Τ.Ερντογάν , “Ικανός για όλα”

Του Αλέκου Παπαδόπουλου*

Αν επρόκειτο να εκφράσω τη γνώμη μου, για τις προθέσεις του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με βάση εννοείται την ψυχολογική του κατάσταση. Τις ανησυχίες που του δημιουργούν οι πρόσφατες εξελίξεις στο υπ΄αυτόν Κόμμα με πρωταγωνιστές τους άλλοτε στενούς συνεργάτες του Αχμέτ Νταβούτογλου και Αλή Μπαμπατζάν που άμεσα απειλούν πλέον τη μοναρχία του. Αλλά και τα οικονομικά της χώρας του που με διαχειριστή τον άσχετο γαμπρό του Μπεράτ Αλμπαιράκ, θα έλεγα ανεπιφύλακτα ότι σήμερα είναι “ΙΚΑΝΟΣ ΓΙΑ ΟΛΑ”. Και τούτο, όχι για λόγους εθνικούς. Όχι με φιλοπάτριδα κίνητρα. Όχι επειδή ενδιαφέρεται για το μέλλον της Τουρκίας και την ευημερία του τουρκικού λαού όταν λ.χ. ο βασικός μισθός του Τούρκου πολίτη ισούται αναλογικά με το ανά λεπτό κόστος συντήρησης των ανακτόρων του. Ο λόγος που θεωρώ τον Ερντογάν “ΙΚΑΝΟ ΓΙΑ ΟΛΑ” είναι επειδή άβουλο πλέον έρμαιο της μεγαλομανίας του, ανήμπορος είναι και να σκεφθεί ακόμη ότι μπορεί ποτέ να βιώσει εκτός των ανακτόρων που έφτιαξε στα μέτρα του και με πρότυπο τα παλάτια των Οθωμανών σουλτάνων σε συγχρονισμένη έκδοση. Να στερηθεί τα πομπώδη μεγαλεία του και το πιο τρομερό και απογοητευτικό γι΄αυτόν θα είναι εκτός των πιθανών συνεπειών μιας αποκαθήλωσης του, από “νυν” να γίνει “πρώην”. Πρώην ποιός; O Ερντογάν. Αρχικό και βασικό μέλημα του οποίου ήταν να επισκιάσει και αυτόν τον αναμορφωτή της Τουρκίας Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ αναβιώνοντας την Οθωμανική Αυτοκρατορία έστω σε μια μικρογραφία, προσαρμοσμένη εννοείται στα επίκαιρα δεδομένα.
Ο Kamel Daoud, Αλγερινός λογοτέχνης παγκοσμίου φήμης που έχει τιμηθεί με το λογοτεχνικό βραβείο Gonkourt, ένα από τα σημαντικότερα βραβεία της γαλλικής λογοτεχνίας τα δε μυθιστορήματα του μεταφράστηκαν σε 20 γλώσσες, όταν επρόκειτο πέρσι να επισκεφθεί ο Ερντογάν την Αλγερία σε ανοικτή επιστολή του προς αυτόν που είχε δημοσιευθεί και στο Huffington Post είχε ασκήσει εις βάρος του σκληρή κριτική υπογραμμίζοντας μεταξύ άλλων, ότι ο Αλγερινός λαός έχει πληρώσει ακριβά πολύ, ότι επιδιώκει να εφαρμόσει τώρα ο Τούρκος Πρόεδρος στην Τουρκία. Ο Ισλαμισμός – του έγραφε- που έχεις επιλέξει για το βιοπορισμό σου, κόστισε πολλά σε εμάς προ ετών . Ακριβό ήταν το τίμημα που καταβάλαμε σε όσους είχαν τότε εκτιμήσει τις ιδέες και το συμφέρον τους πιο πολύτιμα από τη ζωή μας. Σε αυτούς που κρατούσαν αιχμάλωτα τα παιδιά μας, λεηλάτησαν τις ψυχές μας και εξάλειψαν κάθε ελπίδα μας για ένα καλύτερο μέλλον. Δε σταματούσε όμως εδώ ο Daud.

