Ο Ι. Μαξίμοβιτςκαι ο παραλογισμός της Μόσχας

Του Αρχ. Ρωμανού Αναστασιάδη

Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία νομίζει ότι όλος ο κόσμος είναι υποχρεωμένος να βαδίζει σύμφωνα με τις πολιτικές της σκοπιμότητες, με τις ανορθόδοξες και ακατάστατες μεταλλάξεις της μέσα στην Ιστορία, με την εκκλησιολογική και θεολογική αυθαιρεσία που διέπει την πορεία της μέσα στο χρόνο, ανάλογα με τις γεωπολιτικές επιδιώξεις της ρωσικής πολιτικής ηγεσίας, την οποία πάντοτε πειθήνια υπηρετεί υπό όλες τις μορφές και εναλλαγές της: τσάρους, μπολσεβίκους, Πούτιν…

Όμως, μια που το Ουκρανικό άνοιξε τη συζήτηση, δεν μπορώ να μην εκφράσω ένα ερώτημα που εδώ και πολύ καιρό με βασανίζει. Ένα ερώτημα, στο οποίο αμφιβάλλω εάν η σημερινή ρωσική εκκλησιαστική ηγεσία έχει το θάρρος να δώσει μια καθαρή και επαρκώς αιτιολογημένη σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες και την Παράδοση της Εκκλησίας απάντηση: Είναι ο Ιωάννης (Μαξίμοβιτς) της Σαγκάης Άγιος;…

Πρόκειται για ένα ζήτημα που κρύφτηκε κάτω από το χαλί της πολιτικής επανένωσης του Πατριαρχείου Μόσχας με τη ROCOR εν έτει 2007. Τεχνηέντως και μέσω της ύπουλης ρωσικής διείσδυσης σε παγκόσμιο επίπεδο, και στην Ελλάδα δυστυχώς, έχει ευρέως διαδοθεί η τιμή προς τον «Άγιο Ιωάννη Μαξίμοβιτς».

Να εξηγηθώ για να μην παρεξηγηθώ. Ο Θεός είναι ο Κριτής. Εκείνος γνωρίζει και Εκείνος αναδεικνύει τους Αγίους Του. Η Εκκλησία κατατάσσει επίσημα στο Αγιολόγιό Της, για να γνωρίζει με ασφάλεια ο πιστός λαός ποιους πρέπει να τιμά ως Αγίους. Εν προκειμένω, και για 13 τουλάχιστον έτη, από το 1994 (που «αγιοποιήθηκε» από τη σχισματική ROCOR) έως το 2007 (που το Πατριαρχείο Μόσχας «ενώθηκε» με την έως τότε σχισματική ROCOR), ο Ιωάννης Μαξίμοβιτς είχε ανακηρυχθεί Άγιος και ετιμάτο από τη σχισματική «Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία εκτός Ρωσίας», τη γνωστή ROCOR. Άλλωστε ήταν ένας Ιεράρχης που έλαβε τη χειροτονία του μέσα σε αυτήν τη σχισματική δομή, η οποία είχε αντικανονικώς αποκοπεί από την κανονική Ρωσική Εκκλησία μετά την επικράτηση των Μπολσεβίκων στη Ρωσία. Μια δομή την οποία είχε αποκηρύξει συνοδικώς η Ρωσική Εκκλησία επί του τοποτηρητού του Θρόνου της Μόσχας Σεργίου και η οποία μόλις το 2007, μετά από 80 και πλέον έτη, «επανενώθηκε» με το Πατριαρχείο Μόσχας με μόνη την υπογραφή ενός συμφώνου… Δηλαδή, χωρίς να μας εξηγήσουν το πώς και το γιατί, αποδέχθηκαν όλα όσα είχαν γίνει επί ένα περίπου αιώνα μέσα στο σχίσμα: μυστήρια, χειροτονίες, «αγίους», τα πάντα. Οι ίδιοι που σήμερα έχουν το θράσος να αρνούνται το ίδιο δικαίωμα στους πρώην σχισματικούς της Ουκρανίας, που αποκαταστάθηκαν με το Έκκλητον προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη, σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες και την Καθηγιασμένη Πράξη της Εκκλησίας μας.

Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι τόσο εάν ο Ιωάννης Μαξίμοβιτς είναι ή όχι Άγιος, άλλωστε αυτό είναι ζήτημα του Θεού και όχι των ανθρώπων… Το πρόβλημα είναι ότι η Ρωσική Εκκλησία δεν έχει μπούσουλα, δεν έχει αρχές, δεν έχει εκκλησιολογία και θεολογία. Γι’ αυτό και κρίνει και αντιμετωπίζει τα πάντα με κριτήρια αμιγώς κοσμικά, πολιτικά, με σκοπιμότητες και επιδιώξεις αλλότριες προς το σκοπό και την αποστολή της Εκκλησίας του Χριστού.

Το κρίσιμο οντολογικό ζήτημα που θέτει για τη Ρωσική Εκκλησία ο Ιωάννης Μαξίμοβιτς είναι προφανές: Εάν ένας Ιεράρχης μιας σχισματικής και αποκηρυγμένης από την επίσημη Ρωσική Εκκλησία δομής, της ROCOR, αναδείχθηκε Άγιος, τότε πού ήταν η κανονική Εκκλησία; Στο Πατριαρχείο Μόσχας ή στη σχισματική «Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία εκτός Ρωσίας»; Το Πατριαρχείο Μόσχας ωρύεται σήμερα με αφορμή το Ουκρανικό περί «αχειροτόνητων», «ακοινώνητων», «σχισματικών»… Και την ίδια ώρα αποδέχθηκε, μετά το 2007, ως Άγιο έναν Ιεράρχη που πέθανε «ακοινώνητος» και «σχισματικός», το 1966…

Αν λοιπόν για τους Μοσχοβίτες ένας που έζησε και πέθανε μέσα στο σχίσμα μπορεί να τιμάται ως Άγιος, τότε με ποιο ηθικό ανάστημα σήμερα αρνούνται την αποκατάσταση των πρώην σχισματικών της Ουκρανίας από τη στοργική Μητέρα τους Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία;