Άγκυρα : Επιστροφή στη συνθήκη της Λωζάννης

Επιδιώκει να γραφτεί ξανά η συνθήκη με τους δικούς της όρους

Του Μάνου Χαραλαμπάκη*

Επιστροφή στη Συνθήκη της Λωζάννης επιδιώκει η Τουρκία – και μάλιστα ξαναγραμμένη με τους δικούς της όρους – με στόχο να δημιουργήσει αποστρατιωτικοποιημένες ζώνες στο Αιγαίο. Η Άγκυρα ισχυρίζεται εκ νέου ότι η Ελλάδα αναγγέλλοντας στρατιωτικές ασκήσεις στην Ικαρία, στην Πάτμο και στη Λέσβο «παραβιάζει το αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς τους» σύμφωνα με τις συνθήκες της Λωζάννης (1923) και των Παρισίων (1947)!
Είναι η δεύτερη φορά μέσα σε λίγες ημέρες που η Τουρκία εκδηλώνει με αυτόν τον τρόπο την προκλητικότητά της. Ειδικότερα, ο σταθμός της Σμύρνης εξέδωσε δύο Navtex στις 4 Μαΐου με τις οποίες εγκαλεί την Ελλάδα επειδή έχει προγραμματίσει στρατιωτικές ασκήσεις σε Ικαρία, Πάτμο και Λέσβο. Σημειώνεται πως και την περασμένη εβδομάδα με παρόμοιες Νavtex οι Τούρκοι είχαν διατυπώσει την ίδια προκλητική αξίωση αναφέροντας πως η Ελλάδα παραβιάζει τη Συνθήκη της Λωζάννης και το «αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου» επειδή επρόκειτο να κάνει ασκήσεις σε Άγιο Ευστράτιο, Ψαρά, Σαμοθράκη και Λέσβο.

Είναι γνωστό ότι η Τουρκία παγίως εγείρει ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Άλλωστε, ο συγκεκριμένος ανυπόστατος ισχυρισμός φιγουράρει εδώ και χρόνια στον επίσημο κατάλογο του τουρκικού ΥΠΕΞ με όλες τις διεκδικήσεις της έναντι της Ελλάδας.
Το τελευταίο διάστημα όμως η τουρκική ηγεσία επιλέγει όλο και συχνότερα να θέτει ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αν. Αιγαίου και να το επαναφέρει στο προσκήνιο.

Ενδεικτικό των προθέσεών της είναι ότι μόλις προ τριμήνου αναρτήθηκε στο τουρκικό ΥΠΕΞ εκτενής ανάλυση του διευθυντή Ναυτιλίας – Αεροπορικών θεμάτων Τσαγατάι Ερτσιγές, που συνοδεύεται μάλιστα και από χάρτες. Ο τούρκος αξιωματούχος έχει «κυκλώσει» τέσσερις διαφορετικές ζώνες, τέσσερις ομάδες ελληνικών νησιών στο Ανατολικό Αιγαίο, ισχυριζόμενος ότι βάσει συνθηκών (Λωζάννης, Λονδίνου του 1914 και Παρισίων του 1947) θα έπρεπε να είναι αποστρατιωτικοποιημένες. Κατά τον Ερτσιγές αλλά και κατά το τουρκικό ΥΠΕΞ αποστρατωτικοποιημένα θα έπρεπε να είναι όλα τα Δωδεκάνησα (!), η Θάσος, τα Ψαρά και ο Άγιος Ευστράτιος, μια τρίτη ομάδα είναι τα νησιά Σαμοθράκη και Λήμνος και ως τέταρτη αναφέρει τα νησιά Λέσβο, Χίο, Σάμο, Ικαρία. Εν ολίγοις, θέλουν να είναι αποστρατιωτικοποιημένο όλο το Αν. Αιγαίο από τον Βορρά έως τον Νότο.
Στο μικροσκόπιο της Αθήνας
Η Αθήνα μελετά πάντως προσεκτικά τη νέου τύπου προκλητική τακτική της Τουρκίας – διότι η αναθεωρητική πολιτική της είναι πάγια -, καθώς διαπιστώνει ότι πλέον η Άγκυρα και η ηγεσία της έχουν συγκεκριμένα σχέδια επί χάρτου, όπως αυτό για τις αποστρατιωτικοποιημένες ζώνες στο Αιγαίο. Ουδείς μπορεί να αποκλείσει εξάλλου οι ακραίες υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών κυρίως σε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου να συνδέονται και με την παραπάνω επιδίωξή της. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι και χθες το πρωί οι Τούρκοι συνέχισαν τις επικίνδυνες πτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά. Zεύγος τουρκικών F-16 πέταξε πάνω από τις Οινούσσες και την Παναγιά, εκτινάσσοντας τον αριθμό των υπερπτήσεων από την αρχή του χρόνου στις 272.
Η Άγκυρα μπορεί να επιδιώκει να δημιουργήσει ψευδείς εντυπώσεις ζητώντας εκ νέου αποστρατιωτικοποίηση συγκεκριμένων νησιών στο Αιγαίο, ερμηνεύει όμως τις συνθήκες κατά το δοκούν. Ξεχνάει πως σε ό,τι αφορά τα νησιά Λέσβο, Χίο, Σάμο και Ικαρία η Συνθήκη της Λωζάννης πουθενά δεν προβλέπει καθεστώς αποστρατιωτικοποίησής τους. Ούτε και οι άλλες συνθήκες προβλέπουν κάτι ανάλογο για τα άλλα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου.
Επίσης, η τουρκική ηγεσία παραβλέπει – όπως επισημαίνει το ελληνικό ΥΠΕΞ – ότι η Ελλάδα, «όπως και κάθε άλλο κυρίαρχο κράτος στον κόσμο, δεν μπορεί να παραιτηθεί από το φυσικό και νόμιμο δικαίωμά της για άμυνα σε περίπτωση απειλής στρεφομένης κατά των νησιών της ή οποιουδήποτε άλλου μέρους της επικράτειάς της. Πόσω μάλλον τη στιγμή που η Τουρκία, παραβιάζοντας κατάφωρα τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, την απειλεί με πόλεμο σε περίπτωση που ασκήσει ένα νόμιμο και κυριαρχικό δικαίωμα που της παρέχει το διεθνές δίκαιο».

*ΠΗΓΗ: “ΤΑ ΝΕΑ” Αθηνών (6.5.2020)