Απεβίωσε ο ο Γκουστάβο Γκουτιέρες, ο «πατέρας» της Θεολογίας της Απελευθέρωσης

«Η δουλειά του υπέρ των φτωχών και των απόκληρων της κοινωνίας θα συνεχίσει να φωτίζει το δρόμο της Εκκλησίας για έναν πιο δίκαιο και πιο αδελφικό κόσμο».

Ο έγκριτος θεολόγος, διευθυντής του περιοδικού “Σύναξη” και καλός  φίλος Θανάσης Ν. Παπαθανασίου έγραψε στην σελίδα του στο fb ένα σημείωμα για την αναχώρηση από τα εγκόσμια του Περουβιανού καθολικού θεολόγου  και ιερέα Γκουστάβο Γκουτιέρεζ, το οποίο αναδημοσιεύουμε πιο κάτω:

“Έφυγε από ετούτη τη ζωή…

… εχθές, 22 Οκτωβρίου, ο Γκουστάβο Γκουτιέρεζ,

ο Περουβιανός καθολικός θεολόγος και παπάς, ένας από τους θεμελιωτές της Θεολογίας της Απελευθέρωσης.

Γεννημένος στις 8 Ιουνίου 1928 ο Γκουτiέρες συνέβαλε εξαιρετικά στην ανάδειξη του απελευθερωτικού νεύρου της πίστης. Μια επισήμανσή του  την οποία συχνά επαναλαμβάνω ευγνωμόνως, είναι ότι η αποστολή της Εκκλησίας περιλαμβάνει κήρυξη και αποκήρυξη. Από το κείμενό μου με τίτλο “Ιεραποστολή, ιεραποστολές και πολιτική” (το οποίο πρόσφατα δημοσιεύτηκε) παραθέτω:

«Πολύ εύστοχα ο παππούς της “Θεολογίας της Απελευθέρωσης” Gustavo Gutierrez έχει επισημάνει ότι η αποστολή της Εκκλησίας περιλαμβάνει και κήρυξη και αποκήρυξη: “Η συνειδητοποίηση ότι ο Κύριος μας αγαπά, και η αποδοχή του απροϋπόθετου δώρου της αγάπης του Κυρίου είναι η βαθύτερη πηγή χαράς για κείνους που ζουν σύμφωνα με τον λόγο του Θεού. Ευαγγελισμός είναι η κοινωνία ή μοιρασιά αυτής της χαράς. Η κήρυξη είναι κατά κάποιον τρόπο ελεύθερη και απροϋπόθετη, όπως είναι και η χαρά που αποτελεί την πηγή του κηρύγματός μας […]. Η γλώσσα της προφητείας αποκηρύσσει τη συνθήκη της αδικίας και της εκμετάλλευσης […], καθώς και τις δομικές αιτίες αυτής της συνθήκης”».

Η εκκλησία του ανακοίνωσε τον θάνατό του με την υπέροχη φράση ότι ο π. Γκουστάβο “έφυγε για το σπίτι του Πατέρα”. Εκεί όπου οι δίκαιοι λαχταρούν την τελική Ανάσταση του κόσμου σύμπαντος και την εξάλειψη του πόνου, του πένθους και των δακρύων (Αποκ. 21:4).”

Θ.Ν.Π. / 23-10-2024

************************************************************************

Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕΟ περουβιανός διανοούμενος και ιερέας Γκουστάβο Γκουτιέρες, ο οποίος θεωρείται «πατέρας» της Θεολογίας της Απελευθέρωσης, ενός ρεύματος της χριστιανικής σκέψης που επικεντρώνει στην αξιοπρέπεια των φτωχών, πέθανε, χθες, Τρίτη, στη Λίμα σε ηλικία 96 ετών.

«Η δομινικανή μονή του Σαν Χουάν Μπαουτίστα ντελ Περού με λύπη της γνωστοποιεί ότι σήμερα, 22 Οκτωβρίου 2024, ο αγαπητός αδελφός μας Γκουστάβο Γκουτιέρες Μερίνο μετέβη στον Οίκο του Πατρός», ανακοίνωσε το μοναστικό τάγμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μια διατύπωση που σημαίνει πως ο Γκουστάβο Γκλουτιέρες απεβίωσε.

«Η δουλειά του υπέρ των φτωχών και των απόκληρων της κοινωνίας θα συνεχίσει να φωτίζει το δρόμο της Εκκλησίας για έναν πιο δίκαιο και πιο αδελφικό κόσμο», αντέδρασε το Ινστιτούτο Βαρθολομαίος ντε λας Κάζας, ένα κέντρο φροντίδας για τους απόκληρους που ο ιερέας ίδρυσε το 1974.

Το τάγμα των δομινικανών μοναχών του Περού ανακοίνωσε ότι μέσα στις επόμενες ημέρες θα τελεσθούν λειτουργίες υπέρ του Γκουστάβο Γκουτιέρες, ενώ θα του αποδοθεί φόρος τιμής στη βασιλική Σάντο Ντομίνγκο της Λίμα.

