Αποτελεσματική Πολιτική Προστασία

Του Βαλεντίνου Φακοντή,

βουλευτή ΑΚΕΛ Πάφου*

Οι μεγαλύτερες καταστροφές που απειλούν τον τόπο μας είναι οι δασικές πυρκαγιές. Μπορεί μέσα σε λίγες ώρες να προκαλέσουν ανυπολόγιστες ζημιές, περιβαλλοντική καταστροφή και να θέσουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές. Ζούμε την κλιματική κρίση, αλλά, δυστυχώς, δεν προσαρμοζόμαστε για να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες της.

Μία από αυτές είναι η μέγιστη προτεραιότητα για την πολιτική και περιβαλλοντική προστασία. Το κυπριακό κράτος χρειάζεται μια σύγχρονη δομή Πολιτικής Προστασίας για πρόληψη και αντιμετώπιση των κινδύνων. Μια ενιαία δομή που να στηρίζεται σε μοντέλο διοίκησης, ικανό να αποφασίζει και να ενεργεί με πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα και άμεση δράση.

Στην Κύπρο δεν υπάρχει τέτοια δομή, λειτουργούμε ακόμα όπως τον καιρό της αποικιοκρατίας. Ελάχιστη σημασία έχει δοθεί στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας, ώστε όλα, να αξιολογηθούν συνολικά από το κράτος και να εντοπιστούν τα κενά και οι πολλαπλές ανάγκες. Κάθε φορά, μετά την καταστροφή, όπως μια μεγάλη δασική πυρκαγιά, συζητάμε για λίγες μέρες τι πήγε λάθος και γιατί. Μετά επιστρέφουμε στα ίδια: κατακερματισμένες υπηρεσίες, αρμοδιότητες σε διαφορετικά υπουργεία. Το ποιος ηγείται και αποφασίζει, εξαρτάται από το πού χρειάζεται παρέμβαση: άλλος για τα δάση, άλλος για τις αστικές περιοχές. Ο συντονισμός στην πράξη παρουσιάζει συνεχώς προβλήματα. Υπάρχουν τριβές και ανταγωνισμοί. Όταν αξιολογούνται οι επιχειρήσεις, ο ένας τα ρίχνει στον άλλο. Οι υπηρεσίες διάσωσης είναι επίσης κατακερματισμένες με διαφορετικά επίπεδα εκπαίδευσης και μέσα: Αστυνομία, Στρατός, ΕΜΑΚ.

Η ανάγκη για συγκρότηση ενιαίας Αρχής Πολιτικής Προστασίας είναι περισσότερο από επείγουσα. Σε όλες τις προηγμένες χώρες υπάρχει μια ισχυρή δομή Πολιτικής Προστασίας, με σαφή ιεραρχία και Διοικητή- προϊστάμενο. Θα μπορούσε να συγκροτηθεί μια Γενική Γραμματεία με ένα πολιτικό προϊστάμενο – υπουργό από τους υφιστάμενους, αλλά να έχει ένα μόνιμο επιχειρησιακό διοικητή και γερές βάσεις λειτουργίας. Στην δομή αυτή θα μπορούσαν να υπάγονται όλες οι αρμόδιες υπηρεσίες που συμβάλλουν στην Πολιτική Προστασία: Πυροσβεστική, Αστυνομία, Πολιτική Άμυνα, Μονάδες Διάσωσης, Δήμοι.

Η στελέχωση της Γραμματείας μπορεί να προέλθει από υφιστάμενο προσωπικό από τις αρμόδιες υπηρεσίες και τμήματα με συγκεκριμένα καθήκοντα.

Έτσι μπορεί να επιτευχθεί μόνιμος επιχειρησιακός συντονισμός. Έτσι μπορεί να καθοριστεί και ολοκληρωμένος σχεδιασμός πρόληψης. Το γενικό πρόσταγμα ανήκει σε έναν, όχι να εναλλάσσεται αναλόγως του κινδύνου, ή του περιστατικού που απαιτεί την άμεση δράση.

Ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός αφορά όλο τον κύκλο διαχείρισης των κινδύνων: αξιολόγηση, πρόληψη, αντιμετώπιση, αποκατάσταση. Στην Κύπρο μείζον κίνδυνος είναι οι πυρκαγιές, ακολουθούν οι πλημμύρες, φαινόμενα που πυκνώνουν, ενώ κίνδυνοι ελλοχεύουν και από απόβλητα και επικίνδυνα υλικά.

Ο σχεδιασμός αυτός αφορά επίσης τη χρήση σύγχρονης τεχνολογίας, όπως είναι τα drones για τη συνεχή παρακολούθηση των δασών και την άμεση παρέμβαση με πτητικά και άλλα μέσα. Η Πολιτική Προστασία προϋποθέτει σοβαρή επένδυση, αλλά το όφελος είναι πολλαπλάσιο από τις καταστροφές.

* Τα ενυπόγραφα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων τους/ ΦΩΤΟ: Τμήμα Δασών