Σε υποχώρηση το φιλορωσικό λόμπι στην Εκκλησία Βουλγαρίας

Χθες (1.4.2024) συμπληρώθηκαν είκοσι μέρες από την κοίμηση του Μητροπολίτη Σόφιας και Πατριάρχη πάσης Βουλγαρίας κυρού Νεοφύτου. 

Ο μακαριστός Πατριάρχης Νεόφυτος

Με την ευκαιρία αυτή στον Μητροπολιτικό Ναό της Μητρόπολης Σόφιας τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση και στην συνέχεια τρισάγιο επί του τάφου του μακαριστού από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βράτσης , Γρηγόριο,  ο οποίος είναι τοποτηρητής του Πατριαρχικού Θρόνου.

Φωτογραφίες: Vesela Ignatova

Υπενθυμίζεται ότι της Εξοδίου Ακολουθίας για τον μακαριστό Πατριάρχη Βουλγαρίας Νεόφυτο είχε προστεί ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ενώ συμπροσευχόμενος ήταν και ο Μητροπολίτης Κιέβου και Πάσης Ουκρανίας, Επιφάνιος.

ΦΩΤΟ: Νίκος Παπαχρήστου

Στο μεταξύ στις 30 Ιουνίου 2024 θα συγκληθεί το Πατριαρχικό Εκλεκτορικό Εκκλησιαστικό Συμβούλιο για την εκλογή του νέου Πατριάρχη της Βουλγαρίας. Στις 20 Ιουνίου θα συγκληθεί ειδική συνεδρίαση της Συνόδου , από την οποία  θα πρέπει να εκλεγούν τρεις μητροπολίτες – υποψήφιοι (τριπρόσωπο) για τον πατριαρχικό θρόνο. Πληροφορίες μας αναφέρουν ότι επικρατέστεροι φέρονται οι Μητροπολίτες Βράτσης Γρηγόριος, Ρούσσης Ναούμ και Μεγάλου Τυρνόβου Γρηγόριος.

Σε αυτή την καθοριστική συγκυρία στο Public Orthodoxy του Κέντρου Ορθοδόξων Χριστιανικών Σπουδών δημοσιεύτηκε άρθρο, με τίτλο:“Πώς και γιατί έληξε η φιλία της Ρωσικής και της Βουλγαρικής Εκκλησίας”. Συγγραφέας του άρθρου είναι ο  Αρχιμανδρίτης Νικάνορας (Μισκόφ)*, Ηγούμενος  της Μονής Tsarnogorsky “Άγιοι Θαυματουργοί Κοσμά και Δαμιανός”, κοντά στην βουλγαρική πόλη Pernik. 

Ο Αρχιμανδρίτης Νικάνορας, αφού αναφέρεται στην ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας Βουλγαρίας, εστιάζει σε δύο γεγονότα της εποχής μας: “Τον σφετερισμό της εξουσίας από τον Πούτιν και την εκλογή του Μητροπολίτη Κύριλλου ως Πατριάρχη Μόσχας(ΦΩΤΟ:Κορυφή δημοσιεύματος).  Το 2013, το Τμήμα Εξωτερικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας ανέλαβε  να μετατρέψει τη Ρωσική Εκκλησία (πάλι;) σε εκκλησιαστική πρεσβεία ή πρακτορείο, απομακρύνοντας Βούλγαρους ιερείς που υπηρετούσαν εκεί, μαζί με τους Βούλγαρους ενορίτες τους”. Παρὀλα αυτά, σημειώνει, “υπήρξε μια  ρωσοβουλγαρικής εκκλησιαστική προσέγγιση το 2016, όταν οι δύο εκκλησίες ανακήρυξαν από κοινού τον Σεραφείμ Σομπολέφ, έναν συντηρητικό ορθόδοξο θεολόγο που τιμάται ως θαυματουργός από τους κατοίκους της βουλγαρικής πρωτεύουσας. Το απόγειο, ωστόσο, ήταν η ξαφνική και χωρίς κίνητρα άρνηση της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας την τελευταία στιγμή να συμμετάσχει στην Πανορθόδοξη Σύνοδο στην Κρήτη, η οποία έδωσε στην ίδια τη Ρωσική Εκκλησία (μαζί με δύο από τους δορυφόρους της) μια βολική δικαιολογία να αρνηθεί την γεγονός και έτσι πλήγμα σοβαρό στην εξουσία της Συνόδου και στον ίδιο τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Οι κύκλοι των ζηλωτών στη Βουλγαρική Εκκλησία, όπως και οι Ρώσοι ομόλογοί τους που γίνονταν όλο και πιο δυνατοί, χάρηκαν πολύ. Αλλά σε πανορθόδοξο επίπεδο, η εξουσία της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας κατέρρευσε.

Ο Αρχιμ. Νικάνορας μεταξύ άλλων αναφέρει στο άρθρο του:

*Ωστόσο, μόλις το 2017, η ιστορική φιλία μεταξύ της ρωσικής και της βουλγαρικής εκκλησίας άρχισε να ραγίζει λόγω διαφωνιών σχετικά με το αυτοκέφαλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Βόρεια Μακεδονία. Στο πλαίσιο της πρόσφατα υπογραφείσας συνθήκης φιλίας μεταξύ των δύο γειτονικών βαλκανικών χωρών, η Σύνοδος των Σκοπίων απευθύνθηκε στη Βουλγαρική Εκκλησία με ειδικό αίτημα: να αναγνωρίσουν οι Βούλγαροι την αυτοκεφαλία της Εκκλησίας στη Βόρεια Μακεδονία, η οποία με τη σειρά της θα αναγνωρίσει τη Βουλγαρική Εκκλησία ως μητρική Εκκλησία. 

*Η Βουλγαρική Εκκλησία δεν μπόρεσε να ικανοποιήσει κανονικά το αίτημα της Συνόδου των Σκοπίων και στράφηκε στις άλλες τοπικές εκκλησίες και πρώτα απ’ όλα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο, σύμφωνα με την παράδοση, έχει το δικαίωμα να ιδρύει αυτοκέφαλες εκκλησίες. Σημειώστε ότι αυτή η διαδικασία ξεκίνησε ένα χρόνο πριν τεθεί επίσημα το ζήτημα της ουκρανικής εκκλησίας! Η βουλγαρική κυβέρνηση άσκησε κρυφά πίεση στη Βουλγαρική Εκκλησία για να διευκολύνει τη λύση του εκκλησιαστικού ζητήματος της Βόρειας Μακεδονίας. Ωστόσο, η Ρωσική Εκκλησία αντιστάθηκε σε αυτό, επειδή είχε τα δικά της σχέδια για τη Βόρεια Μακεδονία. Για άλλη μια φορά, η Ρωσία επέλεξε να στηρίξει την πιστή της σύμμαχο Σερβία εις βάρος των βουλγαρικών συμφερόντων. 

*Ο Ρώσος πατριάρχης έφτασε ο ίδιος στη Βουλγαρία στις αρχές του 2018 για να επιπλήξει τους Βούλγαρους επισκόπους και μαζί τους και τον Βούλγαρο πρόεδρο. Αυτό μετατράπηκε σε πολιτικό σκάνδαλο, καθώς ένας από τους ηγέτες του κυβερνώντος συνασπισμού εκείνη την εποχή τον επέπληξε δημόσια ως «πράκτορα της KGB» και «μητροπολίτη καπνού», αναφερόμενος στη σκοτεινή επιχείρηση του πατριάρχη στη δεκαετία του 1990. Μια τέτοια αδέξια προσέγγιση του αρχηγού της Ρωσικής Εκκλησίας εκνεύρισε πολύ τους Βούλγαρους μητροπολίτες και δύο ομάδες άρχισαν να σχηματίζονται στη Βουλγαρική Σύνοδο: ρωσόφιλοι και πατριώτες. Η παραχώρηση αυτοκεφαλίας στην Ουκρανική Εκκλησία από τον Οικουμενικό Πατριάρχη το 2019 οδήγησε σε περαιτέρω εμβάθυνση αυτού του διχασμού, ο οποίος σταδιακά εξαπλώθηκε προς τα κάτω στον κοινό κλήρο και τους λαϊκούς. Για πρώτη φορά μετά από 150 χρόνια σχηματιζόταν στη βουλγαρική Εκκλησία μια πτέρυγα που θα μπορούσε να ονομαστεί φιλοφαναριώτικη… Έτσι, αν και η Βουλγαρική Σύνοδος δεν έχει αναγνωρίσει ακόμη τη νέα Ουκρανική Εκκλησία, απέρριψε τις πολυάριθμες πρωτοβουλίες της Μόσχας κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου, με το οποίο —καθώς και με όλες τις άλλες τοπικές Εκκλησίες, που έχουν αναγνωρίσει την OCU (Ορθόδοξη Εκκλησία Ουκρανίας) — η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία διατηρεί πλήρως ευχαριστιακή κοινωνία.

*Γίνεται αντιληπτό ότι η αναγνώριση της νέας  Εκκλησίας Ουκρανίας από τους Βούλγαρους δεν είναι ζήτημα «αν» αλλά «πότε». Μετά την έναρξη της πλήρους ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, η διαδικασία χειραφέτησης της Βουλγαρικής Εκκλησίας από τη Μόσχα εντάθηκε, καθώς στις επίσημες ομιλίες τους τόσο ο Βούλγαρος Πατριάρχης όσο και ορισμένοι από τους πιο έγκυρους Βούλγαρους μητροπολίτες καταδίκασαν απερίφραστα τον πόλεμο και εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους. τον ουκρανικό λαό.

*Η Μόσχα δεν έχει τίποτα να προσφέρει στη Βουλγαρική Εκκλησία για να συνεχίσει να ακολουθεί τις πολιτικές της. Το μόνο που μπορούν να κάνουν οι «διπλωμάτες» της Ρωσικής Εκκλησίας είναι να προσφέρουν κάτι συγκεκριμένο σε συγκεκριμένους μητροπολίτες. Ωστόσο, αυτό δεν είναι σε καμία περίπτωση ασφαλές και μπορεί να καταλήξει με την παρέμβαση των υπηρεσιών ασφαλείας και της εισαγγελίας. Φαίνεται ότι η Βουλγαρική Εκκλησία θα αποδεικνύει όλο και περισσότερο στη Ρωσική Εκκλησία ότι δεν είναι ο μικρότερος αδερφός της, αλλά μάλλον η μεγαλύτερη αδελφή της, η πρωτότοκη κόρη της κοινής τους μητέρας.

*Διαβάστε αυτούσιο το άρθρο στον σύνδεσμο

Οι αιτίες του τερματισμού της φιλίας μεταξύ Ρωσικής και Βουλγαρικής Εκκλησίας – Public Orthodoxy

*Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους