Αμμόχωστος: Η ιστορία μιας μεγάλης προδοσίας

Του Ηλία Παντελίδη*

Αποτελεί ιστορικό γεγονός ότι η μαζική φυγή, η μαζική μετακίνηση ανθρώπων, είναι αποτέλεσμα της αρχέγονης επιθυμίας για επιβίωση. Σεισμοί, λοιμοί, κατακλυσμοί, εκρήξεις ηφαιστείων, οδηγούν ανθρώπους ζώα και πτηνά σε μαζικές μετακινήσεις. Εξαιρούνται οι κάτοικοι της Πομπηίας που τους πλάκωσε η λάβα του Βεζούβιου. Τους βρήκε στον ύπνο. Μαζικές μετακινήσεις παρουσιάζονται και στη διάρκεια των περισσοτέρων πολεμικών συγκρούσεων- πάντοτε με την κρυφή ενδόμυχη ελπίδα της σύντομης επιστροφής. Παντού και πάντοτε διαχρονικά σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Στη μακραίωνη ιστορία της Κύπρου, το 1974 δεν είναι η πρώτη φορά που την προδώσαμε. Το είχαμε ξανακάνει χρόνια πριν σ΄ άλλους αιώνες, όταν μας ξεπουλούσαμε στους Πέρσες. Η Κύπρος αιματοκυλίσθηκε και το 115-116 μ.Χ. όταν εξέγερση των Εβραίων στην Κύπρο οδήγησε στη σφαγή 240.000 Ελλήνων και Ρωμαίων. Ο συγγραφέας Δίων (155-240 μ.Χ.) αναφέρει απίστευτες φρικαλεότητες. Μετά ήρθαν χρόνια δίσεκτα με την αναβροχιά και την ακρίδα. Κι αντέξαμε σκλαβιές και μετοίκιση στη Νέα Ιουστινιανή, στον Ελλήσποντο, στην Προποντίδα. Φύγαμε το 674 μ.Χ. και επιστρέψαμε το 705. Μετά τα κύματα της Μεσογείου μας έφεραν τον γαλλόφωνο βασιλιά της Αγγλίας τον Ριχάρδο και πολλοί άλλοι ξένοι ακολούθησαν. Το 1570 η Λευκωσία έπεσε στους Οθωμανούς. Τη μέρα που έπεσε η πόλη της Λευκωσίας (9 Σεπτεμβρίου 1570) 20.000 άνθρωποι εκτελέσθηκαν, κάθε εκκλησία και δημόσιο κτήριο καταστράφηκαν και το παλάτι λεηλατήθηκε, ενώ γυναίκες και παιδιά πηδούσαν από τα ψηλά τείχη της τάφρου για να σκοτωθούν ούτως ώστε να μην γίνουν σκλάβοι. Σφαγές και βασανισμοί άμαχων συνεχίστηκαν για τρεις μέρες. Το κάστρο της Κερύνεια παραδόθηκε αμαχητί, ενώ η Αμμόχωστος αντιστάθηκε και αμύνθηκε ηρωικά από τον Σεπτέμβριο του 1570 μέχρι τον Αύγουστο του 1571. Το μαρτύριο του Μ Βραγαδίνου, συνεχίστηκε μέχρι και την 17η Αυγούστου, οπότε πέθανε ενώ τον έγδερναν. Η ίδια η πόλη της Αμμοχώστου λεηλατήθηκε άγρια, ο δε πληθυσμός της κατεσφάγη. Πολλοί πωλήθηκαν σκλάβοι. Η Αμμόχωστος λεηλατήθηκε, ερημώθηκε, οι Βενετσιάνοι έφυγαν και ήρθαν οι Οθωμανοί. Μέσα στα δυνατά τείχη δεν κατοικούσαν, για χρόνια πάρα πολλά, Έλληνες.

Πέρασαν αιώνες και το 1878 στην παρουσία του πασά Αλέξανδρου Καραθεοδωρή, (1833 – 1906), που ήταν Έλληνας και πολιτικός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Κύπρος παραχωρήθηκε στους Βρετανούς. Η άφιξή τους στη Λάρνακα σηματοδοτούσε μια νέα εποχή για τους Κυπρίους και ιδιαίτερα για την Αμμόχωστο. Το λιμάνι, ο σιδηρόδρομος και οι προοδευτικό κάτοικοι που έφθασαν στην πόλη, ντόπιοι και ξένοι, δημιούργησαν κάτι το ξεχωριστό. Μετά την 16 Αυγούστου 1960, την επίσημη ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, η ευημερία των κατοίκων της πόλης ήταν αξιοζήλευτη. Μετά η πόλη προδόθηκε και πριν περάσουν 14 χρόνια η αθηναϊκή χούντα, αλλά και πολιτικοί που ακολούθησαν και οι εδώ εγκάθετοί της, παρέδωσαν την πόλη αμαχητί.

Η μεγάλη προδοσία

Το προδοτικό εγκληματικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου ακολούθησε η βάρβαρη τουρκική »αποβίβαση» της 20ής Ιουλίου. Οι μεγάλοι προδότες της 15ης Ιουλίου πουπρόδωσαν ολόκληρη την Κύπρο όχι μόνο την Αμμόχωστο, είναι γνωστοί.

Γεωργίτσης Μιχαήλ: Γεννήθηκε το 1924. Απόφοιτος Σχολής Ευελπίδων, ανθυπολοχαγός, 1947. Έλαβε μέρος σε επιχειρήσεις του Εμφυλίου πολέμου το 1949. Υπηρέτησε στην Κύπρο 8.1965 – 7.1967. Απόφοιτος Σχολείου Πληροφοριών και Επικεφαλής Κλάδου της ΚΥΠ. Διοικητής της ΙΙΙ ΑΤΔ στην Κύπρο από 7.8.1973 έως 12.8.1974. Από 12.7.1974 «αναπλήρωσε» στα καθήκοντά του τον αρχηγό του ΓΕΕΦ, Γ. Ντενίση. Κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου κρυβότανε στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ. Στην τουρκική εισβολή της 20ής Ιουλίου 1974 απέδειξε ανικανότητα ή/και δειλία ή/και ενσυνείδητη προδοσία. Ήταν ο ανώτατος χουντοφασίστας αξιωματικός στην Κύπρο μέχρι την 6η Αυγούστου που ζήτησε να εγκαταλείψει το νησί που τόσο πρόδωσε. Αποστρατεύτηκε στις 21.03.1975 με τον βαθμό του ταξίαρχου.

Κομπόκης Κωνσταντίνος: Γεννήθηκε στην Καλλιθέα Δράμας το 1926. Απόφοιτος Σχολής Ευελπίδων, ανθυπολοχαγός, 1.5.1948. Έλαβε μέρος σε επιχειρήσεις του Εμφυλίου πολέμου 1949 και στην Κορέα, 1950 – 1951. Απόφοιτος σχολών πεζικού των ΗΠΑ. Υπηρέτησε για έναν χρόνο στην ΚΥΠ. Υπηρέτησε στην Κύπρο ως διοικητής μονάδων καταδρομών από 19.9.1972 έως 11.8.1974 που εγκατέλειψε το νησί που τόσο πρόδωσε. Ήταν o ανώτατος χουντοφασίστας αξιωματικός, επικεφαλής μονάδων καταδρομών κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου, επιδεικνύοντας αιμοβόρα ένστικτα. Παρών-απών κατά την τουρκική αποβίβαση της 20ής Ιουλίου 1974. Αποστρατεύτηκε το 1975 με τον βαθμό του συνταγματάρχη.

Στο βιβλίο του προδότη «Στρατηγού της Καταστροφής» Γ. Μπονάνου, τότε αρχηγού Ενόπλων Δυνάμεων, με τίτλο «Η Αλήθεια», διαπιστώνει κανείς ότι ο έντιμος υποστράτηγος Ντενίσης Γεώργιος, αρχηγός ΓΕΕΦ το 1974, δεν ήταν πειθήνιο όργανο της χούντας. Κλήθηκε στην Αθήνα, ξεγελάστηκε και η οικογένειά του ήταν στην Αμμόχωστο τη Δευτέρα 15 Ιουλίου 1974. Ο αείμνηστος ήρωας Γεώργιος Κατσάνης τους συνόδευσε στο αεροπλάνο όταν πήραν μια από τις τελευταίες πτήσεις από Κύπρο στην Αθήνα στις 19 Ιουλίου 1974.

Η μεγάλη προδοσία στις 20 Ιουλίου είναι γνωστή. Αφύλαχτα παράλια, δυνάμεις του δυτικού παραλιακού μετώπου Κερύνειας στάλθηκαν στην Πάφο από Γεωργίτση/Κομπόκη. Στο  φως του ηλίου το 281 ΤΠ και το 286 ΜΤΠ στάλθηκαν σε πορεία θανάτου, δίπλα από το Κοντεμένο, ενώ ο Γεωργίτσης περίμενε οδηγίες από τον Μπονάνο που διάταξε «αυτοσυγκράτηση». Αργότερα ο Μπονάνος είπε… »εντάξει, κτυπάνε την Κύπρο, αλλά εμείς είμαστε Ελλάς».

«Δεν καρτερούμε τίποτα…»

Η Τουρκία συνεχώς αποβίβαζε δυνάμεις στην Κύπρο και στην Αθήνα ο υπουργός Εθνικής Άμυνας κύριος Ευάγγελος Α. Τοσίτσας είχε κύριο μέλημά του να υπογράψει ο Κ. Καραμανλής και ο χουντοφασίστας «Πρόεδρος» της Ελλάδας, στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης, το προεδρικό διάταγμα 519. Το διάταγμα αυτό έδιδε γενική αμνηστία για όλα τα εγκλήματα της χούντας από 21/4/1967 μέχρι 24/7/1974. Το διάταγμα ανακλήθηκε αργότερα για να μην κατέλθει στις εκλογές ο Γ. Παπαδόπουλος. Η χούντα του Ιωαννίδη είχε διορίσει Πρόεδρο-ανδρείκελο τον Φ Γκιζίκη στις 25/11/1973, θέση που κατείχε μέχρι τις 18/12/1974. Ο διορίσας τον Γκιζίκη αόρατος δικτάτορας Δημήτριος Ιωαννίδης, προδότης της Κύπρου. προήχθη σε υποστράτηγο στις 9/9/1974 με υπογραφή του κυρίου Ευάγγελου Α. Τοσίτσα.

Στη Γενεύη, ο Γ. Κληρίδης, μόνος και μετά πολλών, προσπαθούσε για το καλύτερο ενισχυμένος από τις δηλώσεις του Γεωργίου Μαύρου. Ο  αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως και υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας είχε δηλώσει: «Μεταξύ πολέμου και ατιμώσεως, η Ελλάς δεν έχει επιλογήν». Το πρωί της 14ης Αυγούστου οι συνομιλίες στη Γενεύη διακόπηκαν, η «Αϊσέ πήγε διακοπές» και η Κύπρος προδόθηκε ξανά. Στο τραπέζι των συνομιλιών έμεινε άφωνος ο κύριος Γεώργιος Μαύρος. Μίλησε όμως την επομένη Πέμπτη 15 Αυγούστου 1974 ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κ. Καραμανλής και είπε: «Η ένοπλος αντιμετώπισις των Τούρκων εις την Κύπρον καθίστατο αδύνατος και λόγω αποστάσεως και…». Το διάγγελμα αυτό ήταν καταλυτικό στην καταστροφή της Κύπρου. Για την προδοσία της Αμμοχώστου.

Πριν της δήλωσης Καραμανλή, υπήρχε μια δήλωση-διαταγή: Εκείνη του υπουργού Εθνικής Αμύνης της «Ελληνικής Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας» Ευάγγελου Αβέρωφ προς τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις στην Κύπρο: «Η μόνη δυνατή λύσις εν περιπτώσει μαζικής τουρκικής επιθέσεως, είναι η υποχωρητική κίνησις, με διατήρησιν επαφής»!  Τα γεγονότα αυτά ώθησαν τον φίλο ποιητή Μιχάλη Πασιαρδή να γράψει λίγους μήνες μετά, με πόνο ψυχής, το ποίημά του «Είμαστε Έλληνες»

Τα γεγονότα

14 Αυγούστου: Ήρωες, ημι-ήρωες και… προδότες: Στις 14 Αυγούστου 1974 ο ταγματάρχης Τάσος Μάρκου, πιστός στον όρκο του Έλληνα αξιωματικού, παρέμεινε επί των επάλξεων της κυπριακής γης στην περιοχή Κυθρέας. Ο διοικητής του 361 ΤΠ έτρεχε όμως σαν λαγός και επικεφαλής κάποιων μονάδων του κατέληξε από τη Μια Μηλιά στον Μαζωτό το βράδυ της 14ης Αυγούστου. Άλλες μονάδες του εγκαταλείφθηκαν, προδομένες. Μεγάλο κεφάλαιο η δράση του, εκδόθηκε και πολυσέλιδο βιβλίο για το τάγμα το αδικημένο, με πάρα πολλούς νεκρούς. Ήταν προδότης ή/και  ανίκανος ή/και εκτελούσε μυστικές διαταγές. Είναι αργά για να μάθουμε.

