Λέων 14ος: Ενώπιον του Χριστού είμαστε ένα

Ρώμη, Νίκος Τζωΐτης

“Έχω επιλεγεί χωρίς καμία αξία και, με φόβο και τρόμο, έρχομαι σε σας ως αδελφός  που θέλει να είναι υπηρέτης της πίστης και της χαράς σας, περπατώντας μαζί σας στο μονοπάτι του Θεού, ο οποίος  μας θέλει όλους ενωμένους σε μια οικογένεια”. Αυτό  υπογράμμισε σήμερα (18.5.2025) ο Πάπας Λέων 14ος, ο οποίος λειτούρργησε και ενθρονίστηκε στην Βασιλική του Αγίου Πέτρου .

Στο κήρυγμα του, μετά την ανάγνωση της Ευαγγελικής περικοπής,  ο Πάπας τόνισε: “Στον ένα Χριστό είμαστε ένα. Και αυτός είναι ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουμε μαζί, μεταξύ μας, αλλά και με τις αδελφές μας χριστιανικές Εκκλησίες και με όσους βαδίζουν σε άλλα θρησκευτικά μονοπάτια”. Επίσης , ο Ποντίφικας επεσήμανε ότι “η Εκκλησία της Ρώμης προΐσταται της φιλανθρωπίας και η πραγματική της εξουσία είναι η φιλανθρωπία του Χριστού. Ποτέ δεν πρόκειται να αιχμαλωτίσει τους άλλους με την καταπίεση, με τη θρησκευτική προπαγάνδα ή με τα μέσα της εξουσίας, αλλά πρόκειται πάντα και μόνο για να αγαπά όπως ο Ιησούς”.

*Παρατίθεται το κείμενο της ομιλίας

“Αγαπητοί αδελφοί Καρδινάλιοι

Αδελφοί στο Επισκοπείο και στην Ιεροσύνη

Διακεκριμένες αρχές και μέλη του διπλωματικού σώματος

αδελφοί και αδελφές!

Σας υποδέχομαι όλους με μια καρδιά γεμάτη ευγνωμοσύνη, καθώς ξεκινάω τη διακονία που μου έχει ανατεθεί. Ο Άγιος Αυγουστίνος έγραψε: “Μας έκανες για τον εαυτό σου, [Κύριε,] και η καρδιά μας δεν αναπαύεται μέχρι να αναπαύεται σε σένα” (Οι εξομολογήσεις, 1, 1.1).

Αυτές τις τελευταίες ημέρες, βιώσαμε μια ιδιαίτερα έντονη περίοδο. Ο θάνατος του ΠάπαΦραγκίσκου γέμισε τις καρδιές μας με θλίψη και, αυτές τις δύσκολες ώρες, νιώσαμε σαν εκείνους που το Ευαγγέλιο λέει ότι ήταν “σαν πρόβατα χωρίς ποιμένα” (Ματθ. 9, 36). Την ίδια ημέρα του Πάσχα, ωστόσο, λάβαμε την τελευταία του ευλογία και, υπό το φως της Ανάστασης, εμείς αντιμετωπίσαμε αυτή τη στιγμή με τη βεβαιότητα ότι ο Κύριος δεν εγκαταλείπει ποτέ το λαό του, τον συγκεντρώνει, όταν διασκορπίζεται και ” φυλάττει ως ποιμένας το ποίμνιό του” (Ιερ 31:10).

Σε αυτό το πνεύμα πίστης, το Κολλέγιο των Καρδιναλίων συγκεντρώθηκε για το Κονκλάβιο- προερχόμενο από διαφορετικές ιστορίες και διαδρομές, εναποθέσαμε στα χέρια του Θεού την επιθυμία να εκλέξουμε τον νέο διάδοχο του Πέτρου, τον Επίσκοπο της Ρώμης. Έναν ποιμένα ικανό να διατηρήσει την πλούσια κληρονομιά της χριστιανικής πίστης και να ρίξει το βλέμμα του μακριά στο βάθος για να αντιμετωπίσει τα ερωτήματα, τις ανησυχίες και τις προκλήσεις του σήμερα. Συνοδευόμενοι από την προσευχή σας, αισθανθήκαμε το έργο του Αγίου Πνεύματος που μπόρεσε να κουρδίσει τα διάφορα μουσικά όργανα, κάνοντας τις χορδές των καρδιών μας να δονούνται σε μια ενιαία μελωδία.

Έχω επιλεγεί χωρίς καμία αξία και, με φόβο και τρόμο, έρχομαι σε σας ως αδελφός  που θέλει να είναι υπηρέτης της πίστης και της χαράς σας, περπατώντας μαζί σας στο μονοπάτι του Θεού, ο οποίος  μας θέλει όλους ενωμένους σε μια οικογένεια.

Αγάπη και ενότητα: αυτές είναι οι δύο διαστάσεις της αποστολής, που ανατέθηκε στον Πέτρο από τον Ιησού.

Η ευαγγελική περικοπή μας το λέει αυτό, μεταφέροντάς μας στη θάλασσα της Τιβεριάδας, την ίδια λίμνη, όπου ο Ιησούς ξεκίνησε την αποστολή που είχε λάβει από τον Πατέρα: να “ψαρέψει” την ανθρωπότητα για να τη σώσει από τα νερά του κακού και του θανάτου.  Περνώντας από την όχθη αυτής της λίμνης, είχε καλέσει τον Πέτρο και τους άλλους πρώτους μαθητές και τώρα, μετά την Ανάσταση, εναπόκειται σε αυτούς να συνεχίσουν αυτή την αποστολή, να ρίχνουν πάντα το δίχτυ ξανά και ξανά για να βυθίσουν στα νερά του κόσμου την ελπίδα του Ευαγγελίου, να πλεύσουν στη θάλασσα της ζωής, ώστε όλοι να βρεθούν στην αγκαλιά του Θεού.

Πώς μπορεί ο Πέτρος να φέρει εις πέρας αυτό το καθήκον; Το Ευαγγέλιο μας λέει ότι αυτό είναι εφικτό μόνο επειδή έχει βιώσει στη δική του ζωή την άπειρη και άνευ όρων αγάπη του Θεού, ακόμη και την ώρα της αποτυχίας και της άρνησης. Γι’ αυτό, όταν  ο Ιησούς απευθύνεται στον Πέτρο, το Ευαγγέλιο χρησιμοποιεί το στα ελληνικά το ρήμα  αγαπώ, το οποίο αναφέρεται στην αγάπη που έχει ο Θεός για εμάς, στην προσφορά του εαυτού Του χωρίς επιφυλάξεις και χωρίς υπολογισμούς,

Αυτό είναι διαφορετικό από εκείνο που χρησιμοποιείται για την απάντηση του Πέτρου, το οποίο  περιγράφει την αγάπη της φιλίας, την οποία εμείς ανταλλάσσουμε μεταξύ μας.

Όταν ο Ιησούς ρωτά τον Πέτρο: “Σίμωνα, γιε του Ιωάννη, με αγαπάς;” (Ιωάν. 21:16), αναφέρεται επομένως στην αγάπη του Πατέρα. Είναι σαν να του λέει ο Ιησούς: μόνο αν έχεις γνωρίσει και βιώσει αυτή την  αγάπη του Θεού, που δεν αποτυγχάνει ποτέ, θα μπορέσεις να φροντίσεις  τα πρόβατα  μου. Μόνο με την αγάπη του Θεού Πατέρα θα μπορέσεις να αγαπήσεις τους αδελφούς σου με ένα “περισσότερο”, δηλαδή προσφέροντας τη ζωή σου για τους αδελφούς σου.

Στον Πέτρο, λοιπόν, ανατίθεται το καθήκον να αγαπήσει “περισσότερο” και να δώσει τη ζωή του για το ποίμνιο. Η διακονία του Πέτρου χαρακτηρίζεται ακριβώς από αυτή την αυτοπροσφερόμενη αγάπη, διότι η Εκκλησία της Ρώμης προΐσταται της φιλανθρωπίας και η πραγματική της εξουσία είναι η φιλανθρωπία του Χριστού. Ποτέ δεν πρόκειται να αιχμαλωτίσει τους άλλους με την καταπίεση, με τη θρησκευτική προπαγάνδα ή με τα μέσα της εξουσίας, αλλά πρόκειται πάντα και μόνο για να αγαπά όπως ο Ιησούς.

Αυτός -λέει ο ίδιος ο Απόστολος Πέτρος- “είναι η πέτρα, η οποία απορρίφθηκε από εσάς, τους οικοδόμους, και έγινε ο ακρογωνιαίος λίθος” (Πράξεις 4:11). Και αν ο λίθος είναι ο Χριστός, ο Πέτρος πρέπει να ποιμαίνει το ποίμνιο χωρίς ποτέ να υποκύψει στον πειρασμό να είναι ένας μοναχικός ηγέτης ή ένας ηγέτης που τίθεται πάνω από τους άλλους, κάνοντας τον εαυτό του κύριο του λαού, άλλους, καθιστώντας τον εαυτό του κύριο του λαού που του έχει εμπιστευθεί (πρβλ. Α΄ Πέτρου 5:3). Αντίθετα, καλείται να υπηρετήσει την πίστη των αδελφών, πορευόμενος μαζί τους- διότι όλοι γινόμαστε “λίθοι ζωντανοί” (Α΄ Πέτρ. 2, 5), που καλούμαστε από το βάπτισμά μας να οικοδομήσουμε το κτίριο του Θεού με αδελφική κοινωνία, με αρμονία με το Άγιο Πνεύμα και   συνύπαρξη με την  διαφορετικότητα. Όπως αναφέρει ο Άγιος Αυγουστίνος: “Η Εκκλησία αποτελείται από όλους εκείνους που βρίσκονται σε αρμονία με τους αδελφούς τους και που αγαπούν τον πλησίον τους” (Κήρυγμα 359, 9).

Αυτό, αδελφοί και αδελφές, θα ήθελα να είναι η πρώτη μεγάλη μας επιθυμία: μια ενωμένη Εκκλησία, ένα σημάδι ενότητας και κοινωνίας, που θα γίνει προζύμι για έναν συμφιλιωμένο κόσμο.Στην εποχή μας, βλέπουμε ακόμα πάρα πολλές διχόνοιες, πάρα πολλές πληγές που προκαλούνται από το μίσος, από την βία, την προκατάληψη, τον φόβο της διαφορετικότητας, ένα οικονομικό μοντέλο  που εκμεταλλεύεται τους πόρουςτης Γης και περιθωριοποιεί τους φτωχότερους. Και θέλουμε να είμαστε, μέσα σε αυτή τη ζύμη, ένα μικρό προζύμι της ενότητας, της κοινωνίας, της αδελφοσύνης. Θέλουμε να πούμε στον κόσμο, με ταπεινότητα και χαρά: Κοιτάξτε προς Χριστό! Πλησιάστε Τον! Λάβετε το Λόγο Του, που φωτίζει και παρηγορεί! Ακούστε την πρότασή Του της αγάπης να γίνουμε η μία οικογένειά του: στον ένα Χριστό είμαστε ένα. Και αυτός είναι ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουμε μαζί, μεταξύ μας, αλλά και με τις αδελφές μας χριστιανικές Εκκλησίες, με όσους βαδίζουν σε άλλα θρησκευτικά μονοπάτια , με εκείνους που καλλιεργούν την ανησυχία της αναζήτησης του Θεού, με όλες τις γυναίκες και τους άνδρες του καλού για να οικοδομήσουμε έναν νέο κόσμο, στον οποίο θα βασιλεύει η ειρήνη.

Αυτό είναι το ιεραποστολικό πνεύμα που πρέπει να μας εμψυχώνει, χωρίς να κλεινόμαστε στη δική μας μικρή ομάδα, ούτε να αισθανόμαστε ανώτεροι από τον κόσμο. Καλούμαστε να προσφέρουμε την αγάπη του Θεού σε όλους, ώστε να πραγματοποιηθεί αυτή η ενότητα που δεν ακυρώνει τις διαφορές, αλλά εκτιμά την προσωπική ιστορία του καθενός και τον κοινωνικό και θρησκευτικό πολιτισμό κάθε λαού.

Αδελφοί, αδελφές, αυτή είναι η ώρα της αγάπης! Η φιλανθρωπία του Θεού, που μας κάνει αδελφούς και αδελφές μεταξύ μας, είναι η καρδιά του Ευαγγελίου και, μαζί με τον προκάτοχό μου Λέοντα ΙΓ’, μπορούμε να αναρωτηθούμε σήμερα: αν αυτό το κριτήριο “θα επικρατούσε στον κόσμο, δεν θα έπαυε αμέσως κάθε διχόνοια και δεν θα επέστρεφε η ειρήνη;” (Lett.encyclical. Rerum novarum, 21).

Με το φως και τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος, ας οικοδομήσουμε μια Εκκλησία θεμελιωμένη στην αγάπη του Θεού και στην  ενότητα, μια ιεραποστολική Εκκλησία, που ανοίγει την αγκαλιά της στον κόσμο, που διακηρύσσει τον Λόγο, που επιτρέπει στον εαυτό της να προβληματιστεί από την ιστορία, και η οποία γίνεται προζύμι ομόνοιας για την ανθρωπότητα.

Μαζί, ως ένας λαός, ως αδελφοί όλοι, ας βαδίσουμε προς τον Θεό και ας αγαπήσουμε ο ένας τον άλλον”.