Ο Συντονιστής Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων του ΟΗΕ προειδοποιεί για κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή

Ο Ζαν Πιερ Λακρουά ανησυχεί ιδιαίτερα για τις επιθέσεις που δέχεται το Ισραήλ από το νότιο Λίβανο -στη λεγόμενη μπλε γραμμή, η οποία έχει οριοθετηθεί από τον ΟΗΕ- από την υποστηριζόμενη από το Ιράν πολιτοφυλακή Χεζμπολάχ, καθώς και για τις ενέργειες της κυβέρνησης του Τελ Αβίβ στο βόρειο γείτονά του, συμπεριλαμβανομένης της Βηρυτού, της πρωτεύουσας.

Ο διπλωμάτης επισκέφθηκε πρόσφατα την περιοχή και μίλησε στο Euronews για την ανάγκη πολιτικής αποκλιμάκωσης, πριν συμμετάσχει στο Συμβούλιο Υπουργών Άμυνας της ΕΕ στις Βρυξέλλες την Παρασκευή.

“Δίνω ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση που έχουμε με την αποστολή μας UNIFIL (ειρηνευτική αποστολή του ΟΗΕ στον Λίβανο) και ο κίνδυνος κλιμάκωσης παραμένει πολύ, πολύ σοβαρός. Μιλάμε για περιφερειακή κλιμάκωση, διότι αυτή η κατάσταση στη Γάζα και πολλές άλλες καταστάσεις στη Μέση Ανατολή είναι όλες πολύ αλληλένδετες”, εξήγησε ο ανώτερος Γάλλος διπλωμάτης, ο οποίος συναντάται κάθε έξι μήνες με τους υπουργούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης με αυτό το χαρτοφυλάκιο.

Από τότε που το Ισραήλ άρχισε τη στρατιωτική του επιχείρηση στη Λωρίδα της Γάζας μετά την επίθεση της παλαιστινιακής ένοπλης οργάνωσης Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, πολλά περιστατικά έδειξαν την εξάπλωση της σύγκρουσης στις γειτονικές χώρες.

Το πιο σημαντικό είναι το Ιράν, όχι μόνο λόγω της υποστήριξής του προς τις πολιτοφυλακές, όχι μόνο στο Λίβανο, αλλά και στην Υεμένη, το Ιράκ και τη Συρία. Αυτές οι πολιτοφυλακές έχουν αυξήσει τις επιθέσεις τους, τις οποίες δικαιολογούν ως αντίποινα για τις ισραηλινές επιχειρήσεις στη Λωρίδα της Γάζας και σε άλλα παλαιστινιακά εδάφη.

“Έχουμε δει επεισόδια αντιποίνων που συμβάλλουν στη διατήρηση ενός υψηλού κινδύνου περιφερειακής κλιμάκωσης πέρα από αυτό που ήδη βλέπουμε στη Γάζα. Έτσι, προφανώς, οι συνεχιζόμενες προσπάθειες για ειρηνευτικές συνομιλίες στη Γάζα είναι εξαιρετικά σημαντικές”, δήλωσε ο Ζαν Πιερ Λακρουά.

Οι κίνδυνοι αντιποίνων από το Ιράν

Στον απόηχο του τρέχοντος πολέμου στη Γάζα, μια από τις πιο τεταμένες στιγμές μεταξύ Ισραήλ και Ιράν έλαβε χώρα την άνοιξη, όταν οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές στη Δαμασκό, την πρωτεύουσα της Συρίας, την 1η Απριλίου σκότωσαν Ιρανούς αξιωματούχους που συνεδρίαζαν σε διπλωματικό κτίριο.

Δύο εβδομάδες αργότερα, το Ιράν εξαπέλυσε την πρώτη του άμεση επίθεση στο ισραηλινό έδαφος, με ένα μπαράζ 300 πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών, τα οποία σχεδόν όλα αποκρούστηκαν από τα συστήματα αεράμυνας (το Τελ Αβίβ είχε τη βοήθεια των αμερικανικών στρατιωτικών μέσων στην περιοχή).

Υπήρξαν και άλλες περιπτώσεις με θύματα αμάχους, αλλά η κατάσταση κλιμακώθηκε όταν ο Ισμαήλ Χανίγιε , υψηλόβαθμο πολιτικό στέλεχος της Χαμάς, σκοτώθηκε στην Τεχεράνη στις 31 Ιουλίου, όπου είχε μεταβεί για να παραστεί στην ορκωμοσία του νέου προέδρου του Ιράν, Μασούντ Πεζεσκιάν.

Η ισραηλινή κυβέρνηση δεν επιβεβαίωσε, αλλά ούτε και αρνήθηκε την ευθύνη για την έκρηξη που σκότωσε τον ηγέτη στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του, μια επιχείρηση που φέρεται να πραγματοποιήθηκε από τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες.

Την επόμενη ημέρα, οι ΗΠΑ ενίσχυσαν τη στρατιωτική τους ανάπτυξη στη Μέση Ανατολή, καθώς το Ιράν υποσχέθηκε αντίποινα κατά του Ισραήλ. Σχεδόν ένα μήνα αργότερα, η απειλή δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί, αλλά ο ΟΗΕ ανησυχεί.

“Το Ιράν είναι προφανώς ένας σημαντικός παράγοντας στην περιοχή, ο οποίος συμμετέχει με διάφορους τρόπους στις συζητήσεις που διεξάγονται για την προσπάθεια επίτευξης ειρήνης. Μετά τα όσα συνέβησαν στην Τεχεράνη, υπάρχουν εικασίες σχετικά με μια πιθανή αντίδραση του Ιράν, αλλά δεν πρόκειται να συμβάλω σε αυτό”, δήλωσε ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας του ΟΗΕ.

Ποιο το μέλλον της Γάζας μετά την κατάπαυση του πυρός;

Αρκετά μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ μιλούν για το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας μελλοντικής ειρηνευτικής αποστολής στη Γάζα. Όμως ο Λακρουά λέει ότι “είναι πρόωρο”, καθώς κάτι τέτοιο θα απαιτούσε τη συμφωνία των μερών που εμπλέκονται, άμεσα και έμμεσα, στη σύγκρουση και την ομόφωνη ψήφο των πέντε μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο).

Υπάρχει όμως και ένας άλλος σημαντικός όρος για τον διπλωμάτη: “Οποιαδήποτε παρουσία τρίτου μέρους -και αυτό ισχύει σίγουρα για τις ειρηνευτικές αποστολές του ΟΗΕ- πρέπει να γίνεται αποδεκτή και από τις τοπικές κοινωνίες, από τα τοπικά μέρη. Πρέπει να θεωρούν ότι η αποστολή θα επιφέρει θετική διαφορά στη ζωή τους”.

Όπως ζητήθηκε από την ΕΕ και άλλες δυνάμεις, το Ισραήλ μόλις συμφώνησε σε τρεις παύσεις των μαχών στη Γάζα, αρχής γενομένης από την επόμενη εβδομάδα, ώστε να επιτραπεί μια εκστρατεία εμβολιασμού κατά της πολιομυελίτιδας για περίπου 640.000 παιδιά.

Όμως οι διαπραγματεύσεις για μια μακροπρόθεσμη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, που προτάθηκε από τις ΗΠΑ και διαπραγματεύεται με τη βοήθεια του Κατάρ και της Αιγύπτου, παραμένουν σε αδιέξοδο.

Ο Λακρουά θεωρεί ότι οι παύσεις εμβολιασμού αντιπροσωπεύουν μια “σημαντική ανθρωπιστική προσπάθεια, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα”, αλλά επαναλαμβάνει ότι μόνο μια πλήρης παύση των εχθροπραξιών θα μειώσει τον κίνδυνο εξάπλωσης της σύγκρουσης στην περιοχή, γι’ αυτό και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να διατηρήσει τη διπλωματική πίεση.

“Η ΕΕ και αρκετά από τα κράτη μέλη της συμβάλλουν πολιτικά και με στρατεύματα στις ειρηνευτικές επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή. Θα ευχαριστήσω τους υπουργούς γι’ αυτό, αλλά θα τονίσω επίσης ότι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο όσον αφορά τη στήριξη των προσπαθειών αποκλιμάκωσης, οι οποίες είναι εξαιρετικά σημαντικές”, δήλωσε.

Ποιο είναι το μέλλον της πολυμέρειας;

Τα Ηνωμένα Έθνη θα διοργανώσουν στις 22-23 Σεπτεμβρίου στην έδρα τους στη Νέα Υόρκη (ΗΠΑ) μια Σύνοδο Κορυφής για το Μέλλον, με στόχο την οικοδόμηση συναίνεσης μεταξύ των 193 χωρών για την ενίσχυση της πολυμέρειας και των συλλογικών απαντήσεων στις προκλήσεις της ειρήνης και της ασφάλειας, του αφοπλισμού, της κλιματικής αλλαγής και της βιώσιμης ανάπτυξης.

“Όταν πρόκειται για ειρηνευτικές αποστολές, τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν μεγαλύτερη πολιτική υποστήριξη, εκτός από την αποστολή στρατιωτών. Οι ειρηνευτικές αποστολές δεν έχουν στρατιωτικούς στόχους, αλλά πολιτικούς, και πρέπει να υποστηρίζονται από άλλα εργαλεία, όπως η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, των διασυνοριακών εγκληματικών δραστηριοτήτων και της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες τροφοδοτούν όλο και περισσότερες συγκρούσεις”, εξήγησε ο Ζαν Πιερ Λακρουά.