Ανακοίνωση Ι.Μ. Μόρφου για το ζήτημα αποκατάστασης του π. Παγκράτιου Μερακλή

Ο Μητροπολίης Μόρφου Νεόφυτος προτίθεται να φέρει στην Ιερά Σύνοδο θέμα επανεξέτασης της υπόθεσης του τελούντος σε αργία π.  Παγκράτιου Μερακλή, εφόσον ο ίδιος καταθέσει  γραπτώς  αίτημα για επιστροφή στα λειτουργικά καθήκοντα του. 

Ανακοίνωση της Μητρόπολης Μόρφου αναφέρει:

” Μετά τη δημόσια εκδήλωση ενδιαφέροντος του πατρός Παγκράτιου Μερακλή στον τηλεοπτικό σταθμό Σίγμα (28.12.2022) για να επιστρέψει στα ιερατικά του καθήκοντα, ως Ιερά Μητροπόλις Μόρφου επιθυμούμε να πληροφορήσουμε τους πιστούς ότι κατά το παρελθόν συζητήσαμε με τον πατέρα Παγκράτιο το θέμα αυτό της αποκατάστασής του και ο ίδιος μας είχε δηλώσει ότι δεν ενδιαφέρεται να επιστρέψει στα λειτουργικά καθήκοντά του.

Ο Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος

Εφόσον όμως ο πατήρ Παγκράτιος φαίνεται ότι άλλαξε γνώμη, ζητήσαμε σήμερα από τον ίδιο να μας δώσει γραπτώς το αίτημα του, και με τη σειρά μας θα το καταθέσουμε στην Ιερά Σύνοδο για να διερευνηθεί εκ νέου η περίπτωσή του”.

Η ιστορία του Παγκρατίου

Στις 26 .2 . 2022 στην εφημερίδα ” Ο Φιλελεύθερος” δημοσιεύτηκε το ακόλουθο ρεπορτάζ:

“Την περίοδο των εκλογών για ανάδειξη μητροπολίτη Μόρφου το 1996, με αδιαμφισβήτητο νικητή τον αρχιμανδρίτη Παγκράτιο Μερακλή. Ωστόσο, παρόλον ότι οι αντιπρόσωποι του επικράτησαν στις εκλογές με συντριπτική πλειοψηφία εξασφαλίζοντας τους 197 από τους 200 αντιπροσώπους (190 από την Επιτροπή Υποστήριξης Παγκρατίου και άλλοι επτά ανεξάρτητοι, οι οποίοι, επίσης, πρόσκειντο στον Παγκράτιο) οι εκλογές δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. Για να ολοκληρωθεί η διαδικασία, οι 200 εκλεγέντες ειδικοί αντιπρόσωποι έπρεπε να συνέλθουν εντός 22 ημερών προκειμένου να εκλέξουν τους 50 γενικούς αντιπροσώπους (εκ των οποίων οι 33 λαϊκοί και 17 κληρικοί) και αυτοί μαζί με τα μέλη της Ιεράς Συνόδου και τους ηγουμένους των μοναστηριών της Κύπρου, καθώς και έξι θεολόγους, θα συγκροτούσαν την εκλογική συνέλευση η οποία θα αναδείκνυε τον νέο μητροπολίτη Μόρφου. 

Η διαδικασία δεν ολοκληρώθηκε, επειδή, ενώπιον της τότε Ιεράς Συνόδου κατατέθηκαν πληροφορίες ότι ο αρχιμανδρίτης Παγκράτιος ήταν ομοφυλόφιλος, κάτι το οποίο απέρριψε τόσον ο ίδιος όσον και οι υποστηριχτές του. Δύο χρόνια αργότερα (1998), όταν ήδη γνωστοποιήθηκε πως ο Παγκράτιος έπασχε με AIDS, η Ιερά Σύνοδος τον έθεσε σε αργία «άρχι καιρού» δηλαδή επ’ αόριστον. Ο ίδιος ο αρχιμανδρίτης  δεν αρνήθηκε ότι προσεβλήθη από AIDS αλλά απέδωσε το γεγονός σε συνωμοσία μέσω της οποίας τον μόλυναν εσκεμμένα με ένεση.  

Η αργία του Παγκράτιου ισχύει μέχρι και σήμερα και η υπόθεση του, που συγκλόνισε την Κύπρο, επανήλθε στο προσκήνιο ύστερα από την πρόταση που υπέβαλε ο θεολόγος Θεόδωρος Κυριακού, μέσω του «Φιλελεύθερου» για άρση της αργίας του αρχιμανδρίτη, θέση την οποίαν ασπάζονται και άλλοι προσκείμενοι στον χώρο της Εκκλησίας. 

Η μεσολάβηση και η συμφωνία

Ενδιαφέρον για το τι συνέβη την τότε εποχή, παρουσιάζει και η μαρτυρία του καθηγητή και τέως προέδρου και κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης, Χρήστου Οικονόμου, ο οποίος την επίμαχη περίοδο ανέλαβε διαμεσολαβητική προσπάθεια, ύστερα από πρωτοβουλία του τότε ηγουμένου Κύκκου Νικηφόρου. Ανάμεσα σε άλλα, ο κ. Οικονόμου κατέγραψε στην «Ορθοδοξία» και τα ακόλουθα: 

«Η εικόνα των επεισοδίων ήταν τραγική. Περικυκλώθηκε η Αρχιεπισκοπή από χιλιάδες άτομα, οπαδούς του Παγκρατίου, γκρέμισαν τα κάγκελα και προσπάθησαν να κάψουν το κτήριο και τους Συνοδικούς της Εκκλησίας της Κύπρου. Στις 26 Μαρτίου 1996 το απόγευμα πραγματοποιήθηκε συνάντησή μου με τον Μακαριότατο στην Αρχιεπισκοπή…». 

