π. Β. Θερμός: Το ασυνείδητο στην Κλίμακα του Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτη

Σήμερα  (14.4.2024) Κυριακή Δ’ των Νηστειών η Εκκλησία τιμά την μνήμη του Οσίου  Ιωάννη του Σιναΐτη, συγγραφέα της Κλίμακος. Ο Όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης, ο οποίος γεννήθηκε, ίσως στα τέλη του 6ου και κοιμήθηκε αρχές του 7ου αιώνα μ. Χ.  υπήρξε μεγάλη ασκητική, πατερική και πνευματική μορφή.  Ευρέως είναι γνωστός ως Όσιος Ιωάννης της Κλίμακος από το ομώνυμο περισπούδαστο σύγγραμμά του «ΚΛΙΜΑΞ».  Η εικόνα επάνω είναι έργο (αυγοτέμπερα σε ξύλο)  του αγιογράφου Γιώργου Κορδή.

Στο έργο του «Κλίμαξ» ο Όσιος Ιωάννης παρουσιάζει μια σκάλα (Κλίμακα) με 30 σκαλοπάτια,  την οποίαν πρέπει να ανέβει ο μοναχός για να φθάσει στη ουράνια πύλη που τον περιμένει ο Χριστός. Μέσα στους 30 λόγους αυτής της «ορθόδοξης εγκυκλοπαίδειας της πνευματικής ζωής» εισάγει τη ψυχή στον πνευματικό αγώνα και στη διάκριση των λογισμών.

Παράσταση της Κλίμακας του Ιωάννη. α’ μισό του 12ου αιώνα.
Σινά, Μονή Αγίας Αικατερίνης.
Βοκοτόπουλος, Π., Ελληνική Τέχνη: Βυζαντινές Εικόνες, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε., Αθήνα 1995, σ. 54, εικ. 28.
© Μονή Αγίας Αικατερίνης, Σινά

Στην “Κλίμακα” του Οσίου Ιωάννη , σύμφωνα με τον Ψυχίατρο παιδιών και εφήβων, Δρα Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Καθηγητή στην Ανωτάτη Εκκλησιαστικής Ακαδημία Αθήνας, π. Βασίλειο Θερμό, ανευρίσκεται αφθονία ψυχολογικών παρατηρήσεων, και μάλιστα σχετικών με το ασυνείδητο.Η διορατικότητα του Σιναΐτη ασκητή αποκαλύπτει τις παγίδες, όχι μόνο του διαβόλου, αλλά και του ψυχισμού μας. Ο τρόπος με τον οποίο αλληλεξαρτώνται αρετές και πάθη μας κάνει πιο προσεκτικούς με τον εαυτό μας και προάγει την αυτογνωσία μας.Θα μελετήσουμε ενδεικτικά παραδείγματα που ξεσκεπάζουν μηχανισμούς άμυνας και κάνουν την ψυχή περισσότερο ανοιχτή στην Χάρη.