Ο ιός HIV, η μετάδοση του και η ασθένεια του AIDS.
Του Δρα Λεόντιου Κωστρίκη*
Ο ιός HIV (Ιός Ανθρώπινης Ανοσοανεπάρκειας) και η νόσος AIDS (Σύνδρομο επίκτητης ανοσοανεπάρκειας) είναι δύο στενά σχετιζόμενοι όροι, που χρησιμοποιούνται συχνά ανταλλάξιμα, αλλά αναφέρονται σε διακριτά στάδια στην πρόοδο μιας ιολογικής λοίμωξης. Ο HIV είναι ο ιός που προκαλεί τη νόσο AIDS, και η κατανόηση των βασικών πτυχών αυτών των καταστάσεων είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική πρόληψη, θεραπεία και διαχείριση τους.
Τρόποι Μετάδοσης:
Ο HIV διαδίδεται κυρίως μέσω ορισμένων σωματικών υγρών, όπως το αίμα, το σπέρμα, τα έμμηνα υγρά, τα πρωκτικά υγρά και το γάλα του μαστού. Οι πιο συνηθισμένοι τρόποι μετάδοσης περιλαμβάνουν:
Μη Προστατευμένη Σεξουαλική Επαφή: Η σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικά αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για τη μετάδοση του HIV, ιδιαίτερα κατά τη σεξουαλική επαφή μέσω του πρωκτού και του κόλπου.
Κοινή Χρήση Βελόνων και Συρίγγων: Οι χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών που μοιράζονται μολυσμένες βελόνες και σύριγγες μπορούν να μεταδώσουν τον ιό μέσω επαφής αίματος με αίμα.
Μετάδοση από Μητέρα σε Παιδί: Ο HIV μπορεί να μεταδοθεί από μια μολυσμένη μητέρα στο παιδί της κατά τη γέννα ή μέσω του θηλασμού.
Μεταγγίσεις αίματος και μεταμοσχεύσεις οργάνων: Αν και σπάνιες σε καλά ρυθμισμένες υγειονομικές δομές, η μετάδοση μπορεί να συμβεί μέσω μεταγγίσεων αίματος και μεταμοσχεύσεων οργάνων.
Αντιρετροϊκή Θεραπεία (ΑΡΘ):
Η αντιρετροϊκή θεραπεία αποτελεί τον πυρήνα της θεραπείας του HIV. Η ΑΡΘ περιλαμβάνει τη χρήση συνδυασμού αντιρετροϊκών φαρμάκων για την καταστολή της ιογένεσης και τον έλεγχο της εξέλιξης της νόσου AIDS. Η θεραπεία λειτουργεί με τον στόχο να επιτεθεί σε διαφορετικά στάδια του κύκλου ζωής του ιού, εμποδίζοντας την ικανότητά του για αναπαραγωγή και μετάλλαξη. Η αποτελεσματική ΑΡΘ μπορεί να μειώσει το ποσοστό του HIV στο αίμα σε μη ανιχνεύσιμα επίπεδα, γνωστά ως “μη ανιχνεύσιμη ιικό φορτίο”.
Με τον όρο “μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο” εννοούμε το επίπεδο του HIV στο αίμα ενός ατόμου να είναι τόσο χαμηλό, που δεν μπορεί να ανιχνευθεί με τις πλέον ευαίσθητες εργαστηριακές εξετάσεις ανίχνευσης του ιού. Η επίτευξη και διατήρηση μη ανιχνεύσιμου ιικού φορτίου είναι ένας κύριος στόχος της ΑΡΘ. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η μη ανιχνεύσιμη ύπαρξη του ιού στο αίμα δεν σημαίνει ότι ο ιός έχει εξαλειφθεί εντελώς από το σώμα, αλλά βρίσκεται σε πολύ εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι άτομα με σταθερή μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο δεν μπορούν να μεταδώσουν τον HIV σεξουαλικά. Αυτό το εύρημα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην μείωση του κοινωνικού αποκλεισμού που σχετίζεται με το HIV και στην προώθηση υγιών σχέσεων για όσους ζουν με τον ιό HIV.
Συνοψίζοντας, η κατανόηση των βασικών πτυχών του HIV και της ασθένειας AIDS είναι ουσιώδης για τις προσπάθειες δημόσιας υγείας για την πρόληψη νέων λοιμώξεων, την παροχή αποτελεσματικής θεραπείας και την υποστήριξη όσων ζουν με τον ιό. Μέσω της συνεχιζόμενης έρευνας, εκπαίδευσης και πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη, μπορούν να σημειωθούν πρόοδοι προς έναν κόσμο όπου το HIV δεν αποτελεί πλέον απειλή για τη δημόσια υγεία.
*Ο Δρ. Λεόντιος Κωστρίκης είναι καθηγητής των Βιολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Επικεφαλής του Εργαστηρίου Βιοτεχνολογίας και Μοριακής Ιολογίας και πρώην Αναπληρωτής Κοσμήτορας της Σχολής Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών. Μεταξύ άλλων είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής δεκατεσσάρων διεθνών περιοδικών και έχει υπηρετήσει σε επιτροπές και επιτροπές αξιολόγησης για ευρωπαϊκούς και διεθνείς φορείς χορήγησης υποτροφιών, φιλανθρωπικές οργανώσεις και επιστημονικά συνέδρια στον τομέα του HIV/AIDS. Είναι συνιδρυτής και μέλος της Διοικητικής Επιτροπής του European Society for Translational Antiviral Research (ESAR) και πρώην Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ίδρυματος Takis & Louki Nemitsas. Το 2019, εξελέγη ως Ιδρυτικό Τακτικό Μέλος (Βιολογικές Επιστήμες) της Κυπριακής Ακαδημίας Επιστημών, Γραμμάτων, και Τεχνών. Από την έναρξη της αυξημένης εμφάνισης των λοιμώξεων COVID-19 το 2019, ο καθηγητής Κωστρίκης επεκτείνει την τεχνολογία για την ανάπτυξη μιας ευέλικτης και προσαρμόσιμης πλατφόρμας που, μέσω μοριακού τεστ, θα εντοπίζει αποτελεσματικά και ακριβώς στελέχη του ιού Covid-19 και πιθανώς άλλων λοιμωδών παραγόντων. Λόγω της ειδίκευσής του, από την έναρξη της επιδημίας COVID-19 στην Κύπρο τον Μάρτιο του 2020 έως τον Ιανουάριο του 2021, υπηρέτησε επίσης ως μέλος της Επιστημονικής Συμβουλευτικής Επιτροπής του Υπουργείου Υγείας και του Προέδρου της Δημοκρατίας για την COVID-19. Το πιο πάνω κείμενο το ζήτησε από τον καθηγητή, τον οποίο και ευχαριστεί , ο ageliaforos.com.