Αναφερόμενος στις διαπραγματεύσεις που έγιναν μεταξύ εκπροσώπων της Εκκλησίας και υποστηρικτές του Παγκράτιου, επισημαίνει και τα εξής: «…Η διαπραγμάτευση οδήγησε από την 26η Μαρτίου 1996 ως την 29η Μαρτίου σε αίσιο τέλος μιας συμφωνίας. 

Ο κ. Οικονόμου παραπέμπει σε επιστολή του Παγκράτιου προς τον Αρχιεπίσκοπο ημερομηνίας 27/3/1996 στην οποίαν, ανάμεσα σε άλλα, επαναλαμβάνει την απολογία του ημερομηνίας 19/3/1996 και ζητά την «επιείκειαν της Ιεράς Συνόδου δια την προκληθείσαν παρά την θέλησίν μου αναστάτωσιν και θλίψιν εις τους κόλπους της Εκκλησίας ένεκεν των λαϊκών εκδηλώσεων» υπέρ του. 

Τέλος, ο Παγκράτιος δεσμεύθηκε ότι θα συμμορφωθεί και θα υπακούσει εις την Εκκλησίαν «ως ευπειθές αυτής τέκνον». 

Πώς διαδραματίστηκαν τότε τα γεγονότα

Τον Μάρτιο του 1996, στο πλαίσιο ανάδειξης του νέου μητροπολίτη Μόρφου, πραγματοποιήθηκαν εκλογές σε 32 κοινότητες. Επί συνόλου 25.798 ψήφων ψήφισαν 13.579, ποσοστό 52,6% με τον Παγκράτιο να επικρατεί πλήρως.

Ωστόσο, ύστερα από πληροφορίες που τέθηκαν ενώπιον της Συνόδου ότι ο Παγκράτιος Μερακλής είχε ηθικό κώλυμα και συγκεκριμένα ότι ήταν ομοφυλόφιλος, ο τότε Αρχιεπίσκοπος (Χρυσόστομος Α’) ξεκαθάρισε πως η μητρόπολη Μόρφου θα μείνει χωρίς μητροπολίτη αν οι αντιπρόσωποι εμμείνουν στην εκλογή Παγκαρτίου. 

Οι υποστηρικτές του αρχιμανδρίτη αντιδρούσαν έντονα αλλά αυτό που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν η αναφορά του Αρχιεπισκόπου, ο οποίος στις 9 Μαρτίου 1996 σχολιάζοντας τις αντιδράσεις των υποστηριχτών του Παγκράτιου, ανέφερε, πως φαίνεται ότι «υπάρχουν πολλοί Μοδινοί», παραπέμποντας σε ομοφυλόφιλους. Η συγκεκριμένη αναφορά πυροδότησε την οργή των υποστηρικτών του αρχιμανδρίτη, οι οποίοι τις επέμενες μέρες κατέκλυσαν κατά χιλιάδες τους δρόμους πέριξ της αρχιεπισκοπής, φωνάζοντας συνθήματα όπως, «Νάτος, νάτος, ο μητροπολίτης», «ο λαός απαιτεί τον Παγκράτιο Μερακλή» κ.ά. Φωτογραφίες του Παγκάτιου «γέμισαν τον τόπο», από τοίχους και πανό μέχρι και σε πίκετ.

Σε μια από τις διαμαρτυρίες, μαθητές και άλλοι συγκεντρωθέντες έσπασαν τον κλοιό  προς την πλευρά της εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη και εισήλθαν στον περίβολο της Αρχιεπισκοπής, όπου κτυπούσαν τις καμπάνες. 

Αστυνομικοί έκαναν χρήση σπρέι για να αποτρέψουν διείσδυση των διαδηλωτών στην Αρχιεπισκοπή. Ανάμεσα στους διαμαρτυρόμενους και ιερείς της περιφέρειας Μόρφου. 

Στις 11 Μαρτίου 1996 ενώπιον της Ιεράς Συνόδου παρουσιάστηκαν δύο μάρτυρες οι οποίοι κατέθεσαν εναντίον του αρχιμανδρίτη, σχετικά με τις κατηγορίες περί ηθικού κωλύματος, με τον Παγκράτιο να απορρίπτει από πλευράς του τις κατηγορίες. 

Ο αρχιμανδρίτης με δηλώσεις του είχε θέσει θέμα αξιοπιστίας των μαρτύρων και πρόσθεσε, πως αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο δεν έλαβε απόφαση η Σύνοδος. Ανέφερε, επίσης, πως άρχισε να διαφαίνεται η αλήθεια και να αποκαθίσταται  το όνομά του. Σήμερα, έγινε η αρχή και το πόσο θα διαρκέσει αυτό θα εξαρτηθεί από τους μάρτυρες ή τους ψευδομάρτυρες, συμπλήρωσε. 

Τελικά, η οδύσσεια του Παγκράτιου έμελλε να διαρκέσει 26 χρόνια και ακόμη η εκκρεμότητα συνεχίζεται. Ο Παγκράτιος Μερακλής εξακολουθεί να βρίσκεται αργός σε φάρμα όπου εκτρέφει ζώα και έρχεται σε επαφή με ανθρώπους κοινοτήτων της Σολιάς. Τις Κυριακές και τις γιορτές ψάλλει στην εκκλησία της κοινότητας Λινού. Πολύ απλά, πολύ ταπεινά, πολύ ανθρώπινα”.