6+1 λόγοι για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα

Σύντομα, θα συμπληρωθούν τρία χρόνια από τότε που όλοι ενθουσιαστήκαμε από το γεγονός ότι ο πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου, George Osborne, συμμετείχε σε συζητήσεις για το θέμα.

Από Victoria Hislop*

Ακούμε συνεχώς ότι βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις για κάποιου είδους συμφωνία ή «διευθέτηση» με στόχο την επιστροφή ορισμένων Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο στην Αθήνα. Μας το λένε αυτό ξανά και ξανά – γίνεται κουραστικό.

Σύντομα, θα συμπληρωθούν τρία χρόνια από τότε που όλοι ενθουσιαστήκαμε από το γεγονός ότι ο πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου, George Osborne, συμμετείχε σε συζητήσεις για το θέμα. Τρία χρόνια…;! Από τότε, τεράστιες πολιτικές αλλαγές έχουν λάβει χώρα σε όλο τον κόσμο: η άνοδος του λαϊκισμού, η εκλογή του Τραμπ και οι τραγικές και συνεχιζόμενες διεθνείς συγκρούσεις. Τι ακριβώς συζητούσαν όλο αυτό το διάστημα; Στην Κίνα, μπορούν να χτίσουν μια ολόκληρη πόλη σε μόλις ένα χρόνο!

Χάρηκα πολύ που διάβασα στα «ΝΕΑ» τη συνέντευξη ενός άλλου Γιώργου. Ο κ. Κλούνεϊ. Τον λατρεύω και τον θαυμάζω. Όπως όλοι μας, τελικά. Είναι ένας από τους ελάχιστους σούπερ σταρ του Χόλιγουντ για τον οποίο δεν έχει ειπωθεί ποτέ τίποτα αρνητικό. Κάθε μία από τις ταινίες του είναι εξαιρετική. Τον σκέφτομαι κάθε πρωί καθώς απολαμβάνω τη Nespresso μου. Αν αναλογιστούμε και το φιλανθρωπικό του έργο, τότε προσεγγίζει την αγιότητα! Αναρωτιέμαι, ωστόσο, αν η υπομονή που δείχνει σχετικά με την επιστροφή των Γλυπτών – την οποία υποστηρίζει εδώ και πολύ καιρό – είναι δικαιολογημένη. Πόσο ακόμα πρέπει να είμαστε υπομονετικοί;

Διάφοροι λόγοι έρχονται στο μυαλό ως προς το γιατί τώρα είναι η ιδανική στιγμή.

1Σήμερα έχουμε μια κυβέρνηση των Εργατικών (η οποία παραδοσιακά κρατά μια πιο ευνοϊκή στάση για την επανένωση) και ο Keir Starmer είναι πιο ανοιχτός στην ιδέα από ό, τι ο Boris Johnson, για παράδειγμα, ο οποίος την απέρριψε κατηγορηματικά σε μια συνέντευξη στην ίδια εφημερίδα που διαβάζετε (και με τον ίδιο δημοσιογράφο που μίλησε με τον George Clooney).

2. Ένα τεράστιο σκάνδαλο ξέσπασε στο Βρετανικό Μουσείο πριν από λιγότερο από δύο χρόνια, η σκιά του οποίου εξακολουθεί να πλανάται πάνω από το ίδρυμα: η συστηματική κλοπή χιλιάδων αντικειμένων από τον επικεφαλής του Τμήματος Ελληνικών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων κατέρριψε τον ισχυρισμό του Μουσείου ότι είναι ο καλύτερος θεματοφύλακας των ελληνικών θησαυρών.
3. Υπάρχει σχέδιο ενός δισεκατομμυρίου λιρών για την ανακαίνιση μέρους του Μουσείου, το οποίο περιλαμβάνει τη λεγόμενη «αναδιαμόρφωση» ολόκληρης της Δυτικής Πτέρυγας, όπου στεγάζονται σήμερα τα Γλυπτά. Ένας αισιόδοξος μπορεί να συμπεράνει ότι αυτή είναι η ιδανική στιγμή για να μετακινηθούν αλλού (στην Αθήνα, φυσικά).
4. Η βρετανική κοινή γνώμη ποτέ δεν υποστήριξε την επιστροφή περισσότερο από ό, τι τώρα. Αν προσθέσουμε ολόκληρο τον πληθυσμό της Ελλάδας στην πλειοψηφία των Βρετανών (πάνω από το 50% πιστεύει ότι τα Γλυπτά πρέπει να επιστραφούν), το αποτέλεσμα είναι πολλά εκατομμύρια άνθρωποι. Η Βρετανική Επιτροπή για την Επανένωση των Μαρμάρων του Παρθενώνα και το Parthenon Project εργάζονται ακούραστα προς αυτόν τον στόχο και τον κρατούν ζωντανό. Μεταξύ των μελών τους είναι μερικοί από τους πιο διακεκριμένους δικηγόρους, ακαδημαϊκούς, ηθοποιούς και συγγραφείς της Βρετανίας.

