Όσοι έχουν ώτα ακούειν ακουέτωσαν

Του Άντη Ροδίτη, λογοτέχνη*

«Σε μια σεμνή τελετή», είπαν από το κεντρικό, κύριο Δελτίο Ειδήσεων του ΡΙΚ, «έγινε η απονομή των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας». Πράγματι όλα σεμνά ήταν. Κατ’ ακρίβεια σεμνότατα, τόσο σεμνότατα ώστε να διερωτάται κανείς αν πράγματι έγινε τέτοια τελετή! Όλη κι όλη η διάρκεια του βίντεο που μετέδωσε το ΡΙΚ ήταν δεν ήταν 1 λεπτό και κάτι δευτερόλεπτα, με τον υπουργό της Παιδείας να λέει μερικές φράσεις, την παρουσίαση των βραβευθέντων σε αστραπιαίες σκηνές, ώστε μόλις να προλαβαίνει κανείς να τους δει, με μια γρήγορη-γρήγορη σκηνή με τους αρμοδίους από κάτω κι ούτε λέξη για το περιεχόμενο του σκεπτικού της Κριτικής Επιτροπής!
Όμως… πλήθος κόσμου (γεμάτο το Παλλάς) που ήρθε να παραστεί στην τελετή! Ο κόσμος που πήγε στην τελετή απονομής των βραβείων λογοτεχνίας ήταν περισσότερος από όσο μπορούν να μαζέψουν σε κλειστές συγκεντρώσεις τα περισσότερα κόμματα.
Οπότε για ποιο λόγο οι οργανωτές της τελετής κι αυτοί που την προβάλλουν (όσοι την προβάλλουν, αφού τα άλλα κανάλια δεν ενδιαφέρονται για «σεμνές» τελετές) τη θέλουν τόσο «σεμνή»; Πώς πρέπει να καταλάβουμε αυτή την προσέγγιση; Λέμε για κάποιον ότι είναι σεμνός άνθρωπος όταν αξίζει πολύ περισσότερα απ’ όσα αφήνει να φανούν ο ίδιος με την απλή και σιωπηλή συμπεριφορά του. Αλλά μια τελετή για τους πιο άξιους της χρονιάς στην κορυφαία από τις τέχνες, εκείνη του λόγου, γιατί οι κυβερνητικοί τιμητές της κρίνουν πως πρέπει να οργανώνεται και να προβάλλεται με τόση… «σεμνότητα», δηλαδή περίπου απαρατήρητη; Την αληθινή σεμνότητα πρέπει να την υποβιβάζουμε ή να την παρατηρούμε καλά και να κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας να την προβάλλουμε στους πολίτες όπως της αξίζει; Ειδικά τη σεμνότητα της τέχνης που φτιάχνει την ταυτότητα και τον πολιτισμό μας – όταν βέβαια θέλουμε να έχουμε πολιτισμό! Αλλά θέλουμε να έχουμε πολιτισμό ή απλά οικονομική ανάπτυξη; Η αλήθεια είναι (και το δείχνουμε καθημερινά στις στιγμές της κρίσης) ότι δεν καταλαβαίνουμε άλλο «πολιτισμό» εκτός από την οικονομική ανάπτυξη!
Γιατί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν παρίσταται στην τελετή απονομής των βραβείων λογοτεχνίας αλλά δεν λείπει από τις συχνές συνάξεις των εμπορικών θεσμών, δίνει ο ίδιος τα βραβεία στους καλύτερους εξαγωγείς, εργοστασιάρχες, επιχειρηματίες, τιμά με την παρουσία του εγκαίνια υπεραγορών κι ένα σωρό άλλες εκδηλώσεις άμεσα συνδεδεμένες με την οικονομική ανάπτυξη;
Μήπως η προσήλωση μόνο στην αξία της οικονομικής ανάπτυξης εκλαμβάνει ως απειλή την επιμονή της λογοτεχνίας στην πολύπλευρη ανάπτυξη; Μήπως επειδή η οικονομική ανάπτυξη δεν καταλαβαίνει πόση αξία έχει και για την ίδια η λογοτεχνία τη φοβάται και κρύβεται πίσω από «σεμνές» (υποτιμητικές) τελετές και σεμνές (μειωμένες) προβολές για να την υποβαθμίσει;
Με αυτή τη συμπεριφορά φθείρουμε ακόμα και τις Υπηρεσίες που είναι επιφορτισμένες με τον καθήκον της προώθησης της πολιτισμικής μας ανάπτυξης διά της λογοτεχνίας. Η έλλειψη προσοχής του κράτους ειδικά σε αυτόν τον θεσμό τής ανάπτυξης της τέχνης του λόγου, έχει ήδη δείξει τ’ αποτελέσματά της επιτρέποντας τόσο τον διορισμό ακατάλληλων κριτικών επιτροπών των λογοτεχνικών βιβλίων όσο και την έλλειψη προσοχής στο θέμα από θεσμούς όπως εκείνον του Γραφείου Επιτρόπου Διοικήσεως, ο οποίος αποφεύγει ν’ αντιμετωπίσει δυναμικά τις σχετικές παρατυπίες.
Αυτά τα λίγα, τηλεγραφικά, κι όσοι έχουν ώτα ακούειν ακουέτωσαν.

*Τα ενυπόγραφα κείμενα εκφράζουν τον συντάκτη τους