».

Στη συνέχεια η Χαφιζέ Γκαγιέ Ερκάν , απαντώντας στα ερωτήματα των διεθνών ΜΜΕ, η κυρία Ερκάν διαβεβαίωσε ότι η Κεντρική Τράπεζα δεν στοχεύει σε συγκεκριμένη συναλλαγματική ισοτιμία για την τουρκική λίρα, αλλά, όπως είπε σε δημοσιογράφο του Bloomberg, «είναι καθήκον της Κεντρικής Τράπεζας να παρέμβει όταν καταγράφονται υπερβολές και αστάθεια στη συναλλαγματική ισοτιμία. Πραγματοποιούμε απευθείας πωλήσεις [συναλλάγματος] σε τράπεζες, δεν χρησιμοποιούμε το πρωτόκολλο του Υπουργείου Οικονομικών για λόγους διαφάνειας», διαβεβαίωσε. Απαντώντας, στη συνέχεια, σε ερώτηση δημοσιογράφου του Reuters, αν έχει γίνει αποδέκτης «απόπειρας πολιτικής επιρροής στις αποφάσεις για τα επιτόκια», διότι «αυτό αναρωτιούνται οι αγορές», η επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας απάντησε ότι «το σκεπτικό μας δεν είναι ‘‘άντε λοιπόν, εμείς λάβαμε τις αποφάσεις μας και τώρα περιμένουμε να δούμε πως θα αξιολογηθούν’’… Ενάμισι-δύο μήνες τώρα», συμπλήρωσε, «ασχολούμαστε με το ζήτημα [των επιτοκίων]. Η ανάλυση του αντίκτυπου [των αποφάσεών μας διεθνώς] έχει μεγάλη αξία για εμάς».

Τέλος, η Χαφιζέ Γκαγιέ Ερκάν είπε ότι προς το παρόν δεν υπάρχει σχέδιο εκτύπωσης χαρτονομισμάτων των 500 και 1.000 λιρών (€17 και €34 αντίστοιχα) και ως εκ τούτου το χαρτονόμισμα των 200ΛΤ (€6,70ΛΤ) εξακολουθεί να είναι το μεγαλύτερο σε αξία στην Τουρκία.

Οι βασικές επισημάνσεις της Ερκάν είναι οι εξής:

—Βασικός μας στόχος στην Κεντρική Τράπεζα είναι η σταθερότητα των τιμών. Για τον σκοπό αυτόν θα συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε με αποφασιστικότητα όλα τα εργαλεία μας.

—Ταυτόχρονα με την αύξηση των επιτοκίων, λάβαμε —και θα συνεχίσουμε να λαμβάνουμε— αποφάσεις επιλεκτικής πιστωτικής και ποσοτικής αυστηροποίησης, οι οποίες θα στηρίξουν την εφαρμογή μιας αυστηρής νομισματικής πολιτικής.

— Θα συνεχίσουμε να ενισχύουμε σταδιακά τη σύσφιξη νομισματικής πολιτικής έως ότου υπάρξει σημαντική βελτίωση στις προοπτικές για τον πληθωρισμό.

— Λόγω των συναλλαγματικών και δημοσιονομικών μέτρων, ο πληθωρισμός θα παρουσιάσει προσωρινή άνοδο, βραχυπρόθεσμα.

— Βρισκόμαστε σε μια μεταβατική περίοδο, πριν από τις περιόδους αποπληθωρισμού και σταθεροποίησης που προβλέπουμε. Στη μεταβατική περίοδο οι αγορές ισορροπούν στις δικές τους εσωτερικές δυναμικές.

—Θα αρχίσουμε να νιώθουμε ορισμένες από τις θετικές επιπτώσεις των αποφάσεών μας στα τέλη του 2023 και ιδιαίτερα το δεύτερο τρίμηνο του 2024 στην υποκείμενη τάση του πληθωρισμού.

—Ο σταθερά μειούμενος πληθωρισμός θα συνοδεύεται από επενδύσεις και ειδικά μέτρα ανάπτυξης.

—Προβλέπουμε το 2025 ως έτος έναρξης της περιόδου σταθερότητας