Το «Καλό Κόμμα» θα «γκρεμίσει» το ΑΚΡ;
Της Κωνσταντίνας Σωτηρίου*
Με το όνομα, «Καλό Κόμμα» (“İyi Parti”) και με σλόγκαν «Η Τουρκία θα γίνει καλή», ιδρύθηκε στις 25 Οκτωβρίου στην Τουρκία το νέο κόμμα της δεξιάς με επικεφαλής την Μεράλ Άκσενερ, η οποία προέρχεται από τις τάξεις του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP) του Ντεβλέτ Μπαχτσελί και θεωρείται πολιτικός με ισχυρή προσωπικότητα και επιρροή.
Η 61χρονη δεν είναι πρωτοεμφανιζόμενη στην τουρκική πολιτική σκηνή. Με σπουδές στην ιστορία και μεταπτυχιακό στις πολιτικές επιστήμες, εγκατέλειψε το 1994 την ακαδημαϊκή της καριέρα για να αφοσιωθεί στην πολιτική με το Κόμμα του Ορθού Δρόμου της Τανσού Τσιλέρ και έγινε η πρώτη γυναίκα Υπουργός Εσωτερικών μετά την αναγκαστική παραίτηση του τότε Υπουργού Μεχμέτ Αγάρ, λόγω του σκανδάλου Σουσουρλούκ, που είχε καταδείξει την διαφθορά και τη σχέση διάφορων Τούρκων πολιτικών με τον υπόκοσμο. Παρέμεινε στη θέση της μέχρι το 1997 όπου απομακρύνθηκε μετά το βελούδινο πραξικόπημα των στρατιωτικών ενάντια στην κυβέρνηση συνασπισμού του Κόμματος Ευημερίας του Ισλαμιστή Νετζμεντίν Ερμπακάν και του Κόμματος του Ορθού Δρόμου. Το 2001 είχε λάβει μέρος στις πολιτικές διεργασίες που οδήγησαν στην ίδρυση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης αλλά τελικά εντάχθηκε την ίδια χρονιά στο Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης.
Θεωρείται μετριοπαθής πολιτικός και ικανή να αντλήσει ψήφους από διάφορα ιδεολογικά και πολιτικά στρώματα. Έχει κερδίσει το προσωνύμιο «Ασένα», από το όνομα της μυθικής λύκαινας που γέννησε τα τουρκικά φύλα σύμφωνα με την τουρκική μυθολογία, αλλά φρόντισε, ειδικότερα τον τελευταίο χρόνο, να κρατήσει αποστάσεις από τους «Γκρίζους Λύκους», που αποτελούν την βάση του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης. Χαίρει εκτίμησης και από την παραδοσιακή κεμαλική πτέρυγα, αφού σε πολλές περιπτώσεις δήλωσε την πίστη της στις κοσμικές αρχές του Κεμάλ Ατατούρκ, ενώ το έμβλημα του κόμματός της είναι ο ήλιος/ροζέτα που υπήρξε χαρακτηριστικό σύμβολο των κεμαλιστών. Την ίδια στιγμή χαίρει εκτίμησης και από τις τάξεις του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης αφού δηλώνει πως είναι πιστή μουσουλμάνα που προσεύχεται πέντε φορές την ημέρα. Στις πολιτικές τις ομιλίες δείχνει να τονίζει θέματα όπως η κεντρώα θέση του κόμματός της και ο πατριωτισμός και αφήνει κατά μέρος ιδεολογικές θέσεις που υιοθετούν άλλα κόμματα. Πολιτικοί αναλυτές στην Τουρκία αναφέρουν πως είναι ικανή να αντλήσει ψήφους από τους δυσαρεστημένους όλων των κομμάτων και ειδικότερα από το διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό του 10% του ΑΚΡ που για πρώτη φορά αψήφησε τον Ερντογάν και ψήφισε «όχι» στο δημοψήφισμα του περασμένου Απριλίου.
Το πολιτικό άστρο της Άκσενερ άρχισε να λάμπει έντονα για πρώτη φορά κατά την μετωπική της σύγκρουση με τον ηγέτη του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης Ντεβλέτ Μπαχτσελί, όταν ο τελευταίος συμμάχησε με τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) στο Συνταγματικό Δημοψήφισμα τον περασμένο Απρίλιο. Η Άκσενερ που τέθηκε ενάντια στο «ναι» στο δημοψήφισμα, είχε καθοριστικό ρόλο στον διχασμό των ψήφων των υποστηρικτών του Κόμματος, (μόνο το 35% ψήφισε υπέρ του «ναι») γεγονός που σύμφωνα με δημοσιεύματα στον τουρκικό Τύπο, έπληξε σοβαρά την συμμαχία του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης και του (ΑΚΡ). Η δημοτικότητά της κατά την περίοδο του δημοψηφίσματος και η ανάδειξη της εγγύτητάς της απέναντι στους πολίτες, επίσπευσε τις διαδικασίες ίδρυσης κόμματος και έκανε την ίδια να δηλώνει ευθαρσώς πως θα είναι υποψήφια στις Προεδρικές εκλογές το 2019 απέναντι στον Ταγίπ Ερντογάν. Είναι η πρώτη φορά από το 2002 που το ΑΚΡ ανήλθε στην εξουσία που εμφανίζεται πολιτικός ικανός να σταθεί με αξιώσεις απέναντι από τον Ερντογάν, ο οποίος σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές στην Τουρκία θεωρεί την Άκσενερ υπολογίσιμη δύναμη.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση που διενεργήθηκε από την Objective Research Centre (ORC) μεταξύ 6-8 Οκτωβρίου, πριν ακόμα γίνει η εξαγγελία του νέου Κόμματος της Άκσενερ το «Καλό Κόμμα», λαμβάνει ποσοστό 6,2% σε περίπτωση διεξαγωγής βουλευτικών εκλογών, γεγονός που δεν του επιτρέπει να εισέλθει στην Βουλή αφού το εκλογικό μέτρο στην Τουρκία είναι ιδιαίτερα ψηλό και ανέρχεται στο 10%.
«Είναι ώρα για νέα πράγματα να λεχθούν… Η Τουρκία έχει αρκετές δυνάμεις να λύσει τα προβλήματα της… Καλό σημαίνει πολιτισμός, καλό σημαίνει ελπίδα και κουράγιο», ανάφερε στην πρώτη της ομιλία μετά την ανακήρυξη του Κόμματος της, δίνοντας παράλληλα το στίγμα του: Πίστη στις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ενταξιακής πορείας της χώρας, ελευθερία στα μέσα ενημέρωσης, ίσες ευκαιρίες σε νέους και γυναίκες. Την ίδια στιγμή διατηρεί την εθνικιστική γραμμή του πρώην κόμματός της απέναντι στο θέμα των Κούρδων και στο Κυπριακό, όπου τονίζει ότι υποστηρίζει την συνέχιση της παρουσίας του τουρκικού στρατού στην Κύπρο και καταδικάζει την ισλαμική οργάνωση FETO που θεωρείται ότι ενορχήστρωσε το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου στην Τουρκία.
Όσο πρέπει δυτικότροπη και όσο πρέπει μουσουλμάνα, πολιτικός με σύγχρονο προφίλ που κτίζει τη δημόσια εικόνα της μέσω των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, συμπαθής και με ερείσματα σε πολλούς πολιτικούς χώρους, η Μεράλ Άκσενερ δείχνει για την ώρα να είναι η μόνη πολιτικός που είναι σε θέση να κλονίσει από τον θρόνο του τον Ταγίπ Ερντογάν. Μόνο ο χρόνος θα δείξει αν είναι σε θέση και να τον “γκρεμίσει”.
- Η Κωνσταντίνα Σωτηρίου , τουρκολόγος, εργάζεται στο Τμήμα Τουρκικών Θεμάτων του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών