Ξετυλίγοντας τη δυναμική των επιδημιολογικών κυμάτων από τα στελέχη Όμικρον

Τρία χρόνια μετά την εμφάνιση του σοβαρού οξέος αναπνευστικού συνδρόμου του κορωνοϊού 2 (SARS-CoV-2), ο ιός έχει επιδείξει σταθερά μια τάση για εξελικτική προσαρμογή, με αποτέλεσμα να έχουν εμφανιστεί μεταλλάξεις που επηρεάζουν τόσο την ανοσολογική διαφυγή όσο και τη μεταδοτικότητα. Αυτή η συνεχιζόμενη διαδικασία έχει οδηγήσει σε διαδοχικά κύματα λοιμώξεων. Μελέτη ερευνητών από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, με επικεφαλής τον Καθηγητή στο Τμήμα Βιολογικών Επιστημών Λεόντιο Κωστρίκη, σε συνεργασία με το Rega Institute, το Université Libre de Bruxelles, το Υπουργείο Υγείας της Κύπρου και άλλους φορείς, προσφέρει μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση που καλύπτει γενετικές, φυλογενετικές, φυλοδυναμικές και φυλογεωγραφικές διαστάσεις, εστιασμένη στην τροχιά της επιδημίας SARS-CoV-2 στην Κύπρο.

Ο καθηγητής Λεόντιος Κωστρίκης

Η μελέτη επικεντρώνεται στη γονιδιωματική επιδημιολογία της επιδημίας του SARS-CoV-2 στην Κύπρο, καλύπτοντας την περίοδο Οκτώβριος 2021-Οκτώβριος 2022 και εξετάζει τη δυναμική των παραλλαγών Omicron, συμπεριλαμβανομένων των BA.1, BA.2 και BA.5, που αποτελούσαν ανησυχία κατά τη διάρκεια της αναφερόμενης περιόδου. Αυτή η σφαιρική έρευνα επιδιώκει να παράσχει μια λεπτομερή κατανόηση της εμφάνισης διαδοχικών κυμάτων μόλυνσης μετά την εισαγωγή υψηλά μεταδοτικών και μολυσματικών ιών. Αυτές οι παραλλαγές χαρακτηρίζονται έντονα από την ύπαρξη γενετικών μεταλλάξεων που συγκεντρώνονται κυρίως στην κρίσιμη πρωτεΐνη Ακίδας του ιού. Αυτό το εύρημα φέρει σημαντικές συνέπειες, καθώς αντιφάσκει θεμελιωδώς την προηγούμενη υπόθεση ότι οι επιδημιολογικές δυναμικές του ιού υπόκεινται κυρίως σε εποχικές διακυμάνσεις. Στην πραγματικότητα, η έρευνα αποκαλύπτει μια αλλαγή παραδείγματος στην κατανόηση της συμπεριφοράς του ιού. Υποδηλώνει ότι οι δυναμικές της ιογενούς μετάδοσης συνδέονται πιο αναλυτικά με τη γενετική εξέλιξη του ιού, ιδιαίτερα στην περιοχή της πρωτεΐνης Ακίδας, παρά να επηρεάζονται κυρίως από εποχικές διακυμάνσεις. Αυτό το εύρημα υπογραμμίζει την ανάγκη για μια εξειδικευμένη προσέγγιση στην κατανόηση και τη διαχείριση εξάρσεων λοιμώξεων και εμβολιαστικών προγραμμάτων, αναδεικνύοντας τον κρίσιμο ρόλο των γενετικών αλλαγών του ιού στον προσδιορισμό της πορείας της πανδημίας

Σημειώνεται ότι, κατά τη διάρκεια του πέμπτου κύματος μολύνσεων, οι υποπαραλλαγές Όμικρον 1 και Όμικρον 2 απόκτησαν αυξημένη σημασία, ενώ η Όμικρον 5 κυριάρχησε στο επόμενο έκτο κύμα. Κατά την περίοδο Δεκέμβριος 2021-Ιανουάριος 2022, εντοπίστηκε ένα μοναδικό σύνολο ακολουθιών της Δέλτα που παρουσίαζε γενετικές μεταλλάξεις, οι οποίες θύμιζαν εκείνες που βρέθηκαν στην Όμικρον 1. Αυτή η υποπαραλλαγή ονομάστηκε ‘Δέλτακρον.’ Αρχικά, αντιμετωπίστηκε με αμφιβολία, με ανησυχίες για ενδεχόμενη επιμόλυνση ή συνμόλυνση να κυκλοφορούν ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μαζικής ενημέρωσης χωρίς επιστημονική επικύρωση. Ωστόσο, οι ενδελεχείς μοριακές αναλύσεις των ερευνητών του Πανεπιστημίου Κύπρου αποκάλυψαν ότι τέτοια γεγονότα θα οδηγούσαν σε μετάλλαξη του πλαισίου ανάγνωσης του γονιδίου της πρωτεΐνης Ακίδας, που δεν υπήρχε στις ακολουθίες τους. Αυτό επιβεβαιώνει την αρχική διαπίστωση και απορρίπτει τη επιμόλυνση ή τη συνμόλυνση ως πιθανές αιτίες. Παγκοσμίως, παρόμοιες παρατηρήσεις διαλύουν τις αμφιβολίες, οδηγώντας στην αναγνώριση των υποπαραλλαγών Δέλτα-Όμικρον από την επιστημονική κοινότητα και την παρακολούθησή τους από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).

Το επιστημονικό άρθρο με τίτλο, «Unraveling the Dynamics of Omicron (BA.1, BA.2, and BA.5) Waves and Emergence of the Deltacton Variant: Genomic Epidemiology of the SARS-CoV-2 Epidemic in Cyprus (Oct 2021–Oct 2022)» που προέκυψε από αυτήν τη μελέτη, δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Viruses ως μέρος του Ειδικού Τεύχους “Μοριακή Επιδημιολογία του SARS-CoV-2: 2η Έκδοση” και είναι διαθέσιμο online: https://www.mdpi.com/1999-4915/15/9/1933

Πληροφορίες: https://www.kostrikislab.com/