Κομισιόν: Χάρτης πορείας της για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των γυναικών

Σήμερα, ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) παρουσιάζει τον χάρτη πορείας της για τα δικαιώματα των γυναικών και την έκθεση του 2025 για την ισότητα των φύλων. Ο χάρτης πορείας προωθεί το θεματολόγιο για την ισότητα των φύλων και παρουσιάζει ένα μακρόπνοο πολιτικό όραμα για την προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκονται ορισμένες από τις κοινωνίες με τη μεγαλύτερη ισότητα μεταξύ των φύλων στον κόσμο, θέτοντας το παγκόσμιο σημείο αναφοράς. Ο χάρτης πορείας βασίζεται στη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί στο πλαίσιο της στρατηγικής για την ισότητα των φύλων 2020-2025. Την τελευταία πενταετία η ΕΕ έχει σημειώσει ιστορική πρόοδο όσον αφορά τους κανόνες για τη μισθολογική διαφάνεια, την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για ίσες ευθύνες φροντίδας, την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.

Με τον χάρτη πορείας, η Επιτροπή επαναλαμβάνει και ενισχύει τη δέσμευσή της για τη χειραφέτηση των γυναικών και των κοριτσιών και την πλήρη υλοποίηση μιας κοινωνίας με ισότητα των φύλων σε όλη την Ευρώπη και τον κόσμο. Ο χάρτης πορείας παρέχει καθοδήγηση για τα μελλοντικά μέτρα της επόμενης στρατηγικής για την ισότητα των φύλων.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε: «Δεν υπάρχει κανένας λόγος να αμείβεται μια γυναίκα λιγότερο από έναν άνδρα. Ή γιατί θα πρέπει να έχει χαμηλότερα πρότυπα υγείας ή να αντιμετωπίζει βία, λόγω του φύλου της. Γνωρίζουμε ότι οι κοινωνίες στις οποίες οι γυναίκες και οι άνδρες τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης είναι καλύτερες, δικαιότερες και πιο επιτυχημένες. Ας αντλήσουμε λοιπόν από το τεράστιο απόθεμα ταλέντων και δεξιοτήτων όλων, ανδρών και γυναικών. Ο σημερινός χάρτης πορείας δείχνει την ισχυρή μας δέσμευση να συνεχίσουμε να οικοδομούμε μια Ευρωπαϊκή Ένωση ισότητας των φύλων και δικαιωμάτων των γυναικών.»

Πυξίδα καθοδήγησης για τα δικαιώματα των γυναικών

Ενώ η ΕΕ έχει εγκρίνει ορισμένες αποφασιστικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της στρατηγικής για την ισότητα των φύλων 2020-2025, η πρόοδος προς την ισότητα των φύλων παραμένει αργή και άνιση μεταξύ των τομέων και των κρατών μελών, όπως επισημαίνεται στην έκθεση του 2025 για την ισότητα των φύλων. Μία στις τρεις γυναίκες στην ΕΕ έχει υποστεί σωματική και/ή σεξουαλική βία. Οι διαφορές στην απασχόληση και τις αμοιβές στην ΕΕ μειώνονται μεν, αλλά με αργούς ρυθμούς, ενώ η βία κατά των γυναικών, τα πρότυπα και τα στερεότυπα που εισάγουν διακρίσεις εξακολουθούν να υφίστανται. Οι γυναίκες υπερεκπροσωπούνται σε χαμηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας και υποεκπροσωπούνται σε θέσεις λήψης αποφάσεων.

Ο χάρτης πορείας αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των διαρθρωτικών κανόνων που εισάγουν διακρίσεις στις κοινωνίες μας, με στόχο να επιτύχει:

• Απαλλαγή από την έμφυλη βία, μεταξύ άλλων μέσω της πρόληψης και της καταπολέμησης όλων των μορφών βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών, όπως η εξ οικείων βία, η έμφυλη βία που διευκολύνεται από την τεχνολογία, και η σεξουαλική βία λόγω έλλειψης συναίνεσης, καθώς και διασφάλιση της στήριξης και της προστασίας των θυμάτων βίας.
• Τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα υγείας, μέσω της στήριξης και της ενίσχυσης δράσεων υγείας από τα κράτη μέλη για την πρόσβαση των γυναικών στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα, με πλήρη σεβασμό των Συνθηκών, και της προώθησης της ιατρικής έρευνας, των κλινικών δοκιμών, των διαγνωστικών μέσων και των θεραπειών που λαμβάνουν υπόψη τη διάσταση του φύλου.
• Ισότητα αμοιβών και οικονομική χειραφέτηση, όπως με τη γεφύρωση του μισθολογικού και συνταξιοδοτικού χάσματος μεταξύ των φύλων, την προώθηση των χρηματοοικονομικών γνώσεων μεταξύ των γυναικών και των κοριτσιών και την αντιμετώπιση της υποτίμησης των θέσεων εργασίας που εκτελούν οι γυναίκες.
• Ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και φροντίδα, ιδίως με την προώθηση της ίσης κατανομής των ευθυνών φροντίδας μεταξύ γυναικών και ανδρών, και την προώθηση επενδύσεων στον τομέα της μακροπρόθεσμης φροντίδας για τη διασφάλιση ποιοτικών θέσεων εργασίας στον τομέα της φροντίδας.
• Ίσες ευκαιρίες απασχόλησης και κατάλληλες συνθήκες εργασίας, όπως με την εξάλειψη του χάσματος μεταξύ των φύλων στην απασχόληση, την εξάλειψη της σεξουαλικής παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας και τη διασφάλιση ποιοτικών θέσεων εργασίας και ίσων προοπτικών σταδιοδρομίας.
• Ποιοτική και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση, για παράδειγμα μέσω της προώθησης μιας ισορροπημένης ως προς το φύλο προοπτικής σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης, της ενθάρρυνσης των κοριτσιών και των γυναικών να συμμετέχουν στους τομείς των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών (STEM), και της ενθάρρυνσης αγοριών και ανδρών να συμμετέχουν στους τομείς της εκπαίδευσης, της υγείας και της πρόνοιας.
• Πολιτική συμμετοχή και ίση εκπροσώπηση, μεταξύ άλλων με την προώθηση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε όλους τους τομείς και σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας και πολιτικής ζωής, τη διασφάλιση της ασφάλειας των γυναικών στη δημόσια ζωή και την καταπολέμηση του σεξισμού.
• Θεσμικούς μηχανισμούς που υλοποιούν τα δικαιώματα των γυναικών, ιδίως με τη διασφάλιση εξειδικευμένων θεσμικών υποδομών για την ισότητα των φύλων και την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου, και βιώσιμη χρηματοδότηση για πολιτικές ισότητας των φύλων και οργανώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών.

Η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, τα κράτη μέλη και άλλα θεσμικά όργανα και ενδιαφερόμενα μέρη να στηρίξουν ομαδικά τον χάρτη πορείας και να προτείνουν δράσεις στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους για την υλοποίηση αυτής της δέσμευσης σε επίπεδο ΕΕ για τα δικαιώματα των γυναικών.

Ιστορικό

Η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα και θεμελιώδη αξία που κατοχυρώνεται στο ενωσιακό δίκαιο από τη Συνθήκη της Ρώμης του 1957. Η σημερινή έγκριση του χάρτη πορείας σηματοδοτεί την 30ή επέτειο της διακήρυξης του Πεκίνου και της ομώνυμης πλατφόρμας δράσης όπου 189 χώρες, συμπεριλαμβανομένων όλων των κρατών μελών της ΕΕ, δεσμεύτηκαν να προωθήσουν τη χειραφέτηση των γυναικών και να επιτύχουν την ισότητα των φύλων σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η αξία αυτή κατοχυρώνεται στις πολιτικές κατευθύνσεις της προέδρου κ. φον ντερ Λάιεν, όπου εμπεριέχεται η δέσμευση για μια νέα στρατηγική για την ισότητα των φύλων με στόχο «την ενίσχυση των δικαιωμάτων των γυναικών σε όλους τους τομείς, από την καταπολέμηση της έμφυλης βίας έως την ενδυνάμωση των γυναικών στην πολιτική και την αγορά εργασίας, σε ολόκληρη την ΕΕ, καθώς και σε όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ».

Σήμερα η Επιτροπή δημοσίευσε επίσης την έκθεσή της του 2025 για την ισότητα των φύλων στην ΕΕ, η οποία παρέχει επισκόπηση της προόδου που έχει σημειωθεί όσον αφορά την εφαρμογή της στρατηγικής για την ισότητα των φύλων 2020-2025. Ενώ οι εκθέσεις επισημαίνουν τη σημαντική πρόοδο που σημειώθηκε στη νομοθεσία το 2024 με την έκδοση της πρώτης οδηγίας για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, οι δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο της δήλωσης του Πεκίνου δεν έχουν ακόμη επιτευχθεί πλήρως. Σύμφωνα με τον δείκτη ισότητας των φύλων του 2024 του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), ο οποίος αποκαλύπτει την κατάσταση όσον αφορά την ισότητα των φύλων στην ΕΕ, το 2024 η ΕΕ συγκέντρωσε βαθμολογία 71 στα 100. Επιπλέον, τον Νοέμβριο του 2024 η Eurostat, ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (FRA) και το EIGE δημοσίευσαν έρευνα της ΕΕ για την έμφυλη βία, η οποία αποκάλυψε εκτεταμένη βία κατά των γυναικών.

Η Επιτροπή χρηματοδοτεί έργα και οργανισμούς που προωθούν την ισότητα των φύλων και δρουν κατά της έμφυλης βίας μέσω του προγράμματος Πολίτες, ισότητα, δικαιώματα και αξίες. Από τις 20 Φεβρουαρίου 2025 η Επιτροπή δημοσίευσε νέα πρόσκληση υποβολής προτάσεων για τη χρηματοδότηση έργων που θα αποτρέψουν την έμφυλη βία, θα προστατεύσουν και θα βοηθήσουν τα θύματα και τους επιζώντες και θα στηρίξουν οργανώσεις βάσης που δραστηριοποιούνται στον τομέα. Η προθεσμία υποβολής των προτάσεων λήγει στις 7 Μαΐου 2025.

Για περισσότερες πληροφορίες

Χάρτης πορείας για τα δικαιώματα των γυναικών

Χάρτης πορείας για τα δικαιώματα των γυναικών — Αρχές για μια κοινωνία με ισότητα των φύλων

Ετήσια Έκθεση για την Ισότητα των Φύλων

Στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025

Πύλη παρακολούθησης της στρατηγικής για την ισότητα των φύλων

Δηλώσεις

«Τα δικαιώματα των γυναικών αποτελούν θεμελιώδη δικαιώματα και διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στις ευρωπαϊκές μας αξίες. Η πορεία προς την ισότητα των φύλων δεν υπήρξε ποτέ εύκολη, αλλά πρέπει να συνεχίσουμε προς τα μπροστά. Αυτός δεν είναι μόνο αγώνας των γυναικών — είναι ευθύνη όλων. Η προώθηση της ισότητας των φύλων καθιστά ισχυρότερες τις κοινωνίες, τις οικονομίες και τις δημοκρατίες μας. Δεν είναι μόνο η σωστή κίνηση· είναι και η πιο έξυπνη.» 

Ροξάνα Μινζάτου, εκτελεστική αντιπρόεδρος αρμόδια για τα κοινωνικά δικαιώματα και τις δεξιότητες, τις ποιοτικές θέσεις εργασίας και την ετοιμότητα 

«Η αμφισβήτηση της ισότητας των φύλων θέτει υπό αμφισβήτηση την πρόοδο. Η ισότητα των φύλων δεν αποτελεί αντικείμενο συζήτησης — θα πρέπει να είναι κάτι τόσο φυσικό όσο ο αέρας που αναπνέουμε. Συνιστά την πεμπτουσία του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής μας. Αυτός ο χάρτης πορείας για τα δικαιώματα των γυναικών αποτελεί το φως που μας καθοδηγεί, το όραμά μας για έναν κόσμο όπου οι γυναίκες και τα κορίτσια θα μπορούν να ηγούνται, να ευδοκιμούν και να αξιοποιούν πλήρως τις δυνατότητές τους, απαλλαγμένες από τη βία και τις διακρίσεις.» 

Ατζά Λαμπίμπ, επίτροπος Ισότητας, Ετοιμότητας και Διαχείρισης Κρίσεων

Πηγή: European Commission Representation in Cyprus