Τουναντίον συνέχιζε. Και συνέχιζε σε τόνο ακόμη πιο επικριτικό ισχυριζόμενος ότι ο Τούρκος Πρόεδρος χρησιμοποιεί τη θρησκεία ως σκαλοπάτι, τον δε Θεό ως εμπορεύσιμο προϊόν με αποκλειστικό στόχο να φθάσει στον προορισμό του ως ένα κακό βέβαια και αιματηρό αντίγραφο των Οθωμανών προκατόχων του. Μισείς τόνιζε την ελευθερία, μισείς την ανεξάρτητη σκέψη και εκπροσωπείς το αντίθετο όλων των αξιών που πρεσβεύει ο Αλγερινός λαός. Και κατέληγε, ύστερα από πολλές άλλες παρεμφερείς κατηγορίες, με το ερώτημα: “Πως είναι δυνατόν ένας άνθρωπος που αφενός σκορπά το θάνατο στους ομόθρησκους του Κούρδους και σε όσους τον αντιπολιτεύονται να προθυμοποιείται αφετέρου να βοηθήσει την Αλγερία και να συνδράμει οικονομικώς στην επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η οικονομία της.
Ουδείς όμως θα μπορούσε ποτέ να υποθέσει ότι το συγκεκριμένο κείμενο του διάσημου Αλγερινού λογοτέχνη θα ασκούσε κάποια επίδραση επί του Ερντογάν όταν καθημερινά δεκάδες επιστολές παρεμφερούς περιεχομένου έχουν απευθείας κατάληξη στους καλάθους των αχρήστων το δε πιθανότερο είναι να μην τολμούν καν οι προσκολλημένοι σε αυτόν γραμματείς και φαρισαίοι να τον ενημερώσουν σχετικά, φοβούμενοι μην εισπράξουν αυτοί τη μήνη του αντί των αποστολέων.
Άλλα εντούτοις είναι τα θέματα που απασχολούν σήμερα τον Τούρκο Πρόεδρο. Έστω και αν εμφανίζεται αψηφών τη διεθνή απομόνωση της Τουρκίας. Έστω και αν δε θέλει να παρακολουθεί τις εκπομπές που μεταδίδονται όλες τις ώρες από το youtube και αναλύουν τεκμηριωμένα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα καθώς και όσα θα βρεθούν εμπρός του τους προσεχείς μήνες. Έστω και αν κρίνει υποτιμητική την ενημέρωση του περί της αρθρογραφίας του διεθνούς τύπου. Αρκείται εκείνος στους πηχυαίους τίτλους των τοπικών εφημερίδων και καναλιών, που ιδίως μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 εκφράζονται ομόφωνα υμνούν δε το βίο και την πολιτεία του συγκαλύπτοντας κάθε τι το τρωτό. Άλλα είναι τα προβλήματα που ενδιαφέρουν και απασχολούν τον Ερντογάν και άλλα αυτά που απειλούν άμεσα την Τουρκία και αντανακλούν κατά συνέπεια στον τουρκικό λαό. Πρώτιστο μέλημα του Τούρκου μονάρχη είναι τα εσωκομματικά του. Η περιφρούρηση της μοναρχίας του.