5. Ο πρόσφατα αποθανών Πάπας έκανε αυτό που ήταν σωστό: επέστρεψε ένα θραύσμα των Γλυπτών από το Μουσείο του Βατικανού. Αν το έκανε ο Πάπας, τότε σίγουρα πρέπει να είναι το σωστό, έτσι δεν είναι;

6. Πρόσφατα επιβεβαιώθηκε από Τούρκους αξιωματούχους ότι το φιρμάνι που ο Έλγιν ισχυρίστηκε ότι του παραχωρήθηκε από τον Σουλτάνο για να ξεριζώσει τα Γλυπτά από τον Παρθενώνα δεν υπάρχει στα αρχεία τους. Αυτό επιβεβαιώνεται και στο πρόσφατο δημοσίευμα του Νίκου Σταμπολίδη, διευθυντή του Μουσείου Ακρόπολης. Ο Έλγιν δεν είχε φιρμάνι. Πολύ απλά, είπε ψέματα.

7. Το 2021, η αρμόδια επιτροπή της UNESCO αποφάσισε ότι το αίτημα της Ελλάδας είναι «νόμιμο και δίκαιο».

Έχουν γραφτεί τόσα λόγια, έχουμε δώσει ομιλίες, έχουμε πάρει μέρος σε συζητήσεις, ακόμα και σε διαμαρτυρίες μπροστά στα ίδια τα Μάρμαρα. Παρ’ όλα αυτά, η θέληση, η επιθυμία – πείτε το όπως θέλετε – πρέπει να προέρχεται από το Βρετανικό Μουσείο. Μερικές φορές αναρωτιέμαι αν χρησιμοποιούν έναν νόμο του 1963 που απαγορεύει στα μουσεία να επιστρέφουν αντικείμενα από τις συλλογές τους απλώς ως τακτική καθυστέρησης. Όλοι γνωρίζουμε ότι οι νόμοι μπορούν να καταργηθούν ή να αναθεωρηθούν. Δεν είναι τίποτα περισσότερο από κομμάτια χαρτιού.

Το έψαξα. Ο Τζορτζ κι εγώ είμαστε διαφορετικά ζώδια. Είμαι Δίδυμος (ο Γιώργος δεν είναι). Έχω μια αισιόδοξη και μια απαισιόδοξη πλευρά. Ο τελευταίος μου λέει ότι αν αυτό το ζήτημα τραβήξει και δεν επιλυθεί σύντομα, οι συνθήκες θα μπορούσαν να αλλάξουν – και μάλιστα δραματικά. Τα πράγματα αλλάζουν τόσο διεθνώς όσο και στη Βρετανία. Λιγότερο από ένα χρόνο πριν, η κυβέρνηση των Εργατικών πέτυχε έναν εκλογικό θρίαμβο. Μέσα σε λίγους μήνες, η δημοτικότητα του πρωθυπουργού έπεσε κατακόρυφα, ενώ η αξιωματική αντιπολίτευση, το Συντηρητικό Κόμμα, καταρρέει. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν μια τεράστια άνοδο στο κόμμα του Nigel Farage, Reform UK. Πολλοί μάλιστα λένε ότι ο Φάρατζ μπορεί να γίνει πρωθυπουργός.

Έτσι, ενώ θαυμάζω την υπομονή του George και συμφωνώ μαζί του ότι «θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε μέχρι να πετύχουμε», θυμάμαι μια διάσημη φράση του γνωστού Βρετανού ποιητή, Chaucer, που είναι οδυνηρά αληθινή: «Ο χρόνος και η παλίρροια δεν περιμένουν κανέναν». Αν δεν βρούμε μια λύση σύντομα, θα βρεθούμε πίσω στο σημείο μηδέν.

Ο αισιόδοξος εαυτός μου ελπίζει σε μια σημαντική ανακοίνωση την επόμενη εβδομάδα. Αν συμβεί αυτό, θα γιορτάσουμε με ένα μεγάλο πάρτι στην Αθήνα. Ο Κλούνεϊ είπε: «Τα Μάρμαρα θα επιστρέψουν. Το ξέρω καλά». Συμφωνώ. Αλλά σας παρακαλώ, αφήστε το να συμβεί σύντομα. Όποτε κι αν συμβεί, όμως, ελπίζω ο Γιώργος να έρθει στο πάρτι. Θα χορέψουμε μαζί στους δρόμους και θα τον καλέσω για καφέ το επόμενο πρωί…

*Η Victoria Hislop είναι συγγραφέας. Το κείμενο απηχεί τις απόψεις της. ΠΗΓΗ: tovima.com