Ο Γκουστάβο Γκουτιέρες, ο οποίος εντάχθηκε στους δομινικανούς σε ηλικία 76 ετών, ήταν μεταξύ των ιερέων που κατήγγελλαν τις αδικίες και τις ανισότητες της αμερικανικής υποηπείρου.

Έγραψε την πρώτη μεγάλη πραγματεία για το θέμα στο βιβλίο «Θεολογία της Απελευθέρωσης: προοπτικές», το οποίο εκδόθηκε το 1971 και μεταφράσθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο.

Το βιβλίο του προβάλλει μια νέα πνευματικότητα βασισμένη στην αλληλεγγύη με τους φτωχούς και καλεί την Εκκλησία να συμμετάσχει στην αλλαγή των κοινωνικών και οικονομικών θεσμών για να προωθήσει περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη.

Πολυάριθμοι λατινοαμερικανοί καθολικοί ακολούθησαν το παράδειγμά του και έγραψαν για το θέμα. Μερικοί επικρίθηκαν από το Βατικανό -και ιδιαίτερα από τον Ιωάννη-Παύλο Β’- επειδή υιοθέτησαν μια ανάγνωση του θέματος της χριστιανικής απελευθέρωσης που θεωρήθηκε μαρξιστική και επαναστατική. Ο πατήρ Γκουτιέρες, από την πλευρά του, ουδέποτε ήρθε σε ρήξη με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Ο Γκουστάβο Γκουτιέρες έχει τιμηθεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Το 1993 τιμήθηκε στη Γαλλία με το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής και το 2002 μπήκε στην Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών.

Γεννήθηκε στις 8 Ιουνίου 1928 στη Λίμα και μεγάλωσε σε μια φτωχή, αλλά μορφωμένη οικογένεια.

Το ενδιαφέρον του για την ψυχολογία και τη φιλοσοφία τον ώθησε να κάνει σπουδές ιατρικής για να γίνει ψυχίατρος. Όμως στα 24 του, η ιερατική κλίση του έγινε ισχυρότερη: πτυχιούχος ιατρικής το 1950 στη Λίμα, πήγε στο καθολικό πανεπιστήμιο της Λουβαίν, στο Βέλγιο, όπου σπούδασε ψυχολογία και φιλοσοφία, και στη συνέχεια στο καθολικό πανεπιστήμιο της Λυών, στη Γαλλία, όπου σπουδασε θεολογία.

Χρίσθηκε ιερέας το 1959 και επέστρεψε στο Περού, όπου έγινε εφημέριος του Ριμάκ, μιας φτωχής συνοικίας της Λίμα. Οικοδόμησε τη σκέψη του συγχρωτιζόμενος με τη φτώχεια: η Θεολογία της Απελευθέρωσης προτείνει να ανακουφισθούν οι φτωχοί από τις συνθήκες της ζωής τους, αλλά επίσης να γίνουν οι ίδιοι πρωταγωνιστές της απελευθέρωσής τους.

Προτείνει μια αναδιοργάνωση της κοινωνίας και καταγγέλλει τα δεινά του καπιταλισμού, ο οποίος είναι υπεύθυνος, σύμφωνα με τον ίδιο, για τα βάσανα αναρίθμητων ανθρώπων.

Ταυτόχρονα ο Γκουστάβο Γκουτιέρες διδάσκει στο ποντιφικικό πανεπιστήμιο του Περού και σε βορειοαμερικανικά και ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.

Η Θεολογία της Απελευθέρωσης εντάσσεται σε ένα ευρύτερο κοινωνικοπολιτικό κίνημα σε μια εποχή κατά την οποία η λατινική Αμερική είναι διαιρεμένη από βαθιές ανισότητες. Μετά την εγκαθίδρυση στρατιωτικών καθεστώτων στη διάρκεια των χρόνων του 1960 και του 1970 στις περισσότερες χώρες της λατινικής Αμερικής, οι υποστηρικτές της Θεολογίας της Απελευθέρωσης θα συμμετάσχουν δραστήρια στην αντίσταση εναντίον αυτών των δικτατοριών.

Για τα 90 χρόνια του, ο Πάπας Φραγκίσκος είχε χαιρετίσει τη «θεολογική υπηρεσία» του και «την αγάπη του για τους φτωχούς και τους αποκλεισμένους της κοινωνίας». Ο πάπας τον είχε ευχαριστήσει για «τον τρόπο του να κινητοποιεί τη συνείδηση όλων ώστε κανένας να μην παραμένει αδιάφορος στο δράμα της φτώχειας και του αποκλεισμού».

Το 2018, ο αργεντινός Πάπας είχε αγιοποιήσει μια άλλη μείζονα προσωπικότητα της Θεολογίας της Απελευθέρωσης, τον καρδινάλιο Ρομέρο, ο οποίος είχε δολοφονηθεί ενώ τελούσε λειτουργία το 1980 στο Σαλβαδόρ.