Ο Τσαβούσογλου θέλει αλλαγή της διαδικασίας.

*Σε αποκλειστική συνέντευξη στην «Καθημερινή» Κύπρου δηλώνει : Να ξεκαθαρίσουμε στην άτυπη πενταμερή τι λύση θέλουμε και μετά συμφωνία για τους όρους αναφοράς.

*Για το Βαρώσι σημασία έχει το δικαίωμα χρήσης. Το σχέδιο για την πόλη θα γνωστοποιηθεί, αφού γίνουν οι απαραίτητες διεργασίες. 

Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ

Η συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου πραγματοποιήθηκε στην Αμμόχωστο, στις 9 Σεπτεμβρίου 2019, ημέρα κατά την οποία ο Τούρκος επίσημος μπήκε στα περίκλειστα Βαρώσια μαζί με τον Τ/κ «ΥΠΕΞ», Κουντρέτ Όζερσαϊ. Ήταν η πρώτη φορά που Τούρκος επίσημος μπαίνει στην πόλη μετά την κατάληψή της από τον τουρκικό στρατό στις 14 Αυγούστου 1974. Η συνάντηση και η συνέντευξη έγινε στο ξενοδοχείο Palm Beach. Μιλήσαμε εκτενώς τόσο για το Κυπριακό όσο και τα ελληνοτουρκικά.

–Λίγο πριν φτάσατε στην Κύπρο συζητούνταν εδώ οι όροι αναφοράς. Ποια είναι η άποψή σας επί του ζητήματος και κυρίως για το μέλλον της ομοσπονδιακής λύσης;
–Στο παρελθόν είχαμε εντατικές διαπραγματεύσεις. Όλες αφορούσαν την ομοσπονδία. Δυστυχώς καμία από αυτές δεν μας οδήγησε σε επιτυχία. Στον Κραν Μοντάνα σημειώθηκε η τελευταία αποτυχία. Μετά από αυτήν την αποτυχία υπάρχει ανάγκη για εξέταση εναλλακτικών επιλογών.

–Ποιες είναι αυτές οι εναλλακτικές επιλογές;
–Στην πραγματικότητα η κοινή γνώμη τις γνωρίζει. Οι πιο αξιοσημείωτες προτάσεις γι’ αυτό το ζήτημα ήρθαν από τον Ελληνοκύπριο ηγέτη στις διμερείς συνομιλίες. Κάποτε ανέφερε τη λύση δύο κρατών και κάποτε την αποκεντρωμένη ομοσπονδία. Σε αυτό το ζήτημα δεν έχουμε καταλάβει αυτό που στην πραγματικότητα ήθελε να εκφράσει. Αναφέρθηκε επίσης στη συνομοσπονδία. Πρόσφατα, συνοδευόμενος από τον υπουργό Εξωτερικών, στη Νέα Υόρκη, αναφέρθηκε στη συνομοσπονδία. Από ό,τι κατανοήσαμε, συμμετείχε στην εν λόγω σύσκεψη, έχοντας κάνει μια καλή προετοιμασία. Στη συνέχεια δε, αναφέρθηκε στη χαλαρή ομοσπονδία. Σε κάθε περίπτωση ήρθαν στο προσκήνιο διάφορες προτάσεις. Από την αρχή αυτής της συζήτησης εμείς δηλώσαμε το εξής: Ναι, όντως πρέπει να μελετηθούν οι διάφορες επιλογές. Ωστόσο, δεν πρόκειται να επιβάλλουμε μία από αυτές τις διαφορετικές προτάσεις. Και την ίδια στιγμή δεν απορρίπτουμε καμία από αυτές τις επιλογές.

–Για να το ξεκαθαρίσουμε, τι ακριβώς προτείνει η τουρκική πλευρά;

–Πρώτον, να καθορίσουμε τι θα διαπραγματευτούμε. Δεύτερον, να δημιουργήσουμε το πλαίσιο, δηλαδή το έγγραφο των όρων αναφοράς της διαπραγμάτευσης. Τέλος, να πάμε προς μια διαπραγμάτευση που θα είναι επικεντρωμένη στο αποτέλεσμα.
–Ποια είναι η θέση σας επί των όρων αναφοράς;
–Πρώτα να ξεκαθαρίσουμε αυτό που θα διαπραγματευτούμε στην άτυπη πενταμερή διάσκεψη και στη συνέχεια να συμπληρώσουμε το περιεχόμενο των όρων αναφοράς.
–Δηλαδή ξεκαθάρισμα του μοντέλου λύσης;
–Ναι. Ομοσπονδία; Συνομοσπονδία;
–Λύση δυο κρατών;
–Αν είναι έτοιμες οι πλευρές, τότε ναι, θα μπορούσε να συμβεί και αυτό. Εμείς, δεν αποκλείουμε κανένα μοντέλο. Επίσης, δεν διαλέγουμε ένα από αυτά τα μοντέλα για να το επιβάλλουμε στην άλλη πλευρά. Αυτό άλλωστε δεν θα ήταν ορθό. Δεν θεωρούμε ορθή την επιβολή της ομοσπονδίας, όπως δεν συμφωνούμε με την επιβολή εξαρχής της ιδέας των δύο κρατών ή της συνομοσπονδίας. Όλοι μπορούν να έχουν διαφορετική άποψη. Μπορούν να ισχυρισθούν ότι ένα από τα μοντέλα είναι πιο ρεαλιστικό ή εφαρμόσιμο. Ωστόσο, θέλω να καταλήξω στο εξής: Αυτή τη φορά η διαδικασία θα πρέπει να είναι επικεντρωμένη στο αποτέλεσμα και για να είναι το έγγραφο των όρων αναφοράς θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο. Δεν πρέπει να εμπεριέχει ασαφή σημεία.
–Δηλαδή;
–Ποιο είναι εδώ το πιο σημαντικό σημείο, αυτό που μέχρι σήμερα μας έχει οδηγήσει στην αποτυχία, κάτι που διαπίστωσα και στο Κραν Μοντάνα;

Στην αρχή της διαδικασίας, στο ζήτημα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, την πρώτη ημέρα της διάσκεψης, κάναμε βήματα, καταθέσαμε προτάσεις. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι η ασφάλεια και οι εγγυήσεις ήταν το τελευταίο ζήτημα που θα συζητούσαμε. Ωστόσο, δεν σημειώθηκε πρόοδος στα θέματα που σχετίζονται με την πολιτική ισότητα. Ο Αναστασιάδης οπισθοχώρησε από τις συγκλίσεις που είχαν επιτευχθεί στο νησί και στην Ελβετία. Δηλαδή, δεν πιστεύει στην πολιτική ισότητα. Πρόκειται για μια αντίληψη, η οποία δεν επιθυμεί να μοιραστεί τίποτα με τον τ/κ λαό. Γι’ αυτόν τον λόγο επιμένουμε και λέμε ότι αυτή τη φορά θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε εξαρχής αυτό το οποίο θα συζητήσουμε.

–Θεωρείτε ότι η ε/κ πλευρά απορρίπτει στο σύνολό της την πολιτική ισότητα;
–Πρώτα είπε ναι στην εκ περιτροπής προεδρία. Στη συνέχεια την απέρριψε. Σήμερα, ο Αναστασιάδης λέει ότι δεν αποδέχεται την πολιτική ισότητα. Τις τελευταίες δηλώσεις του τις προσεγγίζουμε με αυτόν τον τρόπο. Αν σήμερα πάμε ξανά σε μια διαδικασία με αυτήν τη νοοτροπία θα χάσουμε άλλα πενήντα χρόνια και δεν θα έχουμε κανένα αποτέλεσμα. Δηλαδή, δεν είναι ορθό να ξεκινήσουμε διαπραγμάτευση απλώς για να ισχυριστούμε ότι ξεκινήσαμε να διαπραγματευόμαστε. Ας καταλήξουμε πλέον σε ένα αποτέλεσμα. Πρέπει να καταλήξουμε σε μια λύση που θα ικανοποιήσει και τις δύο πλευρές. Η σπατάλη χρόνου δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα κανενός.

Οι εγγυήσεις είναι αναγκαίες όσο ποτέ

–Από όσα επισημαίνετε να αντιληφθούμε ότι οδεύουμε προς πενταμερή διάσκεψη;
–Προς μια άτυπη διάσκεψη για να ξεκαθαρίσουμε αυτό που θα διαπραγματευτούμε. Σε αυτή τη σύσκεψη όλες οι πλευρές πρέπει να ξεκαθαρίσουν τη στάση τους γι’ αυτό το οποίο θα τεθεί υπό διαπραγμάτευση.
–Οι εγγυήσεις και η ασφάλεια θα είναι στο προσκήνιο;
–Όχι. Θα συζητήσουμε απλώς τι θα διαπραγματευτούμε στη συνέχεια.
–Το ζήτημα των εγγυήσεων, που για Ε/κ και Ελλάδα, είναι υψίστης σημασίας πότε θα συζητηθεί;
–Είναι ζήτημα ευαίσθητο για όλους και για τον τ/κ λαό. Η ε/κ πλευρά μας δηλώνει ότι επιθυμεί το τέλος των εγγυήσεων. Ωστόσο, η τ/κ πλευρά επιθυμεί τη διατήρησή τους. Ως Τουρκία δεν μπορούμε να τηρήσουμε παθητική στάση απέναντι σε αυτό το αίτημα. Άλλωστε η άποψη του τουρκικού λαού για το όλο ζήτημα είναι γνωστή. Εφόσον το γνωρίζουμε αυτό, το να θεωρούμε ότι η ασφάλεια και οι εγγυήσεις είναι το μοναδικό πρόβλημα ή το να δηλώνουμε μηδέν ασφάλεια-μηδέν εγγυήσεις, δεν είναι μια ρεαλιστική άποψη. Πρόκειται για ένα ζήτημα που δεν αφορά αποκλειστικά την ε/κ πλευρά ή την Ελλάδα.
–Ποιους άλλους αφορά το ζήτημα ασφάλεια;
–Αν ρίξουμε μια ματιά στην περιοχή μας βλέπουμε ότι εδώ υπάρχουν πολύ σημαντικά προβλήματα, τα οποία θα μπορούσαν να επηρεάσουν την Κύπρο. Σήμερα η Ανατολική Μεσόγειος έχει μετατραπεί σε μια περιοχή, στην οποία όλοι έχουν στραμμένο το βλέμμα και διατηρούν παρουσία. Στην περιοχή έχουμε το ζήτημα του Ισραήλ, το Μεσανατολικό, τον Λίβανο, την κρίση στη Συρία και τους υδρογονάνθρακες. Στο ζήτημα των υδρογονανθράκων αν δεν υπήρχαν οι τουρκικές εγγυήσεις, η ε/κ πλευρά δεν θα παραχωρούσε ποτέ στην τ/κ πλευρά το δικαίωμα που της αναλογεί. Αυτή είναι η άποψή μας. Δυστυχώς, παρά τις συνεχείς προειδοποιήσεις μας, δεν έγιναν βήματα προς την κατεύθυνση του καταμερισμού. Σήμερα μας έρχονται ασαφείς προτάσεις που δεν είναι σοβαρές. Σε κάθε περίπτωση, αν δεν υπήρχαν οι εγγυήσεις της Τουρκίας τα δικαιώματα του τ/κ λαού θα είχαν καταπατηθεί. Για αυτό τον λόγο, κατά την άποψή μου, υπάρχει σήμερα περισσότερη ανάγκη για τις εγγυήσεις παρά ποτέ. Επίσης, να υπενθυμίσω ότι στο Κραν Μοντάνα παρουσιάσαμε την αναγκαία ευελιξία σε αυτό το ζήτημα, ωστόσο, η άλλη πλευρά οπισθοχώρησε. Τι μας δείχνει αυτό; Το πρόβλημα δεν αφορά την ασφάλεια και τις εγγυήσεις. Ή, αν θα το δούμε από την οπτική γωνία της ε/κ πλευράς, το μοναδικό πρόβλημα δεν είναι η ασφάλεια και οι εγγυήσεις. Η ε/κ πλευρά απέρριψε την εκ περιτροπής προεδρία χωρίς κανέναν λόγο. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι όλοι γνωρίζουμε ότι η τελική συμφωνία δεν θα είναι εφικτή χωρίς να συμφωνήσουμε σε όλα. Τη στιγμή που τηρούσαμε ευέλικτη στάση στις εγγυήσεις, η άλλη πλευρά παραιτείτο από την εκ περιτροπής προεδρία, την ενεργή συμμετοχή, και τη θετική ψήφο. Αυτή η παραίτηση της ε/κ πλευράς δεν σχετίζεται με την ασφάλεια και τις εγγυήσεις.

–Θεωρείτε δηλαδή ότι υπάρχει πρόβλημα αντίληψης;
–Ακριβώς, το πρόβλημά μας είναι η αντίληψη.

Αναγκαία η επίλυση του προβλήματος της ΑΟΖ

–Με αφορμή την αναφορά σας στο ζήτημα του φυσικού αερίου θα ήθελα την επίσημη άποψη-απάντηση της Τουρκίας για τη νέα πρόταση Νίκου Αναστασιάδη για το φυσικό αέριο.
–Δεν υπάρχει καμία πτυχή, η οποία θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή. Το εκφράζω ξεκάθαρα. Πρώτον, θέτει εξαρχής κάποιους όρους. Και στη συνέχεια λέει «θα μπορούσα ίσως να σας δώσω μερίδιο». Δεύτερον, σε αυτό το ζήτημα ο συνομιλητής της ε/κ πλευράς είναι η ΤΔΒΚ, δηλαδή η τ/κ πλευρά. Με ποιον θα μοιραστεί το φυσικό αέριο η ε/κ πλευρά; Με τον τ/κ λαό. Από την άλλη, η σχετική πρόταση της ΤΔΒΚ είναι λογική, θετική, δημιουργική και δημιουργεί πλαίσιο για καταμερισμό. Προτείνει τη δημιουργία μιας επιτροπής. Και το όλο ζήτημα θα διευθετηθεί μέσω αυτής της επιτροπής. Για ποιον λόγο ο Αναστασιάδης απορρίπτει αυτήν την πρόταση; Για τους εξής λόγους: Πρώτον, ο Αναστασιάδης επιδιώκει την αναγνώριση από την Τουρκία. Πρόκειται για έναν ανέφικτο στόχο. Δεύτερον, απευθύνεται στην Τουρκία και παραγνωρίζει την τ/κ πλευρά. Τρίτον, ζητάει τον τερματισμό των εργασιών της Τουρκίας, δηλώνοντας ότι στο μέλλον ενδεχομένως θα δώσει μερίδιο. Πρόκειται για μια τακτική καθυστέρησης. Δεν πρόκειται να πέσουμε σε αυτή την παγίδα. Δεν είναι σοβαρή πρόταση και δεν είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτή.
–Εφόσον δεν υπάρχει συμφωνία, η ένταση στη θάλασσα θα έχει συνέχεια;

–Θα συνεχίσουμε τις εργασίες μας στη θάλασσα. Σε καμία περίπτωση δεν θα επιτρέψουμε να αμφισβητηθούν οι εργασίες στη δική μας υφαλοκρηπίδα. Την ίδια στιγμή, θα συνεχίσουμε τις εργασίες μας στα οικόπεδα στα οποία μας έχει εξουσιοδοτήσει η ΤΔΒΚ, μέχρι να βρεθεί μια κοινή λύση στο όλο ζήτημα. Δεν μπορούμε να φτάσουμε πουθενά με μονομερείς ενέργειες. Με αυτό τον τρόπο θα καταπατηθούν τα δικαιώματα των Τ/κ. Εμείς είμαστε υπέρ της εύρεσης μιας κοινά αποδεκτής λύσης και της δίκαιης κατανομής.

–Η πρόταση της τουρκικής πλευράς, στην οποία αναφερθήκατε προηγουμένως, παραμένει στο τραπέζι;
–Είναι ακόμη στο τραπέζι. Και την υποστηρίζουν ξένοι παράγοντες. Έχουμε θετικό αντίκτυπο από τη διεθνή κοινότητα και τις ξένες κυβερνήσεις, και αυτό παρά το γεγονός ότι κάποιοι, λόγω συμπαράστασης της Ε.Ε., δεν το εκφράζουν ξεκάθαρα.

Οι σχέσεις με Ακιντζί

–Κυκλοφορούν εσχάτως πληροφορίες που σας θέλουν να διαφωνείτε με τον Μουσταφά Ακιντζί για βασικά θέματα στο Κυπριακό
–Τι είδους πληροφορίες είναι αυτές;
–Ότι η δική σας γραμμή και αυτή του κ. Ακιντζί είναι διαφορετικές. Ο ΥΠΕΞ Νίκος Χριστοδουλίδης προέβη σε σχετικές δηλώσεις.
–Εμείς διατηρούμε στενή συνεργασία με τον Ακιντζί, την κυβέρνηση της ΤΔΒΚ, και όλα τα κόμματα. Φυσικά σε κάποια ζητήματα οι προσεγγίσεις ενδέχεται να είναι διαφορετικές. Τι κάνουμε σε αυτήν την περίπτωση; Ερχόμαστε στο νησί, καθόμαστε και συζητάμε τις εξελίξεις όλοι μαζί, και με τον κ. Ακιντζί, και με τους ηγέτες όλων των πολιτικών κομμάτων. Και κάποτε μας επισκέπτονται εκείνοι. Σε κάθε περίπτωση συζητούμε και καταλήγουμε σε έναν κοινό οδικό χάρτη. Σε καμία περίπτωση οι δικές μας διαφωνίες δεν είναι ξεκάθαρες όπως αυτές στην ε/κ πλευρά. Στη δική μας πλευρά υπάρχει αρμονία και συνεργασία. Και επίσης, από την άποψη της πίεσης που ασκεί η κοινή γνώμη, η κυβέρνηση της ΤΔΒΚ και η τουρκική κυβέρνηση είναι πιο άνετες σε σχέση με την κυβέρνηση στην ε/κ πλευρά και στην Ελλάδα. Για αυτό άλλωστε μπορούμε και παρουσιάζουμε περισσότερη ευελιξία στις διαπραγματεύσεις. Σε κάθε περίπτωση, η ε/κ πλευρά, πριν να ασκήσει κριτική σε εμάς, ας ρίξει μια ματιά στην εικόνα που εκπέμπει η ίδια και τα κόμματα που τηρούν αρνητική στάση απέναντι στη λύση. Από την άλλη, δεν τίθεται ζήτημα διευκόλυνσης ή παρεμπόδισης του έργου του κ. Ακιντζί. Εμείς ως Τουρκία είμαστε εγγυήτρια δύναμη και λαμβάνουμε υπόψη μας τα αιτήματα του τ/κ λαού. Το σημαντικό δεν είναι η άποψη των πολιτικών ή κάποιου ατόμου, αλλά η κοινή συνισταμένη της τουρκικής πλευράς. Μέχρι σήμερα καταφέραμε να συναντιόμαστε σε αυτήν την κοινή συνισταμένη. Και άλλωστε στη Γενεύη, στο Κραν Μοντάνα, όλοι διαπίστωσαν ότι διατηρούμε μια συνεργασία με την ΤΔΒΚ, την οποία όλοι ζηλεύουν. Αυτή η συνεργασία θα συνεχιστεί. Ανέκαθεν η τουρκική πλευρά συντόνιζε τις διαφορετικές προσεγγίσεις σε έναν κοινό οδικό χάρτη. Το θετικό αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας το είδαμε στη Γενεύη και στο Κραν Μοντάνα, στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης. Γι’ αυτό το λόγο, ο υπουργός Εξωτερικών, ποιο ήταν το όνομά του;
–Νίκος Χριστοδουλίδης.
–Ο Νίκος να μην υπερβεί τα όρια. Αν και του έχω συμπάθεια, είναι καλό παιδί.

Στο Βαρώσι σημασία έχει το δικαίωμα χρήσης

–Πριν από τη συνέντευξή μας επισκεφθήκατε το Βαρώσι. Ποια η θέση σας για το ζήτημα;
–Το Βαρώσι παραμένει κλειστό για μεγάλο χρονικό διάστημα δίχως καμία χρήση. Όντως, η περιοχή θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί. Πολλοί άνθρωποι, πολλές εταιρίες που έχουν επηρεαστεί αρνητικά από το κλείσιμο της πόλης.

Για να επιλυθεί το ζήτημα η κυβέρνηση της ΤΔΒΚ κατέθεσε μια πρόταση επί της οποίας θα πρέπει να γίνει πολλή δουλειά. Πρόκειται για ένα όμορφο μέρος, το οποίο επισκέφθηκα σήμερα για πρώτη φορά. Η μη χρήση της περιοχής δεν εξυπηρετεί κανέναν. Εμείς υποστηρίζουμε, στη βάση αρχών, αυτό το βήμα της κυβέρνησης της ΤΔΒΚ για το Βαρώσι. Αφού γίνουν οι απαραίτητες διεργασίες, θα ανακοινωθεί το σχέδιο και στην κοινή γνώμη.
–Το άνοιγμα της κλειστής πόλης υπό τ/κ διοίκηση δεν θα δημιουργήσει προβλήματα για την τουρκική πλευρά στον ΟΗΕ και στο διεθνές σκηνικό;
–Για εμάς δεν τίθεται κάποιο πρόβλημα. Σε αυτό το ζήτημα το σημαντικό είναι η επανάκτηση των δικαιωμάτων των ατόμων.
–Εννοείτε το δικαίωμα της χρήσης;
–Ακριβώς. Το σημαντικό είναι η παροχή του δικαιώματος της χρήσης. Άλλωστε πολλοί Ε/κ το ζητούν αυτό, προσφεύγουν στην επιτροπή ακίνητης περιουσίας, και αυτό παρά τις ενστάσεις της ε/κ ηγεσίας. Όλοι επιθυμούν να εκμεταλλευτούν το ακίνητό τους. Πρόκειται για ένα φυσιολογικό αίτημα, το οποίο εμείς το σεβόμαστε. Δυστυχώς, για χρόνια, εξαιτίας της διαιώνισης του προβλήματος, υπήρξαν άνθρωποι που επηρεάστηκαν από αυτήν την κατάσταση. Ανέκαθεν εμείς υποστηρίξαμε τη λύση και η ε/κ πλευρά την απόρριψε. Εμείς δεν ευθυνόμαστε για τη διαιώνιση του προβλήματος.

Ελληνοτουρκικά

Να απέχουμε από ενέργειες έντασης
και να συζητήσουμε όλα τα προβλήματα

–Μετά τις εκλογές και με τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης στην Ελλάδα, ποια είναι η άποψή σας για το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων;

–Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν πολλές διαφωνίες σε πολλά ζητήματα, όπως ίσχυε και την περίοδο διακυβέρνησης της προηγούμενης κυβέρνησης. Και φυσικά βιώσαμε μια απογοήτευση στο Κυπριακό. Παρόλες τις δυσκολίες, την προηγούμενη περίοδο διαχειριστήκαμε τις διμερείς σχέσεις όσο το δυνατόν καλύτερα.
–Παρά τα σημαντικά προβλήματα της προηγούμενης περιόδου;
–Όντως, παρά αυτά τα προβλήματα. Τότε, στην κυβέρνηση του Συνασπισμού είχαν έναν υπουργό Άμυνας, τον οποίο οι ίδιοι τον χαρακτήριζαν ως κακομαθημένο παιδί. Ξέχασα το όνομά του…
–Αναφέρεστε στον κ. Πάνο Καμμένο;
–Ναι. Δεν τον συνάντησα ποτέ. Σύμφωνα με τον κ. Κοτζιά ήταν καλό, αλλά κακομαθημένο παιδί. Ο ίδιος προχώρησε σε πολλές προκλήσεις. Εμείς τις προσεγγίσαμε σε ήπιους τόνους. Με την Ελλάδα έχουμε θέματα στα οποία δεν συμφωνούμε, όπως το ζήτημα του Αιγαίου, το Κυπριακό που πρέπει να επιλυθεί. Παρόλα αυτά, ως δύο γείτονες αναπτύξαμε τις σχέσεις μας στην οικονομία, στον τομέα του πολιτισμού, στον τουρισμό. Και ανέκαθεν υπήρξαμε έτοιμοι για την έναρξη των διερευνητικών επαφών. Ο πρόεδρός μας το επιθυμούσε αυτό. Και το επεσήμανε στην επίσκεψή του. Αλλά μετά αυτό ξεχάστηκε.
–Προφανώς μεσολάβησαν οι εκλογές στην Ελλάδα…
–Σε περίοδο εκλογών οι Έλληνες πολιτικοί δεν είναι τόσο άνετοι, όπως εμείς και δεν μπορούν να αγγίξουν τέτοιου είδους ζητήματα. Και το Κυπριακό το περιμέναμε μέχρι να ολοκληρωθούν οι εκλογές στην Ελλάδα.

–Πώς θα προχωρήσετε στα ελληνοτουρκικά με τη νέα ελληνική κυβέρνηση;
–Και με τη νέα κυβέρνηση επιθυμούμε να αναπτύξουμε τις σχέσεις μας. Ο πρόεδρός μας υπήρξε ο πρώτος ηγέτης που συνεχάρη τον κ. Μητσοτάκη.

Και σε αυτήν την τηλεφωνική επικοινωνία οι δύο πλευρές επανέλαβαν τη βούλησή τους για την ανάπτυξη των σχέσεων. Με τον κ. Μητσοτάκη είχε συναντήσεις ο πρόεδρός μας και πριν ο ίδιος αναλάβει καθήκοντα πρωθυπουργού. Και εμείς τον συναντήσαμε, λ.χ. στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια, και με άλλες αφορμές. Τον γνωρίζουμε προσωπικά. Από τα χρόνια της θητείας του στο Συμβούλιο της Ευρώπης, γνωρίζω τον υπουργό Εξωτερικών κ. Δένδια. Έχουμε φιλία και μπορούμε να συζητήσουμε όλα τα θέματα. Σε κάθε περίπτωση, δεν είμαστε αφελείς. Τα προβλήματα στα ελληνοτουρκικά δεν πρόκειται να επιλυθούν σε μια ημέρα. Όμως, τι πρέπει να πράξουμε; Σε θέματα διαφωνίας πρέπει να απέχουμε από ενέργειες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ένταση. Και στη συνέχεια θα ξεκινήσουμε μια ειλικρινή συζήτηση για να επιλύσουμε τα εν λόγω προβλήματα. Πριν αναλάβω καθήκοντα υπουργού Εξωτερικών, δηλαδή πριν αναλάβει καθήκοντα η προηγούμενη κυβέρνηση υπήρξαν πολύ σοβαρές συγκλίσεις στο θέμα της επίλυσης των προβλημάτων και στις διερευνητικές επαφές. Βέβαια, η νέα κυβέρνηση ήθελε να ξεκινήσει από το μηδέν. Αυτό δεν κατέστη εφικτό. Μιλάω για τον κ. Τσίπρα. Τότε καταβάλαμε μεγάλη προσπάθεια για να μην κορυφωθεί η ένταση, όμως παρόλα αυτά υπήρξαν και εντάσεις. Ωστόσο, δυστυχώς δεν καταφέραμε να διεξάγουμε συνομιλίες με τη συχνότητα που θα επιθυμούσαμε.

Αναγκαίος ο διάλογος

–Δηλαδή δεν έγινε το τελικό βήμα για τη διευθέτηση των προβλημάτων;
–Δεν έγινε, ωστόσο, θεωρούμε ότι με τη νέα κυβέρνηση θα δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για κάτι τέτοιο. Αν υπάρξει ξανά αυτή η βούληση, αν επαναληφθεί στην συνάντηση του προέδρου μας με τον πρωθυπουργό Μητσοτάκη, εμείς θα συνεργαστούμε στο θέμα της εφαρμογής και με τον κ. Δένδια και με τους σχετικούς φορείς.

–Έχει κλείσει η πρώτη συνάντησή σας;
–Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ακόμη κάτι προγραμματισμένο. Αλλά γνωρίζουμε ότι και οι δύο πλευρές έχουν την επιθυμία για μια συνάντηση. Χρειάζεται να γίνει μια συνάντηση. Είμαστε γείτονες, υπάρχουν αρκετά ζητήματα. Δεν μπορούμε να φτάσουμε σε κάποιο αποτέλεσμα, αν δεν καθίσουμε να τα συζητήσουμε. Δεν υπάρχει πρόβλημα σε αυτό.