Ο κίνδυνος που διαβλέπει σε περίπτωση που τα Κόμματα που ιδρύουν οι άλλοτε στενοί συνεργάτες του Νταβούτογλου και Μπαμπατζάν αποσπάσουν από το Κόμμα του όχι 10 και 20%, αλλά έστω και 1% που σε συσχετισμό με τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις θα του στερήσει την πλειοψηφία που διαθέτει, έστω και αν συνεχίσει να παραμένει στο πλευρό του με όποια κοινοβουλευτική δύναμη θα συνεχίσει να διατηρεί ο Αρχηγός του Εθνικιστικού Κόμματος Ντεβλέτ Μπαχτσελή του οποίου ο μεγάλος έρωτας με τον Ερντογάν αποτελεί για όλους ένα ανεξήγητο μυστήριο. Τον ανησυχεί επίσης, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, όσο και αν φαίνεται άσχετο, εκ πρώτης όψεως, η τύχη του Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος αποδείχθηκε πλέον αναμφισβήτητος προστάτης των συμφερόντων αλλά και της υστεροφημίας του. Καθώς και η υπόθεση της κρατικής τράπεζας “Χαλκ” όσον αφορά την έκνομο δραστηριότητα της στο θέμα του αμερικανικού εμπάργκο του Ιράν, τη δίκη της οποίας ενώ είχε παγώσει προσωρινά ο Αμερικανός κηδεμόνας του, επανέφεραν προ ημερών στην επικαιρότητα με συγκεκριμένη μάλιστα ημερομηνία εκδίκασης οι δικαστικές αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Αναμιγνύοντας στην όλη υπόθεση, εμφανώς πλέον, τόσο τον ίδιο όσο και τέσσαρες στενούς του συνεργάτες, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται ο γαμπρός του Μπεράτ Αλμπαϊράκ και ο υπουργός των Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Τέλος τον απασχολεί η ειδησεογραφία του διεθνούς τύπου ότι οι αμερικανικές αρχές συγκεντρώνουν στοιχεία για τις προσωπικές και τις οικογενειακές καταθέσεις τους σε τράπεζες του εξωτερικού, ως και το πιθανότατο ενδεχόμενο οι δύο στενοί άλλοτε συνεργάτες και σημερινοί αντίπαλοι του Νταβούτογλου και Μπαμπατζάν να προβούν σε αποκαλύψεις εις βάρος του, που θα αποτελέσουν καίριο πλήγμα κατά της εμπιστοσύνης του τουρκικού λαού προς το πρόσωπο του. Και αυτή άλλωστε η ανησυχία του είναι που τον ώθησε προχθές να τους χαρακτηρίσει ως απατεώνες για μια υπόθεση που κατά τον Νταβούτογλου έχει επανειλημμένα εκδικασθεί και έχουν αθωωθεί όχι δύο και τρείς, αλλά 16 φορές από τα αρμόδια τουρκικά δικαστήρια.
Και ενώ αυτά είναι τα θέματα που απασχολούν άμεσα και προσωπικά τον Τούρκο Πρόεδρο, άλλα τόσα είναι τα προβλήματα που απασχολούν την Τουρκία, τα οποία και συνδυαζόμενα τον καθιστούν περισσότερο επιθετικό, απρόβλεπτο, επικίνδυνο και “ΙΚΑΝΟ ΓΙΑ ΟΛΑ” όπως τόνισα αρχικά.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής είναι έτοιμες να φέρουν και πάλι στην επικαιρότητα τα αντίμετρα κατά της Τουρκίας, εφόσον αρνείται κατηγορηματικά η Άγκυρα να υποχωρήσει στο θέμα των Ρωσικών πυραύλων. Οπότε θα μείνει στα λόγια η πρόσφατη εμπορική συμφωνία των δύο ηγετών για συναλλαγές ύψους 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων Το Κουρδικό παραμένει σε εκκρεμότητα με νεκρούς κάθε μέρα και από τα δύο μέτωπα, όπως σε εκκρεμότητα παραμένουν και τα σχέδια της για τη δημιουργία μιας τεράστιας ζώνης ασφαλείας, στα σύνορα της με τη Συρία. Ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν τον οποίο ο Τούρκος Πρόεδρος επιμένει να εμφανίζει οργανωτή του αποτυχημένου πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016 όχι μόνον ζει ανενόχλητος στην Πενσιλβάνια, αλλά και εξακολουθεί να δρα όπου και όπως μπορεί με τον ίδιο πάντοτε στόχο. Ταυτόχρονα διογκώνεται συνεχώς το ρεύμα φυγής Τούρκων πολιτών στο εξωτερικό. Κυρίως μορφωμένων γυναικών. Αλλά και αυτών- ανειδίκευτων στη συντριπτική πλειοψηφία- που μεταναστεύουν από το Αφγανιστάν, Ιράκ, Συρία, Ιράν και Τουρκμενιστάν στην Τουρκία, ονειρευόμενοι ένα καλύτερο μέλλον. Συγκεκριμένα το 2018 έφυγαν 577.457 άτομα και ήρθαν 323.918. Ανάλογη, αρνητική όμως ροή παρατηρείται και στην τάξη των ευπόρων Τούρκων. Ενώ είναι ουκ ολίγοι οι επιχειρηματίες που εγκαταλείπουν την πατρίδα τους αποφασισμένοι να εγκατασταθούν στο εξωτερικό. Κυριολεκτικά έχουν εκλείψει οι ξένοι που έρχονται στην Τουρκία για επενδυτικούς σκοπούς πλην ελάχιστων εξαιρέσεων με προέλευση τη Μέση Ανατολή και τη Ρωσία που εξακολουθούν να τη θεωρούν γη της επαγγελίας. Το δολάριο παρότι διατηρείται με τεχνητά μέσα ….στην εντατική εξακολουθεί να ερωτοτροπεί με τις 6 λίρες Τουρκίας, ενώ όμως είναι πολλοί οι οικονομολόγοι Τούρκοι και ξένοι που θεωρούν πιθανότατο να φθάσει και τις 7 και τις 8 λίρες σε περίπτωση που η Αμερική εφαρμόσει τελικά τα μέτρα για τα οποία προ μηνών είχε προειδοποιήσει ίσως και απειλήσει την Τουρκία, φρέναρε δε ο Τραμπ ή ο γαμπρός του, σε συνεννόηση με τον γαμπρό του Ερντογάν για τη σχέση των οποίων έχουν γραφεί πολλά και διάφορα στο πρόσφατο παρελθόν. Πολλά όμως είναι και τα εκατομμύρια που οφείλει να καταβάλει η Τουρκία έναντι των χρεών του ιδιωτικού και του δημόσιου φορέα, για τα οποία όπως φημολογείται, μάλλον δεν επαρκεί το συναλλαγματικό απόθεμα της Κεντρικής Τράπεζας. Ακρίβεια. Πληθωρισμός και Ανεργία συμβαδίζουν εξάλλου, κρατώντας σφιχτά η μια το χέρι της άλλης αλλά και ολοκληρώνοντας το σενάριο ενός έργου που καθιστά τον πρωταγωνιστή του, ο οποίος από ένα παιδί του λαού μιας υποβαθμισμένης συνοικίας της Πόλης, απόκτησε ένα αξίωμα που δεν είχε διανοηθεί καν, ούτε ο αναμορφωτής και ιδρυτής της Τουρκικής Δημοκρατίας Ατατούρκ, και κατέλυσε σε ένα παλάτι μεγαλοπρεπέστερο και του Τόπ καπί ‘ΙΚΑΝΟ ΓΙΑ ΟΛΑ’ αρκεί να μη στερηθεί εκείνος ότι απόκτησε στα 17 χρόνια διακυβέρνησης της χώρας του. Τι και αν ο λαός στην πλειοψηφία του όπως το 2002 έτσι και το 2019 εξακολουθεί να προσδοκά ένα καλύτερο μέλλον.

*Τα ενυπόγραφα κείμενα εκφράζουν τον συγγραφέα τους