Ο οικονομικός παράγοντας θα να είναι καθοριστικός στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας

Έκθεση ISPI, Εξωτερική πολιτική, Οικονομία, Τουρκία

Έκθεση συνεργατών του Ιταλικό Ινστιτούτο Διεθνών Πολιτικών Σπουδών (ISPI). -Ουδεμία αναφορά για Κυπριακό.

Σε αυτή την πρώιμη φάση της τρίτης θητείας του Προέδρου Ερντογάν δεν αναμένονται σεισμικές αλλαγές στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, επισημαίνει η Valeria Talbot, Ανώτερη Ερευνήτρια και Επικεφαλής του Κέντρου Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής (MENA) του ISPI, στα συμπεράσματα Έκθεσης συνεργατών του Ινστιτούτου για την Τουρκία. Η Έκθεση από 112 σελίδες αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του ISPI, πριν λίγες μέρες. Σημειώνεται ότι στην Έκθεση δεν υπάρχει αναφορά στην πολιτική της Τουρκίας στο Κυπριακό.

Η Valeria Talbot

Η Έκθεση υλοποιήθηκε με την υποστήριξη της Μονάδας Σχεδιασμού Πολιτικής του Υπουργείου Εξωτερικών Υποθέσεων και Διεθνούς Συνεργασίας της Ιταλίας . Σημειώνεται ότι οι απόψεις, που διατυπώνονται στην Έκθεση είναι αποκλειστικά των συγγραφέων, και δεν αντικατοπτρίζουν αναγκαστικά τις απόψεις του Υπουργείου Εξωτερικών και του ISPI.

Το Ιταλικό Ινστιτούτο Διεθνών Πολιτικών Σπουδών (ISPI) είναι μια ανεξάρτητη, μη κομματική, μη κερδοσκοπική δεξαμενή σκέψης . Στην ιστοσελίδα του ISPI αναφέρεται “παρέχει κορυφαία έρευνα και βιώσιμες επιλογές πολιτικής σε κυβερνητικούς αξιωματούχους, στελέχη επιχειρήσεων και στο ευρύτερο κοινό, που επιθυμούν να κατανοήσουν καλύτερα τα διεθνή ζητήματα. Ιδρύθηκε στο Μιλάνο της Ιταλίας το 1934 χάρη στην υποστήριξη μιας ομάδας επιχειρηματιών, με επικεφαλής τον Alberto Pirelli, ιδρυτή της Pirelli S.p.A. Το ISPI υιοθέτησε πάντα μια ρεαλιστική προσέγγιση στην ανάλυση γεωγραφικών περιοχών και θεμάτων ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την Ιταλία και την Ευρώπη. Είναι η μόνη ιταλική δεξαμενή σκέψης – και από τις λίγες στην Ευρώπη – που συνδυάζει έρευνα προσανατολισμένη στην πολιτική με εξίσου σημαντική δέσμευση στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, σε συνέδρια και συμβουλές για τις διεθνείς τάσεις για επιχειρήσεις, ιδρύματα και το ευρύτερο κοινό. Το έργο του περιλαμβάνει μια διεπιστημονική προσέγγιση και συνεργασίες με κορυφαίες δεξαμενές σκέψης και πανεπιστήμια από όλο τον κόσμο”.

Τα συμπεράσματα της Έκθεσης

Στα συμπεράσματα της Έκθεσης για την Τουρκία η Valeria Talbot, μεταξύ άλλων , σημειώνει:

*Η Άγκυρα φαίνεται δεσμευμένη να συνεχίσει την πορεία της με αυτονομία και διαφοροποίηση εταιρικών σχέσεων που έχει επιδιώξει τα τελευταία χρόνια, διατηρώντας μια ισχυρή ρεαλιστική προσέγγιση. Ακόμη, αν και γενικά θα επικρατήσει συνέχεια στις εξωτερικές σχέσεις της Τουρκίας , ορισμένες αλλαγές έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται. Σε αυτό το πλαίσιο, ο οικονομικός παράγοντας θα συνεχίσει να είναι καθοριστικός στους υπολογισμούς της εξωτερικής πολιτικής της χώρας. Ειδικότερα, η ανάγκη για ανάκαμψη της τουρκικής οικονομίας υπήρξε βασική κινητήρια δύναμη στις διαδικασίες διπλωματικής ομαλοποίησης που έχει ξεκινήσει η Άγκυρα με περιφερειακούς ανταγωνιστές από το 2021.

*Ο διορισμός του πρώην επικεφαλής των πληροφοριών Ακάν Φιντάν στη θέση του Υπουργού Εξωτερικών μπορεί να θεωρηθεί ως σημάδι , ιδίως όσον αφορά τους κύριους φακέλους της Μέσης Ανατολής .

*Εμπλεκόμενη στο ουκρανικό μέτωπο, η Μόσχα είναι ο κύριος μοχλός της εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ Άγκυρας και Δαμασκού. Σε αντίθεση με την επαναπροσέγγιση με τη Συρία, ο διάλογος με την Αίγυπτο προχωρά με γοργούς ρυθμούς. Ο πρόεδρος της Αιγύπτου Abdel Fatah al-Sisi συνεχάρη τον Ερντογάν αμέσως μετά την επανεκλογή του και, τις επόμενες ημέρες, ο Fidan είχε τηλεφωνικές συνομιλίες με τον Αιγύπτιο υπουργό Εξωτερικών Sameh Shoukry. Αυτός ο διάλογος είχε ως αποτέλεσμα τον διορισμό πρεσβευτών στις αρχές Ιουλίου.

*Εκτός από το ΝΑΤΟ, ο πρόεδρος Ερντογάν εξέφρασε νέο ενδιαφέρον για την ΕΕ. Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει ότι η Άγκυρα εγκαταλείπει τη διαφοροποίηση της εξωτερικής της εταιρικής σχέσης ή την εξισορροπητική στάση της μεταξύ Ρωσίας και Δύσης από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία. Αυτό το ανανεωμένο ενδιαφέρον στην πραγματικότητα αντανακλά περισσότερο μια κίνηση τακτικής παρά μια στρατηγική αλλαγή. Αναπόφευκτα, οι οικονομικοί λόγοι ωθούν την Άγκυρα να στραφεί ξανά προς την ΕΕ, η οποία παραμένει μακράν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της χώρας (οι διμερείς ανταλλαγές ανήλθαν σε 196,3 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2022) και η κύρια πηγή άμεσων ξένων επενδύσεων τα τελευταία 20 χρόνια.

* Η προοπτική να συμφωνήσουν οι Βρυξέλλες να συνεχίσουν τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις φαίνεται μη ρεαλιστική . Ενώ η Τουρκία είναι στενά συνδεδεμένη με την Ευρώπη από οικονομική και επενδυτική προοπτική, οι ενεργειακές και οικονομικές σχέσεις με τη Ρωσία έχουν επίσης ενισχυθεί, τόσο πολύ που το 2022, η Ρωσία έγινε ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Άγκυρας, με ανταλλαγές για 68,2 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ (συμπεριλαμβανομένων των τουρκικών εισαγωγών περίπου 59 δισ. δολάρια, κυρίως σε υδρογονάνθρακες).

* Σύμφωνα με τις φιλοδοξίες του Ερντογάν να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο σε ένα ολοένα και πιο πολυπολικό σύστημα, η Τουρκία θα συνεχίσει επίσης με την διαμεσολάβηση μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, που της έδωσε μια νέα διεθνή προβολή τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, καθώς και με τις διαδικασίες εξομάλυνσης και πολιτική ύφεσης.