Αν έχεις τέτοιους φίλους, τι τους θέλεις τους εχθρούς

Του Α Χ. Βικέτου

Η  λαϊκή θυμοσοφία, η οποία  εκφράζεται με παροιμίες και γνωμικά, λέει πολύ εύστοχα: “Αν έχεις τέτοιους φίλους, τι τους θέλεις τους εχθρούς” και στα αγγλικά : “When you have such friends, what do you want enemies for”.

Η παροιμία  λέγεται,  όταν ο φίλος συμπεριφέρεται χειρότερα και από εχθρό. Στην συγκεκριμένη περίπτωση- κατά την γνώμη μου- “πάει γάντι” για τον Γερμανό ΥΠΕΞ , Χάικο Μάας, και τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, Ζοζέφ Μπορέλ, οι οποίοι στην χθεσινή τηλεδιάσκεψη των ΥΠΕΞ της Ένωσης “γύρισαν την πλάτη” στο σχέδιο δήλωσης , που παρουσίασε ο Έλληνας ΥΠΕΞ, Νίκος Δένδιας, αναφορικά με τις προκλητικές ενέργειες της Άγκυρας στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και στην Ανατολική Μεσόγειο. 

Μάλιστα, όπως λέει το ρεπορτάζ, Μάας και Μπορέλ, υποστήριξαν ότι η Ελλάδα δεν έπρεπε να οριοθετήσει την ΑΟΖ με την Αίγυπτο παραμονές της έναρξης διερευνητικών επαφών με την Τουρκία. Αυτό σημαίνει ότι υιοθέτησαν πλήρως την τουρκική θέση. 

Ειδικά , ο κ. Μάας θα σκεφτόταν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα της χώρας του στην Τουρκία, όπου , σύμφωνα με πληροφορίες, δραστηριοποιούνται τράπεζες και άλλες επιχειρήσεις, συνολικά περί τις 6000! Είναι και το θέμα των Τούρκων στην Γερμανία. Έτσι, τα ζητήματα αρχών μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα.

Ως αποτέλεσμα της στάσης Μάας και Μπορέλ οι ΥΠΕΞ της Ε.Ε. έμειναν στην έκφραση αλληλεγγύης προς την Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά δεν άγγιξαν το θέμα λήψης κάποιας μορφής κυρώσεων κατά της Τουρκίας. Ευρωπαίος διπλωμάτης είπε ότι αυτό το ενδεχόμενο θα συζητηθεί στην άτυπη σύνοδο των ΥΠΕΞ , στις 28 Αυγούστου. Ως τότε οψόμεθα, ενώ η Τουρκία θα συνεχίζει να απειλεί και να αλωνίζει στο Αιγαίο και στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ο Ζοζέπ Μπορέλ

Το θέμα είναι ότι η Ε.Ε. έπρεπε δει την ενεργοποίηση του άρθρο 42* των Συνθηκών της ΕΕ , γνωστό ως  «η ρήτρα αμοιβαίας άμυνας» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Πολύ ορθά ο υπουργός Εξωτερικών , Ν. Χριστοδουλίδης, σύμφωνα με τα Twitter του ΥΠΕΞ, στην παρέμβαση του στην χθεσινή τηλεδιάσκεψη, τόνισε “H πολιτική κατευνασμού που ακολουθεί η ΕΕ ενθαρρύνει την Τουρκία”. Επίσης, επεσήμανε ότι “η Κύπρος υπογραμμίζει από τον Ιούλιο 2019 ότι η πολιτική του κατευνασμού δεν θα δουλέψει με την Τουρκία».

Όμως η προεδρεύουσα Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλουν διάλογο. Ουδείς ενίσταται, αλλά ο διάλογος δεν πρέπει να γίνεται κάτω από απειλές και εκβιασμούς. Είναι σαφές ότι ο κ. Μάας και οι περί αυτών δεν θέλουν κυρώσεις για την Τουρκία, σε αντίθεση με την Λευκορωσία.

Πρόκειται για το αποκορύφωμα της υποκρισίας και της πολιτικής των δύο μέτρων και δύο σταθμών. Γι΄αυτό δεν εμπιστεύουμαι την λεγόμενη γερμανική πρωτοβουλία.

Από παχιά λόγια χορτάσαμε. Αυτό πρέπει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο να γίνει σαφές στους εταίρους στην Ε.Ε. Αλληλεγγύη, που δεν εκφράζεται έμπρακτα, καταντά σκέτος εμπαιγμός.  

ΥΓ: Το πλήρες κείμενο του Άρθρου 42 των Συνθηκών της ΕΕ αναφέρει:

ΑΡΘΡΟ 42 (πρώην άρθρο 17 ΣΕΕ)

1. Η κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας. Εξασφαλίζει στην Ένωση επιχειρησιακή ικανότητα βασισμένη σε μη στρατιωτικά και στρατιωτικά μέσα. Η Ένωση μπορεί να κάνει χρήση των μέσων αυτών σε αποστολές εκτός της Ένωσης προκειμένου να διασφαλίζει τη διατήρηση της ειρήνης, την πρόληψη των συγκρούσεων και την ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας, σύμφωνα με τις αρχές του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Η εκτέλεση των καθηκόντων αυτών βασίζεται στα μέσα που παρέχουν τα κράτη μέλη.

2. Η κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας περιλαμβάνει τον προοδευτικό προσδιορισμό κοινής αμυντικής πολιτικής της Ένωσης. Η κοινή αμυντική πολιτική θα οδηγήσει στην κοινή άμυνα όταν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο λάβει σχετική απόφαση με ομοφωνία. Στην περίπτωση αυτή, συνιστά στα κράτη μέλη την έκδοση της απόφασης αυτής σύμφωνα με τους αντίστοιχους συνταγματικούς τους κανόνες.

Η πολιτική της Ένωσης κατά την έννοια του παρόντος τμήματος δεν θίγει την ιδιαιτερότητα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και σέβεται τις υποχρεώσεις που απορρέουν για ορισμένα κράτη μέλη, τα οποία θεωρούν ότι η κοινή τους άμυνα υλοποιείται στα πλαίσια της οργάνωσης της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού (ΝΑΤΟ), δυνάμει της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού, και συμβιβάζεται με την κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας που διαμορφώνεται μέσα στο πλαίσιο αυτό.

3. Τα κράτη μέλη θέτουν στη διάθεση της Ένωσης, για την εφαρμογή της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας, στρατιωτικές και μη στρατιωτικές δυνατότητες, προκειμένου να συμβάλουν στους στόχους που καθόρισε το Συμβούλιο. Τα κράτη μέλη που συγκροτούν μεταξύ τους πολυεθνικές δυνάμεις μπορούν επίσης να θέτουν τις δυνάμεις αυτές στη διάθεση της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας.

Τα κράτη μέλη δεσμεύονται να βελτιώσουν προοδευτικά τις στρατιωτικές τους δυνατότητες. Ο Οργανισμός στον τομέα της ανάπτυξης αμυντικών δυνατοτήτων, της έρευνας, των προμηθειών και των εξοπλισμών (εφεξής αποκαλούμενος “Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας”) προσδιορίζει τις επιχειρησιακές ανάγκες, προωθεί μέτρα για την ικανοποίησή τους, συμβάλλει στον προσδιορισμό και, ενδεχομένως, στην υλοποίηση κάθε μέτρου πρόσφορου για την ενίσχυση της βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης του αμυντικού τομέα, συμμετέχει στον προσδιορισμό ευρωπαϊκής πολιτικής δυνατοτήτων και εξοπλισμών και επικουρεί το Συμβούλιο στην αξιολόγηση της βελτίωσης των στρατιωτικών δυνατοτήτων.

4. Οι αποφάσεις σχετικά με την κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας, καθώς και οι αποφάσεις που αφορούν την πραγματοποίηση μιας αποστολής βάσει του παρόντος άρθρου, εκδίδονται από το Συμβούλιο ομόφωνα μετά από πρόταση του ύπατου εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας ή πρωτοβουλία κράτους μέλους. Ο ύπατος εκπρόσωπος μπορεί να προτείνει την προσφυγή σε εθνικά μέσα καθώς και στα μέσα της Ένωσης, ενδεχομένως από κοινού με την Επιτροπή.

5. Το Συμβούλιο μπορεί να αναθέτει την εκτέλεση αποστολής, στο πλαίσιο της Ένωσης, σε ομάδα κρατών μελών προκειμένου να διατηρηθούν οι αξίες της Ένωσης και να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντά της. Η εκτέλεση μιας τέτοιας αποστολής διέπεται από το άρθρο 44.

6. Τα κράτη μέλη που πληρούν υψηλότερα κριτήρια στρατιωτικών δυνατοτήτων και έχουν αναλάβει δεσμευτικότερες υποχρεώσεις στον τομέα αυτό, ενόψει των πλέον απαιτητικών αποστολών, θεσμοθετούν μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία στο πλαίσιο της Ένωσης. Η συνεργασία αυτή διέπεται από το άρθρο 46. Δεν επηρεάζει τις διατάξεις του άρθρου 43.

7. Σε περίπτωση κατά την οποία κράτος μέλος δεχθεί ένοπλη επίθεση στο έδαφός του, τα άλλα κράτη μέλη οφείλουν να του παράσχουν βοήθεια και συνδρομή με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Αυτό δεν επηρεάζει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών.

Οι δεσμεύσεις και η συνεργασία στον τομέα αυτόν εξακολουθούν να είναι σύμφωνες προς τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο του Οργανισμού Βορείου Ατλαντικού Συμφώνου, η οποία παραμένει, όσον αφορά τα κράτη που είναι μέλη του, το θεμέλιο της συλλογικής τους άμυνας και το όργανο της εφαρμογής της.

Το ενδεχόμενο να δημιουργείται κάποιο ζήτημα, επειδή Ελλάδα-Τουρκία ανήκουν στο ΝΑΤΟ, θεωρώ ότι είναι “προφάσεις εν αμαρτίαις” , διότι η Κύπρος είναι μόνο χώρα μέλος της Ε.Ε. και η Τουρκία καταπατά με την υπεροπλία της τα κυριαρχικά της δικαιώματα.