Αυτοί όμως που έτρεχαν αναμφίβολα προδοτικά ήταν δύο άλλοι. Παραθέτω απόσπασμα από το βιβλίο: «Βιώματα Κύπρος 1975, Ηλία Παντελίδη. Εκδόσεις Η. Επιφανίου, 2018», κεφάλαιο Κώστας Παπακώστας, σελίδα 65:

< […] Σε συνθήκες απόλυτης σιγής με σβηστά τα φώτα της φάλαγγάς του έστησε (ο λοχαγός Κώστας Παπακώστας) αφτί στη γη της Μεσαρκάς και αντιλήφθηκε ήχους από τανκς και υπέθεσε ότι θα ήταν σίγουρα τουρκικά και πιθανόν να ήταν σταματημένα κοντά στο χωριό Κοντέα. Ο Κώστας προχώρησε προσεκτικά και έφθασε στον μεγάλο κυκλικό κόμβο νότια του χωριού Καλοψίδα. Οι τρεις δρόμοι του οδηγούσαν στη Λευκωσία, στην Αμμόχωστο στα αριστερά και στη Λάρνακα στα δεξιά.

15 Αυγούστου. Μπιτσάκης-Ζαρκάδας, εγκατάλειψη Αμμοχώστου: Στον συγκοινωνιακό κόμβο ο Κώστας είχε μια δυσάρεστη έκπληξη. Ήταν εκεί ο διοικητής της Διοίκησης Ανατολικού Τομέα (ΔΑΤ) συνταγματάρχης Αντώνιος Μπιτσάκης μαζί με τον διοικητή της 1ης Ανωτέρας Τακτικής Διοίκησης Αμμοχώστου συνταγματάρχη Κωνσταντίνο Ζαρκάδα, τον διοικητή όλων των στρατιωτικών δυνάμεων στην Αμμόχωστο. Είχε περάσει περίπου ένας μήνας από τότε που έφυγε από την Αμμόχωστο ο Κώστας και τώρα έβλεπε με τα ίδια του τα μάτια τον Μπιτσάκη και τον Ζαρκάδα να εγκαταλείπουν, να παραδίδουν, να προδίδουν την πόλη.

Πέμπτη 15 Αυγούστου. Από Μερσινίκι – Λευκόνοικο στα Περβόλια, νοτιοδυτικά της Λάρνακας: Η Αμμόχωστος ήταν άδεια, λίγα χιλιόμετρα στα ανατολικά, και ο Κώστας δέχθηκε οδηγίες να μην πάει εκεί. Ο Μπιτσάκης και ο Ζαρκάδας είχαν ήδη παρατήσει την πόλη και το ίδιο έκαναν και οι κάτοικοί της. Ο Κώστας είχε διαταγές να μετακινηθεί δυτικά προς τη Λάρνακα και στον δρόμο θα δεχόταν συμπληρωματικές οδηγίες από τους άντρες της Εθνικής Φρουράς που φρουρούσαν τις διασταυρώσεις. «Μπιτσάκης και Ζαρκάδας, τι συνδυασμός αξιωματικών του στρατού», σκέφτηκε ο Κώστας. Εκείνη τη στιγμή σκέφτηκε ότι οι δύο αξιωματικοί που στέκονταν μπροστά του ήταν είτε ανεύθυνοι, ηλίθιοι, δειλοί, λιποτάκτες ή προδότες ή απλώς ένας συνδυασμός όλων των παραπάνω. Η Αμμόχωστος προδόθηκε από τρεις άντρες, οι δύο εκ των οποίων έτρεχαν σαν λαγοί να σωθούν και ο τρίτος ήταν ένας υπουργός (ΕΑΤ) στην Αθήνα. Νιώθοντας προδομένος και ταπεινωμένος, συνέχισε δυτικά, νοτιοδυτικά και προχώρησε κατά μήκος του δρόμου της περιοχής της κυρίαρχης βρετανικής βάσης μέχρι που έφτασε στην περιοχή της Δεκέλειας.»

Αμυντικό μέτωπο

Ο Αττίλας ΙΙ ήταν βίαιος, δολοφονικός και με μεθοδικές κινήσεις επεδίωκε να εκφοβίσει τον πληθυσμό της Κύπρου να μετακινηθεί νότια. Οι μάχιμοι κληρωτοί και έφεδροι εκτελούσαν διαταγές, τουλάχιστον μέχρι το διάγγελμα Καραμανλή που επέφερε ολοκληρωτική διάλυση. Ήδη οι χουντικοί δειλοί προδότες Γεωργίτσης, Κομπόκης, ο Μελέτιος Γεώργιος Παπαγιάννη  ναυτικός διοικητής και άλλοι είχαν ζητήσει επαναπατρισμό. Το ΓΕΕΘΑ στις 30 Ιουλίου έστειλε το φέρι-μποτ Σαπφώ, φορτώθηκαν σε αυτό επιβάτες, αυτοκίνητα και οικοσκευές και αναχώρησε από τη Λεμεσό για Πειραιά. Η έκθεση του ΓΕΕΦ για το 1974 (σελ. 100 Σ. Δ. Βλάσσης) κάνει αναφορά για κατάλογο 28 αξιωματικών που επέδειξαν δειλία, είχαν χάσει το ηθικό τους και ζητούσαν επαναπατρισμό. Το λιμάνι της Αμμοχώστου ήταν εκτός λειτουργίας. Λίγες μέρες μετά έφευγαν από το λιμάνι της Λεμεσού μαζί με Γεωργίτση, Κομπόκη και Παπαγιάννη και αρκετοί άλλοι χουντικοί πραξικοπηματίες αξιωματικοί. Στις 7 Αυγούστου ανέλαβε αρχηγός στο ΓΕΕΦ ο αντιστράτηγος Ευθύμιος Καραγιάννης.

Από Γιαλούσα στις Αγγλισίδες

Στις 14 Αυγούστου, το 291 ΤΠ της ακριτικής Καρπασίας με έδρα τις Ακράδες, πέντε χιλιόμετρα δυτικά από το κέντρο της Γιαλούσας, ταξίδευε με προορισμό της Αγγλισίδες, κάπου μεταξύ Λάρνακας και Λεμεσού. Με πλήρη οπλισμό το τάγμα δεν τέθηκε στη διάθεση της Αμμοχώστου. Κανείς δεν θα μάθει τι θα γινότανε αν διοικητής δεν ήταν ο Κυριάκος Μαύρος αλλά ο Θεμιστοκλής Στάθης. Ο δεύτερος στάθηκε λεβέντικα το Σάββατο 17 Αυγούστου και με λίγα απομεινάρια του ΚΕΝ Αμμοχώστου και του 291 ΤΠ βοήθησε να διασωθεί η Αθηαίνου. Ο αντισυνταγματάρχης πεζικού Κ. Μαύρος, με τον πρώτο πυροβολισμό έτρεξε να φύγει. Ο ταγματάρχης πεζικού Θεμιστοκλή Στάθης επέδειξε ανδρεία, έμεινε και μαζί του λίγοι άλλοι.

Την Τετάρτη 14 Αυγούστου 1974 ο λεβέντης ταγματάρχης Πεζικού Αλευρομάγειρος Δημήτριος, διοικητής του Αμμοχωστιανού 336 Τάγματος Επιστράτευσης. υπερασπίστηκε επιτυχώς τη δυτική Λευκωσία. Ποτέ δεν θα μάθουμε τι θα γινότανε αν δεν τον είχανε διατάξει να πάει Λευκωσία πολλές μέρες πριν.

Τα μεσάνυκτα της ίδιας μέρας, ο λοχαγός Κώστας Παπακώστας και ο ταγματάρχης ΛΟΚ Νικόλαος Βέργης λάβανε ρητές οδηγίες από τον Αντώνιο Μπιτσάκη να μην πάνε στην πόλη. Έπρεπε να πάνε νότια, τους είπανε, δυτικά της Λάρνακας.

Ο λοχαγός πεζικού Κάτσιος Στυλιανός του Λόχου Διοικήσεως της Ι ΑΤΔ παρέμεινε στις επάλξεις με λίγους, πολύ λίγους. Τα τανκς του Αττίλα τους βρήκανε το Σάββατο 17 του Αυγούστου στους πρόποδες της Δερύνειας. Εκεί κοντά στα περβόλια της Πέρτζαινας, πολλοί άμαχοι αιχμαλωτίσθηκαν και δολοφονήθηκαν. Το ΡΙΚ μετέδιδε εγκληματικά επιπόλαια την ανυπόστατη είδηση ότι ο αστυνομικός σταθμός στην περιοχή της Τεχνικής Σχολής Βαρωσιού είναι ελεύθερος, καλώντας σε επιστροφή. Μερικοί επέστρεψαν και βρήκαν φρικτό θάνατο, δολοφονήθηκαν από βάρβαρους εισβολείς.

Το πώς προδόθηκε η Κύπρος είναι γνωστό. Καλά θα ήταν το Υπουργείο Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας, όχι το ΓΕΕΦ, να συντονίσει την καταγραφή μαρτυριών από απλούς στρατιώτες, υπαξιωματικούς και ανθυπολοχαγούς. Για όλες τις μονάδες, τα τότε εικοσάχρονα παιδιά, ίσως να μην θυμόμαστε τι φάγαμε ψες, αλλά τα βιώματα του Ιουλίου-Αυγούστου 1974 είναι στη μνήμη μας πολύ νωπά. Οι ζωντανές μαρτυρίες είναι ακόμη εδώ και πρέπει να καταγραφούν πριν είναι πολύ αργά. Για την προδομένη Αμμόχωστο, σίγουρα έχουν πολλά να πουν ο Ανδρέας ο ανθυπολοχαγός, ο Πάνος για την υποστολή της σημαίας, ο Φάνος και η τριλογία των Κουάξ του, ο Φίλιππος που λαξεύει γλυπτά, ακόμη και ο Πανίκος που νομίζει ότι έκανε καψόνι στο ΚΕΝ Αμμοχώστου και πολλοί άλλοι.

Η ιστορία μιας μεγάλης προδοσίας δεν είναι δυνατό να παρουσιαστεί αναλυτικά σε ένα άρθρο. Οι προδότες δεν είναι ένας. Είναι πολλοί. Ο ιστορικός συγγραφέας Σάββας Δ. Βλάσσης γράφει πολλά στο βιβλίο του «Η ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΓΕΕΦ ΓΙΑ ΤΟ 1974». Στην σελίδα 150 γράφει για τον καταλυτικό ρόλο του Ευάγγελου Α Τοσίτσα και διατυπώνει τη μελετημένη θέση ότι η Αμμόχωστος θα μπορούσε και έπρεπε να τύχει καλύτερης υπεράσπισης. Πολλοί στρατιωτικοί πιστεύουν το ίδιο. Με ικανή και τίμια στρατιωτική διοίκηση, η τύχη της πόλης θα ήταν διαφορετική.

Οι ανιστόρητοι

Οι βαρβαρότητες του εισβολέα οδήγησαν τους άμαχους πολίτες και τα ανυπεράσπιστα γυναικόπαιδα να μετακινηθούν όπου θεωρούσαν ότι θα ήταν ασφαλέστεροι. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι λίγους μήνες μετά τον Αύγουστο του 1974, η κυπριακή Βουλή νομιμοποίησε τις εκτρώσεις λόγω εγκυμοσύνων, αποτέλεσμα βιασμών. Αναφέρω αυτό το τραγικό γεγονός  διότι είναι με δυσαρέσκεια, αγανάκτηση, θυμό και οργή που ακούω και διαβάζω κάθε ανιστόρητο ότι οι κάτοικοι της Αμμοχώστου ευθύνονται για την προδοσία της πόλης τους. Όταν την Πέμπτη 15 Αυγούστου οι βάρβαρες τουρκικές ορδές έμπαιναν στην πόλη με τανκς και απόλυτη αεροπορική υπεροπλία, ο άμαχος πληθυσμός είχε ήδη μετακινηθεί από τη δυτική Καρπασία, την επαρχία Κερύνειας, τη Μεσαορία, τη Μόρφου και τη Λάρνακα. Η δική μου οικογένεια παρέμεινε εγκλωβισμένη στη Γιαλούσα μέχρι την άνοιξη του 1977. Διαβιούσαν κάτω από ένα φασιστικό, στρατιωτικό καθεστώς με πλήρη καταπάτηση των ανθρώπινών τους δικαιωμάτων, με απειλές, λιθοβολισμούς, κλοπές και λεηλασίες. Το χειρότερο ήταν οι συλλήψεις αιχμαλώτων και δολοφονίες αμάχων. Ανθρώπινη αξιοπρέπεια, παιδεία, υγεία, δικαίωμα σε εργασία και μετακίνηση ήταν όνειρο απατηλό. Όπως σήμερα, και τότε ολόκληρη η Αμμόχωστος, όλη η προδομένη-κατεχόμενη Κύπρος, στενάζει κάτω από τον απόλυτο έλεγχο των τουρκικών κατοχικών στρατιωτικών δυνάμεων.

