Άγιος Επιφάνιος Κωνσταντίας
Πατέρας του αυτοκέφαλου Εκκλησίας Κύπρου, αυθεντία και πρότυπο αληθινού ποιμένος.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά σήμερα, 12 Μαΐου την μνήμη του Αγίου Επιφανίου, ο οποίος είναι ο πατέρας του Αυτοκέφαλου της Εκκλησίας Κύπρου. Ο Άγιος ο οποίος ως Επίσκοπος Κωνσταντίας , υπήρξε ουσιαστικά ο πρώτος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, αποτελεί τον προστάτη της Μητροπόλεως Κωνσταντίας και Αμμοχώστου. Η Ιερά Σύνοδος της Αποστολικής Εκκλησίας Κύπρου αποφάσισε επί Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Β’ την ανασύσταση παλαιών επαρχιών, με κυριότερη την πάλαι ποτέ διαλάμψασα πρωτόθρονη Κωνσταντία. Στις 12 Μαΐου 2007, ημέρα μνήμης του αγίου Επιφανίου, , η Κωνσταντία απέκτησε, μετά από αιώνες, νέο ποιμενάρχη, τον μητροπολίτη, Βασίλειο.
Σύμφωνα με τον θεολόγο δρα Γεώργιο Κάκουρα ως Επίσκοπος Κύπρου ο Άγιος πήρε μέρος στην Β’ Οικουμενική Σύνοδο, μαζί με άλλους Επισκόπους της Κύπρου. Μάλιστα το Σύμβολο της Πίστεως της Β’ Οικουμενικής Συνόδου φέρει και τη δική του θεολογική ταυτότητα. Κατά τον Γ. Κάκουρα σημαντική είναι η είδηση ότι ο Άγιος Επιφάνιος συνέταξε Θεία Λειτουργία , της οποίας διασώζεται σε αρμενική μετάφραση, η ευχή της αναφοράς. Άξιο λόγου, επί του προκειμένου είναι η επιστημονική τεκμηρίωση της είδησης αυτής από το μακαριστό Καθηγητή Ιωάννη Φουντούλη. Το λείψανο του Αγίου παρέμεινε στην Κύπρο «αδιατάρακτον» μέχρι του Λέοντος Στ’ (886-912), οπότε με διαταγή του μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Η τιμία κάρα του Αγίου, πάντως, φυλάσσεται σήμερα στην Ιερά Μονή Κύκκου.
ΑΓΙΟΑ ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ, ΝΑΟΣ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ ΓΑΛΑΤΑΣ, 1514
Μέσα από την ιερά ακολουθία (Κύπριο Μηναίο μηνός Μαΐου, έκδ. Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, 1994), μέρος της οποίας συνέταξε ο λόγιος Υμνογράφος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας ιερομόναχος , Αθανάσιος Σιμωνοπετρίτης , σκιαγραφείται η μορφή και το πολύμορφο ποιμαντικό και θεολογικό έργο του μεγάλου πατέρα της Εκκλησίας ο οποίος με την τεράστια μόρφωση, θεολογική παιδεία και ποιμαντική ικανότητα, σημάδεψε την εποχή στην οποία έζησε και έδρασε, αλλά και παρέμεινε στους αιώνες αυθεντία και πρότυπο αληθινού ποιμένος, έχοντας αφήσει ως παρακαταθήκη ένα τεράστιο και ανεκτίμητο συγγραφικό έργο, αντιρρητικό κατά των μεγάλων αιρέσεων της αρχαίας Εκκλησίας, με πιο γνωστό απ’ αυτά το «Πανάριον», όπου αποκρούει όλες τις κακοδοξίες των αιρετικών της εποχής του. Ο βίος και τα έργα του Αγίου Επιφανίου παραμένουν πάντοτε φάρος μάθησης της Ορθόδοξης Πίστης και της Ορθόδοξης Χριστιανικής ζωής.
Η γνωστή βασιλική του Αγίου Επιφανίου, που κτίστηκε πάνω από τον τάφο του , είναι ένα από τα πιο ξακουστά κτίσματα του χριστιανικού κόσμου της τότε εποχής, της οποίας δυστυχώς σήμερα σώζονται μόνο τα ερείπια στην Σαλαμίνα.
Ο τάφος του Αγίου στην Σαλαμίνα. (ΦΩΤΟ: Δρ. Α. Φούλιας)
Παρά τις προσπάθειες του Μητροπολίτη Κωνσταντίας οι τουρκικές αρχές δεν έδωσαν άδεια να τελείται υπαίθρια Θεία Λειτουργία την μέρα της Μνήμης του Αγίου.
Για τον Άγιο Επιφάνιο διαβάστε ομιλία του Μητροπολίτη Μόρφου Νεόφυτου σε συνέδριο της Ιεράς Μητρόπολης Κωνσταντίας
Το κεντρικό κλίτος της αρχαίας βασιλικής του Αγίου Επιφανίου στην Σαλαμίνα (ΦΩΤΟ: Δρ. Α. Φούλιας)
Για την βασιλική του Αγίου διαβάστε την μελέτη του δρα Ανδρέα Φούλια
Foulias the Basilica of Sai… by ARISTEIDIS VIKETOS on Scribd
