Είναι η Τουρκία μεγαλύτερο πρόβλημα από το Ιράν;

Του ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ

Ο ένας μετά τον άλλο οι φίλοι του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, εντός και εκτός Λευκού Οίκου, τον προειδοποιούν για τον ύψιστο βαθμό επικινδυνότητας του ισλαμιστή ηγέτη της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν.

Αυτό που συμβαίνει είναι πραγματικά ασύλληπτο, με δεδομένη την κυρίαρχη θέση της Τουρκίας στην ευρύτερη γειτονιά. Πρόκειται για μία περιοχή, όπου κυριαρχεί η παντελής έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των ηγετών, και οι συμμαχίες αλλάζουν σαν τα …πουκάμισα! Κυριαρχούν και οι λυκοφιλίες. Ο Ερντογάν τα «βρίσκει» και τα «χάνει» με όλους με ταχύτητα φωτός σε σημείο που να αναρωτιέται κανείς, όχι πόσο πιστός σύμμαχος είναι για την Αμερική και το ΝΑΤΟ, αλλά αν γνωρίζει καν ποια είναι τα συμφέροντά του.

Έχουν μεγάλο ενδιαφέρον οι θέσεις του μέχρι πρότινος στρατηγικού συνεργάτη του προέδρου των ΗΠΑ, του κ. Στίβεν Μπάνον, ο οποίος αν και έφυγε από τον Λευκό Οίκο, γυρίζει ανά την Αμερική και παίζει το πολιτικό και κομματικό παιγνίδι του κ. Τραμπ. Όσα και να λέγονται περί του αντιθέτου, η αλήθεια είναι άλλη: Είναι ο άνθρωπος που ξεκίνησε από τώρα, μαζί με άλλους, τον προεκλογικό αγώνα του σημερινού ενοίκου του Λευκού Οίκου.

Ο πρώην σύμβουλος στρατηγικής του Λευκού Οίκου, όπως λέει, έχει αναλάβει τον πόλεμο εναντίον του κ. Ερντογάν. Και όταν δύο ακραίοι και φανατικοί συγκρούονται υπάρχουν πάντα «θύματα». Ο κ. Μπάνον, σε ελεύθερη μετάφραση είπε τα εξής:

Η Τουρκία είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για εμάς (ΗΠΑ). Είναι χειρότερη και από το Ιράν. Δεν καταλαβαίνουμε καλά τι συμβαίνει στην Τουρκία υπό τον Ερντογάν. Είναι ένα θέμα με το οποίο θα ασχοληθώ σοβαρά.

Σίγουρα πρόκειται για βαριές κουβέντες, αλλά και μεγάλες αλήθειες από ένα άνθρωπο, που αν και έφυγε από τον Λευκό Οίκο, παραμένει στον «στρατό» του Ντόναλντ Τραμπ.

Μιλώντας με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, ο πρόεδρος της Αμερικής δεν «έριξε» τον πρόεδρο της Τουρκίας. Τον χαρακτήρισε φίλο του. Δεν περιμέναμε κάτι διαφορετικό, όχι λόγω επιχειρηματικών συμφερόντων, όπως ισχυρίζονται μερικοί στην Ουάσιγκτον. Αλλά από τη στιγμή που εκτέθηκε δημόσια, δεν μπορούσε να πράξει διαφορετικά. Όμως, τα ανώτερα στελέχη του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Πενταγώνου, δεν κρύβουν την απογοήτευσή τους για την αντισυμμαχική συμπεριφορά του κ. Ερντογάν. Με συντηρητικές προβλέψεις οι Αμερικανοί είναι στη φάση που ξεπερνούν τα όρια που έθεσαν.

Τι ζητούν;

Να τερματιστεί κάθε συζήτηση για την αγοραπωλησία των πυραύλων S-400 από τη Ρωσία. Έχουν προειδοποιήσει σε όλα τα επίπεδα, το ζήτησε και ο ίδιος ο πρόεδρος Τραμπ από τον Ταγίπ Ερντογάν, κατά τη συνάντησή τους στο New York Palace.
Θα δεχθεί το αμερικανικό αίτημα η Τουρκία; Στην επίσημη Ουάσιγκτον ελπίζουν ότι ο Τούρκος πρόεδρος δεν θα κόψει το σχοινί. Αντίθετα οι αναλυτές που παρακολουθούν στενά τα τεκταινόμενα, αμφιβάλλουν. Πιστεύουν ότι η σχέση του με τον Βλαντιμίρ Πούτιν είναι πλέον στρατηγική.

Του είπαν, επίσης, σε όλους τους τόνους ότι δεν είναι εποικοδομητική η στάση και η συνεργασία του με την Τεχεράνη. Ο κ. Τραμπ έθεσε και αυτό το θέμα τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη. Συνδέουν το θέμα αυτό και με την υπόθεση της Χαμάς, την οποία ο κ. Ερντογάν υποστηρίζει και στρατιωτικά.
Θα υποχωρήσει ο πρόεδρος της Τουρκίας. Η επίσημη Ουάσιγκτον δεν ελπίζει και οι αναλυτές πιστεύουν ότι η γενικότερη αντι-ισραηλινή στάση τον εξυπηρετεί σε ότι αφορά το ακροατήριο του στην Τουρκία.

Ο κ. Τραμπ ζήτησε επίσης την απελευθέρωση των Αμερικανών πολιτών που βρίσκονται αδίκως φυλακισμένοι στις τουρκικές φυλακές. Ο κ. Ερντογάν, που στην ουσία μαζεύει «όμηρους» για να εκβιάζει τους Δυτικούς, ζήτησε ανταλλαγή τους με τους Τούρκους υπηκόους, που κατηγορούνται στη Νέα Υόρκη για σοβαρά οικονομικά εγκλήματα.
Στο θέμα αυτό, ο Αμερικανός Πρόεδρος έχει μία αδυναμία έναντι των αιτημάτων Άγκυρας, διότι στην Αμερική είναι ανεξάρτητη η Δικαιοσύνη, ενώ στην Τουρκία αποφασίζει και διατάζει ο Ερντογάν. Η δίκη του Reza Zarrab, του Τουρκο-Ιρανού εμπόρου χρυσού, που έσπασε επανειλημμένα το αμερικανικό εμπάργκο εναντίον του Ιράν, μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση των τουρκο-αμερικανικών σχέσεων. Πρέπει να παρακολουθούμε εκ του σύνεγγυς αυτή τη δίκη διότι μπορεί να αλλάξει πολλά στη ευρύτερη γειτονιά μας. Ο Zarrab έχει στοιχεία που εμπλέκουν τον κ. Ερντογάν στην υπόθεση της παραβίασης του αμερικανικού εμπάργκο στο Ιράν.

Το τελευταίο διάστημα παρατηρήθηκε μία προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων της Ελλάδας και της Τουρκίας με πρωτεργάτη τον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Κοτζιά.

Αυτή την ώρα δεν γνωρίζουμε ποια ήταν η αιτία, ο φόβος ή και η «απειλή» για να αλλάξει η ελληνική στάση και να επιδιώξει να βρει «σημείο συναίνεσης» με την Άγκυρα. Έχω ένα ερωτηματικό για το τι συζητήθηκε στη συνάντηση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών με τον επικεφαλής του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, την παραμονή της επίσκεψης του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στο Όβαλ Όφις.
Ότι και να συμβαίνει, η πρόσκληση προς τον Ταγίπ Ερντογάν ήταν ένα λάθος, αυτή ειδικά την κρίσιμη στιγμή. Ο Τούρκος Πρόεδρος θα κάνει φιέστα και στην Αθήνα, και στη Θράκη, όπου σίγουρα απαίτησε να επισκεφθεί.

Θα επανέλθουμε…

ΠΗΓΗ: http://mignatiou.com