Από τη Λευκωσία είχε φύγει και η πολιτική ηγεσία και ο άμαχος πληθυσμός. Η Λευκωσία είχε υπερασπιστές τους Αμμοχωστιανούς του Αλευρομάγειρου και άλλους, τη στιγμή που ο Μπιτσάκης και ο Ζαρκάδας είχαν εγκαταλείψει την πόλη της Αμμοχώστου και έτρεχαν στα βουνά. Την κατεχόμενη Κύπρο δεν την πρόδωσε ο άμαχος πληθυσμός και τα γυναικόπαιδα. Οι προδότες έχουν και όνομα και επίθετο και μόνο ένας ανιστόρητος δεν τα βλέπει. Όποιος ανιστόρητος δεν θέλει να βλέπει… τουλάχιστον ας σωπάσει. Δεν δικαιούται να προσβάλλει χιλιάδες Κύπριους που προδόθηκαν. Ναι, ήταν μεγάλη η Προδοσία των Γκιζίκη, Ιωαννίδη, Μπονάνου, Αραπάκη, Παπανικολάου, Γαλατσάνου, Γεωργίτση, Κομπόκη, Ζαρκάδα, Μπιτσάκη, Α.Ε. Τοσίτσα και άλλων.

Θύματα τραγικά της μεγάλης προδοσίας είναι πολλοί, πάρα πολλοί. Η μάνα από τη Λεμεσό που έχασε τον μοναχογιό της στον Κοντεμένο (τι να τα κάνει τα λεφτά και τα παλάτια;). Ο πατέρας από την Αγία Τριάδα της Γιαλούσας και ο άλλος από την Πάφο που έχασαν τα παιδιά τους στην Κλεπίνη. Η φίλη μου που έχασε τους δικούς της στο Πέντε Μίλι και τόσοι άλλοι προδομένοι, όχι από εξωγήινους, αλλά από γνωστούς με όνομα και επίθετο. Ευλαβικά υποκλίνομαι σ’ αυτούς που τίμησαν τη στολή τους, φίλους συμμαθητές, συνομήλικους, γνωστούς και άγνωστους. Το πού γεννήθηκαν είναι άσχετο. Υποκλίνομαι στον Δ. Αλευρομάγειρο που πολέμησε και επέζησε, αλλά και σε πολλούς άλλους. Εφτά ονόματα μόνο θα αναφέρω. Αιωνία τους η μνήμη:

• Τάσσος Μάρκου από το Παραλίμνι
• Γεώργιος Κατσάνης από το Σιδηρόκαστρο
• Μουζάκης Ανδρέας. (Ι ΑΤΔ) από το Άνω Γερακάρι Ζακύνθου
• Μπούτος Γεώργιος (286 ΜΤΠ) από το Ναύπλιο
• Φώτης Χρήστος, αντισυνταγματάρχης από την Άσσια
• Γιαννάκης Σάββα Λιασή από την Αγία Τριάδα-Γιαλούσας
• Βασίλειος Σιαμπτάνης από την κατεχόμενη-προδομένη Αιγιαλούσα της ακριτικής Καρπασίας.

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα “ΠΟΛΙΤΗΣ” (25.8.2020)

*  Ο Ηλίας Παντελίδης βίωσε και μελέτησε τη σκοτεινή ιστορική περίοδο Ιουλίου-Αυγούστου 1974. Αποτέλεσμα ήταν η έκδοση ενός βιβλίου σε τρεις γλώσσες. Στα αγγλικά [Laconic Tales. Cyprus 1974] στα τουρκικά [Savas ve Biz], και στα ελληνικά [ΒΙΩΜΑΤΑ Κύπρος 1974]. Δεν θεωρεί τον εαυτό του, ούτε ιστορικό ούτε συγγραφέα. Θεωρεί και πιστεύει όμως ότι είναι δικαίωμά του να απαντά σε κάθε…ανιστόρητο που μιλά για προδότες πολίτες και όχι για προδομένο άμαχο πληθυσμό και γυναικόπαιδα.

*Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους